NAGĦRFU D-DIFFERENZA

1. Hemm il-kliem ta’ Reinhold Niebuhr (1892-1971) li jiġu quddiemna diversi drabi. Ifakkruna li hemm ħwejjeġ li nistgħu nibdlu u oħrajn li ma nistgħux. Dik it-talba sabiħa li tibqa’ dejjem quddiemna u li tgħidilna: “O Alla, agħtini s-serenità li naċċetta l-ħwejjeġ li ma nistax nibdel, il-kuraġġ li nibdel il-ħwejjeġ li nista’, u l-għerf li nagħraf id-differenza.” Għax hemm verament żmien ta’ bidla u hemm dak fejn le. Imma fuq kollox hemm ukoll il-bżonn u n-neċessità li nersqu sabiex bl-użu tajjeb tar-raġuni nagħmlu l-kunsiderazzjonijiet tagħna. Nifhmu dak li qed jaħdem u dak li mhuwiex. Nieħdu l-passi li hemm bżonn. Infittxu jekk dak li qed naraw huwiex minnu u jekk huwiex il-kontra ta’ dak li qed naħsbu. Inqisu u nerġgħu nqisu sew biex inkunu kemm jista’ jkun sodi u nimxu fit-triq tas-sewwa.

Il-Verità

2. Huwa proċess li bih kull bniedem jieħu lilu nnifsu sabiex jagħraf il-verità. Dik il-verità li fil-fatt teħlisna sabiex nimxu ’l quddiem. Fejn nippruvaw nagħrfu min aħna preżentement, imnejn ġejjin u fejn fil-fatt sejrin. M’hemmx aqwa mill-użu tar-raġuni u dan fid-dawl tal-valuri sħaħ tagħna. M’hemmx gwida aqwa milli nfittxu l-missjoni tagħna u nimxu fil-linja li s-sens mill-iktar sabiħ u komun li ngawdu f’dawn il-gżejjer jagħtina. Dan fil-bżonn kontinwu li nkunu ċari f’moħħna u ma nkomplux, jew aħjar, ma naqgħux fix-xibka li nimmaġinaw li aħna ‘destinati’ li mmorru tajjeb meta fil-fatt ma hemm xejn li juri li dan ser iseħħ. Nagħrfu aktar fil-fond il-verità, għax hija teħlisna biex nimxu lkoll ’il quddiem fil-libertà u l-preparazzjoni.

Jgħodd

3. Dan jgħodd dejjem iktar għal dak li huwa għaddej fid-dinja ta’ madwarna u f’dik tagħna stess. Is-sitwazzjoni qed taggrava ruħha u min jimmaġina li bil-Gwerra tat-Tariffi m’aħniex ser nintlaqtu huwa żbaljat. Qegħdin neżlin f’majnata, jekk m’aħniex diġà qegħdin f’oħra. Il-prezzijiet minn dan il-proċess mhumiex ser jonqsu milli jogħlew u magħhom il-ħajja fil-bżonnijiet tagħha wkoll. Mhux biss, imma l-gwerra fl-Ukrajna ma waqfitx u wisq inqas l-atti fuq Gaża. Kollox baqa’ għaddej bħal qabel. L-isfidi għalina għalhekk mhumiex faċli, aktar u aktar meta politikament, kif nafu, f’mumenti ta’ kriżi huwa l-Gvern tal-ġurnata li jkollu l-aktar vantaġġi. Xorta però wieħed irid jarma lilu nnifsu u ma jaqtax qalbu sabiex jifhem ir-realtà tal-lum u dak li ser naffrontaw fis-snin li ġejjin. Almenu fl-erba’ snin ta’ din l-amministrazzjoni Amerikana.

Żmien

4. F’dan, ċertament mhuwiex iż-żmien, bħalma dejjem mhuwiex, li wieħed jintilef fi ġlied, konfronti jew polemiċi interni. Dawn ma jwasslu mkien u minnhom, kif aħna, il-pożizzjoni taf taggravalna. Aktar atrit u inqas ħidma kollettiva. Qisu f’dan irridu nibqgħu fil-proċess xejn tajjeb li rajna f’partiti barranin, b’mod partikolari dak Konservattiv Ingliż, li ma għarafx la l-polz u lanqas il-mument storiku li kien għaddej minnu. Jiġu f’idi diversi kitbiet ta’ politiċi u akkademiċi li jagħtuna gwida kif wieħed jista’ jirbaħ elezzjoni. Fis-sekli hemm direzzjonijiet utli li wieħed jagħmel sewwa li jaqra u jifli sew. Biss f’dan nammetti li qed imiss ma’ dawk li b’ħidmiethom qed ifasslu kontinwament il-manwal ta’ kif wieħed għandu jassigura li jitlef elezzjoni. Ma kienx hemm dubju li l-Prim Ministru Laburista Ingliż Keir Starmer (1962) f’dak il-pajjiż fehem sewwa dan kollu.

Hemm, f’dan, bilanċi

5. F’dan hemm iktar il-bżonn li wieħed jipprova jifhem li elezzjoni tintrebaħ għax iżżid il-voti u mhux, għax kif tittama, inaqqas biss l-avversarju. Ma tirbaħx biss, kif jgħidu l-manwali t-tajba, għax oħrajn jonqsu minn dmirijiethom. Wisq inqas għax l-avversarji sempliċement jiskorjaw varjetà, u bi kreattività, numru ta’ auto-goals. Trid tiskorja sewwa int, fejn tqatta’ x-xibka jew almenu taqlagħha minn postha. Trid tibni biex meta tmur quddiem il-folla tkun kapaċi tgħolli t-tazza tar-rebħa. F’dan xejn mhu faċli, ċertament, iktar fil-kumplikazzjonijiet kostanti li sejrin fihom, li anzi huma iktar u iktar hekk. Pajjiżna però verament jixraqlu l-aħjar li nistgħu nagħtuh. Jixraqlu bidla wara tlett leġislaturi. Din hija r-realtà li għandha bżonn soluzzjoni. Biss, kif Neibuhr jiggwidana, hemm bżonn għerf kbir u serenità nterna sabiex nagħrfu dak li jista’ jinbidel u dak li ma jistax.