1. Ħallejna warajna l-ġimgħa
biċ-ċelebrazzjoni tal-qaddis Palestinjan San Ġustin Martri. Għax l-1 ta’ Ġunju huwa l-jum fejn ta’ kull
sena l-insara jiftakru fih. Ġustinu tana
wirt kbir ta’ għerf warajh. Imwieled
pagan, ikkonverta għar-reliġjon u baqa’ jeżerċita l-ħaġa li l-aktar ħabb –
l-istudju tal-filosofija. Fil-fatt fost
kitbietu, li fortunatament għadhom għad-dispożizzjoni tagħna, huwa qabad
il-filosofi ta’ qablu u analizzahom wieħed wieħed, punt punt. Kitba ċara u li tixhed għall-għerf u l-moħħ
ċar li kellu. L-għan tiegħu kien u għadu
interessanti – dak li jxandar il-konoxxenza tal-Kristjaneżmu fid-dawl tal-ħsieb
li hija l-vera filosofija.
2. F’waħda mill-aħjar kitbiet tiegħu
magħrufa bħala “L-Ewwel Apoloġija” ndirizzata lill-Imperatur Antoninus Pius,
uliedu u s-Senat Ruman, huwa jitlob li l-insara ma jibqgħux iktar ikkundannati
għas-sempliċi fatt li jsejħu rwieħhom tali.
Jappella sabiex isir eżami preċiż, fil-fond u tajjeb ta’ dak li tfisser
il-kelma. Is-sistema ġudizzjarja kienet
qegħda tikkundanna liċ-ċittadini Rumani tagħha mhux fuq is-sustanza ta’
ħsibijiethom, iżda sempliċement jekk jidentifikawx rwieħhom bħala nsara. Ikkundannati għall-mewt għax identifikaw
rwieħhom mod u mhux ieħor, u għalhekk sofrew il-martirju eluf ta’
innoċenti. Ġustinu jirreżisti din il-linja
politika bil-qawwa u jgħid lill-Imperatur: “Il-ġustizzja titlob li inti tqis u
teżamina l-ħajja, sija ta’ min jiddikjara ruħu nisrani kif ukoll dak li le,
sabiex minn imġiebtu tidher apparenti u ċara x’tip ta’ bniedem huwa.”
3. L-argument ta’ Ġustinu jinżel iktar
fil-fond meta jiddikjara li, kuntrarjament għal dak li ngħad fuqhom, it-tagħlim
nisrani jitlob mill-bnedmin li jobdu l-awtorità ċivili. Huwa jispjega b’mod mill-iktar ċar li
l-insara huma ċittadini eżemplari, mgħallma sabiex jimxu mal-liġijiet u
jikkomportaw rwieħhom tajjeb. Mhux biss,
anzi jinsisti li l-insara ġew mgħallma u għalhekk għandhom jagħtu lil Ċesri dak
li hu ta’ Ċesri. Ikompli jgħid lil
Antoninus Pius: “Għalhekk lil Alla biss aħna naduraw, imma fi ħwejjeġ oħra
nservuk b’ferħ, naċċettawk bħala re u ħakkiem tal-bnedmin, u nitolbok li
teżerċita l-poter li għandek b’ġudizzju tajjeb.”
4. Proprju fl-eqqel tas-saħħa ta’ l-Imperu
Ruman, bnedmin bħal Ġustinu (li la kienu politiċi, la kienu suldati u lanqas xi
uffiċjali ta’ l-Istat) waqfu bl-ideat tagħhom għall-poter materjali ta’
l-Istat. Għamlu l-punt tagħhom ċar u ma
beżgħux mill-forza fiżika ta’ ħaddieħor.
Sfidaw għas-sewwa.
Il-persekuzzjoni umana ta’ dawn l-ulied umli u intelliġenti ma għadniex
nitkellmu dwarha għax għal xi wħud saru antikwati. Għadda żmienha però rridu nammettu li
preżentement għaddejja mewġa oħra u differenti ta’ persekuzzjoni. Il-ħtija li tinxteħet, l-attakki u
l-ostraċiżmu li jsiru fil-jiem moderni mill-midja sija fuq l-ideat insara kif
ukoll fuq dawk li jħaddmuhom huma fl-ordni tal-ġurnata, sija direttament kif
ukoll indirettament, ta’ xi wħud.
5. L-imġieba u r-rettitudni morali bażata
fuq filosofija tal-ħajja retta ta’ diversi persuni, illum il-ġurnata flok hija
apprezzata hija disprezzata. L-għażla
bejn dak li huwa tajjeb u dak li huwa ħażin, bejn il-valuri u l-vizzji qegħda
bil-mod il-mod tiġi mwarrba. Flok iswed
u abjad għandna griż biss. Ma hemmx
anqas ir-rispett lejn min għandu dawn l-ideat retti u li fuqhom bnejna l-bażi
tal-kostituzzjonijiet Ewropej ma huwa kkunsidrat. Kull min ma jaqbilx mad-divorzju, ma’
l-abort, ma’ l-ewtanasja, maż-żwiġijiet bejn nies ta’ l-istess sess huwa
deklassat u identifikat bħala inadegwat għax nisrani.
6. Dawn l-ideat ħaddnuhom ir-Rumani. Nittama li kull min iħoss li għandu kultura
qara kitbiet Wistin ta’ Ippona li dettaljatament jispjega liema huma
r-raġunijiet tat-tmiem ta’ dik il-belt kbira.
Wistin janalizza b’mod sekulari u lajk għala d-drawwiet u liġijiet
ħżiena ta’ Ruma ġibuha fit-tmiem. Kien
xhud tal-verità. Għax it-toroq
tal-virtù, meta ma timxix magħhom, ikollok konsegwenzi soċjalment ħżiena. Konsegwenzi li tintebaħ bihom frott
l-esperjenza umana li tfisser li l-effetti ħżiena jbatuhom iċ-ċittadini mhux
min jgħallem. Meta wieħed jibni
struttura soċjali ta’ Stat - hu liema hu - fuq pedament li jinjora l-esperjenzi
qarsa li l-umanità ġarrbet fis-sekli passati jkun qiegħed jikteb it-tmiem
tiegħu.
7. Illum pajjiżna qiegħed jieqaf iħares u
jipparteċipa fiċ-ċerimonja tal-kanonizzazzjoni ta’ Dun Ġorġ Preca ġewwa l-Vatikan. Dun Ġorġ kien bniedem qaddis, però kien hekk
għax bena organizzazzjoni fuq ordni morali superjuri. Flok skarta t-tagħlim li l-bnedmin li
jidentifikaw rwieħhom bħala nsara ġabru tul is-sekli, bena fuqhom. Ħa l-aħjar tagħhom u bl-umiltà tiegħu ħa
ħsieb li jiżra żerriegħa li ma tistax tieqaf tagħti frott. Bħal San Ġustinu ma beżax jgħid u jgħix ta’
nisrani sa’ l-inqas dettall.
8. Ġustinu bata l-martirju għax ħaddan ideat
ġodda, dawk insara mibnija l-kontra ta’ dak li l-paganiżmu kellu. Il-persekuzzjoni ta’ l-insara wasslet
għall-qtil ta’ diversi innoċenti. Illum
m’hemmx l-areni rumani, anqas il-qtil tal-bnedmin, però għaddejja forma ta’
persekuzzjoni differenti. Waħda li
twaqqa’ għaċ-ċajt u tipproċessa pubblikament min iħaddanhom. Nittama li l-kanonizzazzjoni u l-eżempju ta’
ħajjet Dun Ġorġ Preca jibdlu l-affarijiet u jkun hemm apprezzament mill-ġdid
ta’ xi tfisser li tkun u tgħix ta’ nisrani mill-midja. Għax in-nisrani huwa hekk għax jibni ħajtu
fuq il-verità u fit-tfittxija kontinwa tagħha.
Għalhekk l-insara huma ċittadini eżemplari però mhux dejjem apprezzati.
* Dan l-Artikolu kien deher fl-2007.
No comments:
Post a Comment