Appuntamenti mad-destin.

1.      F’pajjiżna l-politika tul din l-aħħar ġimgħa ħadet pass lura.  Ħafna ntilfu jsegwu l-logħobta l-ballun.  Għad hawn interess kbir u l-partiti qegħdin jiġu segwiti b’attenzjoni.  Biss, barra minn xtutna għaddej bħalissa konfront nazzjonali qawwi ġewwa r-Renju Unit, pajjiż viċin tagħna.  Il-poplu ta’ dawk il-gżejjer irid jiddeċiedi tul din il-ġimgħa li ġejja jekk huwiex ser jibqa’ membru sħiħ fl-Unjoni Ewropea jew jaqbadx it-triq biex joħroġ minnha.  Huwa appuntament li ilu ġej u sejjer.  Diversi tkellmu qabel dwaru, oħrajn injorawh.  Biss, dan il-Gvern preżenti rabat lilu nnifsu li jżomm referendum sabiex il-kwistjoni tinqata’.  Hekk ser isir. 

Impressjonijiet

2.      Ġewwa dan il-pajjiż kien hemm, għal ħafna snin, dan il-ballun politiku għaddej.  Minn meta l-Partit Konservattiv iddeċieda li jidħol fl-Unjoni taħt Ted Heath, dak iż-żmien Prim Ministru, qamu kwistjonijiet varji.  Il-ħsieb kien u baqa’ għaddej li ċedew wisq mis-sovranità nazzjonali tagħhom.  Għalhekk, gvernijiet Laburisti u Konservattivi sussegwenti sabu ruħhom igergru dwar din id-deċiżjoni u diversi drabi wegħdu, mingħajr suċċess, li jerġgħu jinnegozjaw mill-ġdid dak li kien sar.  Is-sitwazzjoni kienet iktar aggravata bil-messaġġ politiku li wħud kienu jibagħtu li kollox huwa dettat kontra tagħhom.  L-ispirtu Ewropew f’numru ta’ drabi tħalla barra minnhom u politiċi ħallew l-impressjonijiet varji ta’ għaqda negattiva.

Iċ-ċirkostanzi jinbidlu

3.      Bl-aħħar Trattat ta’ Lisbona, fuq insistenza ta’ pajjiżi membri daħal għall-ewwel darba l-Artikolu Numru 50 li jippermetti lit-tmienja u għoxrin membru li joħorġu mill-Unjoni Ewropea.  Issa għalhekk hemm min qiegħed iħares li jara jekk, u kif jista’ jħaddem dan il-mekkaniżmu legali.  Mhix faċli mill-aspett legali, wisq inqas minn dak soċjali u ekonomiku.  Sfortunatament, minn dak li qiegħed jingħad jidher ċar li ħafna f’dak il-poplu għadu ma fehemx kemm hemm rabtiet u vantaġġi li mhux faċli għalihom li jħollu.  Ser, kif jgħidu, joħroġ id-demm jekk dan il-pajjiż finalment hekk jiddeċiedi.  Iċ-ċirkostanzi ser jinbidlu, però żgur li mhux għall-aħjar għalihom.  Illum hemm ir-realtà li min huwa Ewropew ma jistax jgħix barra mill-Unjoni.

Il-passat jilħaq il-preżent

4.      Forsi wkoll l-affarijiet huma iktar kumplikati għax barra ċertu ostilità bla sens imsaħħna minn numru ta’ politiċi tul is-snin, għandek ukoll il-ħsieb u l-memorji tal-imperu li f’uħud għadhom ma marrux.  Il-poter imperjali, u dak iż-żmien mondjali, spiċċa fir-realtà darba għal dejjem mat-tmiem tat-Tieni Gwerra Mondjali u ma jistax jinġieb lura.  Imma wħud għadhom jimmaġinaw li l-ixkiel għal dan mhix ir-realtà imma l-Unjoni Ewropea.  Hemm ukoll ċertu antagoniżmi u inkomprensjonijiet ġejjin mis-sekli ta’ konflitti oħra.  Is-saħħa politika fl-Unjoni li għandhom Franza u l-Ġermanja tidher li hija wkoll ma tantx tintlaqa’ proprju tajjeb f’dawk li jew ikkumbattewhom jew illiberawhom.  Hemm f’hekk nostalġija xejn ċara tal-passat.

Antipatiji u simpatiji

5.      It-tmexxija politika Ewropea għandha naturalment ir-responsabbiltajiet tagħha.  Tul dawn is-snin ta’ aġir mhux dejjem pożittiv da parti tal-klassi politika Ingliża kien hemm ħafna inkomprensjoni.  Forsi l-pożizzjoni tagħna ta’ poplu Ewropew li kien għal sekli taħt l-Imperu tagħtina iktar konoxxenza minn oħrajn.  Stajt nara kemm il-darba joħorġu biżgħat żejda.  F’ħafna mumenti konna iktar membri sħaħ aħna li dħalna tard.  F’oħrajn kien hemm wisq riservi u l-ħsieb li qegħdin fl-Unjoni però għadhom għal rashom huwa f’ras ħafna.  Mis-sigurtà għall-ekonomija, il-viżjoni kienet differenti.  Biss, l-antipatiji u simpatiji Ewropej kienu dejjem ħajjin  u attivi biex iżommu lura progressi oħra li setgħu jsiru.

Kumplikazzjonijiet

6.      F’dan ir-referendum hemm kumplikazzjonijiet politiċi wkoll.  L-iktar għax il-ġlieda jekk jibqgħux jew joħorġux tidher li ġejja minn ħdan il-Partit Konservattiv Ingliż.  Il-kwistjonijiet u l-pożizzjonijiet passati ma ntilfux u b’dan anzi qegħdin jirrankaw.  Fuq naħa għandna l-Prim Ministru David Cameron jikkumbatti sabiex jibqgħu, u fuq l-oħra Michael Gove, Ministru tal-Ġustizzja u Boris Johnson li jridu joħorġu.  Ir-riżultat ser ikollu għalhekk, l-ewwel, effett tiegħu fuq min imexxi l-pajjiż.  Rebħa għal dawk li jridu jibqħu jżommu lil Cameron f’postu; telfa ġġib bidla fil-kap tal-Partit Konservattiv.

Effetti għalihom

7.      Jekk jirbaħ il-“le” jew l-“iva” xorta ser ikun hemm effetti soċjo-ekonomiċi fuq dak il-pajjiż.  Preżentement hemm l-iktar qbil ġenerali fost diversi li jifhemu fis-settur ekonomiku li ħruġ ser iġib biss ħsara.  L-ewwel, telf tal-pożizzjoni u l-influwenza tagħha fuq il-kapitolu.  It-tieni, tħassir tal-vantaġġi ekonomiċi u soċjali li hemm bħalissa.  Kummerċ iktar veloċi, inqas piżijiet u taxxi, u fuq l-oħra tnaqqis fil-libertà tal-moviment tal-persuni.  It-tielet, telf tal-avvanzi legali li qed iġibu t-tmienja u għoxrin pajjiż bl-istess regoli legali fuq diversi kwistjonijiet li jiggarantixxu ordni u stabilità.  Ir-raba’, għax meta wieħed joħroġ, bl-istess Trattat ta’ Lisbona ma jkunx jista’ jinnegozja ftehim ġdid u anzi jrid jaċċetta dak li l-Unjoni tiddeċiedi.

Effetti għalina

8.      Kull darba li ministri minn dak il-pajjiż  kienu pro-Ewropej pajjiżna ggwadanja.  Fil-politika tagħna rari ttraskurajna li nagħtu appoġġ u sostenn lir-Renju Unit.  Għalina, aktar ma jkun b’saħħtu ġewwa iktar aħjar.  Li jkun barra narawh jitlef l-influwenza politika vera u jkun qiegħed jeskludi lilu nnifsu minn dak li fi ħdan l-Unjoni jista’ jsib koperazzjoni dwaru.  Aħna għandna rabtiet kummerċjali u soċjali qawwija.  Ħruġ iġib inċertezza u kumplikazzjonijiet li ser inaqqsu mis-saħħa ekonomika tagħna.  Aħna nifhmu li f’dan kollu hemm realtà li wieħed ma jistax jaħrab minnha.  L-Unjoni Ewropea hija b’saħħitha, u mhix sejra titlef fl-influwenza sħiħa tagħha.  Kif għamilha ċara ministru Norveġiż, pajjiż li mhuwiex fl-Unjoni: “If you want to run Europe, you must be in Europe.  If you want to be run by Europe, feel free to join Norway.”  Bħallum ġimgħa nkunu nafu lejn x’wassal dan l-appuntament mad-destin.

X’qed jgħid il-poplu.

 

1.     S’soċjetà tagħna bumbardata, biss fortunatament mhux maħkuma mill-modernità tat-teknoloġija, ċerti politiċi għadhom jippruvaw ifittxu jgħarfu x’qed jgħid u jaħseb il-poplu.  Hemm min imur direttament hemm, min jipprova juża mezzi oħra wkoll fil-modernità biex jinterpreta dak li qed jingħad.  Juża l-intermedjarji u allura jmur għal mezzi indiretti.  Bħal dak li nstema’, dak li nkiteb, dak li qalulhom wara li ċemplulhom  Il-polz tal-poplu tista’ tipprova taqtgħu, tista’ tipprova ġġib min jigħidlek dwaru, biss hemm realtà li ma tistax taħrab minnha.

Ġbir tal-informazzjoni

2.     Laqatni rapport fil-gazzetta The Malta Independent dwar dak li ġie msejjaħ bħala “Big Data Summit (Malta)”.  Dan fuq żewġ livelli.  L-ewwel kemm illum hawn xbieki kbar li fl-ilmijiet tal-informatika qed jiġbru, mingħajr il-kontrolli sħaħ li naħsbu li għandu jkun hemm, informazzjoni fuq dak u fuq l-ieħor.  It-tieni, kemm din il-ġabra mhix waħda kollettiva biss fis-sens li l-persuna umana tintilef fl-identità partikolari tagħha, imma f’kemm hemm miġbur fuq kull bniedem.  L-ideat, il-gosti, il-ħsibijiet qed jinġabru fuq dawn iż-żewġ livelli.  It-tielet, x’qiegħed jingħad u kif qed jgħarbilha min qiegħed jara din l-informazzjoni dieħla għandu.

Abbużi u użi

3.     Hemm livelli ta’ użu u abbużi f’dan.  Dak li jidher bħala innokwu, bħal xi prodott kummerċjali li qiegħed nixtri, jew li nista’ nagħmel hekk jew li nista’ niġi  mħajjar nagħmel hekk hija ħaġa, biss hawn iktar.  Hemm ferm iktar milli min qiegħed iforni l-informazzjoni “innoċentement” qiegħed jifhem.  Rabtiet kontrattwali smajna ħafna drabi dwarhom f’parti minn pilastri li jiffurmaw l-istat li diversi jiddubitaw.  Biss hawn qed immissu ma’ strutturi oħra, fejn l-involontarjat tal-operatur, ta’ dak li jidher esternament bħala mingħajr ħlas, qiegħed jitqiegħed f’idejn li ma hemmx u f’ħafna ma jistax ikun hemm kontroll tal-abbuż tiegħu.

Il-bogħod mill-folla

4.     Qed tidħol, u ilha, biċċa biċċa t-tentazzjoni ta’ min jimmaġina li jista’ jimmanipula l-opinjoni tan-nies b’dawn l-istrumenti “komdi”.  Għal uħud ma hemmx bżonn li tmur tiltaqa’ man-nies.  Jaħsbu li jistgħu jqabbdu oħrajn jiffurmaw x’għandhom jaħsbu dawk li għandhom id-dritt tal-vot.  Hemm min jaħseb li b’żewġ  artikoli, numru ta’ telefonati, is-sitwazzjoni sejra tinbidel.  Hemm min jaħseb li kull ma jrid huwa kampanja biex kull tlett ġimgħat taqbad numru minna u ċċemplilna bid-domandi fuq dak u fuq l-oħra.  Pożizzjonijiet li jindikaw li hemm iktar distanza milli qatt kien hemm minn min imexxi u min irid jitmexxa.

Politika mingħajr raġuni

5.     Tul din il-ġimgħa ġie politiku Ingliż, li ma nistax naqbel miegħu, jgħid lin-nies biex jivvutaw bil-qalb u mhux bil-moħħ u r-raġuni tagħhom.  Il-messaġġ huwa ċar li l-poplu għandu jagħmel id-deċiżjonijiet tal-appoġġ politiku bħal ma jagħmel f’dik ta’ jekk timmarkax il-kunsens tal-“Like”.  Taħseb dak il-ħin u timxi fuq l-impressjonijiet.  Timxi fuq kemm diġà taw il-kunsens tagħhom.  F’din id-direzzjoni hawn min qiegħed jitħajjar iktar għal dan f’pajjiżna.  Li ġġib inqas nies jaħsbu u iktar persuni sempliċement jirreaġixxu.  Titkellem kontra l-kunċett ta’ nies li jinqasmu fi tnejn, mentri int stess timxi u tikkonvinċi ruħek bil-ħsieb li iktar ma jkun hemm tnejn fl-estrem, iktar aħjar.

Ġewwa djarna

6.     Fortunatament fid-djar ta’ diversi f’pajjiżna hemm ferm iktar.  Ferm iktar għal ħafna raġunijiet.  L-ewwel, ħafna issa draw jirċievu t-telefonata “innoċenti” li titlob l-opinjoni.  Dawk li jridu l-informazzjoni biex jimmanipulaw qegħdin issa kostantement jiġu manipulati.  It-tieni, dak li jitmexxa bħala importanti fil-mezzi tax-xandir jiġi mwarrab fid-djar, mentri dak li minflok jiġi skartat jingħata iktar piż.  Dawk fid-djar qed jinqatgħu minn dawk li għandhom il-poter f’idejhom.  Hemm ġewwa d-diskors huwa fuq kif qiegħed jitmexxa l-pajjiż u kif mexxejja oħra kienu jieħdu “passi” li dawk tal-lum mhumiex.

Preferenzi u korruzzjoni.

7.       Il-pajjiż qiegħed jara dak li ma jridx jara jseħħ quddiemu.  Hemm ħafna (ta’ kull partit) li qed iħossuhom inkapaċi u f’dan qed jaqtgħu qalbhom li jwasslu l-messaġġ lill-politiku li huma ma jridux din il-linja ta’ tmexxija.  Hemm min diġà qiegħed iqabbel tmexxijiet politiċi mhux bejn partit u ieħor, imma fi ħdan l-istess partit.  L-opinjoni hija iktar qawwija li, tajjeb jew ħażin, il-Prim Ministru Duminku Mintoff ma kienx jippermetti dak li qiegħed jiġri llum iseħħ.  Dan fuq livelli varji.  L-ewwel, li ma kienx iħalli l-ħela, l-użu żbaljat u preferenzjali tal-flus tal-Istat li qed jaraw illum.  It-tieni, li kien jagħmel ġlieda ma’ dawk li kienu jaqbdu t-triq tal-korruzzjoni.

Mhux truf

8.       Dawn il-bnedmin mhumiex fit-truf.  Mhumiex parti mill-politika tal-ħidma tal-minoranza, imma fil-parti ċentrali tal-pajjiż.  Opinjonijiet ta’ bnedmin li fid-demokrazija, biex tkun iktar ħajja, jridu jinġabru sewwa.  Ebda teknoloġija moderna jew għarbiel, manipulazzjoni tal-informazzjoni ma hija ser twassal lejn dan.  Il-politiku, speċjalment dak li qiegħed fil-poter, irid imiss man-nies.  Ħaġa li bħalissa, minħabba l-preferenzi, il-bażużliżmu, l-għira li daħħlu ma tistax, u anqas ma qegħda ssir.  Telefonati jistgħu jkomplu jsiru.  Artikoli sbieħ fuq l-aħjar paġni jistgħu jinkitbu.  Biss mhuwiex biżżejjed.  Hemm għajta leġittima li mhix tinstema’.  L-effett finali tagħha huwa ferm iktar deċiżjonijiet żbaljati milli rajna.  Ħa jifhem min għandu jifhem u ħa joħroġ lura jmiss mal-effetti ħżiena ta’ dak li qiegħed iġib huwa stess.

MARSASCALA PRIMARY SCHOOL – NON-MALTESE SPEAKING PARENTS – TEACHING MALTESE LANGUAGE TO ADULTS

 

 

26333. L-ONOR. CARMELO MIFSUD BONNICI  staqsa lill- Ministru għall-Edukazzjoni u x-Xogħol: To ask the Minister, whether he is aware that a significant number of non-Maltese speaking parents whose children are following studies at the Marsascala Primary School are interested in learning the Maltese language themselves?  In view of this, can the Minister indicate the possibility to start teaching the Maltese language to these foreign adult students at the above-mentioned school or in a neighbouring school during the day in the next academic year? Can the reply be forwarded in the English language?

20/06/2016

  ONOR. EVARIST BARTOLO:  I am informed that the Directorate for Lifelong Learning already offers this service to non-Maltese speaking parents and will continue to offer during the next scholastic year 20 courses in Maltese as Foreign Language, across different centres in Malta and Gozo.  These courses are open to all adults.  Registrations open on 12 July 2016.

Seduta  411

28/06/2016

IL-KALKARA – TRIQ IL-PROGRESS - ASFALTAR

 

26332. L-ONOR. CARMELO MIFSUD BONNICI  staqsa lill- Ministru għat-Trasport u l-Infrastruttura: Jista’ l-Ministru jgħid jekk huwiex previst li Triq il-Progress, il-Kalkara tiġi asfaltata tul din il-leġiżlatura?

20/06/2016

  ONOR. JOE MIZZI:  Iva.

Seduta  411

28/06/2016