1. Naqraw diversi forom ta’
rapporti, li jiġu mill-irkejjen tad-dinja, li jistgħu jsewdulna qalbna. Hemm min iħoss li l-valuri Nsara sejrin
lura. Hemm min jagħraf li hawn liġijiet
li qed jiġu fis-seħħ li huma kompletament il-kontra ta’ dak li l-Knisja
Kattolika ilha snin tagħallem. Fejn
naraw li, għal xi wħud, it-triq tal-libertà tfisser li wieħed jista’ jiċħad dak
kollu li hija tgħallem. Mhux biss, imma
oħrajn iridu jimitaw biss dak li jgħid u jagħmel ħaddieħor, anki jekk mhumiex
neċessarjament konvinti minn dak li jkunu qed iwettqu.
2. Dan qed narawh kull ġurnata,
anke f’pajjiżna. Biss, għalkemm jista’
jkun mument li fih uħud jaqtgħu qalbhom, hemm dejjem raġġ ta’ dawl li l-istorja
u ż-żminijiet jagħtu. Meta tara li
pajjiżi varji fl-Ewropa għandhom l-abort u l-ewtanasja legalizzati, jew tisma’
kif l-Irlanda Repubblikana, terġa’, biddlet il-liġi, jkollok fuq x’hiex
issewwed qalbek. Biss, id-dinja tgħaddi
minn ħafna. Mitt sena ilu,
il-materjaliżmu Sovjetiku u dak Nażi-Faxxista kien fl-aqwa tiegħu. Il-bniedem, id-dinjità sħiħa tiegħu kienu qed
jintilfu biċċa biċċa. Dak li llum
insejħulu “ġenn” għadda, u d-diversi liġijiet razzisti u varji li kienu daħlu
għaddew u huma biss parti mill-istorja u lezzjonijiet.
3. Ma kienx mument faċli
għall-Insara. Kien mument ta’
persekuzzjoni u diversi ġew proċessati u maqtula. Politiċi varji sabu ruħhom imsakkra
f’ħabsijiet għal sentenzi inġusti. Sabu
ruħhom ukoll f’mumenti diffiċli ħafna.
Reċentement qrajt parti minn ittra ta’ Alcide de Gasperi, fejn jgħid
hekk: “Ed io, come spesso, cerco rifugio
nell’Imitazione e prego “Domine Deus, iudex iuste-esto robur meum et tota
fiducia mea: non enim mihi sufficit conscientia mea” (Signore Iddio, giudice giusto, sii la mia forza e tutta la fiducia mia:
poiché non mi basta la coscienza mia.)
Minn priġunier kundannat spiċċa l-Prim Ministru tal-Italja u l-fundatur
tal-Unjoni Ewropea tallum.
4. Il-kurrent kontra l-Knisja
Kattolika llum ġej minn direzzjonijiet differenti minn dawk li kien hemm
fis-seklu li għadda. F’parti
sostanzjali, il-messaġġ tagħha mar lura minħabba żewġ fatturi: l-iskandli li
rajna, kif ukoll ċertu aġir intern. Kif
nafu, l-ideat fid-dinja tallum jiddependu fuq kemm kredibilità tingħata lil min
ikun qiegħed jgħidhom. Proprju għalhekk
li kelmet il-Papa Franġisku għandha daqshekk piż u saħħa. Imma dan ma jgħoddx għal kulħadd. F’dan, forsi, ma nirrealizzawx biżżejjed kemm
huwa essenzjali li nifhmu x’qiegħed jiġri sewwasew barra mal-bniedem, iktar
milli internament.
5. Hemm dejjem partijiet,
opinjonijiet li jsaħħu dejjem iktar, li anki min mhuwiex Nisrani jifhem
l-importanza tar-reliġjon f’dinja fejn l-ekonomija miexja ‘l quddiem. Reċentement ġew quddiemi dawn iż-żewġ
opinjonijiet. L-ewwel fi ktieb ta’
Edward Luce (gradwat fil-filosofija, politika u ekonomija u kittieb regolari
fil-Financial Times), ‘The Retreat of Western Liberalism’, li fih jgħid hekk:
“When people lose faith in the future they are less likely to invest in the
present. That sense of personal stagnation
– the gnawing fear you may be sinking – casts an enervating pall over the human
spirit.” U jkompli: “Writing in the
1950s, Daniel Bell, the American sociologist, said “economic growth has become
the secular religion of advancing industrial societies”. He was right.
It follows that in its absence, many people lapse into the equivalent of
atheism. That sense of listlessness
shows up in many ways.”
6. It-tieni fil-kitba tal-liriku
letterarju Marxista Terry Eagelton, fil-ktieb tiegħu ‘After Theory’. Huwa jqabbel il-kultura mar-reliġjon u jgħid
dan: “It is no wonder, then, that culture has been in perpetual crises since
the moment it was thrust into prominence.
Fot it has been called upon to take over these functions in a
post-religious age; and it is hardly suprising that for the most part it has
lamentably failed to do so. Part of
religion’s force was to link fact and value, the routine conduct of everyday
life with matters of ultimate spiritual importance. Culture, however, divides these domains down
the middle. In its broad, popular,
everyday sense, it means a set of ways of doing things, in its artistic sense
it means a body of work of fundamental value.
But the connection between them is fatally messy. Religion, by contrast, is culture in both senses
at once.”
7. It-tnejn narahom bħala
indikaturi ċari li l-bniedem li jrid jirraġuna jifhem u jagħraf sew li ma hemmx
sostitut għal dik li hija r-rabta bejn “the routine conduct of everyday life
with matters of ultimate spiritual importance.”
Biss, dan huwa proċess li kull bniedem u kull soċjetà tgħaddi minnu
fid-dixxerniment tagħha ta’ dak li huwa verament tajjeb. Fil-kurrenti kollha li nistgħu, bħala Nsara
naraw bħala negattivi, xorta m’għandniex nitilfu l-fiduċja fil-bniedem. Il-Knisja stess tgħallimna dan. L-istorja tad-dinja tagħtina xiehda ta’
dan. Bħalma kien hemm esperjenzi iebsa u
negattivi, jiġu wkoll dawk pożittivi.
Nistgħu llum naraw li qegħdin f’mument ta’ dlam, imma dan ma jfissirx li
mhux ser jinbidel. Għax, kif għandna
nagħrfu, id-dinja tinbidel għas-sewwa hija wkoll.
No comments:
Post a Comment