1. Wara, u flimkien ma’ Alcide de Gasperi, insibu numru ta’
politiċi demokristjani li ġew għad-dawl u t-tmexxija ta’ pajjiżhom wara t-Tieni
Gwerra Mondjali. Esperjenza politika
kompletament ġdida. Waħda li,
għall-ewwel darba, kif qed naraw, demokratiċi Nsara konvinti daħlu għall-piż
tar-responsabbiltà li jmexxu ‘l quddiem popli u pajjiżi li tkissru. Konrad Adenauer kien hekk. Wieħed minn dawk il-bnedmin li rrestawraw
il-wirt Nisrani uniku fil-kontinent Ewropew.
F’dan l-artikolu nsegwi dan il-proċess, u nittama li bih inħajjarkom
taqraw iktar dwaru.
Bniedem determinat
2. Meta l-Ġermanja ġiet mirbuħa, imkissra w umiljata f’Mejju
tal-1945, kien meħtieġ li jinstab xi ħadd li seta’ jerfa’ rasu għaliex ma kienx
tħammeġ għax issieħeb mar-reġim Nażista, li lanqas kien ħarab jew eżilja ruħu,
jew anqas kien ħasel idejh. Kien hemm
nuqqas ta’ politiċi wara l-Gwerra, għax Hitler kien ħeles minn diversi,
saħansitra anki minn dawk il-militari, bħal Claus von Staffenberg, li kienu
kkomplottaw biex joqtluh. L-Oppożizzjoni
politika kienet ilha li ġiet newtralizzata.
Madankollu, kien hemm min, bħal Konrad Adenauer, ex-Sindku ta’ Köln, Kattoliku,
membru tal-Partit taż-Zentrum, li għalkemm kien sofra l-persekuzzjoni, u ġieli
ġie internat fil-kampijiet ta’ konċentrament, żamm ‘il bgħid, jistenna
b’determinazzjoni.
L-Anzjan
3. Wara l-Gwerra, Adenauer, għalkemm avvanzat sew fiż-żmien kien,
flimkien ma’ oħrajn, fehmu li dak li kien hemm qabel iż-Zentrumspartie kien kien
żbalja u ddgħajjef, anzi ddestina ruħu għal minoranza. Dan għax kien baqa’ partit Kattoliku,
f’pajjiż bħall-Ġermanja, li kellu popolazzjoni fil-maġġoranza ta’ 67%
Protestanti. Adenauer u oħrajn iddeċidew
li fil-Partit Demokratiku Nisrani tal-Ġermanja, l-Insara Protestanti, kemm
Luterani u kemm ta’ twemmin ieħor, setgħu jieħdu sehem. Kellhom jiġu flimkien f’formazzjoni politika
ġdida li tifhem dak li kien hemm qabel u dak li għandu jkun hemm għall-futur. Kienet deċiżjoni għaqlija, għaliex għaqqdet
flimkien lill-politiċi u l-mases, kemm Kattoliċi u kemm Protestanti, li kellhom
viżjoni politika komuni bejniethom.
Bażi elettorali soda
4. Deċiżjoni li setgħet tieħu l-ħajja politika għax kellha bniedem
bħal Adenauer li mexxiha ‘l quddiem, b’intelliġenza, jikkonsolida bażi
elettorali soda. Bażi li għadha sallum
rilevanti għax baqgħet leali lejn il-valuri Nsara tagħna. Nafu li minn dakinhar ‘il quddiem, is-CDU,
l-Unjoni Kristjana-Demokratika saret il-forza politika determinanti. Għadha sallum l-iktar forza politika qawwija
fil-Ġermanja, u Merkel, Demokristjana-Protestanti hija l-Kanċilliera.
Annu Zero
5. Fl-Annu Żero tal-Ġermanja, Adenauer u sħabu setgħu jerfgħu lil
pajjiżhom mill-abbiss, għaliex għalkemm kienu żbaljaw fit-tattika fil-bidu
tar-reġim tan-Nażi, baqgħu jżommu l-prinċipji Demokratiċi Nsara, li reġgħu bnew
lill-pajjiż. Pajjiż li wirtu maqsum
f’erba’ biċċiet. Wieħed imfarrak kompletament. Wieħed li sab reżistenza biex iqum lura u
jibda t-triq twila tiegħu biex jingħaqad f’dak li kien. Triq xejn faċli, b’oppożizzjonijiet varji,
l-iktar bil-preżenza tal-Komuniżmu Sovjetiku, li mhux biss kien il-kontra ta’
dak li d-demokrazija tagħti, imma assigura li jinbena ħajt li jifred
lill-bnedmin u jxekkilhom fil-libertà sħiħa tagħhom.
Merti perseveranti
6. Adenauer, u warajh Kohl u issa Merkel, setgħu mhux biss jaħdmu
mal-partiti l-oħra, is-Soċjalisti Demokratiċi u l-Liberali biex jibnu
demokrazija b’saħħitha, iżda wkoll biex jibnu ekonomija li hija fost l-aqwa
fid-dinja. Il-mirkalu tat-twelid
mill-ġdid tal-Ġermanja wettquh dawn il-gvernijiet ta’ koalizzjoni bejn dawn
il-forzi, iżda deċiżament bi tmexxija Demokristjana. Helmut Schmidt u Willie Brandt, iż-żewġ
Kanċilliera Soċjal-Demokratiċi u l-mexxejja Liberali ma biddlu xejn mil-linja
ġenerali tal-politika li ssawret minn Adenauer u l-Ministru tal-Ekonomija
Ludwig Erhard. Il-bnedmin li sawru dak
baqa’ magħruf bħala s-suċċess indiskuss tas-“social market economy”. Dik li sabet bilanċ bejn il-forzi varji
fis-suq.
Jibqa’ jiddiskuti
sakemm tgħaddi tiegħu
7. Mill-Kanċillier Adenauer kienu laqqmuh “der Alte”,
“ix-Xiħ”. Iżda Adenauer, barra milli
kien anzjan fl-età, kien ukoll għoli fil-prinċipji u sod fit-tmexxija. Fuq kollox, kien bniedem li jispira fiduċja:
il-poplu tiegħu kien jafdah. Kien dak li
rnexxielu jirreġistra suċċess. Dak li,
bil-perseveranza tiegħu, kien baqa’ fuq il-mejda jiddiskuti sakemm fl-aħħar
tgħaddi tiegħu. Waqt li l-oħrajn, iżgħar
minnu fl-età kienu jċedu, huwa kien isib aktar enerġija u forza interna biex
jibqa’ għaddej. Kienu jafdawh ukoll
barra mill-pajjiż. Karatteristika li
kien jaqsam ma’ De Gasperi. Għaliex
il-bniedem politiku ta’ prinċipji sodi, bħalma huma dawk Demokratiċi Nsara,
jispira fiduċja.
Ewropa magħquda
8. Adenauer ħadem ukoll, bħal De Gasperi, għall-għaqda
tal-Ewropa. Id-Demokratiċi Nsara
għandhom idea tal-bniedem li hija universali.
Għalhekk, qatt ma kellu moħħu
magħluq, li jqis li l-Ġermanja tikber billi tkisser lill-oħrajn. Fehem li, fil-kollaborazzjoni mal-Ewropej
l-oħra, l-ewwel iżda mbagħad anki ma’ oħrajn barra mill-Ewropa, hemm iċ-ċavetta
ta’ progress komuni u paċi dejjiema.
Politika li servietna sallum, għalkemm kien hemm diversi li baqgħu
jirreżistuha.
Serju u kuraġġuż
9. Kien politiku serju. Ħadd
qatt ma seta’ jiddubita mill-onestà, mill-kuraġġ, mid-determinazzjoni
tiegħu. It-twemmin Nisrani għenu biex
jegħleb id-diffikultajiet li ltaqa’ magħhom.
Il-Ġermanja kienet ixxurtjata li sabet lilu meta kienet qed titkagħweġ
fit-trab tal-ħerba li sofriet bil-bumbardamenti u fl-invażjoni, umiljata
l-iktar mid-delitti kontra l-umanità li nkixfu u li kienu wettqu l-mexxejja
Nażisti, u meta sfat tallaba quddiem l-erba’ nazzjonijiet alleati li
okkupawha. Imma mertu tal-politika
moderata, attenta u Demokratika-Kristjana tiegħu dawn l-isfidi ngħelbu
bis-sħiħ, biex illum il-Ġermanja hija forza ta’ stabilità Ewropea.
No comments:
Post a Comment