Mhux kollox huwa għall-bejgħ

 

1.    Dan huwa prinċipju li għandna lkoll naqblu dwaru.  Biss, minn dak li għaddej, il-fatti juru li dan mhux minnu għal uħud fil-poter.  Mhux hekk, sija f’dak li qiegħed isir, kif ukoll f’dak li mhuwiex jingħad.  Anzi, jingħad il-kontra ta’ dak li hu, fejn il-verità titqiegħed fil-ġenb, u flokha tidħol il-gidba iebsa ta’ verità.  Dik li minnha jintmissu l-libertà u l-ugwaljanza tagħna.  Mill-ħsieb li wieħed jista’ jġib ruħu hekk għax sirna soċjetà mmexxija mil-linji ta’ ħsieb tas-suq.

 

Market Economy, Market Society

 

2.    Fejn għalhekk, is-suq jiddetermina l-prezz tal-oġġett u minhekk, l-influwenza kibret biex jistabbilixxi l-piż li jingħataw il-bnedmin.  Għalhekk, kif qed jiġri, meta tqiegħed prezz fuq kollox, fuq dak li huwa tajjeb fil-ħajja, jirnexxilek tiddegradah.  Jirnexxilek tikkorrompih fl-għeruq tiegħu.  Għax iktar ma jgħaddi ż-żmien, iktar il-valuri li jmexxu n-negozju qed jieħdu sehem predominanti fil-ħajja soċjali.  Qed inkabbru iktar mentalità li, għax għandek il-flus, il-mezzi, allura tista’ tixtri anki dak li mhuwiex għall-bejgħ.

 

Inugwaljanzi

 

3.    F’soċjetà bħal tagħna, dan huwa iktar rilevanti.  Fejn qed naraw, l-ewwel, żieda kostanti fl-għoli tal-ħajja; it-tieni, fil-kunsiderazzjoni li għax il-Gvern mhuwiex jgħid il-verità fuq kollox, l-inugwaljanzi qed jikbru.  Mhux biss, imma deħlin iktar minn qabel, fatturi li jġibu lura l-elementi ta’ konflitti fis-soċjetà, fil-klassijiet soċjai.  Diġà għandna klassi ta’ dawk li huma minn taħt, dawk li qed ibatu biex jgħixu.  Bilanċi fl-infiq u attenzjoni kbira fix-xiri tal-prodotti.  Magħhom għandna lil dawk li huma komdi u affluwenti mal-partit tal-poter, u dawk li fuq in-naħa l-oħra, jafu li huma maqtugħa.

 

Inqtajna

 

4.    Dan qiegħed jikber iktar għax hemm iktar persuni li qed jgħixu fin-niċċa u l-kantuniera tagħhom.  Iktar ‘il-bgħid mir-realtà u inqas kuntatt mar-realtà.  Anzi, iktar bżonn ta’ ħarba kostanti minn dak li hu, mill-veritajiet li qed joħorġu.  F’soċjetà, li għalkemm imrobbija tħobb u teżerċita l-ġenerożità, qed tiġi bbumbardata bil-kunċett tal-individwaliżmu.  Kunċetti ta’ egoiżmu, fejn il-ħsieb li tagħti, li taqsam, u li tidħol f’solidarjetà huwa żbaljat.  Li qiegħed taħli jekk tnaqqas mir-riżorsi tiegħek biex taqsam.  Is-soċjetà tagħna, sija b’dan l-attakk tas-suq, kif ukoll bil-mewġ tal-pandemija qiegħed jara iktar bnedmin li mhumiex jgħixu fis-soċjetà, f’daqqa.

 

Fil-Liġi ugwali

 

5.    Fil-liġijiet tal-pajji aħna ugwali, imma fil-ħajja mmexxija minn dawn il-kunċetti, m’aħniex.  Is-suq jibbaża ruħu fuq kemm għandek mezzi, mhux fuq li inti bniedem daqs l-oħrajn.  Anzi, għax għandek il-flus imexxuk biex taħseb li inti superjuri għall-oħrajn.  Dan qiegħed iċekken il-libertà ta’ kull persuna fis-soċjetà tagħna.  Fejn minflok għandna naqblu li sakemm ma nistinkawx biex kull persuna tkun ugwali, inkunu qed inħallu lura l-libertà.  Jekk m’aħniex organizzati fuq prinċipji etiċi li mhumiex tas-suq imma tas-sewwa, allura dak li hemm fil-liġi ma jistax jaħdem.

 

Nuqqas ta’ verità

 

6.    Dan qiegħed joħroġ iktar f’soċjetà li hija nfluwenzata minn nuqqas ta’ verità.  B’figuri politiċi li jispiraw ruħhom direttament u indirettament mill-iżbalji li oħrajn iwettqu barra minn xtutna.  Dak li qed naraw fl-Istati Uniti tal-Amerika, bl-azzjonijiet tal-ex-President Donald Trump fl-anniversarju tal-attakk fuq id-demokrazija sena ilu.  Kif ukoll fir-Renju Unit, fejn il-Prim Ministru Boris Johnson qiegħed jiddefendi dak li ma jistax, proprju għax naqas fil-verità.  Fejn it-tnejn, billi għal uħud saru ‘mudelli’ li għandek timita, qed iwassluna f’soċjetà fejn huwa aċċettabbli li ma tingħadx il-verità.

 

Periklu

 

7.    Dan huwa theddida ċara u diretta lid-demokrazija u lis-soċjetà.  Huwa perikoluż li dan jitħalla għaddej mingħajr reazzjoni politika differenti.  Perikoluż li wieħed jaċċetta li f’dan iż-żmien ma jkollniex politiċi li jħarsu, fid-dgħjufija u l-imperfezzjonijiet tagħhom, li jiġġieldu sabiex jingħadu barra l-fatti u l-verità.  Il-kultura tas-suq, fejn għax kollox jista’ jinxtara, kollox sar oġġett, irnexxilha tikkorrompina.  Id-demokrazija nafu li hija fraġli.  Daqshekk ieħor is-soċjetà tagħna.  Biss, dan għandu jissudana iktar fl-impenn li naħdmu biex inkunu sodi fis-sewwa.

 

Kliem iktar dirett

 

8.    F’soċjetà fejn il-bżonnijiet materjali u t-tnawwir tal-valuri tagħha kibru, hemm bżonn iktar diskors dirett.  Il-lingwa li tħares u timmira li jkun hemm in-neċessitajiet prattiċi f’posthom.  Mhux iktar it-tmexxija politika li tħares li ‘tixtri’ l-kunsens, imma li tirbaħ il-fiduċja fuq il-fatti.  Inqas logħob u rqad fis-sodda tal-gideb.  Iktar verità li tirbah u tagħti l-libertà.  Iktar għaqda tal-klassijiet soċjali kollha fis-soċjetà.  Anki min għandu l-flus, għandu jagħraf li huwa fl-interess tiegħu li jonqsu l-inugwaljanzi u d-disparità fil-mezzi.  Ir-rota tista’ ddur iktar jekk nassiguraw li aktar persuni jieħdu sehem, sija fil-ħajja demokratika, kif ukoll bħala promoturi fil-ħajja ekonomika.

 

Abbandun

 

9.    Huwa l-konsegwenza, l-effett ta’ politika dikjarata li kienet għal kollox barra soċjalista mill-Gvern preżenti.  Id-dikjarazzjonijiet ripetuti li huma ser ikunu ‘business friendly’ fisser għalihom li daħħlu fis-soċjetà, u fid-dinja politika, il-kunċett tas-suq.  Fejn tista’ tixtri li trid u ġġib ruħek mal-oħrajn bħallikieku qiegħed tikkompeti magħhom.  Fejn, min jaqa’ lura tant aħjar għalik, u ma hemmx problemi ta’ kuxjenza fl-egoiżmu u n-nuqqas ta’ skruplu.  Il-kontrolli telqu proprju għax anki fil-liġi tista’ taħseb f’dan il-kunċett.

 

Bidliet

 

10.  Kemm dan il-Gvern jifhem dan kollu, ħafna għandhom id-dubju tagħhom.  Kemm huwa kapaċi jibdel din il-linja politika wara sentejn ta’ tmexxija oħra, ħafna u ħafna iktar għandhm dubju.  Daħlet iktar l-indifferenza fis-soċjetà.  Kiber iktar is-suspett fil-mod ta’ kif issir il-politika, u dak li jingħad mill-politika.  Dan jitlob, għall-ġid tagħna lkoll, li jinbidel.  Jitlob li jkun hemm tmexxija differenti.  Dik li: l-ewwel, hija deċiża li ma timxix aktar fuq soċjetà tas-suq, imma li tħalli s-suq fl-ekonomija, fejn huwa postu.  It-tieni: dik li ma tridx twettaq l-iżbalji li twettqu.  Din hija l-isfida li għandna quddiemna, proprju għax nemmnu fil-valuri Demokristjani tagħna, li mhux kollox huwa għall-bejgħ.