1. Hemm numru ta’ persuni li jaqraw u jsegwu
l-istorja militari, u b’mod partikolari jibqgħu jistudjaw dak li seħħ fit-Tieni
Gwerra Mondjali. Hemm għad-dispożizzjoni
kwantità kbira ta’ studji llum, iktar dettaljati u attenti għall-proċess ta’
għarfien ta’ x’ġara sewwasew. Dak li
nkiteb is-seklu li għadda narawh evalwat mill-ġdid. Imqiegħed fid-dawl ta’ dokumenti ġodda u
varji li joħorġu kontinwament. Ħafna
minnhom ġew issa għad-dawl u rilaxxati għal storiċi varji. Dak il-kunflitt biddel ħafna. Però, il-ħsara li seħħet għadha magħna
sallum. Id-distruzzjoni tibqa’ dik, xejn
iktar. Tista’ tibni mill-ġdid, imma
l-gwerra mhix proċess ta’ żvilupp fiċ-ċiviltà.
Inħallsu sallum
2. Meta taqra fuq id-devastazzjoni li seħħet
f’dawk is-snin, tifhem iktar li għadna qed inħallsu għaliha. Il-flejjes kbar li ntefqu biex il-gwerra tiġi
miġġielda huma konsiderevoli. Dan fisser
li ġid ġenerat minn ħidmet il-bniedem, flok intefaq fi proġetti soċjali u
ekonomiċi marru f’armamenti. Ċertament,
id-dinja demokratika ma setgħetx iċċedi għal dik dittatorjali u
distruttiva. Kellha hija wkoll tiddedika
r-riżorsi tagħha għall-eżistenza futura.
Ferm iktar minn hekk, mietu miljuni ta’ bnedmin li kienu lkoll jagħtu
sehemhom fid-dinja. Mhux biss dan, imma
b’dawn l-armamenti kissirna djar, monumenti varji, toroq, knejjes, li trid, li
wara kellhom jinbnew mill-ġdid. Daqqa
ta’ ħarta enormi u irriversibbli għall-ħajja fuq din il-pjaneta. Waħda li għadna sallum inħallsu għaliha.
L-agħar
3. Meta tmur lura u tara biex tifhem tinduna
li l-kaġun ta’ dan kien, fuq ħafna punti, xprunat mill-mibgħeda. Mibgħeda kontra l-oħrajn, kontra l-Lhud,
kontra dawk li ma jaqblux miegħek. Id-dittatorjati,
f’kull żmien jibnu l-forza politika u militari tagħhom fuq il-ħdura,
l-istmerrija u l-odju. Id-demokrazija
hija dijametrikament il-kontra. Triq
tieħu deċiżjonijiet politiċi, u ħafna drabi iebsa, però mhix bażata fuq
l-intolleranza u l-abbuż tal-oħrajn.
Mhix bażata fuq il-ħsieb li l-bniedem m’għandux valur u dinjità. Mhix bażata fuq il-ħsieb li huwa biss għodda
li tintuża u tintrema. Mhuwiex serv,
skjav tal-Istat, imma li dan huwa għas-servizz tiegħu.
Rommel
4. Tifhem din il-konsegwenza diretta meta tara
li dawk li mexxew fiż-żminijiet tat-Tieni Gwerra Dinjija kellhom f’qalbhom
dan. Bagħdu tant, li ġiebu ruħhom kif
wieħed ma kienx, u ma jistenniex li l-bnedmin iġibu ruħhom ma’ xulxin. Dan missejtu iktar fil-ħsieb u
fir-riflessjoni meta qrajt dak li l-Ġeneral Tedesk Johannes Erwin Rommel,
magħruf aħjar bħala “The Desert Fox”, stqarr.
Dan l-eroj għall-Armata Ġermaniza f’dak il-kunflitt, f’diversi teatri
jgħid li wara laqgħa partikolari ma’ Hitler, kemm baqa’ mpressjonat
bil-mibgħeda kbira li kienet tmexxih.
Kien ċar li kien qiegħed jitlef, li kien ser jispiċċa, imma ma kienx
kapaċi jara r-realtà għax kien mitluf fil-mibgħeda tiegħu. L-odju, fil-bniedem, huwa żbaljat fih
innifsu, imma huwa aktar hekk għax il-bniedem jagħma. Ma jarax dak li huwa ovvju.
X’ideat strambi
5. Għalhekk, meta tmur lura u taqra dak kollu li
ħareġ f’dawk iż-żminijiet, tifhem aktar kemm fil-politika demokratika
m’għandekx taqa’ għat-tentazzjoni li ssaħħan jew timla’ ‘l-bnedmin kontra
l-oħrajn. Tifhem ukoll li l-politika
tal-mibgħeda tmexxi lin-nies biex jagħmlu l-iżbalji. Tifhem li min jippriedka dan il-messaġġ, jaf
ikollu suċċessi elettorali temporanji.
Dawk li minnhom jipprova jibni dak li ma jistax iżomm sod, għax huwa
biss fuq ir-ramel. Jitla’ mingħajr ma jkun
sostnut fin-natura vera umana. Biss,
avolja l-istorja turi dan, xorta, speċjalment meta jiġu appuntamenti elettorali
nsibu lil min jaqa’ għat-tentazzjoni u jiżra’ s-sikrana. Nittama li f’din li ġejja dan ma jseħħx, minn
ebda politiku.
Fiż-żmien li ġej
6. Il-pajjiż, fit-triq li qiegħed, għandu
bżonn proġett politiku ġdid. Wieħed
differenti. Għandu bżonn partit li
jaħdem għas-sewwa, b’miżuri u proposti ġodda, imma l-iktar għax ispirati minn
valuri etiċi sodi. Huma dawk li
d-Demokratiċi-Kristjani bnew, fasslu u taw lura bihom il-ġid lil pajjiżna. Fl-appuntament elettorai li jew illum, jew
għada ġej, hemm bżonn nifhmu iktar dawn il-lezzjonijiet. Nifhmu lkoll li m’għandniex naqgħu
għat-tentazzjoni li, għal xi forma ta’ popolarità temporanja, nitilfu l-ġieħ u
r-reputazzjoni tagħna. Il-politika
t-tajba tiddependi f’kemm ikollna politiċi, preżenti u futuri, iffurmati fuq
din il-ġebla tax-xewka demokratika.
Ċertament, mhux f’dik tal-mibgħeda, li mhix il-politika t-tajba għalina.
No comments:
Post a Comment