IL-GUDJA - GĦAJNUNA SOĊJALI

30885. L-ONOR. CARMELO MIFSUD BONNICI  staqsa lill-Ministru għall-Politika Soċjali u d-Drittijiet tat-Tfal: Jista’ l-Ministru jgħid kemm kien hemm persuni jgħixu l-Gudja li qed jirċievu l-għajnuna soċjali sal-aħħar ta’ Awwissu 2025?

 

25/09/2025

 

ONOR. MICHAEL FALZON:  Ninforma lill-Onor. Interpellant li l-informazzjoni mitluba hija kif tidher fit-tabella t’hawn taħt:

 

Lokalità	Persuni qed jirċievu l-għajnuna soċjali (Awwissu 2025)
Gudja	9

 

Seduta  385

07/10/2025

SANTA LUĊIJA - GĦAJNUNA SOĊJALI

30884. L-ONOR. CARMELO MIFSUD BONNICI  staqsa lill-Ministru għall-Politika Soċjali u d-Drittijiet tat-Tfal: Jista’ l-Ministru jgħid kemm kien hemm persuni jgħixu Santa Luċija li qed jirċievu l-għajnuna soċjali sal-aħħar ta’ Awwissu 2025?

 

25/09/2025

 

ONOR. MICHAEL FALZON:  Ninforma lill-Onor. Interpellant li l-informazzjoni mitluba hija kif tidher fit-tabella t’hawn taħt:

 

Lokalità	Persuni qed jirċievu l-għajnuna soċjali (Awwissu 2025)
Santa Luċija	54

 

Seduta  385

07/10/2025

RAĦAL ĠDID - GĦAJNUNA SOĊJALI

30883. L-ONOR. CARMELO MIFSUD BONNICI  staqsa lill-Ministru għall-Politika Soċjali u d-Drittijiet tat-Tfal: Jista’ l-Ministru jgħid kemm kien hemm persuni jgħixu Raħal Ġdid li qed jirċievu l-għajnuna soċjali sal-aħħar ta’ Awwissu 2025?

 

25/09/2025

 

ONOR. MICHAEL FALZON:  Ninforma lill-Onor. Interpellant li l-informazzjoni mitluba hija kif tidher fit-tabella t’hawn taħt:

 

Lokalità	Persuni qed jirċievu l-għajnuna soċjali (Awwissu 2025)
Raħal Ġdid	146

 

Seduta  385

07/10/2025

ĦAL TARXIEN - GĦAJNUNA SOĊJALI

30882. L-ONOR. CARMELO MIFSUD BONNICI  staqsa lill-Ministru għall-Politika Soċjali u d-Drittijiet tat-Tfal: Jista’ l-Ministru jgħid kemm kien hemm persuni li jgħixu Ħal Tarxien li qed jirċievu l-għajnuna soċjali sal-aħħar ta’ Awwissu 2025?

 

25/09/2025

 

ONOR. MICHAEL FALZON:  Ninforma lill-Onor. Interpellant li l-informazzjoni mitluba hija kif tidher fit-tabella t’hawn taħt:

 

Lokalità	Persuni qed jirċievu l-għajnuna soċjali (Awwissu 2025)
Ħal-Tarxien	105

 

Seduta  385

07/10/2025

GĦAJNUNA SOĊJALI

30881. L-ONOR. CARMELO MIFSUD BONNICI  staqsa lill-Ministru għall-Politika Soċjali u d-Drittijiet tat-Tfal: Jista’ l-Ministru jgħid kemm kien hemm applikanti għall-għajnuna soċjali matul l-ewwel sitt xhur tas-sena 2025 u kemm minnhom ġew konklużi?

 

25/09/2025

 

ONOR. MICHAEL FALZON:  Ninforma lill-Onor. Interpellant li l-informazzjoni mitluba għall-ewwel sitt xhur tas-sena 2025 fir-rigward ta’ applikazzjonijiet għall-Għajnuna Soċjali, hija kif qed tidher hawn taħt:

 

Total ta’ Applikanti għall-għajnuna soċjali	357
Total ta’ talbiet konklużi	349

 

Seduta  385

07/10/2025

PEMBROKE - LIVELL GĦOLI TA’ TRAB U STORBJU

30880. L-ONOR. CARMELO MIFSUD BONNICI  staqsa lill-Ministru għall-Kultura, l-Artijiet u l-Gvern Lokali: Jista’ l-Ministru jgħid jekk humiex isiru spezzjonijiet f’Pembroke marbuta mal-livell għoli ta’ trab u storbju li qed ikun hemm waqt il-kostruzzjoni li għaddej bħalissa? Jista’ jgħid ukoll jekk hux qed isiru insistenzi u rapporti da parti tal-Kunsilli Lokali?

 

25/09/2025

 

ONOR. OWEN BONNICI:  Nitlob lill-Onor. Interpellant tindika għal liema kostruzzjoni qed issir referenza sabiex tkun tista’ tingħata t-tweġiba mitluba.

 

Seduta  385

07/10/2025

PEMBROKE - LIVELL GĦOLI TA’ TRAB U STORBJU

30879. L-ONOR. CARMELO MIFSUD BONNICI  staqsa lill- Ministru għall-Ambjent, l-Enerġija u l-Indafa Pubblika: Tista’ l-Ministru tgħid jekk humiex isiru spezzjonijiet f’Pembroke marbuta mal-livell għoli ta’ trab u storbju li qed ikun hemm waqt il-kostruzzjoni li għaddejja bħalissa?

 

25/09/2025

 

ONOR. MIRIAM DALLI:  Nitlob lill-Onor. Interpellant biex jirreferi din il-mistoqsija parlamentari lill-Ministeru kkonċernat.

 

Seduta  383

02/10/2025

PEMBROKE - LIVELL GĦOLI TA’ TRAB U STORBJU

30878. L-ONOR. CARMELO MIFSUD BONNICI  staqsa lill- Ministru għat-Trasport, l-Infrastruttura u x-Xogħlijiet Pubbliċi: Jista’ l-Ministru jgħid jekk humiex isiru spezzjonijiet f’Pembroke marbuta mal-livell għoli ta’ trab u storbju li qed ikun hemm waqt il-kostruzzjoni li għaddejja bħalissa?

 

25/09/2025

 

ONOR. CHRIS BONETT:  Nirreferi lill-Onor. Interpellant biex jagħmel il-mistoqsija tiegħu lill-Ministru kkonċernat.

 

Seduta  383

02/10/2025

RAĦAL ĠDID - ĠNIEN TONY BEZZINA - SKATEPARK

30877. L-ONOR. CARMELO MIFSUD BONNICI  staqsa lill- Ministru għat-Trasport, l-Infrastruttura u x-Xogħlijiet Pubbliċi: B’referenza għat-tweġiba tal-mistoqsija parlamentari 26967, jista’ l-Ministru jgħid fiex wasal ix-xogħol fl-iskateboard park fi Ġnien Tony Bezzina, f’Raħal Ġdid?

 

25/09/2025

 

ONOR. CHRIS BONETT:  Ninforma lill-Onor. Interpellant li l-bini tal-iskatepark fi Triq Ġnien Bezzina, Raħal Ġdid huwa lest. Bħalissa qiegħed isir xogħol addizzjonali li jikkonsisti f’bini ta’ ħitan, servizzi u landscaping fuq is-sit.

 

Seduta  383

02/10/2025

IL-FGURA - COTTONERA AVENUE - XOGĦLIJIET

30876. L-ONOR. CARMELO MIFSUD BONNICI  staqsa lill- Ministru għat-Trasport, l-Infrastruttura u x-Xogħlijiet Pubbliċi: Jista’ l-Ministru jgħid kemm huwa previst li ser idum għaddej ix-xogħol f’Cottonera Avenue, il-Fgura?

 

25/09/2025

 

ONOR. CHRIS BONETT:  Ninforma lill-Onor. Interpellant li x-xogħol hu previst li jkun lest sat-tieni nofs tas-sena 2026 sakemm ma jkunx hemm problemi li ma kienux previsti.

 

Seduta  383

02/10/2025

PEMBROKE - RESTAWR FUQ IT-TORRI TAL-ARLOĠĠ

30875. L-ONOR. CARMELO MIFSUD BONNICI  staqsa lill- Ministru għat-Trasport, l-Infrastruttura u x-Xogħlijiet Pubbliċi: Jista’ l-Ministru jwieġeb il-mistoqsija parlamentari 28314 u jgħid jekk hemmx ħsieb li t-Torri tal-Arloġġ li hemm f’Pembroke, mibni fl-1903, jiġi restawrat?

 

25/09/2025

 

ONOR. CHRIS BONETT:  Nirreferi lill-Onor. Interpellant għat-tweġiba tal-mistoqsija parlamentari 28554.

 

Seduta  383

02/10/2025

PEMBROKE - RESTAWR FUQ IT-TORRI TAL-ARLOĠĠ

30874. L-ONOR. CARMELO MIFSUD BONNICI  staqsa lill- Ministru għall-Kultura, l-Artijiet u l-Gvern Lokali: Jista’ l-Ministru jwieġeb il-mistoqsija parlamentari 28313 u jgħid jekk hemmx ħsieb li t-Torri tal-Arloġġ li hemm f’Pembroke, mibni fl-1903, jiġi restawrat?

 

25/09/2025

 

ONOR. OWEN BONNICI:  Nitlob lill-Onor. Interpellant biex jirreferi din il-mistoqsija lill-Ministru kkonċernat.

 

Seduta  383

02/10/2025

MARSAXLOKK - VILLA RUMANA TAS-SILĠ

30873. L-ONOR. CARMELO MIFSUD BONNICI staqsa lill-Ministru għall-Kultura, l-Artijiet u l-Gvern Lokali: B’referenza għat-tweġiba tal-mistoqsija parlamentari 28889, jista’ l-Ministru jgħid jekk il-proġett f’Tas-Silġ, huwiex ser isir bil-bidla fit-triq?

 

25/09/2025

 

ONOR. OWEN BONNICI:  Ninforma lill-Onor. Interpellant li m’hemmx x’inżid mar-risposta tal-mistoqsija parlamentari 28889. Ninsab infurmat li fir-rigward tat-triq li twassal lejn l-istess post, id-diskussjonijiet għadhom għaddejjin mal-awtoritajiet konċernati.

 

Seduta  382

01/10/2025

IL-BELT VALLETTA - PJAZZA JEAN DE LA VALETTE - RESTAWR TA’ MONUMENT

30872. L-ONOR. CARMELO MIFSUD BONNICI staqsa lill-Ministru għall-Kultura, l-Artijiet u l-Gvern Lokali: B’referenza għat-tweġiba tal-mistoqsija parlamentari 29757, jista’ l-Ministru jgħid x’irriżulta wara l-ispezzjoni li kellha ssir fuq il-monument dedikat lill-Gran Mastru Jean La Valette, fil-Belt Valletta, billi dan għandu bżonn ta’ attenzjoni?

 

25/09/2025

 

ONOR. OWEN BONNICI:  Wara li rajt li ssir spezzjoni ninsab infurmat li kien sar condition assessment minn Heritage Malta li rriżulta li l-monument għandu bżonn intervent li jdum madwar ġimgħa bi tnejn min-nies. Nippreċiża li dan m'huwiex inkluż fil-lista tal-monumenti nazzjonali. Għaddejjin it-taħditiet interni meħtieġ mal-Kunsill Lokali tal-Belt biex dan ix-xogħol isir.

 

Seduta  382

01/10/2025

BELT, VALLETTA - KNISJA TA’ SANTA BARBARA - RESTAWR

30871. L-ONOR. CARMELO MIFSUD BONNICI staqsa lill-Ministru għat-Trasport, l-Infrastruttura u x-Xogħlijiet Pubbliċi: B’referenza għat-tweġiba tal-mistoqsija parlamentari 30320, jista’ l-Ministru jikkonsidra li ssir spezzjoni sabiex il-Knisja ta’ Santa Barbara fil-Belt Valletta tiġi restawrata?

 

25/09/2025

 

ONOR. CHRIS BONETT:  Ninforma lill-Onor. Interpellant li f’dan l-istadju, m’hemmx pjanijiet li l-Knisja ta’ Santa Barbara fil-Belt Valletta tiġi rrestawrata min-naħa tad-Dipartiment tax-Xogħlijiet Pubbliċi.

 

Seduta  382

01/10/2025

IL-BIRGU - PARTI TA’ SANT ANĠLU - TINDIF

30870. L-ONOR. CARMELO MIFSUD BONNICI staqsa lill-Ministru għat-Trasport, l-Infrastruttura u x-Xogħlijiet Pubbliċi: Jista’ l-Ministru jgħid jekk huwiex possibbli li l-parti ta’ taħt Sant Anġlu l-Birgu (fuq in-naħa tax-xellug li għandha aċċess b’passaġġ fil-ġenb mix-xatt) tiġi mnaddfa u restawrata billi hija frekwentata ħafna?

 

25/09/2025

 

ONOR. CHRIS BONETT:  Nitlob lill-Onor. Interpellant biex jagħmel din il-mistoqsija parlamentari lill-Ministeru kkonċernat.

 

Seduta  382

01/10/2025

ĠURIJIET PENDENTI

30869. L-ONOR. CARMELO MIFSUD BONNICI staqsa lill-Ministru għall-Ġustizzja u r-Riforma tas-Settur tal-Kostruzzjoni: Jista’ l-Ministru jgħid kemm kien hemm ġurijiet pendenti sal-aħħar ta’ Lulju 2025?  Jista’ jgħid kemm kien hemm persuni minnhom li jinsabu fil-Faċilità Korrettiva ta’ Kordin u li kienu qed jistennew dawn il-proċeduri?

 

25/09/2025

 

ONOR. JONATHAN ATTARD:  Ninsab infurmat li l-informazzjoni ser tingħata f’seduta oħra.

 

Seduta  382

01/10/2025

BELT, VALLETTA - KNISJA TA’ SANTA BARBARA - RESTAWR

30868. L-ONOR. CARMELO MIFSUD BONNICI staqsa lill-Ministru għall-Kultura, l-Artijiet u l-Gvern Lokali: B’referenza għat-tweġiba tal-mistoqsija parlamentari 30320, jista’ l-Ministru jikkonsidra li ssir spezzjoni sabiex il-Knisja ta’ Santa Barbara fil-Belt Valletta tiġi restawrata?

 

25/09/2025

 

ONOR. OWEN BONNICI:  Ninsab infurmat li d-Dipartiment se jkun qed iwettaq spezzjoni sabiex jirrapporta fuq l-istat tal-Knisja ta’ Santa Barbara.

 

Seduta  382

01/10/2025

IL-BIRGU - PARTI TA’ SANT ANĠLU - TINDIF

30867. L-ONOR. CARMELO MIFSUD BONNICI staqsa lill-Ministru għall-Kultura, l-Artijiet u l-Gvern Lokali: Jista’ l-Ministru jgħid jekk huwiex possibbli li l-parti ta’ taħt Sant Anġlu l-Birgu (fuq in-naħa tax-xellug li għandha aċċess b’passaġġ fil-ġenb mix-xatt) tiġi mnaddfa u restawrata billi hija frekwentata ħafna?

 

25/09/2025

 

ONOR. OWEN BONNICI:  Infurmat li din hi magħrufa bħala d-De Guiral battery, u tifforma parti mill-konċessjoni mogħtija lill-CWG Consortium fl-1999.

 

Seduta  381

30/09/2025

PAOLA HUB ĊENTRU TAS-SAĦĦA ĊENSU MORAN - SERVIZZI

30866. L-ONOR. CARMELO MIFSUD BONNICI staqsa lill-Ministru għas-Saħħa u l-Anzjanità Attiva: Jista’ l-Ministru jgħid x’servizzi qed jingħataw fil-preżent fil-Paola Hub Ċentru tas-Saħħa Ċensu Moran u jelenka l-programm ta’ dak li ser jiġi offrut fil-futur?

 

25/09/2025

 

ONOR. JO ETIENNE ABELA:  Nitlob lill-Onor. Interpellant biex jirreferi għat-tweġiba tal-mistoqsija parlamentari 30393.

 

Seduta  381

30/09/2025

ĦAL TARXIEN - GĦASSA TAL-PULIZIJA - XOGĦLIJIET

30589. L-ONOR. CARMELO MIFSUD BONNICI staqsa lill-Ministru għall-Intern, is-Sigurtà u x-Xogħol: B’referenza għat-tweġiba tal-mistoqsija parlamentari 29750, jista’ l-Ministru jgħid jekk ix-xogħlijiet fuq l-Għassa ta’ Ħal Tarxien, sarux? Jekk iva, kemm ġew jiswew?

 

19/09/2025

 

ONOR. BYRON CAMILLERI:  Ninsab infurmat li sar il-proċess ta’ procurement u x-xogħol għandu jkun lest sa Novembru.

 

Seduta  381

30/09/2025

ABBUŻ FIL-KIRI - SPEZZJONIJIET

30588. L-ONOR. CARMELO MIFSUD BONNICI staqsa lill-Ministru għall-Intern, is-Sigurtà u x-Xogħol: Fid-dawl ta’ ilmenti minn persuni dwar residenzi li fihom qed jkun hemm aktar persuni joqogħdu milli permess, jista’ l-Ministru jgħid jekk humiex qed isiru spezzjonijiet dwar dawn l-abbużi fil-kera?

 

19/09/2025

 

ONOR. BYRON CAMILLERI:  Ninforma lill-Onor. Interpellant sabiex jagħmel din il-mistoqsija lill-Ministeru kkonċernat.

 

Seduta  381

30/09/2025

ABBUŻ FIL-KIRI - SPEZZJONIJIET

30587. L-ONOR. CARMELO MIFSUD BONNICI staqsa lill-Ministru għal Għawdex u l-Ippjanar: Fid-dawl ta’ ilmenti dwar residenzi li fihom qed jkun hemm aktar persuni joqogħdu milli permess, jista’ l-Ministru jgħid jekk humiex qed isiru spezzjonijiet dwar dawn l-abbużi fil-kera?

 

19/09/2025

 

ONOR. CLINT CAMILLERI:  Ninforma lill-Onor. Interpellant biex jirreferi din il-mistoqsija parlamentari lill-Ministeru kkonċernat.

 

Seduta  381

30/09/2025

WIED IL-GĦAJN - TRIQ IS-SILLA - XOGĦLIJIET

30586. L-ONOR. CARMELO MIFSUD BONNICI staqsa lill-Ministru għat-Trasport, l-Infrastruttura u x-Xogħlijiet Pubbliċi: Jista’ l-Ministru jgħid jekk ix-xogħlijiet fuq Triq s-Silla, f’Wied il-Għajn ġewx kompluti?

 

19/09/2025

 

ONOR. CHRIS BONETT:  Ninforma lill-Onor. Interpellant li x-xogħlijiet relatati ma’ Triq s-Silla, f’Wied il-Għajn għadhom għaddejjin. L-ewwel fażi kompluta u bħalissa għaddejjin ix-xogħlijiet fit-tieni fażi. Ix-xogħlijiet ġew maqsuma f’tlett fażijiet sabiex kemm jista’ jkun jitnaqqas l-inkonvenjent għar-residenti.

 

Seduta  381

30/09/2025

FESTI NAZZJONALI

1. Almenu, din is-sena, sa issa għadha ma qamitx il-‘polemika’ dwar liema għandha tkun il-Festa Nazzjonali unika ta’ pajjiżna. Ħafna drabi b’artikli varji, b’ideat ukoll daqqa kkumplikati u daqqa ċari ħafna. Imma minkejja kull kelma oħra l-pożizzjoni baqgħet l-istess: minn meta ġew stabbiliti fl-1987. Dan fi sforz lejn rikonċiljazzjoni fejn mhux biss il-pożizzjoni tal-partiti tiġi rispettata imma wkoll dik reliġjuża. Il-festi jagħmlu differenza fil-ħajja tal-bniedem u huma wkoll parti mill-kwalità tal-ħajja tiegħu. Ħafna, fil-bidu tas-sena, ikunu diġà raw meta ser jaħbtu u jekk jistgħux itawwlu biex jistrieħu. Jiem id-dar inkella għas-safar li kompla jaqbad, iktar u iktar bl-għajnuna ta’ offerti varji lejn destinazzjonijiet varji. U ħafna jħobbu jmorru.

Miżuri

2. Miżura mhux tant popolari kienet dik li neħħiet il-prattika li meta l-festa taħbat is-Sibt jew il-Ħadd, tingħata t-Tnejn. Għad hemm min għadu jsemmiha. Sinjal evidenti li l-bniedem ifittex li f’dawk il-ġranet ikun maqtugħ mir-rutina tal-ħajja u d-dinja tax-xogħol. Kienet x’kienet l-esperjenza politika tagħna ma morniex għas-sistemi Komunisti li fihom il-Ħadd ma kienx jeżisti. Bqajna dawk li nagħrfu nieqfu għax hemm ġurnata għar-ruħ. Għall-ispirtu ntern tal-bniedem. Tieqaf biex tkompli għaddej. Ħaddiem, hu min hu u ġej minn fejn hu ġej, jaf li huwa salutari għalih li jieqaf proprju biex anki jifhem ftit min hu u fejn hu sejjer. Hemm element qawwi ta’ dinjità umana li trid tiġi rispettata u li hija mill-iktar naturali.

Storja

3. Min jaqra l-istorja jaf li l-Festi Nazzjonali jinbidlu. Daqqa jiżdiedu u daqqa jonqsu. Jingħad li l-aqwa żmien għall-festi, l-iktar dawk reliġjużi, kien taħt il-Kavallieri ta’ San Ġwann. Varjetà ta’ festi li kienu jiġu ċelebrati fit-tul, tlett ijiem wara jew anki ġimgħa sħiħa wara. Żmien ieħor, ċertament. Kien bil-preżenza tal-Ingliżi li wara sejħa lill-Arċisqof li dawn ġew debitament ridotti. Ovvjament, l-estremi huma żbaljati. Huwa wkoll li hemm kont ekonomiku li jitħallas. Imma hemm ferm iktar id-dinjità tal-bniedem li trid tiġi rispettata fil-kuntest preżenti. Dinjità li hija fiċ-ċentru tal-politika tagħna, u hekk għandha tibqa’.

Mhux biss

4. Dan id-dibattitu mhuwiex biss magħna. Aħna parti mid-dinja oċċidentali. Ngħid iktar dan għax fl-Italja nqabad dibattitu politiku interessanti marbut mal-4 t’Ottubru. F’dak il-jum niċċelebraw aħna wkoll il-Festa ta’ San Franġisk t’Assisi. Imma għal dak il-poplu, sal-1977 dan il-jum kien festa nazzjonali li tneħħiet wara dibattitu twil u kkumplikat. Biss issa, il-Gvern ta’ Giorgia Meloni ddeċieda li jdaħħalha lura. Jew almenu, li jipproponi li tiġi ntrodotta mill-ġdid. Ġieħ mistħoqq lil dan il-Qaddis li biddel il-Knisja Kattolika u l-kultura Ewropea. Wieħed li nfluwenza u għadu jmexxi u jispira bnedmin b’ideat u viżjonijiet differenti tal-ħajja.

X’intqal

5. F’artiklu ta’ Lucia Bellaspiga (1963), ġurnalista speċjali għall-ġurnal Taljan Avvenire, dwar dan is-suġġett kitbet tajjeb. Wara ħamsin sena mill-1977 hija tħossha libera li tiddikjara li l-proposta hija b’saħħitha għax ġejja mill-maġġoranza imma wkoll, għax kif tgħidilna: “... ma perché oggettivamente l’attualità di San Francesco non può che richiamare ogni fronte politico e di pensiero alla coerenza di valori che sono condivisi e universali, tanto più urgenti in un epoca in cui l’umanità ha riscoperto tragicamente il suo volto più Barbaro e incivile.” (... imma għax oġġettivament l-attwalità ta’ San Franġisk ma tistax ma tkunx sejħa lil kull partit politiku u kurrent ta’ ideat fuq il-koerenza ta’ valuri li huma mħaddna u universali, dawn iktar urġenti f’epoka preżenti fejn l-umanità qed tiskopri mill-ġdid, traġikament, l-aspett barbaru u inċivili li qed naraw.)

Opportuniżmu?

6. F’dan hemm forma ta’ opportuniżmu politiku, wieħed neċessarjament jistaqsi? Hemm doża ta’ dan, imma hemm ukoll ċerti fatti u ċirkostanzi li jimmilitaw favur fis-sewwa. Vot favur fil-Parlament Taljan mhux biss irendi ġustizzja u rispett lura lil Qaddis li huwa tant parti mill-istorja tal-pajjiż imma aktar. Wirtu huwa parti mill-għeruq it-tajba tagħhom. Dan apparti mill-kwantità kbira ta’ bnedmin li kull sena jmorru Assisi fuq il-qabar tiegħu. Imma wkoll f’dan għax is-sena li ġejja hija wkoll it-tmien mitt anniversarju mill-mewt ta’ San Franġisk. Huwa mistenni li fl-2026 ser ikun hemm ċelebrazzjonijiet ippreparati għal jum daqshekk importanti. Wieħed li fih ser inkunu lura fl-għarfien aqwa ta’ dak li ħallielna. Il-moviment li beda u li għadu sejjer ser jiġi mfakkar anki f’pajjiżna. Is-sabiħ hu li, terġa’, is-sena li ġejja l-ġurnata tal-4 t’Ottubru ser taħbat il-Ħadd. Ma hemmx, proprju għalhekk, ebda raġuni sabiex aħna wkoll, fil-kunventi varji tagħna ma nfakkrux u niċċelebraw, ikun xi jkun il-każ.

Xieraq

7. Niftakru mill-ġdid li hemm messaġġ universali ta’ paċi, fraternità, solidarjetà u ħarsien tal-ambjent. F’dan kollu, għalhekk, huwa sabiħ li soċjetajiet viċin tagħna jagħrfu l-valur tal-passat storiku tagħhom. Jiġri x’jiġri, il-fatt hu li minkejja kull progress tekniku u ekonomiku li setgħu waslu fih jafu li dan huwa mertu ta’ dak li trabbew fih. Aħna f’dan ukoll għandna nieħdu eżempju. Il-festi tagħna mhumiex żejda, kif ikun hemm min jagħti x’jifhem, imma huma parti integrali mit-tessut soċjali tagħna. Rikonoxximent tal-piż morali li aħna, bħala poplu, għandna diġà u għandna nieħdu ħsieb nipproteġu. Jekk pajjiż b’tant miljuni ta’ bnedmin jagħraf li d-dikjarazzjoni ta’ festa nazzjonali bħal din tagħmillu l-ġid, kemm iktar għandna nkunu grati b’dak li għandna aħna? Il-festi reliġjużi f’dawn il-gżejjer mhumiex ħlief ta’ ġid u jkun żbaljat min, b’xi mod, jiċħadhom jew iċekkinhom.

IL-FGURA - TRIQ BORMLA U TRIQ VALPERGA - ILQUGĦ

30585. L-ONOR. CARMELO MIFSUD BONNICI  staqsa lill-Ministru għall-Ambjent, l-Enerġija u l-Indafa Pubblika: Tista’ l-Ministru tara li l-ilqugħ li sar fi Triq Bormla u Triq Valperga fil-Fgura, li tqiegħed sabiex il-pubbliku jkun infurmat li ser isir proġett ġdid, jitranġa, peress li bħalissa  l-aċċess liberu għall-pubbliku li juża dawn it-toroq biex jitla’ jew jinżel il-Kottonera huwa magħluq?

 

19/09/2025

 

ONOR. MIRIAM DALLI:  Ninforma lill-Onor. Interpellant li fiż-żona indikata bħalissa qegħdin isiru xogħlijiet b’rabta mal-proġett ta’ park ġdid li se jsir minn Project Green fil-Fgura. Minħabba li qed isir xogħol ta’ skavar u kostruzzjoni, ġie installat hoarding mill-kuntrattur ingaġġat mill-Aġenzija, kif huwa obbligat bil-liġi (SL 623.08) biex tkun imħarsa s-saħħa u s-sigurtà tal-pubbliku. Ninsab infurmata li l-aċċess liberu għall-pubbliku minn u lejn il-Kottonera baqa’ dak li kien u mhux magħluq.

 

Seduta  380

29/09/2025

IL-GUDJA - TRIQ SAN ĊIRU - XOGĦLIJIET

30584. L-ONOR. CARMELO MIFSUD BONNICI  staqsa lill-Ministru għat-Trasport, l-Infrastruttura u x-Xogħlijiet Pubbliċi: Jista’ l-Ministru jgħid f’liema stadju jinsabu x-xogħlijiet fuq Triq San Ċiru, il-Gudja peress li ilhom għaddejjin?

 

19/09/2025

 

ONOR. CHRIS BONETT:  Ninforma lill-Onor. Interpellant li x-xogħlijiet fi Triq San Ċiru, Gudja huma lesti. Jonqos biss is-sinjali taż-żebgħa u t-tabelli li se jsiru fil-ġranet li ġejjin.

 

Seduta  380

29/09/2025

GUDJA - TRIQ SANTA MARIJA U L-MADWAR - PROBLEMA TA’ INDAFA U SANITÀ PUBBLIKA

30583. L-ONOR. CARMELO MIFSUD BONNICI  staqsa lill-Ministru għall-Agrikoltura, is-Sajd u d-Drittijiet tal-Annimali: Jista’ l-Ministru jara kif se tiġi indirizzata l-problema marbuta mal-indafa u s-sanità pubblika minħabba l-abbundanza ta’ ħamiem ħdejn u madwar Triq Santa Marija, il-Gudja peress li hija ta’ inkonvenjent kbir?

 

19/09/2025

 

ONOR. ANTON REFALO:  Nitlob lill-Onor. Interpellant sabiex jirreferi din il-mistoqsija parlamentari lill-Ministeru kkonċernat.

 

Seduta  380

29/09/2025

ĦAL TARXIEN – PROBLEMA TA’ INDAFA U SANITÀ PUBBLIKA FIL-MADWAR TAL-KNISJA U L-KUNVENT TAL-AGOSTINJANI

30582. L-ONOR. CARMELO MIFSUD BONNICI  staqsa lill-Ministru għall-Agrikoltura, is-Sajd u d-Drittijiet tal-Annimali: Jista’ l-Ministru jara kif se tiġi indirizzata l-problema marbuta mal-indafa u s-sanità pubblika tal-abbundanza ta’ ħamiem ħdejn u madwar il-Knisja u l-Kunvent tal-Agostinjani f’Ħal Tarxien peress li hi ta’ inkonvenjent kbir?

 

18/09/2025

 

ONOR. ANTON REFALO:  Nitlob lill-Onor. Interpellant sabiex jirreferi din il-mistoqsija parlamentari lill-Ministeru kkonċernat.

 

Seduta  380

29/09/2025

RAĦAL ĠDID - PROBLEMA TA’ INDAFA U SANITÀ PUBBLIKA FIL-MADWAR TAL-KNISJA TA’ KRISTU RE

30581. L-ONOR. CARMELO MIFSUD BONNICI  staqsa lill-Ministru għall-Agrikoltura, is-Sajd u d-Drittijiet tal-Annimali: Jista’ l-Ministru jara kif se tiġi indirizzata l-problema marbuta mal-indafa u s-sanità pubblika tal-abbundanza ta’ ħamiem ħdejn u madwar il-Knisja ta’ Kristu Re Raħal Ġdid peress li hi ta’ inkonvenjent kbir?

 

18/09/2025

 

ONOR. ANTON REFALO:  Nitlob lill-Onor. Interpellant sabiex jirreferi din il-mistoqsija parlamentari lill-Ministeru kkonċernat.

 

Seduta  380

29/09/2025

IL-GUDJA - PROBLEMA TA’ INDAFA U SANITÀ PUBBLIKA FIL-MADWAR TRIQ SANTA MARIJA

30580. L-ONOR. CARMELO MIFSUD BONNICI  staqsa lill-Ministru għall-Ambjent, l-Enerġija u l-Indafa Pubblika: Tista’ l-Ministru tara kif se tiġi indirizzata l-problema marbuta mal-indafa u s-sanità pubblika tal-abbundanza ta’ ħamiem ħdejn u madwar Triq Santa Marija fil-Gudja peress li hi ta’ inkonvenjent kbir?

 

18/09/2025

 

ONOR. MIRIAM DALLI:  Nirreferi lill-Onor. Interpellant għat-tweġiba li tajtu għall-mistoqsija parlamentari 30578.

 

Seduta  380

29/09/2025

RAĦAL ĠDID - TRIQ MATER BONI CONSILII - XOGĦLIJIET

30323. L-ONOR. CARMELO MIFSUD BONNICI  staqsa lill- Ministru għall-Kultura, l-Artijiet u l-Gvern Lokali: Jista’ l-Ministru jgħid x’xogħlijiet ser isiru fil-bidu ta’ Triq Mater Boni Consilii, f’Raħal Ġdid u kemm ser idumu?

 

09/09/2025

 

ONOR. OWEN BONNICI:  Ninsab infurmat li l-Kunsill Lokali ta’ Raħal Ġdid mhux infurmat li ser isiru xi xogħlijiet fi Triq Mater Boni Consili f’Raħal Ġdid.

 

Seduta  377

22/09/2025

RAĦAL ĠDID - TRIQ ĦAŻ-ŻABBAR - XOGĦLIJIET

30322. L-ONOR. CARMELO MIFSUD BONNICI  staqsa lill- Ministru għall-Kultura, l-Artijiet u l-Gvern Lokali: Jista’ l-Ministru jgħid x’xogħlijiet qed isiru fi Triq Ħaż-Żabbar, f’Raħal Ġdid u kemm ser idumu?

 

09/09/2025

 

ONOR. OWEN BONNICI:  Nitlob lill-Onor. Interpellant sabiex jagħmel din il-mistoqsija parlamentari lill-Ministeru kkonċernat.

 

Seduta  377

22/09/2025

RAĦAL ĠDID - TRIQ MATER BONI CONSILII - XOGĦLIJIET

30321. L-ONOR. CARMELO MIFSUD BONNICI  staqsa lill- Ministru għat-Trasport, l-Infrastruttura u x-Xogħlijiet Pubbliċi: Jista’ l-Ministru jgħid x’xogħlijiet ser isiru fil-bidu ta’ Triq Mater Boni Consilii, f’Raħal Ġdid u kemm ser idumu?

 

09/09/2025

 

ONOR. CHRIS BONETT:  Ninforma lill-Onor. Interpellant li Infrastructure Malta mhux qegħda tagħmel xogħlijiet infrastrutturali fi Triq Mater Boni Consilii. Ix-xogħol li qed isir minn naħa tal-Aġenzija fil-preżent hu fi Triq Ħaż-Żabbar, Raħal Ġdid.

 

Seduta  377

22/09/2025

BELT, VALLETTA - KNISJA TA’ SANTA BARBARA - XOGĦLIJIET TA’ RESTAWR

30320. L-ONOR. CARMELO MIFSUD BONNICI  staqsa lill- Ministru għall-Kultura, l-Artijiet u l-Gvern Lokali: Jista’ l-Ministru jgħid jekk huwiex possibbli li matul ix-xhur li ġejjin, isiru x-xogħlijiet neċessarji ta’ restawr fil-Knisja ta’ Santa Barbara fil-Belt, Valletta?

 

09/09/2025

 

ONOR. OWEN BONNICI:  Ninsab infurmat li f’dan l-istadju, m’hemmx pjanijiet għar-restawr tal-Knisja ta’ Santa Barbara fil-Belt Valletta min-naħa tad-Dipartiment tar-Restawr u l-Preservazzjoni.

 

Seduta  377

22/09/2025

RAĦAL ĠDID - TRIQ ĦAŻ-ŻABBAR - XOGĦLIJIET

30319. L-ONOR. CARMELO MIFSUD BONNICI  staqsa lill- Ministru għat-Trasport, l-Infrastruttura u x-Xogħlijiet Pubbliċi: Jista’ l-Ministru jgħid x’xogħlijiet qed isiru fi Triq Ħaż-Żabbar, f’Raħal Ġdid u kemm ser idumu?

 

09/09/2025

 

ONOR. CHRIS BONETT:  Ninforma lill-Onor. Interpellant illi x-xogħlijiet ta’ rikostruzzjoni tal-bankini fi Triq Ħaż-Żabbar f’Raħal Ġdid mistennija jitlestew fil-ġimgħat li ġejjin. Dan imbagħad se jkun segwit minn xogħlijiet ta’ wiċċ mill-ġdid tal-asfalt.

 

Seduta  377

22/09/2025

ĦAL TARXIEN - TRIQ PAOLA - XOGĦLIJIET

30318. L-ONOR. CARMELO MIFSUD BONNICI  staqsa lill- Ministru għat-Trasport, l-Infrastruttura u x-Xogħlijiet Pubbliċi: Jista’ l-Ministru jgħid għal liema raġuni x-xogħlijiet fil-bidu ta’ Triq Paola, f’Ħal Tarxien qed idumu biex jitlestew u kemm huwa previst li ser idumu biex jitlestew?

 

09/09/2025

 

ONOR. CHRIS BONETT:  Ninforma lill-Onor. Interpellant li l-proġett tar-riġenerazzjoni tal-pjazza huwa sit ta’ interess arkeoloġiku u allura qed jiġu segwiti l-proċeduri stabbiliti f’dan ir-rigward.  Ix-xogħol qed isir taħt il-monitoraġġ ta’ arkeoloġi esperti u tas-Sovrintendenza tal-Patrimonju Kulturali, liema monitoraġġ jieħu ammont konsiderevoli ta’ ħin.  Ix-xogħol f’din iż-żona huwa mistenni li jkun lest qabel is-sajf tat-2026.

 

Seduta  377

22/09/2025

STAT FUTUR

1. Fil-ħajja politika, jekk il-passat mhuwiex magħruf ma jiġix ikkunsidrat fil-preżent. Diversi kontinwament jaħsbu li l-istorja tibda minnhom. Diversi oħra jaħsbu li m’għandhomx bżonn jiffurmaw ruħhom fil-qari. Imma fil-verità, għalkemm mhux popolari fid-dinja attwali, xorta dan jibqa’ ċavetta għall-ħidma t-tajba. Saqajn sodi fil-mixja politika rilevanti. Kif diversi jdaħħlu fin-nofs, fejn jaħsbu li jaqblilhom, lil Niccolò Machiavelli (1469-1567) f’Il Principe (1513) u jinsew ukoll li għandu dawk il-ħsibijiet marbuta mad-diskorsi dwar l-awtur storiku Ruman Livy, Discorsi sopra la prima deca di Tito Livio (1513-1519). Fiż-żmien ir-Rinaxximent, li jibqa’ jimpressjonana huwa li ma kienx daqshekk fuq l-istess livell. Iktar enfasi mhux fuq l-arti imma fuq l-opri politiċi tal-antiki. Mhux biss, imma fl-għerf u l-qari tiegħu ta’ diversi, fosthom ta’ Francesco Petrarca (1304-1374) li ġie qablu u pprefera lil Ċiċerun għal Aristotli. Imma wkoll fil-ħsieb espress minn dak li qrajt dwaru: “He shares in the new esteem for Rome but carries it to the point of preferring Rome to Greece and adopting the imperial Roman Republic, and not the Greek polis as his model.” (Huwa jaqbel mal-istima l-ġdida lejn Ruma imma jwassalha sal-punt li jippreferi lil Ruma għall-Greċja u jaddotta l-mudell imperjali tar-Repubblika Rumana u mhux dik tal-polis Griega bħala l-mudell tiegħu.)

X’mudell ta’ Stat

2. Id-domanda tagħna fil-varjetà ta’ mudelli tiġi parti mill-proċess ta’ ħsieb ta’ lejn liema stat u soċjetà rridu nkomplu nimmiraw. Mhux faċli, biss fil-ħajja twila ta’ Ruma Repubblikana u Imperjali ħarġu diversi lezzjonijiet u li jinsabu għad-dispożizzjoni tagħna. Il-Greċja hija interessanti fil-fonti tal-għerf imma ma mexxietx id-dinja bħalma għamlu r-Rumani. Dwar dan qed naqra l-ktieb interessanti ta’ Marta Sordi (1925-2009) bit-titlu I Cristiani e l’Impero Romano (2011), li fih tirreferi għal ħidmet Imperaturi bħal Tiberju. Dak li Taċitu jikteb għalina li kien isolvi l-problemi b’“consiliis et astu”, b’għaqal u diplomazija. Dak li l-kbir Tertulljanu (155-220 WK) jgħidilna li l-ewwel darba li l-Kristjaneżmu ġie dibattut fis-Senat Ruman kien mertu tiegħu. Lezzjonijiet passati li huma abbandunati fil-preżent.

Għaqal u diplomazija

3. Ċertament dan kellu sehem fil-ħidma determinanti tar-Rumani ma’ nazzjonijiet oħra. Uża moħħok iktar milli l-forza sabiex issib ftehim u timxi ’l quddiem. Linja ta’ ħsieb u metodoloġija li fid-demokrazija għandha tkun dik prinċipali. Sija fir-relazzjonijiet internazzjonali, kif ukoll f’dawk nazzjonali tagħna. Għad għandna wisq dożi ta’ forom strambi ta’ imperjaliżmi, daqqa ispirati minn Ruma u daqqa minn dak Ingliż. Żmienhom hawn ħalla xi għeruq li għadhom jidwu f’moħħ dawk li jridu jiddominaw, jew jaħsbu li għandhom xi dritt li jwettqu dan. Imma d-dinja trid timxi ’l quddiem. Trid tħares iktar lejn ir-relazzjonijiet umani fil-proċess ta’ progress uman li jibqa’ l-mira finali tagħna.

Integrazzjoni effettiva

4. Dan iktar u iktar fil-bżonn li wieħed jagħraf li l-mudelli tal-Istat m’għandhomx jinsew l-iżviluppi li seħħew u jħarsu li jmorru lura. Id-demokrazija tirrikonoxxi lill-bniedem bħala dak determinanti u li l-Istat qiegħed għas-servizz tiegħu. Inbniet soċjetà li qed tipprova tħares lejn mudell aqwa ta’ integrazzjoni. Fejn id-domanda politika kontinwa hija jekk iċ-ċittadin huwiex qiegħed iħossu hekk rispettat, fl-għarfien li hu miexi ’l quddiem. F’soċjetà b’forom differenti ta’ neo-kapitaliżmu rridu f’dan naraw jekk il-persuna umana hijiex meħuda fil-kunsiderazzjoni li hija oġġett jew suġġett tad-dritt. Ir-rispett uman huwa, u f’dan jibqa’ determinanti fil-futur tas-soċjetà tagħna.

F’dan aktar

5. Proprju f’dan aktar irridu nħarsu li nassiguraw li ninqatgħu mill-prattiċi żbaljati tal-ġurnata sabiex nimxu b’għaqal, anzi aħjar, b’consiliis et astu biex iseħħ. Inħarsu lejn il-passat tagħna biex nibnu fuqu sistema futura aqwa. Waħda li mhijiex marbuta mal-materjaliżmu imma mal-kunsiderazzjonijiet umani. L-isfida l-kbira u fl-għeruq hija proprja din. Dik li nassiguraw soċjetà fejn il-valuri tas-sewwa jieħdu lura s-sopravvent. Fejn huwa iktar ukoll importanti dak li ser inħallu għal ta’ warajna milli għal dak li ser inwettqu u nieħdu aħna. Hemm bżonn mumenti ta’ riflessjoni maqtugħa minn kunsiderazzjonijiet qosra u aktar lejn viżjonijiet fit-tul. L-Istat demokratiku tagħna tal-futur m’għandux f’dan jibqa’ dak li huwa żbaljat fil-preżent.

ĦAL TARXIEN – PROBLEMA TA’ INDAFA U SANITÀ PUBBLIKA FIL-MADWAR TAL-KNISJA U L-KUNVENT TAL-AGOSTINJANI

30579. L-ONOR. CARMELO MIFSUD BONNICI  staqsa lill- Ministru għall-Ambjent, l-Enerġija u l-Indafa Pubblika: Tista’ l-Ministru tara kif se tiġi indirizzata l-problema marbuta mal-indafa u s-sanità pubblika tal-abbundanza ta’ ħamiem ħdejn u madwar il-Knisja u l-Kunvent tal-Agostinjani f’Ħal Tarxien peress li hi ta’ inkonvenjent kbir?

 

18/09/2025

 

ONOR. MIRIAM DALLI:  Nirreferi lill-Onor. Interpellant għat-tweġiba li tajtu għall-mistoqsija parlamentari 30578.

 

Seduta  379

24/09/2025

RAĦAL ĠDID - PROBLEMA TA’ INDAFA U SANITÀ PUBBLIKA FIL-MADWAR TAL-KNISJA TA’ KRISTU RE

30578. L-ONOR. CARMELO MIFSUD BONNICI  staqsa lill- Ministru għall-Ambjent, l-Enerġija u l-Indafa Pubblika: Tista’ l-Ministru tara kif se tiġi indirizzata l-problema marbuta mal-indafa u s-sanità pubblika tal-abbundanza ta’ ħamiem ħdejn u madwar il-Knisja ta’ Kristu Re, Raħal Ġdid peress li hi ta’ inkonvenjent kbir?

 

18/09/2025

 

ONOR. MIRIAM DALLI:  Ninforma lill-Onor. Interpellant li, kif kien indika fit-tweġiba li tah il-predeċessur tiegħi għall-mistoqsija parlamentari 21381 tal-Leġiżlatura XIII, il-kontroll tal-ħamiem selvaġġ ma jaqax taħt ir-responsabbiltà tal-Ministeru tiegħi, madankollu, biex tiġi assigurata l-indafa pubblika, ninfurmah li permezz tad-Diviżjoni tat-Tindif u l-Manutenzjoni se ssir spezzjoni fiż-żona li qed jirreferi għaliha u jekk ikun hemm il-bżonn se jsir il-ħasil meħtieġ.

 

Seduta  379

24/09/2025

EKS CASINO DI VENEZIA - XOGĦOL PREPARATORJU

30577. L-ONOR. CARMELO MIFSUD BONNICI  staqsa lill- Ministru għall-Ekonomija, l-Intrapriża u Proġetti Strateġiċi: B’referenza għat-tweġiba tal-mistoqsija parlamentari 26878 dwar l-ex Casino di Venezia, jista’ l-Ministru jgħid kemm ser jdumu għaddejja d-diskussjonijiet mal-Awtorità tal-Artijiet issa li qabżu s-sitt xhur?

 

18/09/2025

 

ONOR. SILVIO SCHEMBRI:  Ninforma lill-Onor. Interpellant li m’għandix xi nżid mar-risposta li ngħatat għall-mistoqsija parlamentari 26878.

 

Seduta  379

24/09/2025

IL-FGURA - TRIQ TAL-KLERKU - XOGĦLIJIET

30332. L-ONOR. CARMELO MIFSUD BONNICI  staqsa lill- Ministru għall-Kultura, l-Artijiet u l-Gvern Lokali: Jista’ l-Ministru jgħid x’xogħlijiet huma previsti li jsiru fi Triq tal-Klerku, l-Fgura u kemm ser idumu għaddejjin?

 

09/09/2025

 

ONOR. OWEN BONNICI:  Ninforma lill-Onor. Interpellant jagħmel referenza għall-mistoqsija parlamentari 30331.

 

Seduta  379

24/09/2025

 

IL-FGURA - TRIQ TAL-KLERKU - XOGĦLIJIET

30331. L-ONOR. CARMELO MIFSUD BONNICI  staqsa lill- Ministru għat-Trasport, l-Infrastruttura u x-Xogħlijiet Pubbliċi: Jista’ l-Ministru jgħid x’xogħlijiet huma previsti li jsiru fi Triq tal-Klerku, l-Fgura u kemm ser idumu għaddejjin?

 

09/09/2025

 

ONOR. CHRIS BONETT:  Ninforma lill-Onor. Interpellant li Infrastructure Malta għaddejja b’taħditiet mal-Kunsilli Lokali sabiex ix-xogħol tat-toroq jiġi allokat skont l-esiġenzi u l-prijoritajiet tal-lokalità rispettiva tagħhom.

 

Seduta  379

24/09/2025

IL-FGURA - TRIQ KENT - XOGĦLIJIET

30330. L-ONOR. CARMELO MIFSUD BONNICI  staqsa lill- Ministru għall-Kultura, l-Artijiet u l-Gvern Lokali: Jista’ l-Ministru jgħid x’xogħlijiet huma previsti li jsiru fi Triq Kent, il-Fgura u kemm ser idumu għaddejjin?

 

09/09/2025

 

ONOR. OWEN BONNICI:  Nirreferi lill-Onor. Interpellant sabiex jagħmel il-mistoqsija tiegħu lill-Ministru kkonċernat.

 

Seduta  379

24/09/2025

IL-FGURA - TRIQ KENT - XOGĦLIJIET

30329. L-ONOR. CARMELO MIFSUD BONNICI  staqsa lill- Ministru għat-Trasport, l-Infrastruttura u x-Xogħlijiet Pubbliċi: Jista’ l-Ministru jgħid x’xogħlijiet huma previsti li jsiru fi Triq Kent, il-Fgura u kemm ser idumu għaddejjin?

 

09/09/2025

 

ONOR. CHRIS BONETT:  Ninforma lill-Onor. Interpellant li x-xogħol fit-Triq Kent huwa lest ħlief ix-xogħol tal-asfalt. S’issa sar r-rikostruzzjoni tal-bankini, rikostruzzjoni ta’ parti mis-sistema ta’ dranaġġ u tibdil tas-servizzi tal-ilma. F’parti minn Triq Kent ser isir ukoll xogħol dirett mill-Enemalta.  L-asfalt finali jingħata meta jitlestew ix-xogħlijiet kollha fit-triq.

 

Seduta  378

23/09/2025

SANTA LUĊIJA - ĠNIEN IĊ-ĊINIZI TAS-SERENITÀ - DAWL AĦJAR

30328. L-ONOR. CARMELO MIFSUD BONNICI  staqsa lill- Ministru għall-Kultura, l-Artijiet u l-Gvern Lokali: Jista’ l-Ministru jgħid jekk huwiex possibbli li Ġnien iċ-Ċiniżi tas-Serenità, f’Santa Luċija jiġi mixgħul aħjar wara li tinżel ix-xemx billi hemm partijiet li huma mudlama sew?

 

09/09/2025

 

ONOR. OWEN BONNICI:  Nitlob lill-Onor. Interpellant sabiex jindika liema partijiet tal-ġnien qed issir referenza għalihom.

 

Seduta  378

23/09/2025

SANTA LUĊIJA - ĠNIEN IĊ-ĊINIZI TAS-SERENITÀ - DAWL AĦJAR

30327. L-ONOR. CARMELO MIFSUD BONNICI  staqsa lill- Ministru għall-Ambjent, l-Enerġija u l-Indafa Pubblika: Tista’ l-Ministru tgħid jekk huwiex possibbli li Ġnien iċ-Ċiniżi tas-Serenità, f’Santa Luċija jiġi mixgħul aħjar wara li tinżel ix-xemx billi hemm partijiet li huma mudlama sew?

 

09/09/2025

 

ONOR. MIRIAM DALLI:  Ninsab infurmata li fi Ġnien l-Iskultura, li jinsab biswit u li għadu kemm infetaħ minn Project Green, hemm dawl adekwat. Fir-rigward ta’ Ġnien is-Serenità, nitlob lill-Onor. Interpellant biex jirreferi l-mistoqsija lill-Ministeru konċernat.

 

Seduta  378

23/09/2025

IL-KALKARA - ĠNIEN RINELLA - XOGĦOL TA’ TISBIĦ

30326. L-ONOR. CARMELO MIFSUD BONNICI  staqsa lill- Ministru għall-Ambjent, l-Enerġija u l-Indafa Pubblika: Tista’ l-Ministru tgħid jekk sarx xi xogħol ta’ tisbiħ fi Ġnien Rinella, fil-Kalkara matul din is-sena?

 

09/09/2025

 

ONOR. MIRIAM DALLI:  Ninforma lill-Onor. Interpellant li fost l-ewwel proġetti li wettaqna fil-bidu ta’ din il-leġiżlatura kien hemm proprju dak ta’ Ġnien ir-Rinella, fil-Kalkara, li fih sar investiment ta’ €1 miljun biex iservi bħala spazju aħdar għar-rikreazzjoni soċjali għall-familji filwaqt li nżamm il-prestiġju storiku tiegħu.

Dan il-proġett sar b’mod li jħares l-użu ta’ enerġija rinnovabbli, il-konservazzjoni tal-ilma u l-protezzjoni tal-ambjent naturali. L-introduzzjoni ta’ solar paving li jiġġenera biżżejjed enerġija għall-użu tal-ġnien, smart benches kif ukoll solar smart bins, kienu jifformaw parti minn strateġija ferm akbar li tenfasizza l-importanza ta’ enerġija nadifa u arja aħjar.

Barra minn hekk, l-ilma tax-xita kollu li jaqa’ ġewwa l-ġnien jinġabar f’erbat ibjar u jintuża għat-tisqija neċessarja permezz ta’ sistema ta’ irrigazzjoni awtomatika. Tħawlu aktar siġar u pjanti indiġeni biex joffru ambjent isbaħ għalll-familji.

Bħalma jsir fil-każ ta’ ġonna oħrajn, parks u spazji oħra miftuħa mmaniġġjati minn Project Green, Ġnien ir-Rinella ssirlu manutenzjoni fuq bażi regolari biex dawn jinżammu fi stat tajjeb. Sfortunatament, minkejja d-diversi appelli li jsiru biex nibżgħu għal dawn is-siti, għadu jkun hemm okkażjonijiet fejn dawn jisfgħu fil-mira ta’ vandaliżmu. Fil-fatt, ninsab infurmata li fix-xhur tas-sajf kellhom isiru xogħlijiet ta’ tiswija fuq il-bankijiet wara li sar vandaliżmu fuq l-apparat li jiġġenera d-dawl mill-enerġija solari. Saru wkoll tiswijiet fil-funtana u fuq is-sistema tal-irrigazzjoni. Għax-xhur tax-xitwa huwa ppjanat li jsir tħawwil ta’ aktar pjanti.

 

Seduta  378

23/09/2025

BORMLA - PJAZZA GAVINO GULIA - XOGĦLIJIET

30325. L-ONOR. CARMELO MIFSUD BONNICI  staqsa lill- Ministru għall-Kultura, l-Artijiet u l-Gvern Lokali: B’referenza għat-tweġiba tal-mistoqsija parlamentari 29440 fir-rigward ta’ Pjazza Gavino Gulia, f’Bormla, jista’ l-Ministru jgħid jekk hux ser isir ix-xogħol neċessarju issa li dalwaqt waslet il-festa tal-Immakulata Kunċizzjoni?

 

09/09/2025

 

ONOR. OWEN BONNICI:  Nitlob lill-Onor. Interpellant jagħmel referenza għall-mistoqsija parlamentari 30324.

 

Seduta  378

23/09/2025

BORMLA - PJAZZA GAVINO GULIA - XOGĦLIJIET

30324. L-ONOR. CARMELO MIFSUD BONNICI  staqsa lill- Ministru għat-Trasport, l-Infrastruttura u x-Xogħlijiet Pubbliċi: B’referenza għat-tweġiba tal-mistoqsija parlamentari 29440 fir-rigward ta’ Pjazza Gavino Gulia, f’Bormla, jista’ l-Ministru jgħid jekk hux ser isir ix-xogħol neċessarju issa li dalwaqt waslet il-festa tal-Immakulata Kunċizzjoni?

 

09/09/2025

 

ONOR. CHRIS BONETT:  Ninforma lill-Onor. Interpellant li d-Dipartiment tax-Xogħlijiet Pubbliċi kiseb il-permessi meħtieġa mill-entitajiet relevanti sabiex isiru testijiet li se jgħinu biex tiġi stabbilita l-firxa tal-problema. Dawn it-testijiet se jsiru wara li jsir il-koordinament neċessarju minħabba li se jkun hemm bżonn li t-triq tingħalaq temporanjament.

 

Seduta  378

23/09/2025

IS-SOĊJETÀ TAL-FUTUR

1. Mhux faċli l-argument ta’ minn fejn ser taqbad it-tarf sabiex, fis-sitwazzjoni preżenti, tħares biex tibni soċjetà aqwa. Ħafna drabi, l-ovvju u dak l-iktar sempliċi jitwarrab għal dak iktar ikkumplikat. Dak li jidher faċli, fil-fatt ikun iqsar għall-bniedem, imma fil-verità ikun ferm itwal. Toroq qosra jtawwlu u ma jwasslux fid-destinazzjoni. F’dan huwa għalija iktar evidenti li qed naħarbu, jew ukoll f’ħafna nipposponu, mill-ovvju. Soċjetà, hi liema hi, u f’liema żmien tiġi għandha bżonn il-qari, u f’dan l-impenn sabiex ikollha: l-ewwel, bnedmin li jikkunsidraw ruħhom ċittadini u mhux sudditi; u t-tieni, li titmexxa minn bnedmin ta’ kultura u għerf. Il-qari huwa essenzjali mhux biss għall-bniedem, imma finalment, għad-demokrazija.

Inqas qari

2. Kull sena niddikjaraw li ser ikun hemm politika ta’ qari, imma din ma titteħidx bil-qalb u l-impenn li hemm bżonn. Dan f’livell varji. Inqas xiri ta’ kotba għal-libreriji pubbliċi, inqas għajnuna għal dawk li jistampaw u inqas għajnuna għall-ħwienet li jbiegħu l-kotba. Is-suġġett mhuwiex biss tagħna. Fid-19 ta’ dan ix-xahar, f’artiklu li deher f’The Economist (online) ingħad hekk: “Is the decline of reading making politics dumber?” (In-nuqqas ta’ qari qiegħed iġib politika inqas għarfa?), u jkompli: “As people read less they think less clearly, scholars fear.” (Meta l-persuni jaqraw inqas jaħsbu inqas ċar, u dan hu li qed ibeżża’ lill-iskulari.) Artiklu li ġieb varjetà kbira ta’ kummenti imma li bih tqajjem dibattitu ċentrali għad-demokrazija. Għax dan huwa, fil-fatt, il-pern tal-isfida li għandna aħna lkoll.

Kaġun

3. Hemm min jaħseb li l-persuni jaqraw inqas għax il-qari huwa mpenn u għalhekk naqas il-pjaċir u l-għarfien tal-bżonn tiegħu. Oħrajn jaħsbu li l-kotba huma għoljin biex tixtrihom, jew li għax ingħalqu diversi ħwienet tal-kotba, inkella f’dan sempliċement apatija intellettwali. Inkella dawk li ma jħarsux aktar lejn il-qari bħala parti mill-programm tal-avvanz soċjali tagħhom. Iż-żelu li kien hemm u l-ambjent ġenerali ta’ soċjetà li m’għadhiex tħajjar lilha nfisha jew lil uliedha jemmnu li l-ktieb huwa ta’ valur. Forsi wkoll f’dan, il-fatt li għandna iktar politiċi li billi huma stess ma jaqrawx, ma jittrasmettux barra l-bżonn tal-ktieb. Oħrajn iwaħħlu fl-ismartphones jew fl-audio books. It-tnejn f’livelli differenti: wieħed jaf ikun sempliċi distrazzjoni minn kaxxa fejn wieħed jistenna l-aħbarijiet, inkella ta’ bżonn li wieħed jisma’ ktieb jinqara kif kien isir fl-antik, meta ma kontx taqra f’qalbek imma fil-miftuħ.

Circolo dei lettori

4. Forsi wkoll li dak li kien inbeda f’pajjiżna sekli ilu ma tkompliex. Fi proċess li f’pajjiżi oħra, minflok, tkompla. Kien hemm il-postijiet fejn bnedmin jiltaqgħu biex jaqraw jew jiddiskutu dak li qraw jew li qed jaqraw. Janalizzaw u jgħarblu ideat varji. F’dan, fost il-vjaġġi kulturali li kelli, sibt ruħi f’Turin f’dak li jissejjaħ iċ-Circolo dei Lettori. Esperjenza unika, riservata għal dawk li jridu jaqraw f’dan il-bini antik imma spazjuż. Esperjenza, għax f’kull sala tal-post, f’diversi ġranet jiġu promossi kotba varji minn ħafna bnedmin li jiddiskutuhom sew. Kull sena bqajt infittex l-iskeda tal-istaġun u dejjem bix-xewqa li mmur hemm, insegwi fit-tul. Issa, kif qrajt reċentement, id-direttur il-ġdid, Giuseppe Culicchia (1965), Sqalli mrobbi fil-belt u awtur ta’ diversi kotba huwa wkoll u li daħal fil-kariga f’April ta’ din is-sena, iddikjara li ser ikollu laqgħat mhux biss filgħaxija imma filgħodu wkoll. Iddikjara, fi sfida sabiħa: “È la stagione del dialogo e saremo in dialogo con tutti.” (Huwa l-istaġun tad-djalogu, u ser inkunu qed niddjalogaw ma’ kulħadd.)

Libreriji u ħwienet

5. Ftit ilu, The Japan Times ġieb artiklu dwar id-diffikultà li hemm fil-pajjiż sabiex ikun hemm koperazzjoni aqwa bejn il-libreriji nfushom u ħwienet tal-kotba. Studju li sar fl-aħħar tas-sena 2024 wera li hemm inqas kotba li jinqraw u inqas ħwienet miftuħa. F’dan twitta l-proċess sabiex ikun hemm iktar investiment, sija mill-gvern lokali u dak nazzjonali sabiex it-tnejn jibqgħu miftuħa u jitkattru. Sistemi aqwa ta’ ħidma dinamika bejn kull min huwa nvolut sabiex fl-għan li jinqraw il-kotba jiġu mislufa u mixtrija iktar. Politika li tagħraf li l-qari huwa bżonn f’soċjetà mimlija b’awturi intelliġenti u b’letteratura mill-isbaħ. Punt ta’ viżjoni li f’pajjiżna, kif nafu, preżentement ma jeżistix. F’kuntest fejn f’pajjiżna diġà, kif nafu, qed jonqos ix-xiri tal-ktieb u nafu li l-ħwienet tal-kotba huma ftit ħafna. Nafu wkoll li biex jiġu stampati l-kotba hawn, l-ispejjeż huma iktar għoljin. Nittama li hemm żvilupp f’dak li smajna tul dawn il-ġimgħat minn meta, sija l-Midsea Books, kif ukoll il-Merlin Publishers ilmentaw pubblikament għax kienu ser jintlaqtu mill-fatt li d-Dipartiment tal-Edukazzjoni kien ser iqassam kotba skolastiċi b’xejn. Għandu jkun ta’ tħassib nazzjonali kif, flok għandhom il-konfort u l-koperazzjoni tal-Istat biex ikomplu għaddejjin, minflok qed isibu ruħhom iridu jissieltu għall-eżistenza tagħhom.

Forsi wkoll

6. Is-sitwazzjoni hija serja u dan dejjem jekk nagħtu valur lill-ktieb u lill-qari. Imma jista’ jkun ukoll li l-problema politika f’dak li qrajna hawn fuq fid-domanda: “Is the decline of reading making politics dumber?” hija iktar fir-responsabbiltà tagħna milli naħsbu. Mhux biss fin-nuqqas ta’ viżjoni lejn politika nazzjonali għal: l-ewwel, il-qari; it-tieni, għax-xiri tal-ktieb; it-tielet, għat-tkattir tal-ħwienet tal-kotba; u r-raba’, l-istampar, imma fina stess. Fir-reazzjonijiet li l-artiklu li deher f’The Economist ġieb kien hemm dan partikolari u dirett fuqna, li jitlob riflessjoni: “Forcing oneself to write compels the writer to read more, which builds confidence in writing, thus begetting a virtuous cycle, one in which critical thinking takes root. The decline of reading is a problem for the thinking world, the decline of writing a scourge.” (Meta wieħed imexxi lilu nnifsu biex jikteb jaqra aktar, li jibni kunfidenza fil-kitba, biex b’hekk jitwieled proċess ta’ valur: wieħed li fih l-analiżi kritika tieħu s-saħħa. Id-deklin fil-qari hija problema għad-dinja li taħseb, id-deklin fil-kitba huwa saħta.)

Riflessjoni

7. Dan, l-ewwel, japplika għalija u l-proċess li qabbadt mertu tagħhom. Naqra biex nikteb u nikteb biex inkompli naqra. Ċertament naħseb li jekk ma niħdux dawn il-problemi, dawn l-isfidi bis-serjetà, l-effett fuq is-soċjetà u t-tessut demokratiku tagħna mhuwiex ser ikun tajjeb. Forsi mhuwiex xi punt li ser insibu fil-Budget li ġej. Mhuwiex dak li ser naraw xi ftaħir mill-Gvern preżenti dwaru. Imma fir-realtà, jekk ma niħduhx kif aħna u naffrontawh inkunu qed niżbaljaw. Inħares dejjem b’tama lejn il-futur. Inħares iktar b’tama lejn is-soċjetà tal-futur li tinbena fuq pedamenti sodi: dawk fuq iż-żonqor tal-ħsieb tal-ktieb.