Verità, integrità u onestà *

1.       Il-mewt ta’ Sir Anthony Mamo ġiebet magħha ħafna riflessjonijiet, mhux biss fuq il-kontribut tiegħu lejn l-Istat Malti iżda wkoll fuq ix-xenarju legali ta’ l-istituzzjonijiet demokratiċi tagħna.  Il-fatt li kien l-ewwel President tar-Repubblika ta’ pajjiżna, u li kien ukoll il-bniedem li żamm linji mhux partiġġjani, kien imexxina dejjem lejn għarfien ta’ kif għandu jġib ruħu l-bniedem ta’ l-Istat.  Sir Anthony kellu karriera twila li minnha kien jidher ċar li serva f’diversi pożizzjonijiet, kollha ta’ responsabbiltà u diffikultà.  Però dejjem mexa fihom għas-servizz tal-poplu kollu.  Għalhekk gawda u ser jibqa’ rispettat fiż-żminijiet li ġejjin.

2.       Sija meta kien f’dak li llum huwa l-Uffiċċju ta’ l-Avukat Ġenerali jservi ta’ avukat, kif ukoll meta kien hu l-Avukat tal-Kuruna u sussegwentement Prim Imħallef, dejjem ħaddem il-kapaċitajiet tiegħu għas-servizz tal-proxxmu.  Il-moħħ ċar li kellu żammu għaddej fid-diffikultajiet u problemi legali li dawk il-pożizzjonijiet jitolbu.  Ngħid dan għax għalkemm bħala avukat ma għallimnix direttament u anqas dehert quddiemu biex nittratta, kelli x-xorti li naqra n-noti tiegħu fuq il-Kodiċi Kriminali.  Mhux biss, imma bqajt fil-prattika li meta jkolli kawża kkumplikata iktar mis-soltu, nfittex fost is-sentenzi li kienu ngħataw meta kien President tal-Qorti ta’ l-Appell.

3.       Kliemu ċar, dirett, b’sentenzi xejn kumplikati li jifirdu t-tajjeb mill-ħażin, il-ġust mill-inġust.  Hemm studji barra minn xtutna fuq din l-arti li kull ġudikant jikkoltiva u, ovvjament, il-kitba tirrifletti dak il-moħħ li jkun fassal dak il-ġudizzju.  Ma rridx insemmi d-diversi minn dawk id-deċiżjonijiet, però kien mill-iktar ovvju li kellu żelu kbir għax-xogħol u qalb li tħares li tiddefendi lil dawk li qegħdin f’pożizzjoni żvantaggjata.  Hemm, hemm wieħed x’jaqra għax il-prinċipji tal-ġustizzja soċjali tarahom joħorġu l-ħin kollu.  Ideat, ħsibijiet, konvinzjonijiet li ssawru fil-prinċipji nsara li ħaddan sa l-aħħar.

4.       Il-President Mamo għalhekk huwa eżempju għal min irid jieħu l-ġurament ta’ Uffiċjal ta’ l-Istat Malti u jservih.  Mhux biss.  Eżempju ta’ kif għandu jġib ruħu kull min ikun fl-għola kariga tal-pajjiż.  Kull min segwa l-passi tiegħu, diskorsu u l-komportament tiegħu jaf li qiegħed fuq it-triq it-tajba.  Kien jispira fiduċja fil-Maltin kollha u kien kalatura qawwija fil-miżien ta’ l-eventi politiċi li kienu qed jiżviluppaw dawk il-jiem.  Kien forza li qed tiggarantixxi s-sistema f’mument meta kien hemm min ħaseb li ser tiġri xi ħaġa ħażina għax ma bqajniex monarkija.

5.       Ovvjament, l-eżempju ta’ Sir Anthony Mamo mhux faċli ssegwih.  Però għal min irid jimmira għas-sewwa u għall-ġustizzja għandu fejn imur.  Ser iħalli ħafna warajh, l-iktar, memorja mill-isbaħ ta’ bniedem kapaċi jiġbed lil dak li jkun.  Jiġbdu fuq xi jfisser issegwi l-verità b’qalb miftuħa u bi preparazzjoni intellettwali kbira.  Ma hemmx dubbju li miegħu sejra parti mill-istorja tagħna lkoll.  Ingħalaq kapitolu li diffiċli jirrepeti ruħu.  President kien u President ser jibqa’ f’ħajjitna kollha.  Bniedem li ħabb il-verità u mexa b’integrità u onesta.  Pajjiżna żgur li tilfu.

* Dan l-artikolu kien deher f'Mejju 2008