Mhux beħsiebna nċedu

 

1.     Qegħdin, għal darb’oħra, fi sfida determinanti għal pajjiżna.  Sfida biex ma nċedux quddiem kultura li trid lil kulħadd jibqa’ lura fis-silenzju biex ikun l-istess fil-ħsieb u fil-konformazzjoni.  ‘Il bgħid minn kultura li tħares lejn il-bniedem bħala wieħed mingħajr l-aspetti, il-valuri uniċi tiegħu.  Fejn l-effett huwa li bilfors, ilkoll, ikollna nintrefgħu fuq xkaffa impersonali disordinata ta’ ideat imxerrda bla fundament.

 

Raġġ ta’ tama

 

2.     Bdejna l-ġimgħa b’messaġġ ta’ tama.  Wieħed li twieled mill-vot favur id-deputata Ewropea Roberta Metsola.  Wieħed li welled lura t-tama li hemm politiċi tajba u b’esperjenza fil-Partit Nazzjonalista.  Persuni kapaċi jiġbru kunsens fuqhom f’pożizzjonijiet li, għal uħud, kienu impossibbli.  Politiċi li jsarrfu ruħhom bħala strumenti li jwasslu, ma’ oħrajn, għall-bidliet li huma neċessarji fl-Unjoni Ewropea.  Unjoni li qegħda f’mument ta’ sfida, li qegħda tfittex li ssib lura l-għeruq Insara li ffurmawha.

 

Taħwid

 

3.     Fit-taħwid u l-kumplikazzjonijiet qawwija li l-pożizzjoni politika f’pajjiżna qegħda ssarraf, hemm bżonn iktar ħidma, hawn, għall-ordni.  Ħidma li titwieled, fuq naħa, mill-għarfien aħjar tal-kawżi u effetti li qed naraw.  Fuq l-oħra, fil-bżonn li ma nċedux għal dak li ser jiżviluppa.  L-instabilità politika tidher iktar evidenti li qegħda tikber.  Għax inqabdet issa linja li minnha l-Partit Laburista fil-Gvern irid jiftaħ paġna biex jafferma l-poter intern preżenti fuq dak apparentement ‘mejjet’, imma li għadu ħaj.

 

Tista’ tħares

 

4.     Tista’ taħseb li dan ġej għal raġuni jew oħra.  Forsi wkoll hemm, f’dan, forom ta’ konvenjenza f’allejanzi strambi.  Imma l-fatt jibqa’ li dak li kien qiegħed jiġma, issa huwa barra għad-dawl tax-xemx.  F’dawn is-snin dedikati għall-ħajja pubblika tgħallimt li l-moderazzjoni hija l-linja li fuqha r-raġuni titħaddem.  Meta tiġi użata wieħed jasal, bil-verità, sabiex jieħu deċiżjonijiet għaqlin.  Meta tiġi, minflok, abbużata, iseħħu l-estremiżmi li minnhom jitwieldu u jissudaw iktar il-bażi għall-politika tar-riżentiment.  Dawk li jibqgħu fil-ġenerazzjonijiet futuri.

 

Ma nċedix

 

5.     Ma nħossx li għandi nċedi, u li ma mmurx il-kontra jew li nipprova nirkeb fuq raġunijiet żbaljati li qed jemerġu.  Anki jekk nagħraf iktar dak li The Economist kitbet: “Right now it pays to be outrageous but not to be truthful.”  Imma nemmen iktar li l-politika t-tajba ma ssirx hekk.  Għax din il-linja tħalli warajha ħafna feriti u inabilità li ġġib lill-bnedmin biex jaħdmu flimkien.  Flimkien għal proġett li jwassal u jkattar il-ġid ta’ kull persuna fis-soċjetà.  Minflok, qed nerġgħu naqbdu l-linja li nogħġbu lil dawk li huma ġustizzjalisti.  Dawk li jiktbu mingħajr m’għandhom ħsieb, salv forom strambi ta’ għira.

 

Nirrifjuta

 

6.     Nirrifjuta li nkun parti minn kurrent li fih isiru azzjonijiet żbaljati, ħżiena u bbażati fuq sentimenti xejn tajba.  Nirrifjuta li nħalli lil xi ħadd jipprova jużani biex, f’karamboli politiċi, inkun parti minn kultura tan-non-verità.  Min irid iċekken lil ħaddieħor, min irid jiskredita persuna oħra fil-politika għandu jwettaq dan direttament hu, bl-użu tal-verità.  Fuq kollox, ikollu l-abbiltà li juri biċ-ċar, bil-fatti dak li huwa ħażin, u mhux f’apparenzi strambi.  Dan iwassal għas-sewwa u l-ġustizzja.

 

Sentejn Abela

 

7.      Hemm forom differenti fit-teoriji li jitwieldu u għar-raġunijiet tagħhom.  Jekk hemm min iddeċieda li hemm kontijiet interni fil-Partit Laburista li jridu jiġu regolati, ħa jiġi biċ-ċar ‘il quddiem.  Jekk hemm min irid ikun distint għax hemm tmexxija “oħra”, ħa jiċċaqlaq.  Jekk il-messaġġ ta’ “Sentejn” huwa dak li jimmarka “differenza” għandu jingħad, iswed fuq abjad, minn sieq naħa u sieq oħra.  Jekk hemm, bħalissa, proċess ta’ affermazzjoni interna ta’ dawk li huma ma’ Abela kontra dawk li huma u kienu ma’ Muscat għaddejja, ħa tingħad.

 

Verità

 

8.      L-iktar importanti f’dan hu li naqbdu proċess li jieħu lilna lkoll lejn il-verità.  Għax kif ingħad fl-istess The Economist: “When the distance between what feels true and what the facts say grows too great, it can always be bridged with a handy conspiracy theory.”  Sistemi li d-dinja, fl-istorja tagħha, tixhed sew għalihom.  Kellna każijiet varji li ħallew warajhom snin ta’ kunflitti.  Storja li titlob iktar attenzjoni mingħandna, għax huwa ta’ ġid għas-soċjetà li tkun taf x’qiegħed jiġri.  Għax il-poplu għandu dritt li jkun jaf, fl-apert, dak li għaddej, għall-ġid u l-għarbiel politiku tiegħu.

 

Iktar paċi

 

9.      Il-pajjiż tagħna jimxi ‘l quddiem iktar ma jkollu forzi politiċi li jaħdmu flimkien mingħajr ma jitilfu l-prinċipji rispettivi tagħhom.  Iktar aħjar meta jkun hemm politiċi u bnedmin li għandhom esperjenza li jinġiebu f’daqqa biex jaħdmu fi klima ta’ stabilità u awtentiċità.  Fejn l-interess nazzjonali jiġi verament rispettat, mhux abbużat.  Fejn kull persuna tiġi rispettata fid-dinjità u t-talenti li għandha, mhux skartata jew demonizzata.  Il-korrettezza politika li l-poplu jfittex għandna, f’dan, iktar dmir li nħaddmu.

 

Bil-ħsara

 

10.    Bil-ħsara, bl-azzjonijiet ħżiena ma jitwieled xejn ħlief ferm iktar imrar.  Il-ħsara li m’għandniex inkunu lesti li nċedu għaliha bħala xi forma ta’ xprun ta’ bidla.  Iktar u iktar f’din is-soċjetà u fl-arja politika li mill-2019 żviluppat f’taħwid ġenerali.  Fejn il-pandemija, f’mumenti għattiet, u f’oħrajn kabbret.  Hemm, f’reazzjoni pożittiva, ordni u linja ta’ kondotta li hemm bżonn li jiġu affermati.  M’għandniex insiru strumenti tal-anti-demokrazija.  Proprju għalhekk mhux beħsiebna nċedu għal dan għax nittradixxu dak li għandna dmir inwettqu u nħallu lura dik il-bidla li pajjiżna għandu bżonn.