NIEĦDU SEHEM, MA NKUNUX INDIFFERENTI

1. M’hemmx dubju li mill-aħħar elezzjonijiet hemm il-lezzjonijiet x’jittieħdu. Tagħna ċertament, u ta’ oħrajn ukoll. Imma f’din il-ġimgħa li bdejna, bla dubju ta’ xejn dawk Franċiżi ta’ direzzjoni. Lezzjoni li l-ideat tal-lemin lemin u dawk tal-lemin estrem jistgħu jirbħu biss jekk parti kbira mill-poplu ma tmurx tivvota. Vuċijiet li huma, skont ir-riżultati, f’minoranza nazzjonali. Dawn ix-xenarji jitwieldu fl-astensjonijiet, fl-indifferenza ta’ dawk li jħallu d-deċiżjonijiet f’idejn oħrajn. Sa ftit ġimgħat ilu, ir-rebħa kienet tindika li sejra lejn Marine Le Pen, bil-konsegwenzi daqshekk ċari sija għall-pajjiż innifsu, kif ukoll għalina fl-Unjoni Ewropea. Xenarji xejn tajba, meta wieħed jikkunsidra dak li ilu jingħad.

Rappreżentanza

2. Dan ifisser li fuq livell Ewropew, għal dan il-pajjiż hemm rappreżentanza mod, mentri fuq dak nazzjonali mod ieħor. Fil-Parlament Ewropew għandu iktar deputati fuq il-lemin estrem, mentri f’dak tal-pajjiż hemm iktar dawk tax-xellug u taċ-ċentru. F’dan hemm evidenti li l-biża’ ta’ maġġoranza parlamentari tal-lemin estrem twassal għal ferm iktar persuni li jmorru jivvutaw. Kien hemm madwar 70% li din id-darba tefgħu l-vot tagħhom. Is-sitwazzjoni nbidlet proprju għax saret mobilitazzjoni qawwija li kienet ilha ma ssir fil-poplu. Kien hemm punt ta’ għaqda u militanza kontra proġett politiku li mhuwiex la Ewropew u anqas tant fit-tradizzjoni Repubblikana Franċiża li wasslet sabiex diversi differenzi jitwarrbu. Kienu ħafna d-distretti elettorali fejn ħafna kandidati ċedew sabiex ikun hemm kandidat wieħed kontra l-partit RN. Strateġija u ħidma li tidher li rnexxiet.

Sinjali

3. Il-politika tal-lemin estrem hija: l-ewwel, żbaljata fiha nnifisha; u t-tieni, fil-memorja kollettiva għad hemm kultura politika li għadha ħajja fl-għarfien tal-ħsara li din wettqet fil-passat, kif ukoll għarfien ta’ dak li tista’ tagħmel fil-preżent. Sinjal ċar ukoll għal diversi partiti oħra fix-xenarju Ewropew li qabdu dawn il-pożizzjonijiet. Daqshekk ieħor għal dawk fl-Italja, li tul din il-kampanja resqu viċin ta’ Le Pen. Uħud, bħal Matteo Salvini żżejjed, u oħrajn, bħal dawk ta’ Giorgia Meloni, li dehru li ma kinux ser jiddejqu b’rebħa għal Le Pen. F’dan sinjal għalihom ukoll illi f’dak il-pajjiż, is-suċċess elettorali passat tagħhom iddependa prinċipalment fuq in-nuqqas ta’ parteċipazzjoni elettorali, anzi, fuq l-indifferenza li daħlet. Lezzjonijiet għal dawk li sfortunatament qegħdin jikkuntentaw bil-maġġoranzi relattivi. Jekk iċ-ċentru ta’ Antonio Tajani u x-xellug ta’ Elly Schlein jinżlu aktar viċin il-poplu, il-pożizzjoni fis-saħħa elettorali tinbidel. Mhux biss, imma jagħrfu aktar il-preżenza tal-Insara impenjati fil-politika.

Post l-Insara

4. F’dan l-appuntament, il-pożizzjoni fl-elezzjoni Franċiża kienet iktar diffiċli għal diversi Kattoliċi li sabu ruħhom maqsuma. Rajt u qrajt b’numru ta’ persuni magħrufa fil-kamp soċjali li resqu lejn Le Pen. Id-deċiżjoni li ttieħdet mill-Presidenza Emmanuel Macron fuq numru ta’ valuri marbuta mal-ħajja, l-iktar il-kwistjoni tal-abort, ġiebet dan ukoll. Mhux biss, imma l-periferija li għadha marbuta mal-agrikoltura fit-tradizzjonijiet tagħha li tħossha abbandunata, kienet ukoll parti minn dan. Biss, il-kampanja elettorali f’dan kienet effettiva u diversi, minkejja dak li ma jaqblux miegħu, ivvutaw sabiex il-lemin estrem jibqa’ barra. Pożizzjoni li torbot aktar mal-appell u d-diskors li sar mill-Papa Franġisku fi Trieste il-Ħadd li għadda, 7 ta’ Lulju 2024, f’laqgħa fejn it-titolu kien dan: “Al cuore della democrazia. Partecipare tra storia e futuro”.

Direzzjoni

5. F’diskors attent u mill-iktar preċiż saret sejħa sabiex l-Insara ma joqogħdux lura, imma jieħdu sehem fil-ħajja politika. Imorru lura biex iħaddmu s-solidarjetà u s-sussidjarjetà. Iċċita wkoll tlett persuni marbuta mad-dinja Demokristjana. Ittieħdu bħala gwida u riflessjoni kitbet Giuseppe Toniolo, Aldo Moro u Giorgio La Pira, u dan quddiem il-ħsieb li preżentement id-demokrazija “non gode di buona salute” (mhix tgawdi minn stat ta’ saħħa tajjeb). Fih hemm ukoll rikonoxximent dirett għall-kontribut determinanti li l-Kattoliċi servew fid-dinja politika u għat-tisħiħ tad-demokrazija. Dawk li bħalna jemmnu li d-demokrazija hija valur li jrid jiġi protett u ssudat kontinwament. Il-Papa Franġisku f’dan jieħu, anzi, bħala definizzjoni tal-kelma ‘demokrazija’ dak li Toniolo kien iddikjara iktar minn mitt sena ilu. F’dak li ra bħala l-ordinament ġuridiku li jġib forzi varji f’daqqa sabiex jintlaħaq il-ġid komuni, u dan għall-vantaġġ ta’ dawk l-iktar ’l isfel fis-soċjetà.

Il-kejl veru

6. Iktar f’dan għażel kelmet Moro f’dak li għandu jkun il-kejl u r-regola sabiex wieħed jara jekk soċjetà hijiex verament demokratika jew le. Huwa jislet, b’għarfien partikolari, dawn il-kliem: “Uno stato non è veramente democratico se non è al servizio dell’uomo, se non ha come fine supremo la dignità, la libertà, l’autonomia, della persona umana, liberamente si svolge e nelle quali essa integra la propria personalità.” (Stat mhuwiex verament demokratiku jekk mhuwiex għas-servizz tal-bniedem, jekk ma jkollux b’għan suprem id-dinjità, il-libertà, l-indipendenza tal-persuna umana, li liberament tibni u tiżviluppa l-personalità tagħha). Direzzjoni ċara u kejl politiku veru għal kull pajjiż u partit politiku, iktar u iktar jekk huwa bħal tagħna, Demokratiku Kristjan.

Passjoni politika

7. Id-diskors fih ħafna x’wieħed jgħarbel u jifhem. Imma huwa sejħa qawwija oħra għal dawk li jridu jgħixu ta’ Nsara li l-politika hija parti mis-servizz tagħhom fis-soċjetà. Huwa jħeġġeġ b’saħħa u qawwa. Anzi, laqatni l-kliem tiegħu hekk: “Dobbiamo riprendere la passione civile, questo, dei grandi politici che noi abbiamo conosciuto.” (Irridu naqbdu mill-ġdid din il-passjoni ċivili, dik li rajna politiċi kbar iħaddmu u jħaddnu.) Kif ukoll dak li qabbel il-politiku mar-ragħaj li jrid ikun qabel il-poplu, flimkien miegħu, u fil-qalba tiegħu. Kliem li, fl-opinjoni tiegħi, għandu jkompli jħeġġiġna sabiex ikollna iktar politiċi Nsara impenjati. Aktar li għandhom għarfien tal-ideat li d-duttrina soċjali tal-Knisja tgħallem. Aktar nies ta’ veru, awtentiċi, u mhux dawk li jħarsu lejn l-immaġini jew ir-ripetizzjoni tal-istess kliem li fl-aħħar tal-ġurnata ma jfisser xejn. F’dan kollu, ċertament, ħidmet l-Insara hija determinanti. Proprju għalhekk għandna nieħdu sehem u ma nkunux indifferenti.