Għaddew tletin sena

1.    Ma rrid inweġġa’ lil ħadd, imma xtaqt sempliċement inressaq għar-riflessjoni ftit punti.  Konsiderazzjonijiet li jitwieldu minn rikorrenza, anniversarju, sejjaħlu li trid, li għadda mingħajr ma ġie mfakkar.  Fit-12 ta’ Diċembru 1981 kien hemm elezzjoni ġenerali li r-riżultat tagħha serva f’diversi effetti li qasmu, u f’ċertu sens għadhom sal-ġurnata tal-lum, jaqsmu lis-soċjetà Maltija.  F’dik l-elezzjoni, bis-sistema elettorali li kellna, rajna dak li kien qiegħed jiġi previst li jseħħ mingħajr ma ħadd fehem sewwasew il-portata ta’ dak ir-riżultat.

2.    F’dak il-jum, it-tibdil politikament organizzat tad-distretti elettorali, ġieb il-konsegwenza li l-partiti ġiebu siġġijiet parlamentari li ma rriflettewx il-vot popolari.  Il-Partit Nazzjonalista, mmexxi għall-ewwel darba mill-Kap il-ġdid tiegħu Eddie Fenech Adami, kien ġieb 114,113 voti, rappreżentanti 50.9% però kellu 31 siġġu – li kienu jirriflettu 48.5%.  Il-Partit Laburista ġieb 109,990 vot, jiġifieri 49.1% u minflok 34 siġġu, li kienu jammontaw għal 51.5%.  Il-kobba kienet imħabbla minn qabel.  Minkejja d-diversi protesti li kien hemm mill-Oppożizzjoni, il-Gvern baqa’ ma tax widen.  Kollox seta’ jiġi solvut, biss kien hemm wisq ostinazzjoni.

3.    Ir-ras iebsa kienet f’żewġ mumenti. L-ewwel, qabel l-elezzjoni ġenerali fejn il-Partit Nazzjonalista kien diġà pprova jibdel l-affarijiet għal riżultat elettorali ġust, però la l-Kummissjoni Elettorali u wisq inqas il-Gvern ma semgħu.  Kieku d-distretti kienu allinejati aħjar dak ir-riżultat ma kienx iseħħ.  It-tieni, wara l-elezzjoni ġenerali.  Hemm il-pożizzjoni ma kinetx irreversibbli.  Kieku l-Partit Laburista għaraf dak li seħħ, ikkoreġa d-distretti u reġa’ mar għall-elezzjoni, l-pożizzjoni kienet tkun differenti.  Differenti f’żewġ direzzjonijiet: l-ewwel, fit-tħaddim korrett tad-demokrazija u għalhekk li stajna naħirbu minn dak kollu li seħħ wara; u t-tieni, li nemmen li kieku reġgħet saret l-elezzjoni, l-Partit Laburista kien ikollu opportunità ikbar li jieħu lura l-poter b’mod leġittimu.

4.    Id-deċiżjonijiet żbaljati li ttieħdu kkumplikaw, u flok waqfu, komplew iktar ħabblu l-kobba waħda u sew.  Il-konsegwenza kienet ċara u ovvja.  Il-Partit Nazzjonalista ma kellu ebda alternattiva ħlief li jaħdem sabiex il-maġġoranza popolari tiġi trasformata f’waħda parlamentari.  Is-snin ta’ wara, mill-1981 sal-1987 - ħames snin u ħames xhur ta’ leġislatura – kienu l-ikreh fl-istorja demokratika tagħna.  Ħadd ma jista’ b’xi mod jiċħad li kien żball politiku kbir li ġie kommess mill-Partit Laburista ta’ dak iż-żmien.  Ħadd ma jista’ jgħid li l-affarijiet marru għall-aħjar għax marru verament għall-agħar.

5.    Dawk iż-żminijiet issarrfu f’dell politiku li l-Partit Laburista baqa’ jġorr miegħu.  Diversi persuni jaraw lil dak il-partit bħala wieħed li għandu passat fejn ma tantx kien demokratiku fl-aġir tiegħu.  Ma jafdawhx proprju għax raw, u terġa’ wħud għadhom jaraw, dan l-element preżenti.  Il-ħsara lill-Partit Laburista u lill-pajjiż, f’ħafna sens dehret irreparabbli.  Għax il-pajjiż, quddiem dan l-eżempju żbaljat u quddiem id-diffikultajiet evidenti li ħarġu, ma kienx qiegħed javvanza, la soċjalment u wisq u wisq inqas ekonomikament.  Dawk is-snin hemm bżonn li jkun hemm trapass ikbar tal-eventi biex jintesew mill-memorja kollettiva.

6.    Dan għax dawk is-snin wasslu għal konflitti politiċi kbar.  Mobilizzazzjoni popolari kostanti li wasslet lil diversi familji jinqasmu, in-nies jiġu identifikati u jbatu.  Kienu jiem meta l-libertà tal-espressjoni kienet impossibbli.  Nies jibżgħu jitkellmu, jibżgħu jixtru l-gazzetti, jibżgħu jieħdu sehem u jridu jgħixu ma’ dak li ma jridux.  Sfortunatament tgħaddi minn dawk il-mumenti, jibqgħu miegħek u tibqa’ ġġorrhom.  Il-pajjiż kien viċin dittatura, kien viċin reġimi komunisti varji, kien qiegħed ma’ kull ġurnata jibża’ li l-folja ma setgħetx tinbidel.  Kemm kien hemm sitwazzjonijiet iebsa u tal-biża’ jgħarfu dawk li ġarrbu u dawk li għexu dawk iż-żminijiet.

7.    Għaddew verament tletin sena u hemm dejjem lok ta’ riflessjoni politika.  Importanti żgur li s-sistema demokratika tagħna tibqa’, kif inhija llum, aċċettata bħala valur li m’għandniex innaqqsu milli nkabbru.  Il-mekkaniżmi li daħħal il-Partit Nazzjonalista fil-Gvern qed jassiguraw sitwazzjoni li hija diffiċli li mmorru lura minnha.  Biss, il-lezzjoni prinċipali tibqa’ dik li min qiegħed fil-poter għandu jkollu ġewwa fih mhux biss is-sens imma l-konvinzjoni li li d-demokrazija hija għodda indispensabbli.  Dan huwa d-dmir ta’ kull partit politiku f’pajjiżna – li jżomm u jassigura sabiex dan il-poplu jibqa’ javvanza.

Il-ġid tal-medjazzjoni – tmien snin wara

Dan l-artikolu deher fil-ġurnal in-Nazzjon nhar il-Ġimgħa 16 ta' Diċembru 2011

1.    Illum il-ġurnata, ix-xenarju legali f’pajjiżna nbidel sew minn dak li kien ftit tas-snin ilu.  Saru diversi riformi ġewwa l-Qorti, li nbdew b’determinazzjoni u b’kuraġġ mill-Ministru Austin Gatt u li jien ippruvajt inkompli warajh.  F’dawn is-snin saru tibdiliet kostanti fil-Kodiċi ta’ Organizzazzjoni u Proċedura Ċivili li permezz tagħhom tħaffu l-kawżi u naqsu dawk li kienu pendenti.  Dan sar prinċiparjament bl-introduzzjoni ta’ ġurisdizzjoni aqwa għat-Tribunal għal Talbiet Żgħar u għall-Qrati tal-Maġistrati, l-ittra uffiċjali eżekuttiva, it-tibdil mill-formula l-antika taċ-ċitazzjoni għar-rikors ġuramentat, ir-riforma mill-qiegħ tal-mandati eżekuttivi u kawtelatorji, it-twaqqif taċ-Ċentru tal-Medjazzjoni għal Maltau u l-issudar taċ-Ċentru tal-Arbitraġġ.  Però l-ewwel pass kien dak tal-Qorti tal-Familja.

2.    Meta nħares lura nara kemm sar xogħol.  Xogħol li qiegħed jagħti l-frott, li però ma nkitibx biżżejjed dwar kemm sar ġid minnu.  Ir-realtà politika però hi li meta ma tiktibx, l-Oppożizzjoni tkun ittantata tgħid li ma sar xejn jew tipprova tkerrah dak li jkun diġà sar.  Oppożizzjoni li kienet għamlet minn kollox biex tkisser u tmaqdar li però, wara ċertu snin sibt uħud minn dawk li għamlu hekk, ifaħħru. Ngħid dan għax nagħraf li, sfortunatament, għadu jsir tmaqdir dwar l-operat tal-Qorti tal-Familja meta tul dawn l-aħħar kważi tmien snin sar xogħol kbir li għen lil diversi koppji li sabu d-diffikultajiet fiż-żwieġ tagħhom.

3.    Fis-16 ta’ Diċembru 2003 ġiet fis-seħħ il-Qorti tal-Familja, li kienet ilha tiġi dibattuta snin qabel ma jien dħalt f’dan il-Ministeru.  Kelli x-xorti li nġib ‘il quddiem u nikkonkludi dak li ħaddieħor kien jikteb dwaru fil-gazzetti.  Sibt ħafna xogħol preparatorju lest, però ma kienx faċli twasslu sal-aħħar.  Il-kunċett ta’ din il-Qorti nbena fuq il-medjazzjoni - servizz li jingħata minn persuna li tagħti attenzjoni lejn il-problemi tal-partijiet u tipprova twassalhom sabiex jiftehmu jew billi jmorru lura jew li jaqblu fuq kuntratt ta’ separazzjoni.  Daħħalna numru ta’ prinċipji f’dan, bħal dak li l-medjazzjoni huwa dritt tal-partijiet u mhux jiġi mogħti skont id-deċiżjoni ta’ ħaddieħor; li l-ħlas għas-servizz tal-medjazzjoni jiġi offrut b’xejn; li l-Istat jagħti importanza lill-koppja billi jibqa’ jżomm kollox taħt is-sorveljanza tal-Qorti u mhux issir proċedura amministrattiva u li tkun limitata lill-koppji li għandhom il-flus imma li tingħata lil kulħadd.  Mhux biss, imma introduċejna dan il-kunċett għal dawk li huma diġà separati fejn iridu jipproċedu b’tibdil fil-kuntratt minflok kawża, kif ukoll bejn koppji mhux miżżewġa għar-rigward il-kura u l-kustodja tal-ulied imwielda mir-relazzjoni tagħhom.

4.    Il-medjazzjoni kellha diffikultajiet fil-bidu, imma biċċa biċċa qabdet u daħlet.  L-iktar pass importanti kien li assigurat li l-Qorti, permezz tal-medjaturi, setgħet tiddedika iktar ħin għall-kawżi minn qabel.  Dan għax is-sistema qabel kienet li kont tidher quddiem Imħallef mill-ewwel u hu kien jibgħat lill-partijiet biex jibdew il-proċeduri ta’ kawża.  Il-volum kien kbir wisq u kien hemm sitwazzjoni fejn jekk parti jew l-avukat tagħha ma jkunx preżenti, għal xi raġuni l-konsegwenzi ma kienux ikunu dejjem tajba.  Proprju minħabba f’hekk li nħass il-bżonn li s-sistema tinbidel.  Għalhekk, flok nofs siegħa li setgħet tingħata qabel, f’dawn is-snin il-medjaturi taw ferm iktar ħin.

5.    Tul dawn l-aħħar snin, sa’ Settembru ta’ din is-sena saru madwar 11,000 talba għall-medjazzjoni għal raġunijiet varji li minnhom, madwar 8,000 kienu għal separazzjoni li terġa’, 1,500 minnhom kienu ta’ koppji li applikaw iktar minn darba.  F’dawn il-każijiet li ngħalqu, ir-riżultati huma li kważi nofs dawn il-partijiet għamlu kuntratt ta’ separazzjoni bonarja u għalhekk ħarbu d-diffikultajiet ta’ kawża ċivili bl-ispejjeż u ż-żmien tagħha.  Kważi 15% għażlu li ma jkomplux bil-proċeduri ta’ separazzjoni.  Dan ifisser li l-medjazzjoni serviet ta’ ġid mill-ewwel lil 65% (fi snin kwazi 70%) tal-koppji.

6.    Mhux biss, imma anke l-każijiet fejn il-partijiet ma waslux matul il-medjazzjoni u għamlu kawża, dak il-proċess servihom ukoll sabiex uħud ftehmu aktar tard.  Irrid nagħti ħajr lid-diversi medjaturi li ħadmu u għadhom jaħdmu b’impenn u b’dedikazzjoni f’din il-Qorti.  Dawn il-persuni jixirqilhom it-tifħir tagħna għall-mod verament tajjeb li permezz tiegħu jgħinu lill-partijiet.  Naf b’ħafna każijiet fejn, bil-medjazzjoni, il-koppji nfushom fehmu aħjar dak li kienu deħlin għalih u sabu għajnuna, assistenza u pariri tajba.  F’dawn is-snin inbniet esperjenza li minnha s-soċjetà qegħda tieħu benefiċċju kbir u huwa żbaljat min jaħseb li l-medjazzjoni għandha titneħħa.

7.    Fil-Qorti tal-Familja ma hemmx biss il-medjazzjoni fis-separazzjoni.  Hemm ukoll ħidma oħra li ssir mal-kawżi tal-annullament, dawk marbuta mal-paternità (meta jsiru kawżi sabiex jiġi dikjarat min huwa missier il-wild) u diversi suġġetti oħra marbuta mal-familja.  Mhux biss, imma hemm ukoll l-aspett tal-Qorti fil-kamp penali fejn jitressqu każijiet marbuta man-nuqqas ta’ ħlas tal-manteniment jew meta parti tonqos milli tobdi l-ordni tal-Qorti fl-aċċess tal-ulied.  Biss, wara dan iż-żmien hemm lok ta’ emendi li jkomplu jibdlu għall-aħjar u jwieġbu għat-tibdiliet li s-soċjetà tagħna qegħda tgħaddi minnhom illum, li nittama li tul is-sena li ġejja nagħmluhom ukoll.

8.    F’dan il-proċess sibt assistenza varja, fosthom b’iktar prominenza mill-Kumitat għall-Affarijiet Soċjali, mmexxi mill-Onor. Edwin Vassallo, li għamel ħafna xogħol.  Mill-aħħar tas-sena l-oħra qbadt numru ta’ punti li jridu jiġu mibdula u li ġew identifikati wara laqgħa twila li saret ma’ kull min hu involut fis-settur.  Però r-referendum u d-dħul tal-liġi tad-divorzju ukoll biddlu s-sitwazzjoni.  Għalhekk fil-preżent qed naraw x’kien l-impatt ta’ dik il-liġi fi tlett xhur biex nimxu minn hemm.  Fortunatament però, il-medjazzjoni mhux talli ma neħħejnihiex talli ġiet rikonoxxuta sija fid-dibattitu parlamentari minn diversi membri, kif ukoll fil-liġi tad-divorzju bħala pass li m’għandniex immorru lura minnu.  Il-medjazzjoni fil-Qorti tal-Familja illum tagħlaq tmien snin li saret u m’hemmx dubju li, l-ewwel, għamlet il-ġid, u t-tieni li għandha tibqa’ hemm.  Ikun żbaljat min jipprova jneħħiha u jimxi tajjeb min ikompli jissudaha.

Ċertezza u stabilità

1.         Dan kien u għadu l-messaġġ mill-iktar ċar li ħareġ mill-aħħar laqgħa tal-Kunsill Ewropew ta’ nhar il-Ħamis u l-Ġimgħa.  Il-Prim Ministru tagħna attenda għal waħda mill-iktar laqgħat determinanti fl-istorja tal-Ewropa.  Kien hemm, jiddefendi l-interessi nazzjonali u fl-istess ħin iħares ‘il quddiem lejn dak li ser jiżviluppa fix-xenarju ekonomiku sabiex is-soċjetà tagħna ma tbatix.  Il-bieraħ filgħodu, fid-dikjarazzjoni parlamentari li huwa għamel, kien jidher evidenti li l-impenn tiegħu wassal sabiex jintlaħqu dawn il-miri - dawk li permezz tagħhom inkomplu nipproteġu l-ekonomija tagħna u fl-istess ħin nassigurawlha t-tkabbir.  Ftit jifhmu kemm dawn il-jiem kienu importanti u kruċjali għalina lkoll.

2.         Ngħid dan għax il-fatt li aħna maqtugħa bil-baħar mill-bqija tal-Ewropa, kif ukoll li d-dimensjonijiet ġeografiċi tagħna huma li huma, jwassal diversi minna biex jaħsbu li d-dinja tibda u tispiċċa minna, mentri r-realtà hija li aħna dħalna fil-qalba tal-Ewropa.  M’għadniex dawk li huma parteċipanti passivi, iżda qegħdin attivi.  Ftit japprezzaw li waqt li fil-jiem li għaddew il-Gvern ħabbar pakkett ta’ numru ta’ inizjattivi u miżuri pożittivi li ser ikomplu jassiguraw it-tkabbir, Stati Ewropej oħra qegħdin ibatu sew.  M’aħniex nifhmu u forsi ninfurmaw biżżejjed dak li hemm għaddej u dak li qed isir f’dawn il-gżejjer.  Dan għax Stati Membri Ewropej jafu li l-istat tal-ekonomiji tagħhom mhux tajjeb u jridu jitħabtu sew sabiex iġibu lilhom infushom lura fit-triq lejn ekonomija soda.

3.         F’dawn il-gżejjer m’għandniex l-inkwiet li għandhom l-oħrajn għax ħsibna minn qabel.  F’dan il-Kunsill, il-pajjiżi kollha li għandhom is-sistema tal-munita unika ewro u oħrajn qablu li d-defiċit irid ikun bilfors mat-3% u jrid jonqos pass pass, sena sena b’0.5%.  Dan aħna diġà qegħdin inwettquh u għalhekk għandna l-istabilità u ċ-ċertezza ekonomika li ħaddieħor m’għandux.  Però hija verità li f’dawn il-gżejjer, mertu jew ta’ nuqqas ta’ informazzjoni jew misinformazzjoni, hawn min kważi kważi jiċħad dan kollu.  Fostna nsibu min tant ma jistax jemmen il-kuntrast li ma jridx jisma’ bil-problemi li għandu ħaddieħor.  Hawn tiġri mas-saqajn ċaħda mentali tal-fatt li f’dan l-Istat, is-sitwazzjoni soċjali u ekonomika hija ferm aħjar minn diversi oħra.  Din forsi ġejja minn min ma jridx jemmen l-aħbarijiet barranin jew minn min ma jaqrax u ma jsegwix.  Li hu żgur hu li għandna min jiċħad dak li huwa quddiemna.

4.         Hemm bżonn proċess aqwa mill-mezzi ta’ informazzjoni sabiex jispjegaw dak li huwa għaddej barra minn xtutna u li aħna, bħall-passat, parti minnu.  Hemm realtà li hija għaddejja, tiżviluppa b’saħħa u veloċità li jekk ma jkunx hemm għarfien sħiħ tagħha u tal-konsegwenzi li tista’ ġġib, inkunu qed nagħmlu disservizz lis-soċjetà.  Ma kienx hemm biżżejjed spjegazzjoni ta’ dak li wassal sabiex ix-xenarju Ewropew jiżviluppa f’pożizzjonijiet xejn faċli.  Is-sitwazzjoni ekonomika li żviluppat b’rapidità u li uriet diversi mankanzi, fosthom fit-tmexxija politika, ma ġietx divulgata u hemm bżonn li tiġi.  Jekk dan il-pass ma jsirx inkunu qed immorru lura minn proċess demokratiku neċessarju - wieħed li jassisti sabiex nifhmu x’kienu l-kawżi ta’ ħaġa u oħra u l-analiżi sussegwenti tal-effetti.

5.         Dan huwa iktar u iktar importanti fl-attakk żbaljat li żviluppa fuq il-munita komuni tal-ewro.  Kien hemm min għadu jrid jiċħad l-effetti pożittivi ta’ munika unika.  Jiċħad ukoll il-passi pożittivi li pajjiżna akkwista.  L-ewwel, bid-dħul tagħna fl-Unjoni Ewropea li permezz tiegħu għandna issa d-dritt li niddefendu u fl-istess ħin ninfluwenzaw u nibdlu d-direzzjoni tal-politika ekonomika Ewropea li qabel ma kellniex alternattiva ħlief li nibqgħu passivi għaliha.  It-tieni, bid-dħul tagħna fil-munita ewro, li assigura stabilità u ċertezza interna, li qabel ma kellniex b’daqshekk saħħa.  It-tielet, li ġejna f’pożizzjoni ekonomika li tippermettilna nikkompetu ferm u ferm iktar aħjar fis-setturi kollha li għandna: finanzjarji, industrijali u marittimi.  Id-deċiżjonijiet li ġew meħuda mill-Prim Ministru Lawrence Gonzi f’dawn iż-żewġ leġislaturi, illum servew sewwa.

6.         Sewwa qal “The Economist” ftit jiem ilu fl-editorjal tiegħu: “The consequences of the euro’s destruction are so catastrophic that no sensible policymaker could stand by and let it happen”.  Iċ-ċertezza u l-istabilità ekonomika huma determinanti mhux biss f’pajjiżna, iżda wkoll fl-Unjoni Ewropea.  Mexxej tajjeb għal ma għandna assigura li ħadna passi li bihom stajna nwieġbu għall-isfidi bi flessibilità ikbar.  Għandna bniedem raġjonevoli, preparat u determinat biex insegwu t-triq tal-ġid u tal-għaqal.  M’aħniex ser ngħaddu minn dak li għaddej minnu ħaddieħor, però dan ma jfissirx li m’għandniex l-intoppi ekonomiċi tagħna.  Irridu nibqgħu attenti.  Nibqgħu nħarsu ‘l quddiem sabiex dak li ġie milħuq f’dan il-Kunsill Ewropew jassigura iktar stabilità u ċertezza.  Postna qiegħed fl-Unjoni Ewropea u fil-munita ewro għax permezz tagħhom nistgħu nibqgħu nnaqqsu d-debitu mingħajr ma jonqos l-iżvilupp ekonomiku u soċjali.

Il-Qorti t'Għawdex

Dan huwa d-diskors tiegħi waqt id-dibattitu dwar il-Qorti t'Għawdex fil-Kamra tad-Deputati nhar it-Tnejn 12 ta' Diċembru.

Biex tisimgħu, ikollok bżonn il-plugin neċessarju, bħal Quicktime. Imbgħad kemm tagħfas fuq il-buttuna tal-"play".

Kuntrast għad-Droga

1.    F’dan il-pajjiż isir ħafna xogħol marbut ma’ ħidmiet importanti li mhux dejjem jiġu għall-attenzjoni pubblika.  Anzi, drabi tiġi perċezzjoni kompletament il-kontra ta’ dak li hu.  Tul dawn il-ġimgħat ingħatajt informazzjoni iktar dettaljata fuq l-operat tal-Iskwadra ta’ kontra d-Droga fil-Korp tal-Pulizija.  Din is-Sezzjoni kompliet tħaddem l-istrateġija ddikjarata li tidentifika, tinvestiga u tressaq quddiem il-Qorti tagħna lil dawk il-persuni li, mill-provi li jinġabru, jirriżulta li jkunu attivi fl-importazzjoni u traffikar ta’ drogi perikolużi.  Fil-fatt, tul din is-sena ġew konklużi b’suċċess investigazzjonijiet importanti fil-konfront ta’ attivitajiet kriminali ta’ persuni jew numru ta’ persuni f’pajjiżna, kif ukoll barra minnu.

2.    L-Iskwadra llum għandha fiha esperjenza li nbniet fis-snin u tifhem ferm iktar malajr dak li jkun għaddej f’dan is-suq illegali.  Tul dawn ix-xhur u snin inqabdet numru rekord ta’ droga kokaina u kannabis.  Il-postijiet tad-dħul, fil-fruntiera interna tagħna b’mod partikolari l-ajruport, wassal għall-interċettazzjoni ta’ gruppi organizzati ġejjin minn diversi sferi b’mod partikolari dawk minn pajjiżi tal-punent tal-kontinent Afrikan.  Persuni nqabdu jippruvaw idaħħlu droga li jkunu belgħu fl-istonku tagħhom.  L-Iskwadra, b’kooperazzjoni mal-awtoritajiet nazzjonali oħra, kienet effettiva f’dan ir-rigward.

3.    Irid jingħad li hemm punti li rari jinstemgħu, però li huma determinanti f’din il-ġlieda li m’hijiex limitata għal sempliċi sorveljanza.  F’dan nista’ nsemmi b’eżempji, l-ewwel, il-fatt li s-sustanza “mephedrone” ġiet ikkontrollata (legalment) mill-10 ta’ Settembru 2010 qabel pajjiżi oħrajn membri tal-Unjoni Ewropeja u fuq dan tħalla mpatt pożittiv għax f’dawn ix-xhur ġew maqbuda 'l fuq minn 6 kilogrammi minnha.  It-tieni, bl-iskambju ta’ informazzjoni mal-pajjiżi ġirien tagħna, sija fil-parti ta’ isfel kif ukoll ta’ fuq tal-Mediterran, saret ħidma ta’ kollaborazzjoni u investigazzjonijiet konġunti li wasslu għall-qabdiet rekord ta’ kannabis (Cannabis Resin) fl-ammont ta’ 89 kilo u 477gramma.

4.    Matul din is-sena rajna għalhekk qabdiet ta’ kokaina li jammontaw għal 5 kilogrammi u 329 gramma u f’eroina fl-ammont ta’ 3 kilogrammi u 914 gramma.  Dawn ir-riżultati pożittivi komplew f’din ix-xejra li sa issa ġiet reġistrata f’dawn l-aħħar snin u li wasslet għal iktar persuni li tressqu quddiem il-Qorti.  Fil-fatt, tul din is-sena tressqu diġà madwar 359 persuna akkużati bi traffikar u pussess ta’ droga u kellna ukoll diġà 309 każ li ġie deċiż.  Pajjiżna fortunatament u b’għaqal baqa’ jżomm il-politika ċara u diretta li m’għandux ikun hemm passi lura mill-ġlieda kontra t-traffikar tad-droga, kif ukoll li jiddikjara li m’huwiex favur li d-droga tiġi iddikjarata legali.

5.    Nibqgħu impenjati kontra d-droga u fl-istess ħin li nagħmlu differenza bejn min jiġi abbużat u min jittraffikaha.  Ir-riżultati ta’ din il-ħidma ġiet ukoll rikonoxxuta reċentement bir-rapport li sar mill- European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction.  Minnu jirriżulta b’mod ċar li f’dak li hu teħid ta’ droga, pajjiżna huwa fost l-inqas li għandu din il-problema fl-Unjoni Ewropeja.  Il-livelli huma baxxi fit-teħid tal-kokaina, eroina u kannabis kif ukoll fil-kwalità tad-droga, salv eroina kannella.  Il-pajjiż ma jistax jgħid li m’għandux fostu persuni li jagħmlu użu minn dawn id-drogi, però s-sitwazzjoni hija ferm differenti minn dak li ħaddieħor ipprova jpinġi.

6.    Il-pajjiż jibqa’ mpenjat sabiex it-tibdil għaqli u neċessarju li għandu jsir, jitwettaq.  Bħal ma naraw li nikkonfrontaw id-dħul f’pajjiżna tad-droga, li naraw li nikkonfrontawha fis-soċjetà Maltija, fl-istess ħin irridu nirrikonoxxu x-xogħol tajjeb li qiegħed isir fl-irkupru lura fis-soċjetà ta’ dipendenti.  Il-Caritas, is-Sedqa u s-SATU ilhom jaħdmu f’dan il-qasam u akkumulataw l-esperjenza.  Din qed inkomplu nkabbruha bil-ħidma li dħalna għaliha bl-istrumenti legali li ser jintroduċi l-abbozz ta’ liġi marbut mal-Ġustizzja Riparatriċi fil-Faċilità Korrettiva, u wara.  Mir-riżorsi li għandna pajjiżna qiegħed jaħdem tajjeb.  Hemm ħidma li trid tkompli ssir u determinati li nkomplu nagħmluha.  Ġieħ għandu però jmur għal dawk kollha li jagħtu sehemhom mill-qalb.

Id-diskors tiegħi fil-Kamra tad-Deputati

Dan huwa podcast tad-diskors tiegħi fil-Kamra tad-Deputati nhar il-Ġimgħa 2 ta' Diċembru 2011 waqt id-dibattitu dwar l-estimi tal-Ministeru tal-Ġustizzja u l-Intern.

Biex tisimgħu, ikollok bżonn il-plugin neċessarju, bħal Quicktime. Imbgħad kemm tagħfas fuq il-buttuna tal-"play".

Ma nistgħux ninsew

1.    Ma nistgħux ninsew dak li ġara ħamsa u għoxrin sena ilu filgħaxija fil-Każin tal-Partit Nazzjonalista ġewwa l-Gudja.  Ma nistgħux ninsew li ġuvnott li kien wasal biex jieħu l-istat tiegħu, inqatel kiesaħ u biered.  Waqt attività soċjali li saret f’dak il-post mis-Sezzjoni Żgħażagħ tal-Partit, wqt li l-ħaddiema tal-post kienu qegħdin flimkien igawdu l-kumpannija ta’ xulxin, xi ħadd deherelu li għandu jispara fuqhom.  Ġew sparati tiri b’arma tan-nar miċidjali lejn il-Każin.  Il-balal li ħarġu ma kellhom ebda raġuni, salv dik li jagħmlu l-ħsara, li jweġġgħu, li jkissru, li jfarrku u li joqtlu.  Hekk għamlu – qatlu ġuvnott fl-aħjar ta’ ħajtu, fl-aqwa ta’ saħħtu.

2.    Ma nistgħux ninsew li dawk kienu jiem li fihom il-pajjiż kien għadu qiegħed jirkupra mill-qatgħa li kien ħa wara l-meeting tal-Barrani.  Dak li ġara f’dik it-triq kien għadu jidwi mal-poplu kollu.  In-nies twajba kienu għadhom inkwetati taħt id-dell ta’ traġedja nazzjonali – oħrajn fuq in-naħa l-oħra kienu qed iħossuhom b’saħħithom, mimlijin bl-arja li s-saħħa tal-vjolenza tirbaħ fuq kull forza ta’ raġuni.  Kienu jiem meta f’dik it-triq kien għad hemm fl-arja r-riħa tqila tal-gass tad-dmugħ, imħallta b’dik ta’ vetturi maħruqa u abbandunati fit-triq.  Riħa li kienet għadha ddur b’saħħa qawwija, anke mal-irħula tal-madwar, ġewwa l-qalba tal-Gudja.  Kull min għadda l-għada, il-pitgħada, kien jaf li kien għaddej minn ċimiterju fejn il-Partit Laburista ta’ dak iż-żmien kien ipprova jidfen id-demokrazija.  Il-vetturi tan-nies kienu tkissru, tfarrku u inħarqu.  L-art tat-triq kienet hija wkoll inħarqet u baqgħet hekk għal ħafna żmien rikordju ta’ kull jum għal dawk li kienu jafu x’ġara hemm.

3.    Ma nistgħux ninsew l-arja li biha dawk tal-qalba tal-Partit Laburista kienu jittrattaw lill-bqija tal-poplu.  Kienu rikbu fuq ras kulħadd.  Kienu jiddettaw x’għandu jsir u min għandu jinqeda u fuq x’hiex.  Bnedmin li ntilfu fl-arroganza, f’aġir xejn tajjeb li fih oħrajn kienu jbatu.  Din il-mentalità u kulturam, li ħadet iktar saħħa f’dawk il-jiem, kienet ilha ġejja s-snin.  Il-poter assolut, dak li wassalhom għalih kien nibet u ssaħħaħ fis-snin, mhux fil-jiem.  Kienu dawn it-talin mimlijin bl-arja li ħassew li f’Tal-Barrani kienu rebħu l-ġlieda, li n-Nazzjonalisti kienu tilfu u għalhekk ma kien hemm xejn li jista’, b’xi mod, ineħħihom mill-poter u ntilfu f’kunfidenza żejda.  Diġà hija serja li jkollok arma tan-nar semi-awtomatika f’idejk, f’vettura ddur it-toroq biha, aħseb u ara li tasal li tużaha fuq il-bnedmin biex tkompli tbeżża’, biex tkompli turi s-supremazija tiegħek fuq in-Nazzjonalisti.

4.    Ma nistgħux ninsew lil dak iż-żagħżugħ ġentili, umli, mimli saħħa.  Ma kienx qed jisfida, ma kienx qiegħed jagħmel atti żbaljati, kien qiegħed sempliċement, b’mod onest u paċifiku, jieħu tazza birra.  Dik il-balla li ħarġet minn dik l-arma wasslet għall-mewt ta’ Raymond.  Ta’ dan it-tesserat li kont iltqajt miegħu fl-attivitajiet tal-partit hemmhekk fi drabi oħra.  Bniedem umli, mistħi, li kien iffukat b’ruħu u b’ġismu sabiex jibni d-dar fejn kien ippropona li jmur jgħix.  Dik il-balla miċidjali marret tistrieħ fil-ġisem ta’ din il-persuna.  Laqtitu u qatlitu f’sekonda,  mingħajr ħniena.  F’daqqa kien mal-art tal-Każin tal-partit u d-demm ħaj, żagħżugħ, b’saħħtu, beda jinfirex biċċa biċċa b’mod gradwali.

5.    Ma nistgħux ninsew dik ix-xena.  Għadha f’moħħna, fil-memorja nġorruha magħna.  Ġuvni fl-aqwa tiegħu minxur mal-art, f’għadira demm u tlett kapijiet tal-partit iħarsu lejn, ma jistgħux jemmnu.  Niftakar ċar dak il-jum, meta l-għażiż missieri ġie lura d-dar.  Il-wiċċ, il-ħarsa tiegħu, kienu jgħidu kollox.  Kien ċar li l-vjolenza ta’ dawk il-jiem kienet żvugat f’biċċa oħra.  Il-Partit Nazzjonalista kellu x’jara u x’jikkumbatti.  Aġir anti-demokratiku jiġi kkuntrastat b’wieħed demokratiku.  Kienu jiem iebsa ħafna għal dawk li riedu verament il-ġid lil dan il-poplu tagħna.  Għal dawk li ma riedux jisfruttaw, imma li jservu sabiex terġa’ tirrenja l-paċi, sabiex il-futur jerġa’ jibda għaddej.

6.    Ma nistgħux ninsew lill-għażiż Ray, li neħħewlu ħajtu balal sparati minn id omiċida ta’ bnedmin li kienu tant ħadu kunfidenza bil-pajjiż li setgħu jagħmlu li jridu.  Illum, ħamsa u għoxrin sena wara, niftakar mill-ġdid il-jiem ta’ qabel, ta’ wara u l-funeral.  Niftakar ukoll l-attivitajiet li seħħew wara.  Niftakar dawk il-jiem, it-tensjoni kbira li kien hemm.  Niftakar l-attività li konna organizzajna fil-Ħamrun, fejn fakkarnih bi slides.  Dawk ir-ritratti, li kont mort qabel flimkien mas-segretarju organizzattiv Ray Cassar (li kien jafu aħjar minni) nieħdu post post biex tibqa’ memorja aktar qawwija tiegħu.  Kienu jiem li ma nistgħux ninsew.  Jiem li jibqgħu fil-memorja tagħna lkoll.  Għalkemm għaddew ħamsa u għoxrin sena, xorta nibqgħu niftakru kif bniedem umli u twajjeb tilef ħajtu taħt il-balal tal-arroganza tal-poter.

Il-kwistjoni tar-remissjoni

1.    Tul dan is-sajf li għadda qam dibattitu dwar l-għoti tar-remissjoni lill-persuni li jkunu qed jiskuntaw piena karċerarja.  Din mhix sistema legali ġdida, anqas ma hija waħda li ġibt fis-seħħ jien, imma ilha hemm għal dawn l-aħħar tmenin sena.  Ir-remissjoni hija mod ta’ kif il-leġislatur introduċa mekkaniżmu li jekk persuna ġġib ruħa tajjeb ġewwa l-ħabs allura, kif inhija llum, terz tal-piena tagħha tinħafrilha.  Dan l-istrument ġie introdott hawn f’pajjiżna wkoll wara li kien daħal f’diversi oħra fl-1931.  Anqas konna qegħdin nivvintaw ir-rota, imma segwejna l-esperjenzi ta’ Stati oħra meta konna għadna kolonja u mhux pajjiż indipendenti.

2.    Biss stranament, tul ix-xhur sħan ta’ Lulju, Awissu u Settembru diversi kitbu u tkellmu bħallikieku dan kien xi pass kompletament ġdid.  Xi wħud, forsi sforz ta’ ċirkostanzi iktar strambi, ippruvaw jgħidu li anzi huwa l-Ministru nnifsu li joqgħod jaħfer lil dak u lill-ieħor, skont kif jidhirlu hu.  Dawn il-vuċijiet ippruvaw iressqu argumenti li ma qatt ma jistgħu jagħmlu sens billi, appuntu, dan il-mekkaniżmu ilu jeżisti u jitħaddem għal għexieren ta’ snin.  Kull min jaf ftit is-sistema karċerarja jaf li sallum, appena xi ħadd jintbagħat il-ħabs, ikun infurmat mill-ewwel li jekk iġib ruħu sewwa, terz tas-sentenza tinħarfilu kważi kompletament b’mod awtomatiku.

3.    Kull min huwa Ġudikant fil-Qrati tagħna, kull min huwa avukat jew prokuratur legali jaf b’dan, u jaf is-sistema kif taħdem.  Kulħadd jaf li l-liġi ma tagħmilx distinzjoni bejn dak u l-ieħor u kull min jinstab ħati u jintbagħat il-ħabs, ikun x’ikun id-delitt li kkommetta, jibbenefika.  Dawn jafu wkoll li ftit tas-snin ilu saret kawża kostituzzjonali, li ntrebħet, fuq x’jiġri meta persuna fil-ħabs terġa’ tikkommetti, twettaq, tagħmel delitt ieħor.  Għal snin twal, l-awtoritajiet kienu jressqu lil dik il-persuna quddiem il-qorti akkużata bid-delitt “il-ġdid” li tkun wettqet u jitneħħilha mill-ewwel il-benefiċċju tar-remissjoni.  Din is-sentenza kostituzzjonali però biddlet kollox billi ddikjarat li b’dan il-mod qed jingħata lok li dak li jkun qed jingħata żewġ pieni għall-istess delitt u allura wieħed irid jagħżel – jew tressqu quddiem il-qorti, inkella tneħħilu r-remissjoni minħabba d-delitt.  Billi ħafna drabi r-reat sussegwenti li jkun twettaq ikun ta’ iktar gravità, allura ġustament l-awtoritajiet tal-ħabs jagħżlu li jipproċedu billi jressqu lil dik il-persuna quddiem il-qorti u għalhekk ir-remissjoni ma tkunx tista’ tintmiss.  Din hija s-sistema li għandna s’issa.

4.    Fil-ħidma lejn l-Att dwar il-Ġustizzja Riparatriċi, li issa waslet fl-aħħar qegħdin, wara tmenin sena, nistabbilixxu miżuri ġodda li jibdluha.  Li kien verament interessanti kien il-kuntrast ċar fil-midja bejn dak li kont, u issa finalment jidher li mxejna fuqu, u dak li żbaljatament kien qed jingħad li qed nippermetti li jsir.  Ngħid dan għax b’dan l-abbozz qed nieħdu miżuri li jibdlu s-sistema tar-remissjoni mill-qiegħ.  Qed nieħdu l-pass illi min jibbenefika mir-remissjoni jrid jaħdem għaliha billi jsegwi d-direzzjonijiet li jagħtih Bord apposta, l-Offender Assessment Board, biex jirriabilita ruħu.  Jekk jaħdem għaliha iva jibbenefika, imma jekk le allura r-remissjoni ma tingħatax.

5.    Mhux biss, imma għall-ewwel darba qegħdin indaħħlu fis-seħħ Bord ieħor fuq ir-remissjoni li qabel ma kienx jeżisti.  Dan ser ikollu numru ta’ funzjonijiet, però l-iktar importanti huwa li l-Bord ser ikun qed jara li l-pjan ta’ kura jiġi segwit u, jekk jaqbel, japprova r-remissjoni; u t-tieni, li l-Bord ser ikollu għall-ewwel darba d-dritt li jimponi kundizzjonijiet fuqha.  B’dawn il-passi nħoss li qed isir sforz dirett sabiex is-sistema tiġi ssudata u ma tibqax awtomatika.  Dan kien ċar fid-dibattitu parlamentari.  Tant kien ċar li Membru fuq in-naħa tal-Oppożizzjoni qajjem l-oġġezzjoni tiegħu u nsista li r-remissjoni tibqa’ waħda awtomatika.  Kien għalhekk kompletament żbaljat min allega li jew ma jiena qed nagħmel xejn jew inkella li ma rridx nikkontrolla s-sistema.

6.    Tant l-impressjoni li ngħatat kienet għal kollox dik li mhix li skantajt kif, anke proprju fil-jum tal-operazzjoni tiegħi (kif wara skoprejt) kien hemm min ħeġġiġni nieħu l-pożizzjoni li kont diġà ħadt sitt xhur qabel!  Ma hemmx dubju li dan it-tibdil ser ikun hemm reżistenza għalih, bħalma jiena ċert li jrid jieħu l-ħin tiegħu biex jindara.  Nittama però li ma jkollix min jinsisti miegħi li għandi mmur lura minn dan il-pass.  Jekk irridu li iktar persuni li jispiċċaw ikkundannati l-ħabs jagħmlu ħilithom sabiex jirriformaw ruħhom, m’għandniex inċedu għal dan.  Illum nafu li għalkemm hemm faċilitajiet ferm aqwa minn qabel, jekk ma jkollniex dawn il-mekkaniżmi ġodda, ser nibqgħu kif konna.

Ambaxxatur Franċiż

Il-ġimgħa li għaddiet kelli l-Ambaxxatur Franċiż Daniel Rondeau fl-uffiċċju tiegħi.  Il-ħatra tiegħu waslet fi tmiemha u fl-aħħar jum ta’ dan ix-xahar ser iħalli pajjiżna.  Tul dawn it-tlett snin kelli l-opportunità li narah fl-azzjoni.  Persuna mimlija kultura, kittieb ta’ diversi kotba mill-isbaħ li, bl-aħjar Franċiż tiegħi, ippruvajt naqra.

Ħadem ħafna u ta l-kontribut sħiħ tiegħu.  Permezz ta’ ħidmietu waslu hawn żewġ Ministri ħbieb tiegħi, Brice Hortefeux u Eric Besson.  It-tnejn raw li l-mekkaniżmu ta’ solidarjetà jaħdem u Franza ħadet ħsieb tieħu madwar mitejn mill-immigranti irregolari f’pakkett ta’ integrazzjoni ġeneruż.  L-istess, għeni sabiex immur Pariġi għal numru ta’ laqgħat dwar il-Ġustizzja, l-Intern u l-Immigrazzjoni.  Sibtu mimli b’pariri, b’ħeġġa, ġenerożità u ppreparat.  Pajjiżna ttrasforma ruħu għaliha bħala t-tieni patrija.

Ma hemmx dubju li serva tajjeb ħafna u ser nitilfuh minn magħna.  Ċert però li ser jibqa’ jiftakarna u nibqgħu nibnu fuq dak li rnexxielu jwettaq magħna.