ŻIFFA W TAMA ĠDIDA JRID IL-POPLU

1. Waqt li llum nibdew xahar ġdid u għada jibda jiltaqa’ mill-ġdid il-Parlament, għandna naraw fejn aħna. Wara dak kollu li rajna fid-disa’ xhur li għaddew, huwa naturali li wieħed jistaqsi x’linja politika ser jaqbad il-Gvern. Il-pożizzjoni mhix xi waħda faċli għalih, u dan għax tilef ħafna appoġġ elettorali. Sinjal ċar li, għall-kuntrarju ta’ dak li jingħad, l-elettorat huwa attent għal dak kollu li hu għaddej. Kapaċi janalizza u jagħżel bejn dak li huwa tajjeb u dak li mhuwiex. Ma jiġrix naħa jew oħra malajr. Il-Gvern penalizzat u issa f’dan dieħel f’kampanja fejn irid jara kif ser juri li ħa għarfien tas-sinjali taż-żminijiet. Minflok, però, qed naraw li l-linja hija dik li tipprova tibdel kożmetikament dak li, minn taħt, għadu l-istess.

Politika u Ideali

2. Fil-bażi u l-pedament tal-pożizzjoni huwa iktar ċar li m’hemmx iktar fronti ta’ ideat u ideali li wieħed għadu jħares ’il quddiem għalihom. Hemm, minflok, Gvern li huwa maħkum mill-problemi ta’ amministrazzjoni. Huwa iktar dak li qiegħed jikkumbatti biex jamministra, jum wara jum, mingħajr ideat ġodda li jħarsu lejn il-futur, u għalhekk, fit-tul. Linja li diversi, kif urew l-aħħar elezzjonijiet ġenerali, kienu lesti li jaċċettaw. Il-kumplikazzjoni issa hija li anki f’dan qiegħed ifalli, u l-pajjiż huwa skomdu fin-nuqqasijiet li qiegħed jidentifika. Dawk li huma mwielda proprju mill-fatt li l-Gvern mhux kapaċi jidderiġi ’l-Istat fejn il-pajjiż jistenna li jimxi. F’dan huwa evidenti li l-poplu huwa lest li jaċċetta li jkollu Gvern mingħajr ideal, imma l-aqwa li jkun kapaċi jmexxi dak li huwa fil-ġid komuni. Għalija, pożizzjoni xejn tajba u li titlob risposta, għax il-pajjiż jixraqlu aħjar.

Kultura u Politika

3. Risposta, għax qegħdin f’fażi fejn il-politika tilfet mill-ideali tagħha għax m’hemmx bażi kulturali demokratika. Hemm, minflok, l-ideali żbaljati li jħarsu lejn il-poter f’termini awtoritarji. Il-mentalità hija li għandi pożizzjoni, għandi l-poter, u allura nista’ nużah u neżerċitah kif irrid. F’dan, diversi narawhom jużawh b’mod arbitrarju, u dan f’kull livell tal-Istat. Il-pajjiż huwa nieqes minn din il-kultura demokratika u għad hawn nuqqas kbir fil-bżonn li wieħed jibni kuxjenza nazzjonali għaliha u jifhem li mingħajr id-demokrazija il-pajjiż ma kienx ikun fejn hu llum. Mingħajr din is-sistema ma jkunx hemm avvanzi soċjali, u wisq inqas ekonomiċi. Hemm, però, aktar minn qabel, it-theddida kostanti f’din is-soċjetà ta’ dawk li jaħsbu li jistgħu jinjoraw il-passat. Jistgħu jinjoraw l-istorja u dak li kien qal Primo Levi (1919-1987), li ladarba kellna l-esperjenza qarsa tan-Nażi-Faxxiżmu, m’hemm xejn xi jżomm li l-istorja terġa’ tirrepeti ruħha. U din il-mewġa tiġi taħt ilbiesi differenti, imma xorta tiċħad id-demokrazija u tafferma t-tiranniji.

Demokratiċi u Dittaturi

4. Intefqu u qed jintefqu flejjes kbar fuq proġetti ekonomiċi li llum nistgħu nduru lura u naraw li din l-Amministrazzjoni, immexxija mill-Partit Laburista, f’ħafna minnhom sparpaljat fix-xejn. Hemm elenku ta’ dawn, li jindika wkoll li l-prijorità tal-Gvern mhix, u ma kinitx dik li tħares il-valuri li aħna għandna. Flok infaqna l-flus fil-kotba, fi programmi u diskussjonijiet fuq dak kollu li għandna u li rridu nħarsu, morna lejn dak li nkissru dak li aħna. Flok maċ-ċittadini qassamna dokumenti u lezzjonijiet li kapaċi joħorġu mill-kotba ta’ awturi li jibdlu l-fehmiet tal-bnedmin, bħal dak ta’ Primo Levi bit-titlu Se questo è un Uomo, jew ta’ Alexander Solzhenitsyn (1918-2008) bit-titlu One day in the life of Ivan Denisovich, jew ta’ George Orwell (1903-1950) bit-titlu Animal Farm, nippersistu f’politika li trid tkattar l-injoranza mid-demokrazija u d-dipendenza fuq id-dittatorjat.

Valuri Nsara Ewropej

5. Bil-politika mingħajr ideal, il-poplu twassal f’pożizzjoni fejn qed jesperjenza l-vojt. Flok qed nassiguraw li ma jkollniex aktar abbużi fil-poter u li nħarsu b’imħabba u reqqa l-ispirtu demokratiku, qed naħarbu minn kollox. Il-problema iktar tiżdied fil-kumplikazzjonijiet tagħha fl-għarfien popolari li m’hemmx lok għal bidla vera. Hemm, anzi, il-biża’ li ser jirrepeti ruħu dak li seħħ billi jibqa’ kollox l-istess. Għax jekk ma tibnix kultura demokratika, titlef dak li għandek. Għax jekk tinsa l-għeruq tiegħek, tkun qiegħed titbiel. Il-pożizzjoni llum hija proprju dik li l-pajjiż irid jara s-sewwa u qiegħed ifittex fil-klassi politika li jsib sens u sustanza, imma mhuwiex isibhom. Minflok qiegħed, fin-nuqqas ta’ kultura demokratika, idur lejn ideat populisti li jġibu biss traġedji.

Kunfidenza żejda

6. F’din il-fażi, fejn diversi stennew li matul dan is-sajf ser ikun hemm bidla fil-linja tal-Gvern, minn għada ser nifhmu li dik it-tama sfumat fix-xejn. M’hemmx, evidentement, alternattiva oħra, salv li jħalli kollox kif inhuwa u jipprova jivvinta ruħu mill-ġdid. Diskorsi politiċi f’immaġini ta’ poter u ta’ tifħir, fejn il-verità li wasal biss lejn iktar konċentrazzjoni ta’ poter fi ftit idejn, b’mod ċentralizzat, ma tingħadx. Huwa iktar ċar li hemm theddida għal-libertà, għad-dinjità tal-bniedem proprju għax hemm iċ-ċaħda tal-verità. Qed naraw dejjem iktar persuni li flok ifittxu ma’ oħrajn il-fatti u l-valuri t-tajba, qed jirrepetu dak li l-magna tal-Istat trid ixxerred. Din hija t-triq li ser tkompli teħodna ’l bgħid mid-demokrazija. Din hija linja politika li tindika li min qiegħed fil-poter għandu kunfidenza dejjem ikbar, u mhux diffidenza minnha. Pożizzjoni li qed temerġi bħala iktar perikoluża proprju fin-nuqqas ta’ reazzjoni imma persistenza fl-immobiliżmu.

Alternattiva

7. F’dan, huwa iktar evidenti li żdiedet iktar ir-responsabbiltà fuq l-Oppożizzjoni li tagħti alternattiva. Li tifhem iktar li trid timxi ’l quddiem biex tibni programm politiku iktar demokratiku li huwa mwieled minn dak li jrid il-pajjiż. Minn isfel għal fuq, u mhux il-kontra. Jekk ma nkunux lura mal-poplu mhux ser nifhmu l-bidliet li hemm bżonn isiru. Dawk fi ħdanna u dawk fil-proposti għal viżjoni u futur aqwa għal pajjiżna. Jekk irridu li nibqgħu fejn aħna ser, minflok, naraw iktar milli għandna. Jekk irridu nibdlu, irridu nifhmu li għandna dmir nazzjonali li niċċaqilqu f’linja li m’hijiex dik li rridu aħna, imma dik li jrid u li jippretedni l-pajjiż mingħandna. Nemmen li dan aħna kapaċi nwettquh, u m’għandniex nilludu ruħna, u anqas inmeru l-fatti. Għandna, minflok, inħarsu li ndaħħlu lura żiffa friska fil-politika, li minnha titwieled tama bbażata fuq it-tisħiħ tad-demokrazija u twettiq ta’ programm li jkun mimli b’viżjoni li l-poplu jħossu parti minnha. Dan huwa li pajjiżna jrid mingħandna.