Għala l-Partit jibqa’ glorjuż.

 

 

1.    Mhux ser nikteb artikolu dedikat għat-tifħir.  Nikteb, imma, għax nara li hawn wisq li ma jafux l-istorja ta’ pajjiżna u tal-Partit Nazzjonalista.  Parti mit-tort huwa, fil-verità, tagħna, li ttraskurajna li jkun hemm l-informazzjoni għad-dispożizzjoni.  Qisu l-istorja tinsab biss f’kotba fuq xkafef minsija.  Mhux biss, imma wkoll għax ħsibna li ser inkunu rilevanti billi jkollna, anzi, linja politika li trid tnessi l-passat.  Trid tinqata’ minn dak li għamilna.  F’dan bagħtna l-messaġġ li tant għandna żbalji umani li għandna minn xhiex nistħu, li meta taqra l-istorja tifhem kemm dan mhuwiex minnu.  Fl-istess ħin, kien hemm il-konsegwenza li ninsew dak li aħna u dak li jiffurmana.  Ħafna ma jafux il-bażi tal-Partit, u anzi jaħsbu li hija kompletament differenti milli fil-fatt kienet, u hija.

 

Hemm linja ideoloġika

 

2.    Tajjeb li l-Partit jafferma mill-ġdid dak li huwa.  Jafferma l-prinċipji tiegħu fis-sħiħ.  Għax għalkemm jiġbed votanti ta’ fehmiet differenti, għandu l-bażi soda tiegħu.  M’aħniex il-partit li m’għandux direzzjoni ideoloġika tiegħu.  M’aħniex partit elitista jew partit liberali; anqas wieħed konservattiv, u anqas soċjalista.  Twaqqaf bħala wieħed demokratiku Nisrani.  Partit li jiġġieled għad-drittijiet tal-pajjiż u l-poplu, u jsib gwida fuq it-tagħlim soċjali tal-Knisja.  Dan huwa l-proġett politiku li bih, snin wara snin, żamm lilu nnifsu wieħed rilevanti.  Għax, fir-realta, il-pożizzjonijiet politiċi tiegħu huma frott l-esperjenza u l-bżonn li ġenerazzjonijiet ta’ Maltin ħassew li hemm il-bżonn tagħhom.

 

Is-suċċess politiku tiegħu

 

3.    Is-suċċess politiku tal-Partit mhuwiex ġej għax ‘ħawwad’ fil-prinċipju tiegħu.  Ġej, anzi, mill-fatt li Maltin ta’ żminijiet varji ħassew li l-ideat tiegħu huma l-ideat tagħhom.  U meta tara l-istorja tifhem iktar għala dan il-Partit Nazzjonalista baqa’ ħaj u baqa’ mfittex mill-elettorat fil-jum tal-vot, mentri partiti oħra li twieldu u kellhom il-mument tal-poter tagħhom illum spiċċaw.  Dik l-esperjenza passata trid tiġi mxandra għax meta tiġi injorata jkun hemm nuqqas ta’ direzzjoni.  L-istorja mhix kemm partit ġiet voti, imma aktar ir-raġunijiet li wasslu għal dawn.  Drabi nara wisq importanza fuq l-effett milli fuq il-kawża.  Iktar kemm ser inġibu milli x’ser, sewwasew, inwettqu.  Aktar u aktar meta f’dan il-kuntest ikun hemm it-tentazzjoni li fl-analiżi storika nħarsu lejn fattur wieħed u ninjoraw l-aspett tal-impatt tal-politika soċjali.  Lezzjonijiet li hemm bżonn nieħdu.

 

L-Istat soċjali

 

4.    Dak li huwa magħruf bħala “welfare state” f’dan il-pajjiż bdiet il-Partit Nazzjonalista.  Kien huwa li ressaq l-ewwel liġijiet soċjali u li ħa diversi miżuri politiċi mmirati biex jgħollu ‘l-bniedem Malti ‘l fuq.  Kien huwa li beda t-triq għar-riformi fid-dinja tax-xogħol.  Kien huwa li beda t-triq għas-sistema ta’ pensjonijiet li għandna.  Kien huwa li beda jara l-kundizzjoni ta’ dawk li huma l-iktar ‘l isfel u ġġieled għalihom, ispirat minn linja soċjali unika.  Kien huwa li ġieb id-demokrazija għal kulħadd u ma ppermettiex li tibqa’ l-ħakma tal-klassiżmu imperjalista li kien hemm.  Din hija l-istorja, u tajjeb iktar illum il-ġurnata li nifhmu li m’għandniex nistħu b’din il-ħidma.  Anzi, għandna nassiguraw li tiġi mxandra iktar.

 

Messaġġi żbaljati

 

5.    Hemm min, sfortunatament jaħseb li l-Partit Nazzjonalista għandu jkun kontra l-istat soċjali.  Għandu jsir partit tal-lemin, li l-aġenda tiegħu tkun li jipproteġi l-interessi finanzjarji ta’ klassi, u mhux ifittex ta’ kulħadd.  Hawn ideat żbaljati mwielda mill-impressjoni li dan huwa hekk għax huwa “soċjaliżmu”.  Ta’ dawk li jiġu nfluwenzati mill-ħsieb li l-istat soċjali huwa xi fsied jew xi theddida għalihom.  Fir-realtà nafu li hawn min qiegħed fil-faqar, u wasal hemm mhux għax għandu tort huwa, imma frott iċ-ċirkustanzi.  U dan qiegħed iseħħ iktar u iktar quddiemna llum, fl-ambjent li l-pandemija ġiebet magħha.  Kemm ser inkunu kapaċi nagħtu widen u soluzzjonijiet li l-elezzjoni ġenerali li ġejja tiddetermina.

 

Solidarjetà u ġenerożità

 

6.    Huwa iktar determinanti f’dan li nifhmu l-politika tagħna.  M’aħniex partit li nemmnu fil-kunċett ta’ Charles Darwin, li min huwa l-iktar b’saħħtu għandu jiġi permess lilu li jelimina lil dawn inqas.  Wisq inqas li għandna kunċetti tal-kompetizzjoni kummerċjali li għandna nippermettu li jieħdu s-saħħa fid-dinja soċjali tal-bnedmin.  Ma nistgħux, anzi, nippermettu li jkollna politika nazzjonali fejn il-protezzjoni tas-sistema kapitalista tirbaħ fuq il-bżonn uman tal-ġustizzja soċjali.  M’għandniex, f’kollox, nippermettu lil l-materjaliżmu jirbaħ.  F’kelma oħra, li nħallu kunċett politiku li l-bniedem m’għandux dinjità u huwa biss strument, għodda li tintuża u tinrema skont bżonnijiet oħra.

 

Ordni soċjali ġust 

 

7.    F’dan il-mument tal-ħajja tagħna, fil-preżent, f’dawn il-gżejjer hemm bżonn riforma.  Imma din, biex tirnexxi trid tkun waħda bażata fuq prinċipji ideoloġiċi ċari.  Mhijiex sempliċement il-linja li tinbena fuq li wieħed jibni soċjetà organizzata razzjonalment biss, imma trid tmur iktar ‘il fuq.  Hija, fil-fatt, l-isfida li politika demokratika titlob.  Waħda li ġiet traskurata u abbandunata għax hija iktar impenjattiva biex twettaqha, milli li tmur għal mudelli inqas tajba li l-liberal demokrazija trid tibgħat, tinfluwenza u tikkontrolla.  Waħda li tagħmel il-ġid lil kull membru fis-soċjetà għax hija personalista.  Tħares lejn il-bniedem fis-soċjetà fih innifsu.  Dan ifisser widen u attenzjoni lejn dak li għaddej.  Ifisser rappreżentanza politika iktar impenjattiva fejn l-interess li jrid jiġi protett mhuwiex tal-politiku, imma ta’ min huwa fis-soċjetà.  U dan irid isir b’ugwaljanza, b’ġustizzja soċjali u mhux uħud iva u oħrajn jitħallew għar-riħ u l-elementi ta’ soċjetà materjalista u bażata fuq l-egoiżmu.

 

Dawk li servew

 

8.    Il-valuri, il-prinċipji li ssawwru minn politiċi ta’ qabilna għandna nħalluhom jinfluwenzawna fis-sustanza, mhux fl-apparenza.  Mhux biss, imma għandna nagħrfu l-esperjenza politika tagħhom.  Nirriflettu u nifhmu l-kuntest li ħadmu fih, waqt li nħarsu ‘l quddiem biex inkunu preparati nuru għala aħna għandna proġett politiku differenti.  Wieħed demokratiku Kristjan, mhux materjalista.  Dawn il-bnedmin li kienu parti mill-mija u erbgħin sena tal-Partit hemm bżonn li nġibuhom għad-dawl tallum.  Hemm ħafna li ssagrifikaw ruħhom.  Ħafna li kellhom diffikultajiet kbar.  Bnedmin li daħlu u batew għall-oħrajn, li spiċċaw fil-faqar u fl-imrar u mhux fi trijonfi jew glorji.  Bnedmin li kienu jagħrfu l-valur tal-onestà, tal-irġulija u l-lealtà.  Hemm elenku twil ta’ politiċi varji, umli u dedikati li ftit nisimgħu dwarhom illum.  Dawn huma l-għeruq tagħna, parti mill-esperjenza umana li ġiebu u ħallew parti mill-effett politiku sħiħ tagħna.  Għalhekk, m’għandniex inħallu lil min iċekkinna.  Anqas li jipprova jibdel dak li aħna.  Proprju għax għandna din l-istorja sħiħa, li l-Partit Nazzjonalista jibqa’ wieħed mimli stima, fama tajba, unur, ġieħ u glorjuż.