1. F’siegħa fejn ħidmet il-politiku hija iktar mimlija sfidi. F’ħin fejn ir-riflessjoni dwar kemm, u kif wieħed għandu jaġixxi fil-ħidma pubblika, huwa għalija bżonn indur fuq żewġ politiċi passati. Indur għal parir. Indur għal direzzjoni, sabiex bil-kliem miktub u riportat tagħhom nista’ nipprova nifhem aħjar. F’pożizzjoni fejn, stranament, il-parir ta’ Niccolò Macchiavelli qiegħed jieħu saħħa f’soċjetà li hija mfassla u mibnija fil-kontra. Fil-linja li mhux importanti l-metodu, imma huwa biss l-għan li għandu jirbaħ. Fejn qed narmu mit-tieqa snin ta’ esperjenzi umani. Fejn qed indaħħlu lura spettri u dellijiet li l-Faxxiżmu, in-Nażiżmu u l-Komuniżmu kienu jħaddnu. Fejn it-tradiment u l-anti-uman jiġi ġustifikat. Imma ngħid x’ngħid, indur u madwari nara anki persuni reliġjużi li jinħakmu minn dan il-“bżonn”, kif qiegħed bħalissa nkompli naqra.
Kont ġejt mgħallem
2. F’perjodu qasir ta’ ħajti, li ndur lura lejh b’nostalġija, kelli l-Kapuċċin Patri Arkanġlu Azzopardi jgħallimni l-Metodoloġija. Kif kien kapaċi jfihem lili u lil studenti oħra li l-Insara, fil-ħajja tagħhom, iridu jkunu attenti fil-ħidma tagħhom. Ikunu korretti u attenti sabiex dak li jwettqu jkun mibni fuq il-passi tas-sewwa. Lezzjonijiet li juru li s-sikrana, tmur fejn tmur, ma tistax tkun parti mill-frott tas-sewwa. Ħafna jinjoraw dawn il-lezzjonijiet elementari, u jaħsbu li l-politika u l-ekonomija jagħtu l-libertà tal-azzjoni. Li huwa permess li tgħawweġ u tikser ir-regoli tas-sewwa. Dawk li jippermettulek tuża mezzi żbaljati għax suppost ser takkwista xi mira li tiġġustifika d-direzzjoni żbaljata tiegħek. Snin ta’ esperjenzi umani li kelli t-tama li wasslu ċar li l-pariri tal-Fjorentin lill-Prinċep tad-dinja huma żbaljati. Kif jgħid il-Kardinal Robert Sarah: “While certain that they are defending the good, they perform a work of hatred.”[1]
Ktieb interessanti
3. Ġew quddiemi dawn il-ħsibijiet waqt li kont qiegħed nisfolja, tul din il-ġimgħa, ktieb interessanti. It-titlu tiegħu huwa “Moro e La Pira. Due Percorsi per il bene comune”, pubblikazzjoni tal-Fondazzjoni ‘Giorgio La Pira’. Aldo Moro u Giorgio La Pira kienu żewġ politiċi Nsara li ħadmu sabiex pajjiżhom jirriforma ruħu wara t-traġedja tat-Tieni Gwerra Mondjali. It-tnejn fi ħdan il-Partit Demokratiku Kristjan Taljan. It-tnejn ħadmu fil-linja tagħhom għas-sewwa u fis-“silenzju”. Għax kif ikompli jgħid tajjeb il-Kardinal Robert Sarah: “As for good, it makes no noise. It builds patiently and perseveringly.”[2] U dan il-ktieb iwassal, permezz ta’ numru ta’ ittri, li t-tnejn kellhom rabta personali, imma l-iktar, immirata lejn allenza vera lejn is-sewwa.
Punti ta’ ħidma
4. Għalkemm kienu attivi politikament, però wettqu dan f’postijiet differenti u b’responsabbiltajiet hekk ukoll. Il-ktieb, però, jimmira li jibni dan kollu fuq numru ta’ punti. L-ewwel: it-tnejn kienu parti minn movimenti intellettwali viċin, u fi ħdan il-Kattoliċeżimu Taljan. Waqt id-dittatura tal-lemin estrem u l-Faxxiżmu ltaqgħu fi ħdan il-FUCI.[3] Waqt li numru ta’ persuni fi ħdan il-Knisja kellhom l-opinjoni żbaljata li jaqbel li l-Partit Popolari ta’ Don Luigi Sturzo jispiċċa, sabu rabtiet mad-direzzjonijiet spiritwali u soċjali li dak li kellu jsir il-Qaddis Papa Pawlu VI rnexxielu jagħtihom. Timbru importanti fil-formazzjoni tagħhom, li servihom fil-ħidma futura reċiproka.
Differenza fl-età
5. Bejn dawn iż-żewġ politiċi futuri kien hemm ħdax-il sena. Fl-1937, meta ltaqgħu, Aldo Moro kellu 21 sena u La Pira 33. Imma t-tnejn saru avukati. It-tnejn ħabbew il-Liġi u t-tagħlim tagħha. Moro fl-istituzzjonijiet u fil-proċedura kriminali. La Pira fid-Dritt Ruman, fejn baqgħu t-tnejn attivi fid-dinja akkademika għal żmien twil. Formazzjoni li kienet essenzjali għalihom meta ħadu sehem attiv fit-tfassil tal-Kostituzzjoni Taljana. Min irid isegwi, għad jista’ jsib l-interventi preċiżi u diretti tagħhom. It-tnejn markati u żviluppati fuq dik il-formazzjoni Nisranija li kienu ħadu u kkultivaw b’attenzjoni fis-snin meta d-dittatura ma kinitx tippermetti ebda attività politika oħra. Kull aġir bażat fuq il-bżonn li wieħed isegwi l-metodi tas-sewwa, u mhux ta’ dak li apparentement jidher li jaqbillek.
Ittra tat-13 ta’ Ġunju 1976
6. Dan l-impenn progressiv u fit-tul joħroġ iktar ċar f’ittra li La Pira, lejn l-aħħar ta’ ħajtu, bagħat lil Moro. Fiha jgħidlu hekk: “Bene; questa Costituzione va ora attuata – edificio da perfezionare – perché serva in certo modo da guida alla costituzione di quello stato personalista e costituzionale mondiale verso l’edificazione del quale è orientata la storia nuova – di libertà e di pace – nel mondo. Mettiamoci, quindi, al nuovo lavoro perfezionando il lavoro di ieri.”[4]
Politika nazzjonali
7. It-tnejn kienu, għalhekk, ċertament parti minn żewġ punti politiċi determinanti għall-iżvilupp sħiħ tal-Italja. Ħidma li kienet immirata, l-ewwel sabiex jitwettaq programm bażat fuq il-ġustizzja soċjali. Wieħed li kien immirat sabiex dawk il-miljuni li kienu fil-faqar, l-Istat jgħinhom joħorġu minnu. Jgħinhom sija fit-tkattir ta’ iktar postijiet tax-xogħol, kif ukoll sabiex ikun hemm tweġiba, kemm jista’ jkun diretta u personalizzata, lejn dawk li għandhom kundizzjonijiet soċjali varji. L-istat soċjali Taljan huwa partikolari fil-pedament tiegħu, proprju minħabba din il-ħidma.
Politika barranija
8. L-istess kollaborazzjoni ta’ ideat żviluppat iktar fit-twettiq ta’ politika barranija Taljana, u f’dan partikolari, differenti u anki “kontra l-kurrent”. Waħda mmirata lejn iktar paċi fid-dinja. Iktar attenzjoni lejn dak li kien qiegħed iseħħ fil-Mediterran u l-Medju Orjent. Iktar għarfien tal-importanza taċ-Ċina fid-dinja. Moro għamel żmien Ministru tal-Affarijiet Barranin u rċieva numru ta’ ittri mingħand La Pira fuq dan, waqt li l-istess kien President tal-Associazione delle Città Unite.
Lejn għarfien aħjar tagħhom
9. Sija La Pira, kif ukoll Moro, inbdewlhom proċessi ta’ beatifikazzjoni fi ħdan il-Knisja. It-tnejn ser jieħdu l-ħin u t-toroq partikolari u differenti, bħal ma għamlu f’ħajjithom. Imma wieħed għandu jirrikonoxxi li l-Insara jistgħu jibqgħu hekk anke fil-politika. Li, anzi, min huwa Nisrani jista’, kif kienu dawn iż-żewġ persuni, jkun strument għal bidla f’dinja diffiċli. Ħajjithom hija xhieda ċara ta’ Nsara mpenjati fis-servizz tal-Istat, li jsibu fil-Fidi tagħhom raġunijiet ta’ ftuħ u mhux ta’ egħluq lejn id-dinja, ta’ konverġenza u mhux ta’ kunflitti inutli. Fuq kollox, ta’ bnedmin li jixhdu li fil-politika, il-metodu t-tajjeb, dak li hu ggwidat mit-tagħlim Nisrani, huwa li jwassal għas-sewwa.
No comments:
Post a Comment