IKTAR GRAVI MILLI TIDHER

1. Għalkemm tul din il-ġimgħa, fil-bidu tagħha kien qisu jidher li daħlet lura xi forma ta’ normalità, fir-realtà, sal-aħħar tagħha l-pajjiż għadu jżid fl-inkredulità. Għadu ma jistax jemmen dak li hu għaddej minn fuqu. Ma jistax jemmen li dak kollu li seħħ f’dawn ix-xhur, u b’mod partikolari tul dawn l-aħħar ġimgħat, fil-fatt ġara. Pajjiż li kellu jkun garanzija ta’ ordni, stabilità u progress, sab ruħu fil-kontra. Mhux biss fuq skala nazzjonali, imma issa aktar fl-intern tal-Partit Laburista fir-responsabbiltà xejn faċli, li huwa stess irnexxilu jikkomplika: dik li jmexxi l-Gvern.

Ma tafx issibx tarf

2. Il-pożizzjoni hija iktar hemm għax jidher ċar li sejrin inkomplu ninżlu iktar ’l isfel. Ser inkomplu ninjoraw lin-nies, lill-istatistika, lill-verità u nimxu fejn jidhrilna, mingħajr direzzjoni. Fit-toroq, fil-pjazez, id-diskors kien, u sfortunatament għadu, li pajjiżna qiegħed, biċċa biċċa, jispiċċa. F’għajnejn diversi, kollox qiegħed jitbiel, jitqaxxar, jitkisser u l-Partit Laburista, li għandu f’idejh il-mandat elettorali li jmexxi f’din il-leġislatura, qiegħed jidher li l-mazz ħariġlu sew minn idejh. Jidher li m’għadux iktar kapaċi jmexxi, magħqud, ’il quddiem.

Nuqqas ta’ qbil

3. Biex wieħed ikompli, bl-aħbarijiet xejn tajba li fil-Kabinett tal-Ministri l-ispirtu ta’ djalogu spiċċa, il-pożizzjoni hija marka għola fil-gravità. Ħadd, barra, m’għadu fehem għala ċċekken il-portafoll tal-Ministru tal-Finanzi. Ħadd, anqas, m’huwa jara wisq l-għaqda neċessarja wara l-Prim Ministru. Uħud qegħdin jgħoddu diġà s-saħħa ta’ dawk li għandhom il-geddum u ta’ dawk li, anke jekk m’għandhomx, qed jaraw li l-pożizzjoni ser tinbidel malajr. Jekk, kif smajna, hemm min irid Partit Laburista aqwa milli kellna jrid iħabrek biex jipprova jġib il-bidla. Mhux waħda kożmetika, anqas sempliċement partitika, imma konvinċenti.

Lura fil-passat?

4. Għax huwa mill-iktar evidenti li dak li seħħ internament fil-Partit Laburista biex ġie magħżul Joseph Muscat bħala mexxej għad għandu l-effetti sħaħ tiegħu magħna. Dan, aktar fil-fond ta’ dak li seħħ fis-sajf sħun tal-1998. Minn dak li qed joħroġ jum wara jum, f’ħafna qiegħed jeħodna lura biex nifhmu l-kuntest tiegħu lejn dak li ntqal u dak li seħħ tul dawn l-aħħar ħamsa u għoxrin sena. Il-feriti, li jidher li ma kinux ingħalqu, reġgħu nfetħu aktar milli kienu. Dan aktar fid-diversi persuni li sofrew fix-xejn minn tmexxijiet varji, li flok ġabru, xerrdu aktar.

Kull politiku huwa wkoll persuna

5. Wara kollox, kull politiku għandu qalb. Warajh hemm familja, hemm segwaċi, hemm dawk li jaraw li l-affarijiet ma sarux sewwa. Din hija regola qawwija f’kull poplu tal-Mediterran, aktar f’tagħna. Min jinjora din il-verità jkun qiegħed jimxi f’toroq xejn tajba. Kif, għalhekk, f’dan qed naraw li l-pożizzjoni, minn dak li qiegħed jingħad, tidher li qed tersaq ftit iktar fil-punt fejn tkun irriversibbli. Bix-xenarji li jeħduna lura lejn dawk li ġew iffaċċjati minn oħrajn. Fl-għażla iebsa li jew jinbidlu huma, jew imorru għal ġirja oħra. Proprju għax hemm lezzjonijiet tajba minn mexxejja diversi oħra preċedenti li ma ttiħdux li wasalna fejn aħna.

Politika interna

6. Dawk li jmexxu partit, speċjalment f’dawn il-gżejjer, idumu biex jifhmu li kull persuna li hija parti minnu, hija importanti. Kull persuna, fil-fatt, tiġi fdata lilek, u trid taċċettaha bis-sħiħ u mhux tittolleraha. Persuni li jdumu biex jirrealizzaw li hija politika nterna żbaljata li jkunu settarji, u jiżirgħu b’dan l-għira tal-fazzjonijiet. F’dak il-ħsieb erronju li taħseb li tista’ telimina lil dak jew lill-ieħor. Inkella li tagħżel lil dawk li taħseb li huma l-iktar leali lejk u ’l-oħrajn tieħu ħsieb tressaqhom ’il-bgħid kemm tista’ biex tagħmlilhom ħajjithom diffiċli tant li timbuttahom biex jitilqu. Kull min imexxi partit, iktar u iktar Prim Ministru ta’ pajjiż, irid ikun attent f’ħidmietu. Jagħraf jagħti spazju ugwali u li t-talenti, huma x’inhuma, tal-komponenti politiċi huma tal-partit innifsu, u mhux tiegħu. Jagħraf, fuq kollox, li huwa mhux ser jibqa’ hemm għal dejjem. Jagħraf, forsi iktar, li l-partit ma bediex l-istorja tal-eżistenza tiegħu permezz tiegħu meta wasal hu.

Il-Pajjiż huwa Demokratiku

7. Trid verament abbiltajiet xejn faċli biex tmexxi sewwa, u bil-għaqal, partit. Daqshekk u ferm iktar biex tmexxi pajjiż. Trid, anzi, tifhem li l-poter u r-responsabbiltà li għandek ma jagħmlukx, u la re, u wisq inqas imperatur. M’aħniex parti mill-monarkija Burbonika, fejn il-poplu jrid jibqa’ taħt madmad ta’ ħaddieħor. L-affarijiet jimxu bir-raġuni, u mhux bir-ras iebsa. Aħna qegħdin f’demokrazija ħajja u moderna u li, anzi, għandna d-dmir li nsostnu. Waħda li mertu tal-Partit Nazzjonalista hija ferm iktar evoluta. M’aħniex soċjetà primittiva, jew li għandha bżonn tkisser dak li għandha biex terġa’ tibni lilha nfisha mill-ġdid. Trid tibdiliet, imma mhux distruzzjoni. Anzi, f’dan ngħid li hija l-Oppożizzjoni stess li trid tifhem li t-tarbija li welldet għandha tassigura li tkompli tikber, sija fl-intern tagħna, kif ukoll fuq skala nazzjonali.

Għadu mhux tard, jew huwa tard wisq?

8. Il-pożizzjoni tista’, b’ħafna xogħol u sagrifiċċji, tinbidel. Però, trid ħidma ferm u ferm diffiċli u differenti, forsi wkoll minn bnedmin ta’ iktar esperjenza. Bidliet qawwija fil-viżjoni u fid-direzzjoni. Proċess veru ta’ rikonċiljazzjoni, li fih wieħed jirrifletti fejn sejjer effettivament. Fejn il-bidu jkun dak illi wieħed jaċċetta r-realtà, u jibda verament jaħdem minnha. Jaħdem biex jibdel minn ġewwa, u mhux kif bqajna sa issa naraw dak li jkompli jipprova jagħti ħafna minn dawk l-impressjonijiet esterni biex kollox jidher sew, mentri jaf li mhuwiex. Ikun awtentiku mal-elettorat, u li juri x’hemm u x’jista’ jsir. Jekk dan ma jsirx, il-pożizzjoni ser tkompli sejra lura. Tkompli, anzi, turi li ma tistax titwaqqaf. U għax ma tistax, tkun fil-fatt qegħda tixhed biex turi li l-pożizzjoni hija ferm u ferm iktar gravi milli tidher li hi.