Inċertezza qawwija

1.    Għalkemm jista’ jkun li l-aħbarijiet qegħdin jikkonfermaw dak li għaddej, hemm analiżi politika li mhux neċessarjament qed issir.  L-eventi li seħħew fir-Renju Unit fil-bidu ta’ din is-sena kkonfermaw diversi punti.  Ikkonfermaw li l-Gvern ta’ Teresa May ma kellux maġġoranza biex jgħaddi l-ftehim propost mal-Unjoni Ewropea.  Ikkonfermaw ukoll li ma hemmx alternattiva għall-Gvern Konservattiv, u anke jekk il-membri tiegħu ma jaqblux mal-proposti, xorta jaqblu li m’għandux ikun hemm elezzjoni ġenerali.  Ikkonfermaw li hemm kriżi kostituzzjonali u politika li qatt ma rajna bħalha qabel.

Instabilità

2.    Wara li l-Gvern fir-Renju Unit tilef il-vot b’mitejn u tletin vot, editorjal f’’The Economist’ iddeskriva dan bħala “The Mother of all Messes”.  Messaġġ ċar u dirett għal dak li hemm għaddej.  Għax huwa ċar li l-pajjiż daħal fi sqaq.  Iddur fejn iddur, kollox huwa wieqaf.  Ir-Renju Unit ma jridx dak li ġie lilu offrut f’negozjati.  Min-naħa l-oħra, l-Unjoni Ewropea mhix lesta tibdel dak li offriet.  Bil-kumplikazzjoni li l-partit li qiegħed iżomm il-Gvern ta’ minoranza f’postu ġej mill-Irlanda ta’ Fuq u mhuwiex jaqbel li jidħlu mill-ġdid il-fruntieri.

Ma ħassejniex?

3.      F’dan ix-xenarju, l-impass huwa kbir.  Il-futur ta’ dawn ir-relazzjonijiet huwa iktar diffiċli.  Imma, bir-rispett, dan kien diġà qiegħed jidher.  Mhux issa, imma xhur ilu.  Kien diġà ċar li l-Gvern ta’ May kellu, u għad għandu, problemi kbar.  Rajna diversi ministri jiċċaqilqu.  Rajna tibdil fil-pożizzjonijiet.  Kien ċar, għal ħafna, li l-effett kien ser ikun dak li qed naraw bħalissa.  Kien ċar li sija l-pajjiż, kif ukoll il-bqija, speċjalment dawk li jiddependu minnu b’xi mod, bħalna f’Malta, ilkoll sejrin f’impatti negattivi u kriżi ekonomika.

Ebda pjan

4.      Forsi straħ fuq il-kliem ta’ Teresa May, jew ried joqgħod jistenna sal-aħħar, imma r-realtà hija li l-Gvern ta’ pajjiżna ma kellux pjan veru għal dak li kien jidher li ser iseħħ.  Bħala Oppożizzjoni tlabna li dan jiġi diskuss, għax konna qegħdin nibżgħu minn dak li ġej.  Għidna wkoll li din hija pożizzjoni ta’ responsabbiltà u piż nazzjonali.  Offrejna l-assistenza, imma l-ħsieb tal-Gvern kien li dak li qegħdin fih ma kienx ser iseħħ.  Ma ħsibniex biżżejjed meta stajna.  Ċertament ma stajniex naħsbu f’kollox.  Imma r-realtà hija li għan-nuqqas tal-Gvern ser ibati l-pajjiż, jingħad x’jingħad fil-propaganda tal-aqwa żmien.

Għaġġla arroganti

5.      Wieħed proprju għalhekk jifhem għala l-Prim Ministru beża’ minn dan kollu, u malajr għadda għal konferenza tal-aħbarijiet.  Fehem li s-sitwazzjoni qegħda toħroġ minn idejna, u għalhekk ipprova jagħti “s-serħan il-moħħ”, bil-kliem apparenti.  Ipprova jibgħat il-messaġġ li l-Gvern qiegħed fil-kontroll, kif mhuwiex.  Għax min qiegħed fid-dinja jaf li dan mhuwiex minnu.  Diġà, ftit jiem ilu, f’laqgħa pubblika, diversi ċittadini tar-Renju Unit ma kienux proprju ferħanin b’dak li għaddej miż-żewġ naħat.  Ipprotestaw u waqqgħu għaż-żufjett il-preparazzjonijiet kbar tagħna.  Diġà wkoll, numru ta’ negozji qed iħossu l-impatt negattiv.

Superlattivi

6.      Ebda forma ta’ umiltà ma akkumpanjat din il-konferenza.  Ebda forma ta’ aċċettazzjoni tal-verità u realtà.  Anzi, smajna bis-soltu superlativi li pajjiżna jrid ikun “l-aktar pajjiż UK-friendly fl-Unjoni Ewropea”.  Kif qaluli fit-triq: indikazzjoni ċara ta’ amministrazzjoni li tilfet il-kontroll, u qed tgħix fid-dinja tal-kliem sbieħ tagħha.  Minn dak li rajt, u minn dak li qrajt huwa sempliċement ċar li xi ħadd, fl-aħħar, u verament fl-aħħar, fehem kemm hija gravi u serja l-pożizzjoni.  Fl-iskumdità, xi ħadd iddeċieda li hemm bżonn messaġġ medjatiku li jgħid il-kontra.  U hekk sar.  Biss, din il-konferenza stampa ma biddlitx ir-realtà.  Qegħda biss tikkumbatti biex tvarja l-perċezzjoni.

Ta’ malajr

7.      Kien ċar li kollox sar ta’ malajr.  Kien ċar li messaġġ ta’ din is-serjetà kien jitlob aktar attenzjoni.  Kien jitlob żgur il-preżenza tal-Ministru tal-Affarijiet Barranin li, għax kollox sar malajr, nafu li kien imsiefer.  Kien ċar li l-miżuri li nġabru, saru bl-għaġġla.  Dan speċjalment fil-punti kumplikati u diffiċli.  Il-faċli hekk jibqgħu.  Għax bħala pajjiż għadna ma fhimniex x’inhuwa ġej għalina.  Għadna qegħdin naħirbu mir-realtà li l-kummerċ bejn iż-żewġ pajjiżi ser jinżel drastikament fir-ritmu.  Il-punt kruċjali huwa f’diversi marbut mal-veloċità.  L-iktar ċara, dik tan-negozju.  Fl-abbiltà li wieħed jixtri u jbigħ, l-ewwel; it-tieni, dak li jwettaq dan fl-iqsar żmien possibbli; u t-tielet, dak li jżommu għaddej mingħajr ma jitgħabba b’merkanzija, u għalhekk iġorr kapital wieqaf.  Vantaġġi li kellna u issa, mingħajr ebda pjan tal-Gvern, ser jintilfu.

Tort tan-negozju

8.      Skont l-istess konferenza stampa, anzi żżerżqet ħelu ħelu, li t-tort issa nxeħet fuq “xi negozji li ma ħasbux”.  Anqas titwemmen.  Dak li sejrin għalih mhuwiex tort tan-negozjanti li ma xtrawx ħafna, jew li suppost ma ppreparawx ruħhom, imma fil-metodu tal-komunikazzjoni.  L-impressjoni kostanti li l-Gvern ried jibgħat kienet li mhux ser ikun hemm pożizzjoni li fiha r-Renju Unit kien ser joħroġ mill-Unjoni Ewropea mingħajr ftehim.  Mhux biss, imma li s-sitwazzjoni hija sempliċi u taħt ħafna kontroll, u xejn ma huwa ser iseħħ li ma nafux bih.  Mentri kien ċar li din hija pożizzjoni kkumplikata, u li trid ħafna ħsieb għax ser twaqqaf ħafna ritmi soċjali u ekonomiċi.  Ir-riżultat ġej li, fiċ-ċaħda tar-realtà, huwa issa, proprju fl-aħħar li ġie deċiż li minn nhar it-Tnejn li ġej ser ikun hemm “helpline”.  Wieħed li fih isiru l-mistoqsijiet.  Il-problema evidenti hija dwar xi tweġibiet jistgħu jingħataw.

Suppervja

9.      L-Oppożizzjoni offriet l-id tal-assistenza.  Ippruvajna, diversi drabi naslu, imma r-risposta kienet dik li m’għandhomx bżonn.  Niftakru li kien hemm min, mill-Gvern, li ta x’wieħed jifhem li anzi ser nieħdu gwadan mill-Brexit.  Ingħatajna l-impressjoni li ser ikollna serbut twil ta’ negozji li jiġu hawn minflok.  Ir-realtà żviluppat il-kontra.  Dan ma seħħx.  Mhux biss, imma kiber iktar l-għarfien fost dawk fin-negozju li aħna ma jaqblilniex li r-Renju Unit jiddgħajjef.  Mhuwiex fl-interess tar-rabtiet li żviluppajna li dawn jiġu fix-xejn, kif biċċa biċċa ser jirriduċu ruħhom.

Inpreparazzjoni

10.    Huwa ċar li m’aħniex preparati għal dak li ġej u l-Gvern ma fehemx is-sitwazzjoni.  Għamel żball ta’ ġudizzju qawwi li ser inbatuh.  Iktar u iktar fix-xenarju ta’ dak li ser iseħħ fis-sitt xhur li ġejjin.  Fuq naħa, ir-Renju Unit imwaħħal fl-impassi.  Fuq l-oħra, l-elezzjonijiet tal-Parlament Ewropew fil-mewġa ta’ populiżmu anti-Unjoni.  Quddiem dan il-fatt, huwa ċar li hemm bżonn proposti ġodda.  Pajjiżna jrid jiċċaqlaq iktar, ferm iktar politikament milli qiegħed.  Għax huwa mill-iktar ċar li ma nistgħux inħallu l-probabilità ta’ Brexit mingħajr ftehim issir mingħajr ma nieħdu l-miżuri neċessarji.

Il-fatti, mhux paroli

11.    Jekk verament aħna rridu nkunu “most UK-friendly”, għax hekk ċertament jaqblilna, soċjalment u ekonomikament irridu niċċaqilqu.  M’għadux, f’dak li seħħ, iktar b’saħħtu l-argument li l-Unjoni Ewropea tieqaf tinnegozja mar-Renju Unit.  Nifhmu l-loġika, nifhmu l-prinċipju, imma hemm bżonn ta’ iktar minn dan.  Jekk ma jsirx ftehim fl-ewwel sitt xhur tas-sena, fit-tieni jista’ jkun li jkun iktar kumplikat jew negattiv għalina.  Proprju għalhekk li, ġara x’ġara, ir-realtà hija li wieħed irid jiffaċċja r-realtà u jidħol jinnegozja direttament fuq il-punti li nafu li huma l-iktar kruċjali.  Dan huwa li pajjiżna jrid jidħol għalih.  Għax għandna dmir li f’din il-“konfużjoni” politika preżenti, nagħmlu l-almu tagħna biex inġibu ċertezza akbar għall-jiem li ġejjin.