Qabża fid-dlam?*

1.     Il-kliem ta’ Monsinjur Charles Scicluna (illum Isqof taghna) l-Ħadd li għadda riportat f’gazzetta lokali kien u għadu żiffa friska ta’ ideat.  Għandi l-fortuna li sirt naf ftit lil dan il-bniedem mimli b’doni, talenti u intelliġenza meta reġa’ ngħaqad mal-kors tal-liġi li kont fih jien.  Wara xi snin kien telaq, segwa dak għas-saċerdozju u ġie lura.  Kien mimli b’attività, però l-umur tiegħu kien dejjem tajjeb.  Ċar fil-ħsieb, jiċċajta, jiġbed is-saqajn fejn għandu u jżomm l-ispirtu ta’ akkademija f’dawk is-snin diffiċli.

2.     Il-Knisja taf x’inhija tagħmel.  Sinjal mill-iktar ċar kienet l-għażla tiegħu ġewwa l-Vatikan.  Ma kontx ħadtha bi kbira meta sirt naf li qiegħed, anzi, fl-istess uffiċċju ma’ dak iż-żmien il-Kardinal Josef Ratzinger.  Kienet għalija konsegwenza mill-iktar loġika.  Bniedem mhux biss preparat, imma fuq kollox b’viżjoni tal-ħajja li rari ssib bħalha.  Kapaċi jħares lejn it-tajjeb u l-ħażin ta’ l-argument u jiċċaqlaq 'il quddiem.  Ma naħsibx li b’xi mod qagħad jew joqgħod lura minn kelma li tbiddel u tkun parti minn proċess ta’ awto-kritika.

3.     Ħadt pjaċir naqra kliemu għax fihom hemm id-demm ibaqbaq ta’ persuna li huwa konvint mill-ideat tiegħu u m’għandux xi biża’ li jinvolvi ruħu f’dibattiti mas-soċjetà.  Anzi, kif deher mill-iktar ċar, il-problema mhux tant hu, iżda kemm ħaddieħor huwa lest li jħaddem rasu biex jara min għandu raġun.  F’ħafna sens din hija t-traġedja ta’ din l-era moderna.  L-umanità, jew aħjar il-bniedem, li qiegħed jgħix fis-soċjetajiet Ewropej irid li jiġi inqas u inqas “imdejjaq” minn riċerka għall-verità.  Fil-pożizzjoni ekonomika u soċjali li laħaq ma jridx, u anzi, ma jħossx il-bżonn li jaqra, jiskopri, jiddibatti ma’ oħrajn fuq dak li hu u dak li qiegħed jgħix.

4.     Il-kriżijiet tas-soċjetajiet kollha jorbtu lilhom infushom ma’ din il-ġebla.  Il-bniedem, permezz ta’ diversi liġijiet li ġew ispirati mill-prinċipji nsara, qiegħed isib li m’għandux għalfejn jitħarrek.  Għandu l-libertà kollha li jrid, għandu ħafna drittijiet, sistema demokratika li taħdem u għalhekk naqaslu l-bżonn li jfittex.  In-neċessità interna li jara x’valur fiha, xi skop fiha l-ħajja, qegħda tonqos,salv f’dawk il-kriżijiet ta’ eżistenza fejn ir-rimedju materjali jirrisolvi ruħu fit-teħid ta’ trankwillanti.

5.     Il-persuni “l-ġodda” fis-soċjetà twieldu f’ambjent fejn l-interattività fis-soċjetà, fil-komunità qegħda tirriduċi ruħha għal dak li jista’ jittieħed bħala profitt.  X’ser nieħu jien fil-ħidma u jekk għalhekk mhux ser inżid fid-dħul ekonomiku jew il-prospett tiegħu, m’għandix nieħu sehem.  M’għandix nagħti “b’xejn” lill-oħrajn għax ser “nitlef” ekonomikament.  Dan hu li qiegħed jiġbed is-soċjetà mill-mewġa ta’ altruwiżmu lejn l-egoiżmu li sar raġuni ta’ ħajja.  Il-bniedem qiegħed jorbot li jillimita lilu nnifsu proprju minħabba f’hekk.

6.     Iż-żjara tal-Papa Benedittu XVI qegħda tiftaħ mill-ġdid diskussjoni li ġiet abbandunata.  Il-biża’ tal-problemi li jitwieldu minn attività intellettwali fejn min huwa ffurmat fl-ideat insara jinvolvi ruħu ma’ oħrajn li ma kellhomx dak il-privileġġ huwa qawwi.  Il-ħsieb huwa li m’għandniex niddiskutu x’aħna għax inkella nistgħu “nurtaw”, “inweġġgħu” lil dawk li jaħsbu b’mod differenti.  Ma nkunux “politikament korretti”.  Anzi aħjar, lil dawk li jimmaġinaw li l-pożizzjoni ekonomika u soċjali tagħhom tagħtihom id-dritt li jaħsbu li huma għandhom tant raġun li min jgħidilhom il-kontra għall-fatt li jitkellmu huwa proċess żbaljat, li ma jridux jaċċettawh.

7.     Sirna mimlija bi bnedmin li jaħsbu li min qiegħed fuq in-naħa l-oħra, min jibbaża l-argumenti fuq loġika differenti, fuq dik nisranija huma barra miż-żmien.  Mentri dan m’huwiex minnu, proprju għax ma hemm diskussjoni vera u li trid iddaħħal lil dak li jkun jaħseb.  Hemm forom ta’ għażż f’dan, li ġej ukoll minn min ma jridx jitħarrek.  Il-bnedmin jikkonvinċu rwieħhom naħa jew oħra bl-impostazzjoni ta’ l-argumenti.  Għalxejn noqogħdu lura, u meta nagħmlu dan, ma nistgħux wara nippretendu qabżiet 'il quddiem, imma sempliċement dawk fid-dlam ta’ l-injoranza, l-egoiżmu u l-għażż intellettwali.  Iktar ma noqogħdu naħsbuha, iktar ħaddieħor javvanza fl-ispazju vojt li nħallu.

8.     Għalhekk nammetti li ħadt pjaċir naqra lill-Monsinjur Scicluna jgħid: If crisis means a turning point, then it’s welcome.  Because that means that whatever good comes from this – and good will come from this – is going to change the way we look at certain problems and the way we address them.  Crises are also opportunities.  And these are very good opportunities for us to grow.  Dawn huma kliem li jindikaw mill-iktar ċar l-evidenza ta’ l-ispirtu l-ġdid li għandu jixpruna lilna sabiex nidħlu fi proċess sħiħ ta’ diskussjoni.  Il-Knisja f’pajjiżna għandha bżonn tagħmel dan, b’iktar skambju ta’ ideat, b’iktar viżjoni li permezz tagħha trid tikkonvinċi.  Hi, li hija mimlija b’tant għerf, għandha tkun l-inqas waħda li toqgħod lura u ma tħabbilx moħħ is-soċjetà f’dak li tgħid.

*Dan l-artikolu gie pubblikat fl-2010.