Pajjiż mimli b’kultura.

1.         Bħalissa f’Ruma hemm għaddejja wirja mill-isbaħ.  Waħda li hija marbuta kompletament mal-figura tal-pittur magħruf Caravaggio.  Hemm ġabra li hija magħżula b’attenzjoni u tindika l-iżvilupp sħiħ ta’ dan il-bniedem li l-istorja ġabitu f’pajjiżna wkoll.  Kważi kull kwadru għandu spjegazzjoni u dawn il-Gżejjer huma msemmija bi prominenza qawwija.  Rajt ukoll, waqt li kont hemm, dawk li hemm ġewwa l-knejjes ta’ Santa Maria del Popolo u San Luigi dei Francesi.

2.         Mingħajr ma trid terġa’ tmur lura fil-passat u tifhem kemm il-Kavallieri ta’ San Ġwann bdew isawwrulna wirt storiku, patrimonju li rari ħafna ssib f’postijiet oħra.  Il-preżenza qasira tal-Caravaggio u dik fit-tul tal-Mattia Preti huma fihom infushom biżżejjed biex juru dan.  F’dan is-seklu dan huwa parti minn dak li aħna, parti mill-valur sħiħ f’perjodu fejn l-arti m’għadhiex f’idejn uħud, iżda xterdet sew.

3.         F’dik il-wirja ma rajtx biss esperti ta’ dan il-pittur, imam xita ta’ persuni.  Kollha jieqfu ma’ kull kwadu, jiflu, jaqraw u jisimgħu l-ispjegazzjonijiet varji li ngħataw.  Aħna stess ma nindunawx kemm dan huwa ta’ potenzjal għalina wkoll.  Anzi, għad għandna min f’rasu jarmi l-patrimonju nazzjonali u jitlef rasu wara dak ta’ ħaddieħor.  Mhux biss, imam hemm ukoll min volontarjament jew involontarjament irid ineħħi mill-valuri, mit-tradizzjonijiet li għandna.

4.         Il-preżenza fit-tul tal-kultura nisranija, li fortunatament ħafna minna għadhom iħaddnu, għadha tagħtina frott li ma napprezzawx.  Ħadd il-Għid il-Kbir, waqt iċ-ċelebrazzjonijiet tal-purċizzjoni bil-vara ta’ Kristu Rxoxt iltqajt ma’ turist Franċiż.  Kien immeraviljat bil-baħar ta’ bnedmin, ta’ Maltin li ħarġu sabiex jieħdu sehem.  Waqqafni jirrifletti fuq dak li aħna u kemm bqajna bnedmin li nagħtu importanza lil dak li ħaqqu verament jingħata.

5.         Fir-realtà forsi niskartaw u niddeklassaw din l-esperjenza umana, dawn it-tradizzjonijiet.  Dan għax għalkemm nirreklamawhom, b’xi mod dan isir fil-linja ta’ spettaklu.  Wieħed mimli ħsejjes, kuluri, fl-art u fl-ajru, mużika, u l-aspett spiritwali ma nħarsuhx biżżejjed.  Issa dan huwa “stramb” meta tqis li hemm diversi Stati li jirreklamaw lilhom infushom mhux sempliċement għall-isbuħija tat-tempji iżda għall-opportunità li ssib il-paċi fik innifsek u l-iskop ta’ ħajtek.

6.         Dan il-kunċett ta’ bidla interna ta’ impatt ma’ realtà ma’ prattika ta’ ħajja dedikata għall-ġid tal-proxxmu, bażata fuq l-altruwiżmu u mhux l-egoiżmu, ma nagħmluhx.  Għandna valur forsi ftit iktar minn oħrajn, meta tikkunsidra li qabel il-miġja ta’ San Pawl kien hawn diġà numru ta’ tempji neolitiċi u Rumani.  Kine hawn diġà l-kunċett ta’ gżira li dawk li għexu fuqha riedu l-paċi, l-istabilità u l-bżonn li jfittxu l-iskop ta’ ħajjithom u jsibuh.

7.         Interessanti aktar li dawk li kellhom diġà reliġjon, li kellhom diġà esperjenza twila u tradizzjoni kostanti, nbidlu. Biddlu lilhom infushom sabiex suppost jilħqu valur ogħla ta’ kif tħares lejn il-ħajja minn dak li kien ilhom sekli twal iħaddnu mentri llum għandhom quddiemhom ħajja u kulturi griżi.  Il-fatt li aħna differenti minn soċjetajiet oħra m’huwiex ġej mix-xejn.  Għalhekk ma jagħmilx sens li ma napprezzawx dak li aħna u, t-tieni, li narmu lilna nfusna.  Pajjiżna huwa mimli b’valuri u t-tradizzjonijiet speċjali tiegħu u dmirna huwa li naħdmu sabiex jidhru aktar u jiġbdu oħrajn lejhom.

 Dan l-artikolu kien deher fil-harga tal-Mument tal-10 ta April 2010.