1. Meta fis-snin sittin tas-seklu li għadda,
fl-Afrika, nazzjon wara nazzjon bdiet tieħu l-indipendenza, xi bojod li kienu
marru ‘jikkolonizzaw’ f’dak il-kontinent, beżgħu jibqgħu joqogħdu taħt
it-tmexxija tal-politiċi ġodda nativi
tal-post. Allura, bdew jitilqu u jfittxu
pajjiżi fl-Ewropa. Kienu draw bi klima
sħuna, jew ‘fietla’, u xi wħud minn dawn l-ex-settlers
ma ridux imorru lura lejn il-pajjiżi tax-xita u ċ-ċpar, u għalhekk ġew Malta.
2. Malta kien hawn il-Gvern Nazzjonalista ta’
Borg Olivier, li kienu jafdaw bħala serju, demokratiku u moderat. Bdew jixtru l-propjetà u jħallsu biex
jinbnewlhom il-vilel. Allura kellna dak
li baqa’ jissemma’ bħala ‘l-boom’. Daħlu
gliegel ta’ flus fil-pajjiż. Min kellu
l-propjetà mar tajjeb, xi kuntratturi gawdew.
Anki l-qagħad tbaxxa, għaliex il-kuntratturi ħaddmu bennejja, kaħħala,
manwali. Xi periti wkoll gawdew, kif
anki xi nutara u avukati, u l-iktar xi estate
agents.
3. Kien hawn xi wħud li bdew jirrepetu l-frażi
bl-Ingliż: “We never had it so good”.
Ġara, madanakollu, li l-prezzijiet tal-bini, kemm għax-xiri, kif ukoll
għall-kiri, għolew m’għola s-sema.
Għalkemm kien hawn liġi tal-kera stretta, u bniedem li jikrulu bl-għoli
seta’, dak iż-żmien, jirrikorri għand il-Bord tal-Kera, li jiffissa l-kera
xieraq, b’danakollu, billi kien hawn l-iskarsizza, is-sidien ma kinux jikru,
iżda jagħtu b’ċens għal sbatax-il sena, u dan ma kienx ikkontrollat. Iż-żgħażagħ li xtaqu jiżżewġu, il-miżżewġin
li jinfirdu, u dawk li għal xi raġuni riedu jikru xi mkien ieħor, kienu jsibu
ma’ wiċċhom diffikultà kbira u prezzijiet li ma jifilħux.
4. Il-Moviment ta’ Kana, immexxi minn Dun
Charles Vella, beda kampanja ta’ protesta kontra dan l-istat ta’ fatt, u
l-istess għamlu xi studenti tal-Università.
Il-Knisja, immexxija mill-Arċisqof Gonzi, bniet blokk bini fil-Blata
l-Bajda u l-Gvern ukoll iċċaqlaq u beda jibni wkoll. Dan il-bini tal-Knisja u tal-Istat beda
jtaffi xio ftit il-problema. Xorta,
però, il-prezz tal-propjetà għal min ried jibni post għalih baqa’ għoli, u
n-numru ta’ appartamenti għall-kiri skars u limitat. Meta xi wħud, fil-Partit Nazzjonalista, kienu
jwissu li bil-‘boom’ b’kollox il-Gvern kien qiegħed jitlef l-appoġġ, kien ikun
hemm min jirrispondi li meta jkun hawn il-ġid ma jintilfux elezzjonijiet. Anzi, xi oħrajn kienu jgħidu: “Kif jista’
Borg Olivier jitlef l-elezzjoni, wara li kien kiseb l-Indipendenza ta’
pajjiżna?”.
5. Ir-realtà kienet li l-‘boom’ kien ta’
benefiċċju kbir għal xi wħud u ta’ benefiċċju żgħir għal oħrajn, u ta’ l-ebda benefiċċju għal kotra kbira. Tant li, fl-elezzjoni tal-1971, il-Partit
tilef, anzi ħa tkaxkira. Kienet
lezzjoni. Il-‘boom’, flok serva biex
kattar il-vpoti tal-Partit fil-gvern, tellfu l-appoġġ. Għaliex min ma gawdiex u ra lil min gawda, ivvota kontra bi protesta.
6. Bħalissa, ħafna Laburisti jsemmu s-surplus.
Ħafna Laburisti oħrajn qed jaraw li min igawdi minn dan is-surplus, u jħossu li huma mhux biss ma
għandhom xejn minn dan is-surplus,
iżda qed jaraw il-ħajja togħla. U qed
jogħlew il-kirjiet. U qed jiskarsa
l-bini għall-kiri u għax-xiri.
Il-barranin għonja li qed jitħajru jiġu fostna (għall-passaport jew għal
raġunijiet oħra, forsi agħar minn hekk) qegħdin jgħollu l-prezzijiet, u b’hekk
huma kuntenti ħafna b’ċerti propjetarji.
Qiegħed jikber l-iżbilanċ. Min
jaħdem qrib in-nies jaf ukoll bit-tbatija ta’ xi wħud: ħaddiema jew
pensjonanti. Kellimhom, jekk toħroġ
qatra minn għonqhom, speċjalment meta jasal biex jagħlaq iż-żmien tal-kera jew
taċ-ċens.
7. Din tal-għoli tad-djar għall-kiri mhix
problema ta’ pajjiżna biss. F’Ottubru li
għadda, il-ġurnal Franċiż Le Monde
ippubblika studju bit-titolu: Le logement
cher, un mal européen (Il-kirjiet għolja, marda Ewropea). Jagħmel paragun bejn l-infiq medju li wieħed
ikollu jagħmel għad-dar fejn joqgħod, u kemm mill-paga jew qligħ ieħor imur,
bħala perċentwali, għall-alloġġ, fid-diversi pajjiżi tal-Ewropa. Kważi kullimkien, il-problema qed tagħfas. Fi Franza, ir-rabja għall-għoli tal-ħajja, u
mhux lanqas għall-prezzijiet esaġerati għal-logement,
splodiet f’ħafna dimostrazzjonijiet li saru fil-bliet importanti tal-pajjiż
kollu, u li ntwerew fuq it-televiżjoni kullimkien. Il-popolarità kbira li kien igawdi
l-President Macron, f’daqqa waħda bdiet nieżla ‘l isfel sewwa.
8. Lezzjonijiet passati u preżenti, li bħala
Partit Nazzjonalista qed nifhmu u nieħdu.
No comments:
Post a Comment