L-Ordni ta’ Protezzjoni Ewropea.

1.         Bħalissa għaddejja diskussjoni importanti fi ħdan l-Unjoni Ewropea marbuta ma’ mekkaniżmi ġodda li permezz tagħhom nistgħu nagħtu saħħa lil-liġi ta’ kull pajjiż sabiex vittmi ta’ reati li jibbenefikaw minn ordni ta’ protezzjoni, waħda li tiċċaqlaq magħhom imorru fejn imorru.  Ir-realtà llum hija li diversi Stati għandhom fis-sistema ġudizzjarja tagħhom metodi differenti li permezz tagħhom huma jistgħu jipproteġu lil  min kien vittma ta’ reat minn min wettqu.  Dan fil-preżent ifisser li meta dik il-vittma tiċċaqlaq minn pajjiż għal ieħor tista’ titlef dan il-benefiċċju legali importanti.  Għalhekk hemm bżonn li nimxu ‘l quddiem biex inżidu fil-firxa ta’ għajnuna u protezzjoni.

2.         Pajjiżna f’dawn l-aħħar snin għamel diversi passi ‘l quddiem sabiex jagħti aktar vuċi lill-vittma tar-reat matul il-proċess, (il-kawża kriminali), kif ukoll wara.  Illum il-vittma għandha fil-liġi dinjità proċesswali aqwa.  M’hijiex biss xhud u daqshekk, imma hija parti mill-proċeduri bid-dritt li tidher f’kull seduta tal-Qorti, li tagħmel domandi lix-xhieda, li tippreżenta d-dokumenti u tissottometti l-każ tagħha.  Mhux biss, imma l-vittma tar-reat għandha l-possibilità li tixhed permezz tal-video conferencing fejn huwa jkun qiegħed jixhed f’kamra differenti mill-Qorti però jinstema’ ġewwa l-awla sabiex wieħed jipproteġi u, fl-istess ħin, jiffaċilita l-affarijiet.

3.         Il-liġi tagħna daħħlet ukoll żewġ miżuri oħra favur il-vittma li, sfortunatament jidher li m’humiex jiġu użati u applikati biżżejjed fil-proċeduri legali.  Illum hemm diġà fil-Kodiċi Kriminali tagħna li min isofri danni minn reat jista’ jitlob li l-Qorti Kriminali tagħti fis-sentenza mhux biss il-piena ta’ ħabs jew multa, iżda li tikkundanna lill-imputat, lill-ħati li jħallas ukoll id-danni ċivili kaġunati lill-vittma.  Dan għandu fil-prinċipju jġib tnaqqis fil-kawżi ċivili u, fl-istess ħin jagħti proċeduri veloċi lil min qiegħed ibati.  L-esperjenza turi li ħafna drabi dawn il-kawżi ta’ danni jitwalu u hemm għandna mekkaniżmu li jista’, jekk jintuża tajjeb, ineħħi minn dan id-dewmien.

4.         Mhux biss dan il-pass, imma daħħalna wkoll li meta l-vittma tkun sabet lilha nnifisha misruqa jew oġġett tagħha b’xi mod meħud lilha u esebiti l-Qorti, allura tista’ titlob li tieħu l-oġġett tagħha lura malajr.  Filwaqt li qabel il-vittma tar-reat riedet il-kunsens tal-prosekuzzjoni, tad-difiża u tal-Qorti, illum il-Qorti waħedha hija biżżejjed.  Wara li jsir l-eżami ta’ l-oġġett, jiġi fotografat u jsir dak kollu li hemm bżonn għall-kontinwazzjoni tal-każ l-oġġett għandu jiġi rilaxxat mingħajr dewmien.  Dan huwa pass ‘il quddiem, iktar u iktar f’din is-soċjetà fejn l-oġġetti li nużaw jintilfu fil-valur ekonomiku u l-utilità tagħhom minħabba l-avvanz veloċi tat-teknoloġija moderna.  Hemm bżonn però li dan il-mekkaniżmu jitħaddem iktar spiss sabiex jitnaqqsu l-atrit u d-dwejjaq li vittma ta’ reat tkun diġà għaddiet minnhom.

5.         Passi kbar oħra ħarġu wkoll bl-Att dwar il-Vjolenza Domestika li huma wkoll ħolqu spazju legali ġdid u li però hemm il-bżonn immedjat li jiġu attwati u mwettqa iktar.  Il-Kodiċi Kriminali jagħti issa lill-Qorti d-dritt li toħroġ ordnijiet ta’ protezzjoni għall-vittma tar-reat, speċjalment għal dawk li jiġu msawta, sija waqt il-proċess penali kif ukoll wara.  Il-liġi diġà tgħid li min huwa akkużat u min huwa misjub ħati ta’ reat għandu jiġi ordnat li ma jersaqx lejn il-vittma tar-reat, la lejn darha, la fejn taħdem jew tmur,  kif ukoll hemm il-poter li jitkeċċa mid-dar jekk kien joqgħod magħha.  Dik il-liġi għamlet passi kbar ‘il quddiem favur il-vittma tar-reat u hemm bżonn ta’ iktar informazzjoni lill-poplu.

6.         Terġa’, dawn l-ordnijiet li huma effettivi bil-liġi jistgħu, għall-kuntrarju ta’ pajjiżi oħra, jinħarġu wkoll mill-Qorti Ċivili fejn quddiemha joħroġ każ ta’ vjolenza domestika.   Mhux biss, imma dawn l-ordnijiet jistgħu jdumu applikati għal tlett snin u jekk ikun il-każ jistgħu jerġgħu jiġu estiżi għal perjodu ieħor.  Dan fih innifsu huwa tajjeb u bidla verament radikali minn dak li kien hemm qabel.  Issa, fuq livell ta’ Unjoni Ewropea qed niddiskutu sabiex nippermettu li meta jinħarġu ordnijiet ta’ protezzjoni bħal dawn, allura jimxu mal-vittma tmur fejn tmur fi ħdan l-Unjoni.  Dan jagħmel il-ġid u huwa pass kbir sabiex nissudaw il-pożizzjoni tal-vittma mhux biss f’pajjiżna iżda fis-26 Stat Membru l-ieħor.  Pajjiżna huwa kommess favur din il-linja ta’ azzjoni għax huwa jrid jagħti valur ta’ protezzjoni aqwa lill-vittma tar-reat.

Dan l-artikolu deher fil-harga tat-12 ta Marzu 2010 fl-Illum.