IMTIEĦEN - RAPPORTI

29302. L-ONOR. CARMELO MIFSUD BONNICI  staqsa lill- Ministru għall-Kultura, l-Artijiet u l-Gvern Lokali: B’referenza għat-tweġiba tal-mistoqsija parlamentari 28908, jista’ l-Ministru jgħid jekk hemmx rapporti dwar l-imtieħen f’pajjiżna?

 

20/06/2025

 

ONOR. OWEN BONNICI:  It-tagħrif għadu qed jinġabar.

 

Seduta  360

25/06/2025

KERĊEM - PROĠETT TAL-GĦADIRA TA’ SAN RAFLU

29301. L-ONOR. CARMELO MIFSUD BONNICI  staqsa lill- Ministru għall-Kultura, l-Artijiet u l-Gvern Lokali: B’referenza għat-tweġiba tal-mistoqsija parlamentari 28906, jista’ l-Ministru jgħid kemm ġie jiswa l-proġett tal-Għadira ta’ San Raflu f’Kerċem?

 

20/06/2025

 

ONOR. OWEN BONNICI:  It-tagħrif għadu qed jinġabar.

 

Seduta  360

25/06/2025

ĦAL TARXIEN - PERSUNI LI JIRĊIEVU XI PENSJONI

29300. L-ONOR. CARMELO MIFSUD BONNICI  staqsa lill- Ministru għall-Politika Soċjali u d-Drittijiet tat-Tfal: Jista’ l-Ministru jwieġeb il-mistoqsija parlamentari 28909 u jgħid kemm hemm persuni residenti f’Ħal Tarxien li qed jirċievu xi forma ta’ pensjoni, u jekk dawn in-numri jistgħux jiġu indikati skont il-klassifikazzjoni relattiva?

 

20/06/2025

 

ONOR. MICHAEL FALZON:  Ninforma lill-Onor. Interpellant li l-informazzjoni mitluba tinsab fit-tabella li ssegwi:

Pensjonijiet	Tarxien
Pensjoni tal-Età mhux Kontributorja	57
Pensjonijiet Kontributorji	1,478
Pensjoni tar-Romol	386
Pensjoni tal-Invalidità	40
Total	1,961

 

Seduta  360

25/06/2025

RAĦAL ĠDID - PERSUNI LI JIRĊIEVU XI PENSJONI

29299. L-ONOR. CARMELO MIFSUD BONNICI  staqsa lill- Ministru għall-Politika Soċjali u d-Drittijiet tat-Tfal: Jista’ l-Ministru jwieġeb il-mistoqsija parlamentari 28907 u jgħid kemm hemm persuni residenti f’Raħal Ġdid li qed jirċievu xi forma ta’ pensjoni, u jekk dawn in-numri jistgħux jiġu indikati skont il-klassifikazzjoni relattiva?

 

20/06/2025

 

ONOR. MICHAEL FALZON:  Ninforma lill-Onor. Interpellant li l-informazzjoni mitluba tinsab fit-tabella li ssegwi:

Pensjonijiet	Raħal Ġdid
Pensjoni tal-Età mhux Kontributorja	85
Pensjonijiet Kontributorji	1,437
Pensjoni tar-Romol	401
Pensjoni tal-Invalidità	43
Total	1,966

 

Seduta  360

25/06/2025

ĦAL TARXIEN - TRIQ L-ISQAJJAQ

29298. L-ONOR. CARMELO MIFSUD BONNICI  staqsa lill- Ministru għall-Kultura, l-Artijiet u l-Gvern Lokali: B’referenza għat-tweġiba tal-mistoqsija parlamentari 26886 dwar kemm ilha ma tiġi miżbugħa ż-Zebra Crossing li hemm fi Triq l-Isqajjaq, f’Ħal Tarxien, jista’ l-Ministru jgħid jekk ix-xogħol ġiex esegwit?

 

20/06/2025

 

ONOR. OWEN BONNICI:  It-tagħrif għadu qed jinġabar.

 

Seduta  360

25/06/2025

BORMLA - PJAZZA GAVINO GULIA - TISWIJA TA’ ĊANGATURA

29297. L-ONOR. CARMELO MIFSUD BONNICI  staqsa lill- Ministru għall-Kultura, l-Artijiet u l-Gvern Lokali: B’referenza għat-tweġiba tal-mistoqsija parlamentari 26963 dwar jekk huwiex possibbli li ċ-ċangatura fi Pjazza Gavino Gulia f’Bormla tissewwa qabel il-purċissjoni tal-Irxoxt, jista’ l-Ministru jgħid jekk ġiex stabbilit programm tax-xogħol billi l-istess sejra iktar lura?

 

20/06/2025

 

ONOR. OWEN BONNICI:  It-tagħrif għadu qed jinġabar.

 

Seduta  360

25/06/2025

MARSAXLOKK - PERSUNI LI JIRĊIEVU XI PENSJONI

29203. L-ONOR. CARMELO MIFSUD BONNICI  staqsa lill- Ministru għall-Politika Soċjali u d-Drittijiet tat-Tfal: Jista' l-Ministru jwieġeb il-mistoqsija parlamentari 28915 u jgħid kemm hemm persuni residenti Marsaxlokk li qed jirċievu xi forma ta’ pensjoni, u jekk dawn in-numri jistgħux jiġu indikati skont il-klassifikazzjoni relattiva?

 

18/06/2025

 

ONOR. MICHAEL FALZON:  Ninforma lill-Onor. Interpellant li l-informazzjoni mitluba tinsab fit-tabella li ssegwi:

 

Pensjonijiet	Marsaxlokk
Pensjoni tal-Età mhux Kontributorja	18
Pensjonijiet Kontributorji	600
Pensjoni tar-Romol	139
Pensjoni tal-Invalidità	13
Total	770

 

Seduta  359

24/06/2025

IŻ-ŻEJTUN - PERSUNI LI JIRĊIEVU XI PENSJONI

29202. L-ONOR. CARMELO MIFSUD BONNICI  staqsa lill- Ministru għall-Politika Soċjali u d-Drittijiet tat-Tfal: Jista’ l-Ministru jwieġeb il-mistoqsija parlamentari 28914 u jgħid kemm hemm persuni residenti iż-Żejtun li qed jirċievu xi forma ta’ pensjoni, u jekk dawn in-numri jistgħux jiġu indikati skont il-klassifikazzjoni relattiva?

 

18/06/2025

 

ONOR. MICHAEL FALZON:  Ninforma lill-Onor. Interpellant li l-informazzjoni mitluba tinsab fit-tabella li ssegwi:

Pensjonijiet	Żejtun
Pensjoni tal-Età mhux Kontributorja	78
Pensjonijiet Kontributorji	2,051
Pensjoni tar-Romol	545
Pensjoni tal-Invalidità	80
Total	2,754

 

Seduta  359

24/06/2025

IL-GUDJA - PERSUNI LI JIRĊIEVU XI PENSJONI

29201. L-ONOR. CARMELO MIFSUD BONNICI  staqsa lill- Ministru għall-Politika Soċjali u d-Drittijiet tat-Tfal: Jista’ l-Ministru jwieġeb il-mistoqsija parlamentari 28913 u jgħid kemm hemm persuni residenti l-Gudja li qed jirċievu xi forma ta’ pensjoni, u jekk dawn in-numri jistgħux jiġu indikati skont il-klassifikazzjoni relattiva?

 

18/06/2025

 

ONOR. MICHAEL FALZON:  Ninforma lill-Onor. Interpellant li l-informazzjoni mitluba tinsab fit-tabella li ssegwi:

Pensjonijiet	Gudja
Pensjoni tal-Età mhux Kontributorja	7
Pensjonijiet Kontributorji	636
Pensjoni tar-Romol	111
Pensjoni tal-Invalidità	13
Total	767

 

Seduta  359

24/06/2025

 

SANTA LUĊIJA - PERSUNI LI JIRĊIEVU XI PENSJONI

29200. L-ONOR. CARMELO MIFSUD BONNICI  staqsa lill- Ministru għall-Politika Soċjali u d-Drittijiet tat-Tfal: Jista’ l-Ministru jwieġeb il-mistoqsija parlamentari 28912 u jgħid kemm hemm persuni residenti f’Santa Luċija li qed jirċievu xi forma ta’ pensjoni, u jekk dawn in-numri jistgħux jiġu indikati skont il-klassifikazzjoni relattiva?

 

18/06/2025

 

ONOR. MICHAEL FALZON:  Ninforma lill-Onor. Interpellant li l-informazzjoni mitluba tinsab fit-tabella li ssegwi:

Pensjonijiet	Santa Luċija
Pensjoni tal-Età mhux Kontributorja	36
Pensjonijiet Kontributorji	611
Pensjoni tar-Romol	161
Pensjoni tal-Invalidità	20
Total	828

 

Seduta  359

24/06/2025

IL-FGURA - PERSUNI LI JIRĊIEVU XI PENSJONI

29199. L-ONOR. CARMELO MIFSUD BONNICI  staqsa lill- Ministru għall-Politika Soċjali u d-Drittijiet tat-Tfal: Jista’ l-Ministru jwieġeb il-mistoqsija parlamentari 28910 u jgħid kemm hemm persuni residenti l-Fgura li qed jirċievu xi forma ta’ pensjoni, u jekk dawn in-numri jistgħux jiġu indikati skont il-klassifikazzjoni relattiva?

 

18/06/2025

 

ONOR. MICHAEL FALZON:  Ninforma lill-Onor. Interpellant li l-informazzjoni mitluba tinsab fit-tabella li ssegwi:

Pensjonijiet	Fgura
Pensjoni tal-Età mhux Kontributorja	62
Pensjonijiet Kontributorji	1,964
Pensjoni tar-Romol	511
Pensjoni tal-Invalidità	53
Total	2,590

 

Seduta  359

24/06/2025

SKEJJEL SEKONDARJI - RIŻENJI TA’ GĦALLIEMA

29149. L-ONOR. CARMELO MIFSUD BONNICI  staqsa lill- Ministru għall-Edukazzjoni, l-Isport, iż-Żgħażagħ, ir-Riċerka u l-Innovazzjoni: Jista’ l-Ministru jwieġeb il-mistoqsija parlamentari 28891 u jgħid kemm hemm għalliema fl-iskejjel sekondarji li ser jirtiraw minħabba l-età matul il-ħames snin li ġejjin u kemm kien hemm għalliema li rriżenjaw matul l-aħħar ħames snin?

 

12/06/2025

 

ONOR. CLIFTON GRIMA:  Ninforma lill-Onor. Interpellant li fl-iskejjel sekondarji, matul il-ħames snin li ġejjin mistennija jirtiraw 89 għalliem, filwaqt li fl-aħħar ħames snin irriżenjaw 182 għalliem, fl-aħħar ħames snin ġew ingaġġati total ta’ 363 għalliem.

 

Seduta  359

24/06/2025

ID-DINJA TIBQA' GĦADDEJJA

1. Iktar ma jgħaddu l-jiem, iktar huwa evidenti li d-dinja mhijiex ser tidħol f’perjodu ta’ paċi. Ma’ kull xahar qed nassistu għal iktar kumplikazzjonijiet u qed jiżvolġu xenarji differenti. Ma nafx kemm minn dak li beda għaddej bejn l-Iran, l-Iżrael u l-Istati Uniti ser isolvi dak li għaddej f’Gaża u fl-Ukrajna. Tant il-bilanċi huma delikati, li għalkemm jista’ għal xi wħud jidher li qed isiru xi manuvri militari ta’ ‘suċċess’, fil-fatt qed jinżergħu raġunijiet ta’ iktar riżentimenti futuri. Dak li qiegħed iseħħ illum, għada pitgħada ser ikollu l-effetti tiegħu. Diġà qed imissu ma’ dak li sar żbaljat fil-passat imma issa, minflok qed insolvu, qed inkomplu nżidu r-raġunijiet biex inkomplu għaddejjin bl-inkwiet fil-futur.

Ma naħsbux

2. Ma nimmaġinawx li dak li għaddej mhuwiex, f’xi mument, b’xi mod, ser jolqot l-interessi tagħna. L-iktar, ċertament, dak marbut mal-paċi. Pajjiżna jikber u javvanza skont kemm ikollna trankwillità u nuqqas ta’ ġlied fir-reġjun. Il-kummerċ, ir-relazzjonijiet umani, ir-rabtiet sħaħ ta’ popli jżidu fid-demokrazija l-ġid, il-ġustizzja soċjali u l-progress. Meta dan il-proċess uniku jibqa’ lura, allura daqshekk ieħor ċiviltajiet bħal tagħna jieqfu. Il-bnedmin huma importanti. Jgħixu fejn jgħixu. Ma hemmx dawk li għandhom dritt li jgħixu u oħrajn li le. M’hemmx ġustifikazzjoni f’li wieħed jiddeċiedi li xi ħadd għandu dritt jattakka u joqtol uħud, metri oħrajn huma għalih protetti. F’nuqqas ta’ ġustizzja, kull xenarju dinji jmur lura. Għalhekk nibqgħu nemmnu li mingħajr ġustizzja u paċi ma nistgħux naraw futur sod.

F’kull rokna

3. Dan deher iktar ċar quddiemi f’dawn il-jiem fil-bnedmin li naf fl-irkejjen kollha ta’ pajjiżna. Kull persuna hija importanti u kull wieħed u waħda minna jrid jiġi rispettat/a. Ħajtu hija dik li trid tiġi protetta fid-dinjità umana li tixraqlu. Pożizzjoni li ħafna drabi ninsew. Pożizzjoni li nittraskuraw imma li trid tiġi lura għad-dibattitu u għall-prijorità. Hekk ħassejt u ħsibt waqt li sibt ruħi f’dawn il-jiem nattendi għal żewġ funerali. Waqt li kont għal wieħed fil-Gudja, f’dan ir-raħal mill-isbaħ u mimli bnedmin attivi għall-ħajja tal-post, f’dan dort madwari. F’temp ta’ ftit jiem ġew imsejħa lura żewġ persuni li sirt naf mill-viċin tul dawn l-aħħar snin. It-tnejn marbuta flimkien ma’ passat li sawwar lil pajjiżna. Għax minkejja li għaddew is-snin, xorta wieħed irid jirrikonoxxi li dak li ġara fil-5 ta’ Diċembru 1986 kien determinanti sabiex bidel il-futur ta’ dan il-poplu lejn id-demokrazija, il-paċi u l-istabilità.

Jimmy Caruana

4. Kien jiġi ħu l-persuna li ġiet maqtula fil-Każin tal-Partit Nazzjonalista ġewwa l-Gudja: Raymond Caruana. Kienet ferita fonda li baqgħet ħajja tul ħajtu kollha. Waħda li kienet terġa’ tinfetaħ fid-demm li nxtered u dan kull darba li kull sena l-Partit jikkommemorah u jiftakar fih. Dejjem attent għall-oħrajn u miftuħ għal diversi li kienu jkellmuh sabiex jifhmu dak li għadda minnu. Stmat minn kull persuna fir-raħal, b’rispett kbir. Ammirazzjoni, u fl-istess ħin, viċinanza. Għadhom ċari quddiemi l-passi tiegħu mill-Knisja sal-Każin, akkumpanjat minn martu, hija wkoll mimlija bi ħlewwa, kif ukoll dawk li kienu jersqu jkellmuh. Dejjem bi kliem meqjus u bi ħsibijiet ippreparati. Ma jweġġgħax, anki jekk fil-fond ta’ qalbu kien imweġġa’, b’għajta li titlob spjegazzjoni lill-istorja. Kull darba li kellimtu kelli l-pjaċir nagħraf kemm kien bniedem twajjeb, li minn fommu ma smajt ebda diskors żbaljat. Kellu għaqal uniku, li b’mod partikolari, il-bnedmin tal-ġenerazzjoni tiegħu għandhom f’dak ir-raħal. Miftuħ u b’qalb kbira. Jaf il-valuri u l-prinċipji li sawruhom. Kif kulħadd f’moħħu u f’qalbu jiftakar kif missierhom, fil-funeral tal-għażiż Raymond, kien tela’ sabiex jaħfer lil min qatel lill-mimmi t’għajnejh. Insara konvinti u prattikanti.

Anthony Brincat

5. Ftit warajh miet Anthony Brincat, magħruf aktar bħala ‘Il-Kobra’. Persuni li ċertament Jimmy u hu kienu jafu sew lil xulxin. Bnedmin imsawrin u mbasktin fid-dinja li dan il-post isarraf u jagħti. Realtà li f’dan missejt meta bdejt niffrekwenta l-Każin tal-Partit il-Ħadd filgħodu. Fil-bidu kont, anki jekk ma jingħadlix, insib quddiemi tabella xejn viżibbli li fiha kont indikat bħala l-barrani u t-temporanju. Imma Ħadd wara Ħadd bdejt insir naf lil dawk li jiffrekwentawh u almenu kont ġejt aċċettat. Fost dawn kien hemm dak li kien jiġi ndikat bħala sempliċement ‘Il-Kobra’. Ebda isem jew kunjom: sempliċement il-laqam. Kellu moħħ preċiż, b’ilsien li trid tkun attent il-ħin kollu għalih, l-iktar fuq il-botti daqqa biċ-ċajt u daqqa naqra inqas tiegħu. Wieħed li ‘jigdem’ il-kuxjenza tiegħek. Kien ifendi, u kull darba ridt inkun ippreparat mentalment sew miegħu għal kull round għax ma stajtx infalli fl-eżami li kien qiegħed isirli.

Ħbiberija

6. F’dan, fi tnax-il sena, bnejt ħbiberija partikolari. Kont inħares ’il quddiem li niltaqa’ miegħu, iktar u iktar ukoll meta skoprejna li t-tnejn konna nħobbu l-inbid tajjeb. Kien jagħti l-opinjoni meqjusa tiegħu bil-metodu partikolari tiegħu. Vuċi tal-poplu veru. Kien dak li, kif qrajt f’kitbet Luigi Maria Epicoco, jieħu u jagħti parir: “Inżommu għajnejna miftuħin fuq il-preżent: inħallu r-realtà li qed ngħixu tinterrogana; ma nkunux sempliċement preżenti fid-dinja imma għandna nintebħu b’dak li d-dinja qed tgħidilna.” Fil-Każin, hu u l-ankra soda l-oħra, Horace, kienu kapaċi jifhmu u jagħtuk gwida. Jagħrfu dak li huwa awtentiku minn dak li le. Smajt ħafna rakkonti tal-passat, imma d-dibattitu kien dejjem f’postu. Jekk għall-oħrajn kien jgħaddi argument, għalih le. Jieħu s-siġġu tan-nofs u b’ferħ dejjiemi jibdel jew iġib il-punt ’il quddiem. Kellu qalb kbira u miftuħa għal kulħadd, b’sentimenti mill-iktar nobbli. F’dan kien jidħol fil-Każin bħal żiffa, mimli enerġija. Imħabba għamja lejn familtu u lejn il-karozza speċjali li kellu. Sirna ħbieb u f’dan kien irnexxielu jiġbidli saqajja tajjeb ħafna. L-aħħar waħda kienet dik marbuta ma’ Sant’Antnin, li xtara statwa tiegħu wara li kien għamel wegħda biex jien jirnexxili nerġa’ niġi elett.

Rabtiet

7. Fil-fatt, pajjiżna huwa mimli bi bnedmin twajba u umli, li jaħdmu b’dedikazzjoni ħajjithom kollha, anki wara l-età tal-pensjoni. Bnedmin li tħarrku b’direzzjoni waħda lejn il-ġustizzja, l-ugwaljanza, is-solidarjetà, il-maħfra, l-imħabba u l-ħniena. Kemm għandna wirt uniku f’dan. Kemm għandna raġunijiet biex inkunu grati lejhom u napprezzawhom. Ċert f’dan li sija Jimmy, kif ukoll ‘Il-Kobra’, qed igawdu lil xulxin u l-premju tal-ħajja ta’ dejjem, li jixirqilhom. Nittama dejjem li nibqgħu nirrispettaw sew u kif jixraq il-memorja tagħhom, anke jekk nafu li d-dinja tibqa’ għaddejja.

SKEJJEL PRIMARJI - RIŻENJI TA’ GĦALLIEMA

29148. L-ONOR. CARMELO MIFSUD BONNICI  staqsa lill- Ministru għall-Edukazzjoni, l-Isport, iż-Żgħażagħ, ir-Riċerka u l-Innovazzjoni: Jista’ l-Ministru jwieġeb il-mistoqsija parlamentari 28890 u jgħid kemm hemm għalliema fl-iskejjel primarji li ser jirtiraw minħabba l-età matul il-ħames snin li ġejjin u kemm kien hemm għalliema li rriżenjaw matul l-aħħar ħames snin?

 

12/06/2025

 

ONOR. CLIFTON GRIMA:  Ninforma lill-Onor. Interpellant li t-tweġiba tingħata f'xi seduta oħra.

 

Seduta  358

23/06/2025

BORMLA - PARKEĠĠ QUDDIEM L-ISKOLA PRIMARJA - PJANTI

29065. L-ONOR. CARMELO MIFSUD BONNICI  staqsa lill- Ministru għat-Trasport, l-Infrastruttura u x-Xogħlijiet Pubbliċi: B’referenza għat-tweġiba tal-mistoqsija parlamentari 28536 dwar l-iżvilupp tas-sit ta’ parkeġġ quddiem l-Iskola Primarja ta’ Bormla, jista’ l-Ministru jippreżenta kopja tal-pjanti relattivi ma’ dan il-proġett?

 

09/06/2025

 

ONOR. CHRIS BONETT:  Ninforma lill-Onor. Interpellant illi l-informazzjoni mitluba hija pubblika fuq il-website tal-Awtorità tal-Ippjanar. Qed inpoġġi fuq il-Mejda tal-Kamra l-iscreenshot tal-website indikata.

 

Seduta  358

23/06/2025

IL-FGURA - PERSUNI LI UTILIZZAW IL-BERĠA

28925. L-ONOR. CARMELO MIFSUD BONNICI  staqsa lill- Ministru għas-Saħħa u l-Anzjanità Attiva: Jista’ l-Ministru jgħid kemm persuni utilizzaw il-Klinika fil-Komunità (Berġa) fil-Fgura matul is-sena 2024? Jista’ jgħid ukoll jekk is-servizzi humiex se jiżdiedu?

 

02/06/2025

 

ONOR. JO ETIENNE ABELA:  Ninsab infurmat li matul is-sena 2024, il-Klinika fil-Komunità (Berġa) fil-Fgura ġiet utilizzata minn 4,520 persuna. Fil-ġimgħat li ġejjin f’din il-klinika ser jibda servizz ġdid ta’ Nutritionist darba fil-ġimgħa.

 

Seduta  358

23/06/2025

SANTA LUĊIJA - PERSUNI LI UTILIZZAW IL-BERĠA

28924. L-ONOR. CARMELO MIFSUD BONNICI  staqsa lill- Ministru għas-Saħħa u l-Anzjanità Attiva: Jista’ l-Ministru jgħid kemm persuni utilizzaw il-Klinika fil-Komunità (Berġa) f’Santa Luċija matul is-sena 2024? Jista’ jgħid ukoll jekk is-servizzi humiex se jiżdiedu?

 

02/06/2025

 

ONOR. JO ETIENNE ABELA:  Ninsab infurmat li matul is-sena 2024, il-Klinika fil-Komunità (Berġa) f’Santa Luċija ġiet utilizzata minn 2,510 persuna.

 

Seduta  358

23/06/2025

IL-GUDJA - PERSUNI LI UTILIZZAW IL-BERĠA

28923. L-ONOR. CARMELO MIFSUD BONNICI  staqsa lill- Ministru għas-Saħħa u l-Anzjanità Attiva: Jista’ l-Ministru jgħid kemm persuni utilizzaw il-Klinika fil-Komunità (Berġa) fil-Gudja matul is-sena 2024? Jista’ jgħid ukoll jekk is-servizzi humiex se jiżdiedu?

 

02/06/2025

 

ONOR. JO ETIENNE ABELA:  Ninsab infurmat li matul is-sena 2024, il-Klinika fil-Komunità (Berġa) fil-Gudja ġiet utilizzata minn 2,080 persuna.

 

Seduta  358

23/06/2025

ĦAL TARXIEN - PERSUNI LI UTILIZZAW IL-BERĠA

28922. L-ONOR. CARMELO MIFSUD BONNICI  staqsa lill- Ministru għas-Saħħa u l-Anzjanità Attiva: Jista’ l-Ministru jgħid kemm persuni utilizzaw il-Klinika fil-Komunità (Berġa) f’Ħal Tarxien matul is-sena 2024? Jista’ jgħid ukoll jekk is-servizzi humiex se jiżdiedu?

 

02/06/2025

 

ONOR. JO ETIENNE ABELA:  Ninsab infurmat li matul is-sena 2024, il-Klinika fil-Komunità (Berġa) f’Ħal Tarxien ġiet utilizzata minn 6,020 persuna.

 

Seduta  358

23/06/2025

MA NIDDUBITAWX

1. F’dawn is-snin, li nkunu membri tal-Partit Nazzjonalista, partit popolari u Demokristjan ifisser li aħna nirrappreżentaw, u fl-istess ħin inkunu vuċi, espressjoni tal-poplu. Ġejjin minn fejn ġejjin, il-bnedmin f’dawn il-gżejjer għarafna l-interessi morali u ekonomiċi tal-pajjiż. Għarafna r-realtà ta’ dawk li jaħdmu, jgħixu u jistinkaw għal dinja u futur aħjar. Bnedmin fid-dinja vera li jmissu ma’ dawk li huma wkoll protagonisti fiha.

Il-Persuna

2. Għax huwa l-poplu li huwa s-suġġett ċentrali tal-politika, u mhux oħrajn. Għaldaqstant irridu nibqgħu dawk li jagħrfu jkunu parti minn din ir-realtà għax id-demokrazija għandha bżonn poplu ħaj li jieħu sehem attiv fit-tmexxija tiegħu. Għax dawn huma, fil-fatt, l-għeruq tagħna. Ħadd ma jista’ jaħseb li aħna l-partit tal-konservazzjoni jew tal-protezzjoni tal-istatus quo, u jekk inkunu dan inkunu żbaljati fis-sejħa ta’ dak li l-pajjiż irid mingħandna.

Il-Valuri

3. Mill-formazzjoni tiegħu, dan il-Partit kellu ċari f’moħħu l-prinċipji u l-valuri tiegħu. Ma konniex, u m’aħniex partit fundat biex jiddefendi xi interessi partikolari ta’ xi klassi fis-soċjetà. Aħna partit li jħares biex f’kull żmien jibni ħajja u soċjetà aħjar u li dejjem tiġġedded fis-sewwa. Ir-rilevanza tiegħu fis-snin kienet proprju din. Ġenerazzjonijiet ta’ politiċi u bnedmin li ħassewhom fil-post ġust, li jkunu parti minn proġett politiku ibbażat fuq linji gwida ta’ prinċipji etiċi Nsara. Min jiddubita dan ikun qiegħed jiċħad l-istorja u fl-istess ħin jarmi l-valur intrinsiku tagħna.

Esperjenza

4. L-esperjenza politika hija element essenzjali biex wieħed jifhem dan u jwettaq l-għażliet it-tajba. M’hemmx żmien x’wieħed jaħli, u dan seta’ jiġi użat aħjar, imma dejjem jibqa’ wieħed li nitgħallmu minnu. Kull politiku li hu u li kien jitbaskat f’dan sabiex jgħin biex dak li jidher f’pożizzjoni jiġi lura fil-post fejn għandu jkun. Is-sejħa hija għolja u għalkemm jista’ jkun hemm min jipprova jew jaqta’ qalbu, irridu nwieġbu għaliha. Irridu nifhmu li wara tlett leġiżlaturi, bis-saħħa politika tal-partit fil-Gvern, issa wasal il-mument li l-affarijiet jinbidlu. Wasal il-ħin, b’neċessità għall-pajjiż u għall-poplu, li jkun hemm viżjoni differenti u metodi politiċi aqwa.

Il-Futur

5. Il-futur ħadd ma jarah ġej. Jista’ bniedem ikun profeta, imma minn dawn ftit issib. Jista’ jaqta’ u jista’ wkoll le. Il-fatt jibqa’ li ċ-ċirkostanzi jinbidlu. F’dan, il-bidliet mhux dejjem ikunu prevedibbli, imma l-bniedem fil-politika jrid jaġixxi skont dak li jsib quddiemu. Jieħu d-deċiżjonijiet biex filwaqt li ma jibdilx il-valuri sodi tiegħu, iħares biex iwettaq is-sewwa. Dan huwa wkoll żmien ta’ hekk. Huwa żmien li fih irridu lkoll flimkien inħarsu li nkomplu nibnu l-politika tagħna għall-ġid veru tal-poplu.

Ottimiżmu

6. F’ħajti rajt numru ta’ kapijiet li ġew u li ma baqgħux kapijiet. Minn Dottor George Borg Olivier rajt bnedmin iservu, jiddibattu, jintervjenu u jaqbżu għan-nies. Ħadd minnhom ma ħareġ sinjur mill-politika. Kull wieħed aġixxa fl-onestà interjuri tiegħu biex iwettaq dak li huwa ra siewi. F’dan għalhekk huwa ċertament dejjem iebes, odjuż, antipatiku, li wieħed jara Kap jispiċċa. Daqshekk ieħor ikkumplikat biex isir ieħor warajh. Isir diskors żejjed fix-xejn biex jiġi mfaħħar kandidat u mmaqdar ieħor. Jiġu f’kunflitt bnedmin tal-istess partit. Imma fl-aħħar mill-aħħar hemm proċess ta’ bidla li jsir biex il-Partit jibqa’ rilevanti u attwali.

Prinċipji

7. F’dan kollu, għalkemm aħna bnedmin, bl-imperfezzjonijiet tagħna, xorta rridu nassiguraw li ma ninsewx li aħna għandna kwalitajiet u identità uniċi. F’dan jista’, u kif nafu, ser ikun hemm min imaqdarna tant li jipprova jikkonvinċina. Imma fit-triq li ġejja, ikunu xi jkunu ċ-ċirkostanzi, niżbaljaw jekk naħsbu li m’aħniex kapaċi. F’dan nappella għall-kuraġġ u li f’ebda mument m’għandna, b’xi mod, niddubitaw minna nfusna f’dak li rridu naffrontaw.

ĦAL GĦAXAQ - PERSUNI LI UTILIZZAW IL-BERĠA

28921. L-ONOR. CARMELO MIFSUD BONNICI  staqsa lill- Ministru għas-Saħħa u l-Anzjanità Attiva: Jista’ l-Ministru jgħid kemm persuni utilizzaw il-Klinika fil-Komunità (Berġa) f’Ħal Għaxaq matul is-sena 2024? Jista’ jgħid ukoll jekk is-servizzi humiex se jiżdiedu?

 

02/06/2025

 

ONOR. JO ETIENNE ABELA:  Ninsab infurmat li matul is-sena 2024, il-Klinika fil-Komunità (Berġa) f’Ħal Għaxaq ġiet utilizzata minn 2,660 persuna.

 

Seduta  357

18/06/2025

MARSAXLOKK - PERSUNI LI UTILIZZAW IL-BERĠA

28920. L-ONOR. CARMELO MIFSUD BONNICI  staqsa lill- Ministru għas-Saħħa u l-Anzjanità Attiva: Jista’ l-Ministru jgħid kemm persuni utilizzaw il-Klinika fil-Komunità (Berġa) f’Marsaxlokk matul is-sena 2024? Jista’ jgħid ukoll jekk is-servizzi humiex se jiżdiedu?

 

02/06/2025

 

ONOR. JO ETIENNE ABELA:  Ninsab infurmat li matul is-sena 2024, il-Klinika fil-Komunità (Berġa) f’Marsaxlokk ġiet utilizzata minn 7,870 persuna.

 

Seduta  357

18/06/2025

IŻ-ŻEJTUN - PERSUNI LI UTILIZZAW IL-BERĠA

28919. L-ONOR. CARMELO MIFSUD BONNICI  staqsa lill- Ministru għas-Saħħa u l-Anzjanità Attiva: Jista’ l-Ministru jgħid kemm persuni utilizzaw il-Klinika fil-Komunità (Berġa) fiż-Żejtun matul is-sena 2024? Jista’ jgħid ukoll jekk is-servizzi humiex se jiżdiedu?

 

02/06/2025

 

ONOR. JO ETIENNE ABELA:  Ninsab infurmat li matul is-sena 2024, il-Klinika fil-Komunità (Berġa) fiż-Żejtun ġiet utilizzata minn 4,650 persuna.

 

Seduta  357

18/06/2025

WIED IL-GĦAJN - PERSUNI LI UTILIZZAW IL-BERĠA

28918. L-ONOR. CARMELO MIFSUD BONNICI  staqsa lill- Ministru għas-Saħħa u l-Anzjanità Attiva: Jista’ l-Ministru jgħid kemm persuni utilizzaw il-Klinika fil-Komunità (Berġa) f’Wied il-Għajn matul is-sena 2024? Jista’ jgħid ukoll jekk is-servizzi humiex se jiżdiedu?

 

02/06/2025

 

ONOR. JO ETIENNE ABELA:  Ninsab infurmat li matul is-sena 2024, il-Klinika fil-Komunità (Berġa) f’Wied il-Għajn ġiet utilizzata minn 3,070 persuna.

 

Seduta  357

18/06/2025

ĦAL GĦAXAQ - PERSUNI LI JIRĊIEVU XI PENSJONI

28917. L-ONOR. CARMELO MIFSUD BONNICI  staqsa lill- Ministru għall-Politika Soċjali u d-Drittijiet tat-Tfal: Jista’ l-Ministru jgħid kemm hemm persuni residenti Ħal Għaxaq li qed jirċievu xi forma ta’ pensjoni, u jekk dawn in-numri jistgħux jiġu indikati skont il-klassifikazzjoni relattiva?

 

02/06/2025

 

ONOR. MICHAEL FALZON:  Ninforma lill-Onor. Interpellant li l-informazzjoni mitluba tinsab fit-tabella li ssegwi:

Pensjonijiet	Ħal Għaxaq
Pensjoni tal-Età mhux Kontributorja	20
Pensjonijiet Kontributorji	780
Pensjoni tar-Romol	228
Pensjoni tal-Invalidità	20
Total	1,048

 

Seduta  357

18/06/2025

WIED IL-GĦAJN - PERSUNI LI JIRĊIEVU XI PENSJONI

28916. L-ONOR. CARMELO MIFSUD BONNICI  staqsa lill- Ministru għall-Politika Soċjali u d-Drittijiet tat-Tfal: Jista’ l-Ministru jgħid kemm hemm persuni residenti Wied il-Għajn li qed jirċievu xi forma ta’ pensjoni, u jekk dawn in-numri jistgħux jiġu indikati skont il-klassifikazzjoni relattiva?

 

02/06/2025

ONOR. MICHAEL FALZON:  Ninforma lill-Onor.  Interpellant li l-informazzjoni mitluba tinsab fit-tabella li ssegwi:

Pensjonijiet	Wied il-Għajn
Pensjoni tal-Età mhux Kontributorja	50
Pensjonijiet Kontributorji	1,683
Pensjoni tar-Romol	356
Pensjoni tal-Invalidità	53
Total	2,142

 

Seduta  357

18/06/2025

PROFETI RUSSI

1. Waqt li kont qiegħed infittex ktieb dwar l-iskular, filosfu u storiku Russu Vladimir Soloviev (1853-1900), sibtni f’minjiera interessanti. Dan l-awtur sibtu kkwotat fit-tul fi ktieb marbut ma’ numru ta’ riflessjonijiet reliġjużi li saru minn patri Benedittin fil-qari varju tiegħu. F’dan proprju sibtni naqra l-ktieb ta’ Nicolas Zernov (1898-1980) li kien u għadu sorpriża. Zernov kien emigra lejn l-Ingilterra u hemm iżżewweġ, għex u għallem fit-tul it-teoloġija fl-Università ta’ Oxford. Kiteb numru ta’ kotba proprju fuq dan is-suġġett. Kiteb b’oriġinalità u għalkemm ma kienx fl-ordnijiet sagri rnexxielu jislef kwantità ta’ punti ta’ differenza bejn kif l-Oċċident u d-dinja Griega Ortodossa tħares lejn il-Kristjaneżmu.

Il-ktieb

2. Il-ktieb tal-awtur, bit-titlu Three Russian Prophets, ippubblikat fl-1944, jidher sempliċi imma fil-fatt huwa ferm aktar mimli b’ideat u spjegazzjonijiet ċari. Imiss ma’ tlett bnedmin: Alexei Khomiakov (1804-1860), Feodor Dostoevsky (1821-1881) u l-istess Vladimir Soloviev, li huwa jidentifika bħala profeti. Bnedmin li huma magħrufa f’arthom għal raġunijiet varji, imma Zernov jikkonċentra fuq l-aspett reliġjuż ta’ kitbiethom. Kull kapitolu dwar kull profeta huwa mill-isbaħ u fih għad-dispożizzjoni tagħna snin ta’ riċerka li wettaq l-istess awtur. Apparti l-Ingliż perfett tal-ktieb, kull idea hija ċara u spjegata fid-dawl storiku u dejjem f’dak li l-Knisja Griega Ortodossa bniet u żviluppat. Iktar u iktar fil-kunflitt kontinwu bejn il-Knisja Kattolika f’Ruma u dik li kienet qabel ġewwa Kostantinopli. Dan ukoll, fl-analiżi ta’ dak li jirrappreżenta l-Protestanteżmu, speċjalment fl-individwaliżmu. Il-ħsieb imur lejn il-kunċett li l-veru Kristjaneżmu huwa fir-Russja. Ideat li l-imsemmija profeti jippermettu li jispjega tant tajjeb dak li l-pajjiż kien, u li huwa llum.

The Russian Background

3. F’dan hemm iktar interessanti l-kontenut li bih l-awtur jispjega, hu li huwa Russu, kif dik l-art tħares lejha nfisha u lejn id-dinja ta’ madwarha. Spjegazzjonijiet mill-iktar utli, li minkejja li ġew pubblikati tmenin sena ilu għadhom rilevanti ħafna, aktar u aktar f’dan iż-żmien fejn il-Federazzjoni Russa tinsab għaddejja b’din il-gwerra fuq l-Ukrajna. Zernov jgħid hekk: “So it can be said that the whole history of Russia was dominated by two outstanding factors: the scarcity of friendly contacts with the outside world, and the constant threat of sudden invasion by one or other of its neighbours.” (Allura jista’ jingħad li l-istorja sħiħa tar-Russja kienet dominata minn żewġ fatturi determinanti: in-nuqqas ta’ kuntatti ħbieb mal-bqija tad-dinja u t-theddida kostanti ta’ invażjoni minn xi wieħed mill-ġirien tagħha.)

Kunċetti

4. Il-kittieb ikompli jispjega li hemm kultura u kunċetti kompletament differenti. Huwa jgħid hekk: “Among many causes which have contributed to Russia’s isolation and led her to create a culture widely differenti from that of the rest of Europe, the most important has been the use of the Slavonic tongue in worship and teaching. Till Peter the Great’s reforms at the end of the seventeenth century, neither Latin nor Greek played any part in moulding the mind of any class of Russian society.” (Fost il-kawżi li kkontribwew għall-iżolament tar-Russja, li wassalha lejn il-ħolqien ta’ kultura kompletament differenti minn dik tal-bqija tal-Ewropa kien l-użu tal-lingwa Slava fit-talb u fit-tagħlim. Sar-riformi ta’ Pietru l-Kbir lejn l-aħħar tas-seklu sbatax, la l-Latin u lanqas il-Grieg ma kellhom sehem fil-formazzjoni intellettwali ta’ ebda klassi tas-soċjetà Russa.) Punti li kull min jiġġudika jew jikkunsidra lil dan il-poplu jrid jieħu fil-kalatura.

Moska

5. F’ħafna nbniet iktar l-idea li din il-belt kienet issa ċ-ċentru ta’ ċiviltà ġdida, “Christian by faith, but asiatic in policy and manners” (Kristjana fil-fidi imma Asjatika fil-politika u l-manjieri). Għalhekk inbniet din il-belt fil-ħsieb li tkun il-kapitali u l-aħħar Ruma. L-awtur jiċċita fit-tul kitbet Philoteu, patri minn wieħed mill-monasteri ta’ Pskov, li jgħid hekk: “The Church of old Rome fell for its heresy: the gates of the second Rome, Constantinople, were hewn down by the axes of the infidel Turks; but the Church of Moscow , the Church of the new Rome, shines brighter than the sun in the whole universe. Two Romes are fallen, but the third stands fast; a fourth there cannot be.” (Il-knisja ta’ Ruma l-Antika waqgħet minħabba l-ereżiji tagħha; il-bibien tat-tieni Ruma, Kostantinopli, twaqqgħu taħt il-mannara tal-infidili Torok; imma l-Knisja ta’ Moska, il-Knisja ta’ Ruma l-ġdida, tiddi iktar mid-dawl tax-xemx fl-univers kollu. Żewġ Rumi waqgħu, imma t-tielet hija soda; ir-raba’ qatt m’hu ser ikun hemm.) Ideat u linji ta’ formazzjoni ta’ ħsieb li meta tisma’ numru ta’ diskorsi minn ċerti membri tal-Knisja Griega Ortodossa tħosshom għadhom hemm, preżenti.

Kompletament differenti

6. L-awtur ikompli jargumenta li hemm soċjetà Russa differenti ħafna, li trid tħares lejn l-istorja tagħha biex tifhimha. Ulterjorment huwa jindika żewġ raġunijiet oħra. L-ewwel, id-distanza u fl-istess waqt ir-rapport tagħha mal-Greċja l-Antika. Huwa jgħid hekk: “Russia remained likewise without the stimulus of Greek philosophy and dialectic. In this case the gulf between Greece and Russia was one, not of suspicion and hostility, but geographical distance and, above all, of language. The Greeks treated the Russians, from the time of their conversion (988), as friendly barbarians.” (Ir-Russja baqgħet ukoll mingħajr l-istimulu tal-filosofija u d-djalettika Griega. F’dan il-każ, id-distanza bejn il-Greċja u r-Russja kienet, mhux waħda ta’ suspett jew ostilità, imma ta’ natura ġeografika, u fuq kollox, lingwistika. Il-Griegi ttrattaw lir-Russi, minn żmien il-konverżjoni tagħhom (988) bħala ħbieb Barbari.)

Ċirkostanzi

7. Zernov ikompli jispjega din il-partikolarità hekk: “The Russians found themselves in circumstances never repeated in Europe. They were able to create their own culture on a Christian basis, outside the boundaries of classical civilisation, and they remained influenced by Imperial Rome.” (Ir-Russi sabu ruħhom f’ċirkostanzi li l-Ewropa qatt ma reġgħet rat bħalhom. Kienu kapaċi joħolqu l-kultura tagħhom fuq bażi Nisranija, barra mill-fruntieri taċ-ċiviltà klassika u baqgħu influwenzati minn Ruma Imperjali.) Osservazzjonijiet mhux biss interessanti għalija, imma wkoll veritieri. Ir-Russja li nisimgħu tant dwarha llum hija l-werrieta ta’ dan kollu. Biex nifhmuha, mingħajr ma naqblu ma’ dak li qed twettaq, irridu nikkunsidraw dawn iċ-ċirkostanzi partikolari tagħha. Anki jekk dak li qiegħed isir huwa żbaljat, wieħed ma jkunx qed jonqos jekk jappella lil dan il-poplu sabiex jieqaf u jmur lura lejn l-għeruq tiegħu billi jħares lejn il-kitbiet ta’ dawn it-tlett profeti.