1.
F’dan il-pajjiż, fortunatament, għandek ħafna
karatteristiċi li huma tagħna biss.
Poplu bħal tagħna sab ruħu dominat minn pajjiżi oħra kif kienet f’ċertu
sens il-loġika. Dik li titlaq mill-ħsieb
li gżejjer m’għandhomx ħajja waħedhom iżda flimkien ma’ pajjiżi akbar. Iddur fejn iddur, ibda mill-Mediterran, issib
dan il-mekkaniżmu mħaddem. Tant huwa qawwi li ħafna drabi l-kultura, l-forma
mentali ta’ ħafna fuq dawn it-tip ta’ gżejjer hija ta’ dipendenza. Iridu minn ċentru politiku ieħor u jikkundizzjonaw
ruħhom fih, għax kważi jemmnu li ma kienux kapaċi jfendu waħedhom.
2.
Ma nafx kif, biss hawn fuq dawn il-gżejjer l-għaġna
kienet kompletament differenti. Jista’
jkun hemm diversi fatturi li wasslu għal dan.
Il-bnedmin li kienu hawn qabilna, f’mument fil-ħajja ta’ dawn il-gżejjer,
inbidlu. Il-passaġġ tagħna minn Kartaġni
għal Ruma jidher li sar fil-linja li ċ-ċentru tal-poter kien inbidel u allura
kien hemm bżonn li nsegwu, biss lejn l-aħħar tas-sistema fewdali u l-miġja
tal-Ordni tal-Kavallieri ta’ San Ġwann,
xi ħaġa daret.
Forsi l-kwalità tal-persuni, forsi l-ambjent sħiħ tagħna jew xi
fattur separat u distint ġieb mentalità ta’ indipendenza u kunfidenza
fl-abbilità li jmexxu mingħajr il-bżonn ta’ ħadd. Jidher mill-ewwel għall-istoriċi li kien hemm
kuraġġ ta’ bnedmin li riedu jimxu għal rashom.
3.
Huwa minnu li l-Assedju l-Kbir tal-1565 kien determinanti
fl-istorja politika Maltija u Ewropea però kien hemm elementi varji li ngħaqdu
f’dik il-vittorja. Fit-8 ta’ Settembru
niċċelebraw it-tmiem ta’ dak l-assedju verament kbir u iebes. Il-kavallieri, ma hemmx dubbju, kienu
il-kalamita li ġibdu lit-Torok hawn imma l-qlubija ma kenitx tagħhom biss. Kienu l-Maltin li sabu ruħhom f’sitwazzjoni
li qatt qabel ma kellhom. F’ħafna sens,
li kieku ma ġietx l-Ordni, assedju ma kienx ikollna. Kienu huma li bil-preżenza tagħhom biddlu
l-gżejjer innokwi f’minaċċja militari.
It-Torok fehmu li bil-kavallieri hawn allura kienu qed jissugraw il-kummerċ
marittimu tagħhom u d-dominanza li kellhom.
Għalhekk daħlu għal din il-manuvra li switilhom qares.
4.
F’ħafna sens dak li seħħ f’dak is-sajf ta’ erbgħa mija u
erbgħa u erbgħin sena ilu reġa’ ġie f’tiegħu fit-Tieni Gwerra Mondjali. Il-preżenza Ingliża hawn ġibdet l-attakk ta’ l-għadu
u għalkemm fl-ewwel assedju, f’ċertu mumenti nkun konvint li ma kienx ikun hemm
konflitt kieku ma konniex dominati, fit-tieni ngħid li xorta konna naraw lill-Ġermaniżi
u lit-Taljani ma’ xtutna. Li hu ċert
huwa li għaż-żewġ kunflitti kienu hemm il-Maltin u l-Għawdxin li biddlu x-xejra
ta’ l-eventi. Biddluhom b’żewġ fatturi:
l-ewwel, id-determinazzjoni u perseveranza li jibqgħu jissieltu sal-aħħar, mingħajr
ma jagħtu spazju lill-avversarji, u t-tieni bil-fidi tagħhom fir-reliġjon Kattolika.
5.
Tista’ taħseb li kollox huwa koinċidenza b’xi forma ta’
mentalità li temmen li l-bniedem ma jistax jibdel l-eventi tad-dinja u li ma
tistax tittama fl-intervent Divin, biss id-dinja tal-verità hija differenti
għax ma jistax ikun li proprju fit-8 ta’ Settembru kellna t-tmiem ta’ dawn l-eventi,
proprju f’dik il-festa tat-twelid ta’ Marija Santissima li ilha tiġi ċelebrata
f’pajjiżna. Kull min jaqra jaf li
ċ-ċelebrazzjoni tal-Bambina hija anzi parti sħiħa minna l-poplu ta’ dawn
l-gżejjer. Din hija r-realtà, l-verità
tal-fatti u dan huwa aktar ċar meta wieħed jikkonsidra li għandna erba’
parroċċi jiċċelebraw dan f’daqqa.
Għandek l-belt Sengleana, dik Naxxarija, dik tal-Mellieħa u tax-Xagħra f’Għawdex.
6.
Popli oħra li stinkaw għall-indipendenza tagħhom,
għall-unifikazzjoni tal-pajjiż rabtu l-vuċi tal-libertà ma’ jum partikolari, ma’
monument storiku, ma’ innu li jesprimi dan is-sentiment. Pajjiżna, li għalkemm għandu ħafna li jkantaw
tajjeb naħseb li ngħaqad ma’ dan il-jum bħala espressjoni nazzjonali. Il-formazzjoni kulturali ta’ dawk li daħlu fil-Parlament
Malti fl-1921 lejn hemm ġibdet u aħna l-membri tal-Kamra rridu naċċettaw li
dawk li ġew qabilna kellhom formazzjoni intelletwali aqwa minn tagħna u dawn
ħarsu lejn it-tmienja bħala l-jum nazzjonali tagħhom.
7.
Fil-fatt kienu l-ewwel leġislaturi li mexxew sabiex il-Profs. Antonio Sciortino jiġi nkarigat
sabiex isir monument li jfakkar l-Assedju l-Kbir. Proprju l-Ħadd, 8 ta’ Mejju 1927 fl-10:30 ta’
filgħodu mal-ġenb tal-Kon-Katidral ta’ San Ġwann ġie inawgurat dak il-monument
tant sabiħ u majestuż. Jingħad li saret
festa kbira. Kien hemm Gvern Nazzjonalista
mmexxi minn Sir Ugo Mifsud li ppresjeda l-attività u fih kien hemm żewġ
diskorsi importanti tal-Prim Imħallef, Sir Arturo Mercieca u tal-Professur
Patri Karmelitan Atanasju Cuschieri li għamel diskors bil-Malti fuq “L-Istorja
Glorjuża ta’ Pajjiżna”. Hemm baqa’ dak
iċ-ċentru tar-rabta ta’ bejn pajjiżna u l-istorja. Missirijietna ħarsu qabel it-Tieni Gwerra Mondjali
lejn dak il-jum u dan huwa evidenti mid-diskorsi li saru dakinhar. Il-komunikazzjoni kienet maqsuma f’ħarsa lejn
il-passat imma b’dikjarazzjonijiet ċari lejn il-futur. Asserzjoni diretta ta’ dak li riedu jilħqu u
x’jemmnu li huma kapaċi li jwettqu.
8.
Meta tikkunsidra li l-effett tat-Tieni Gwerra Mondjali ma
kienx dak li jneħħi mill-importanza ta’ dak il-jum iżda li jikkargah iktar,
wieħed japprezza aktar kemm it-8 ta’ Settembru huwa jum verament
nazzjonali. Dan aktar u aktar meta
tqiegħed fih il-fatt li l-Knisja tiċċelebra f’erba’ parroċċi li m’humiex
marbuta ma’ lokalità imma mxerrda mal-gżejjer.
Il-monument ta’ Sciortino li jinsab kuljum fi triqitna jgħid ħafna
għalina. Huwa jirrapreżenta s-saħħa
tagħna, jiċċelebra li aħna ħassejna dejjem li għandna l-kapaċità mmexxu ‘l
quddiem. Dan il-jum huwa vera wieħed li
ħaqqu dejjem iktar jiġi ċelebrat bid-dinjità sħiħa li għandu. Wieħed li tajjeb li jiġi kkunsidrat b’aktar
attenzjoni.
Artikolu li kien deher fil-gazzetta Illum tat-13 ta Settembru 2009.
No comments:
Post a Comment