M'GĦANDNIEX NINSEW

1. Hemm mumenti fl-istorja li, jgħaddi kemm jgħaddi żmien, għandhom jibqgħu punti ta’ referenza. Punti ta’ ideat u riflessjoni fuq dak li seħħ u dak li għandna naħdmu għalih biex ma jerġax iseħħ. Dan għandna ngħiduh fl-isfortuna li nafu tant biha, li diversi jinsew l-istorja u jinjoraw il-lezzjoni iebsa tagħha. Daqqa għax l-ikrah ma rridux infakkruh. Daqqa wkoll għax għad hemm min ma jaċċettax, ġewwa moħħu, li eventi seħħew verament fil-passat. Jiċħad dak li kien tant żbaljat u jħalli warajh il-linja diretta u ċara li mill-vjolenza ma jitwieled xejn ħlief iktar kumplikazzjonijiet.

Jgħodd għal ħafna

2. Nibqa’, b’dan, minn dawn il-paġni tul il-ġimgħa nikteb, ninsisti sabiex naqraw l-istorja. Nifhmu li dan huwa proċess utli mhux sempliċement għall-informazzjoni tiegħu, imma iktar minn hekk, għall-proċess demokratiku. Id-demokrazija, l-ikbar għadu tagħha ġej mill-injoranza, min-nuqqas ta’ konoxxenza ta’ dak li seħħ. Dak iktar u iktar fl-isfond li d-dittatorjati li ħadmu lid-dinja seklu ilu, u li għadhom theddida għaliha, jikbru fin-nuqqas ta’ verità. Meta jkun hemm min, fl-estremiżmi politiċi li rajna, jipprova jikkonvinċi li għandu mudell “ġdid” u li bih ser isolvi l-problemi fis-soċjetà billi jiżbarazza minn kollox, hemm, id-demokrazija, li tibqa’ l-aħjar sistema, tibda titbiel. Dmirna jibqa’ dejjem li nsostnu d-demokrazija, għax biha l-bniedem għandu l-aqwa abbiltà li jkabbar u jikkura d-dinjità sħiħa tiegħu. Il-kontra jwassal għal persuni umani li jsiru oġġetti li jistgħu jintremew u jiġu sfruttati.

Lezzjonijiet

3. F’dan, ninkwieta nara kemm għad hawn nuqqas ta’ informazzjoni fuq dak kollu li seħħ fl-aħħar Gwerra Dinjija. Kemm il-ġenn tal-estremi tal-lemin wasslu għal distruzzjoni u qtil ta’ tant bnedmin. Persuni li tilfu ħajjithom, diversi fl-aħjar tagħhom, minħabba t-teoriji li l-istorja u l-ħajja wrew li ma jistgħux jaħdmu. Il-vjolenza, l-idea li tista’ timxi b’xi mod ’il quddiem billi tkisser dak kollu li għandek f’idejk, dawk li numru ta’ drabi nsibuhom espressi fil-kelma ġenerika ‘rivoluzzjoni’. Il-bidliet fil-ħajja ma jsirux bl-użu tal-forza, imma bil-persważjoni u l-konvinzjoni. Isiru billi wieħed jispjega u jidħol fi proċess ta’ djalogu. Ħafna drabi, qabel kull manifestazzjoni pubblika, jkun hemm il-bżonn ta’ perjodu ta’ tixrid korrett tal-informazzjoni, inkella ma jaħdmux. Ikunu kontro-produċenti.

F’Settembru

4. Ngħid iktar dan fid-dawl ta’ dak li tul din il-ġimgħa għandna d-dmir li nfakkru. Id-dmir li ningħaqdu lura ma’ pajjiż li sofra attakk mill-iktar ikrah u l-mewt ta’ diversi bnedmin. Dmir li nieqfu nirriflettu fuq dak li seħħ u fl-inutilità ta’ dak kollu li d-dinja rat quddiemha jsir. Tnejn u għoxrin sena ilu, fil-11 ta’ Settembru 2001, waqafna naraw l-aġir mill-iktar atroċi li laqatna direttament fil-qalb tagħna. Dak fejn numru ta’ ajruplani tal-passiġġieri, li huma minnhom infushom għodda ta’ paċi, ġew użati biex isiru għodda ta’ distruzzjoni. Dawk li raw dan isir quddiemhom baqgħu milquta f’moħħhom. Baqgħu jaraw dak li seħħ, u jifhmu l-effett verament gravi ta’ dawk l-atti. F’dan, però, għandna żewġ dmirijiet illum. L-ewwel: dak li nieqfu u nfakkru; u t-tieni: dak li naraw x’effett dan ħalla fuq ħajjitna u fuq dak tad-dinja kollha.

Ground Zero

5. Trid tkun bla qalb biex illum ma tiqafx u tgħid talba għad-diversi vittmi li tilfu ħajjithom. Dawk li meta tmur fuq il-post fejn kien hemm it-Twin Towers issib isimhom miktub, wieħed wieħed. Dawk li, fir-rispett tad-dinjità tagħhom, ma tniżżlux bħala numru, imma ġiet rispettata l-persuna tagħhom. Lezzjoni li għandha tibqa’ iktar magħha f’soċjetà fejn is-sistema apparentement ‘liberalista’ tagħha moħħha biex tafferma bnedmin fuq oħrajn billi tneħħilhom mid-dinjità li d-Duttrina Soċjali tal-Knisja hija tant ċara fuqha. Proprju llum, waqt li jkunu qed jinqraw l-ismijiet ta’ dawn il-bnedmin, għandna nieqfu u niftakru li s-soċjetà li għandna qed tinsa l-lezzjonijiet tal-passat u qed tonqos mid-dmir li biex dan ma jseħħx mill-ġdid għandha bżonn proċess ta’ informazzjoni. Għarfien aqwa ta’ dak li seħħ, għala seħħ u fl-istess ħin fil-mira li ma jerġax iseħħ.

X’ħadu?

6. Jekk kien hemm min ħaseb li dan ser iġib xi tibdil jew tkissir ta’ soċjetà, pajjiż, ċiviltà u ideat, illum fehem li dan ma sarx. Min kien wara dan il-kunċett, li bih seta’ jaħseb li ser iġib effett ġdid, illum għandu jifhem li dan ma jsirx bil-vjolenza. Id-demokrazija, anke jekk feruta, baqgħet għaddejja. Il-Kostituzzjoni Amerikana, anke jekk sfidata, baqgħet hemm, taħdem u tiggarantixxi l-istituzzjonijiet. F’dan kollu, wieħed għandu jifhem iktar li l-azzjonijiet ħżiena, il-banalità assoluta tal-ħażen ma ġġib xejn lura. Diversi mietu, uħud ċappsu jdejhom bid-demm, imma la twieldet soċjetà ġdida u anqas ma kibret xi tama differenti. Sar biss iktar telf ta’ ħin fil-proċess inevitabbli li l-bniedem irid jieħu sabiex jikber fiċ-ċiviltà. Il-pajjiżi li minnhom twieldu dawn l-ideat reattivi għall-oċċidentaliżmu ma mxewx ’il quddiem b’dan. Anzi, raw diffikultajiet kbar.

Fir-responsabbiltà

7. F’dan, proprju huwa iktar ċar li l-aġir pubbliku ta’ mexxejja u ta’ soċjetà jrid jimmira li din tibni lilha nfisha fuq atti tajba. Dawk li jġibu l-ġid personali lill-bniedem, kif ukoll li jwasslu għall-ġid komuni. Aħna parti minn dan il-proċess u rridu napprezzaw iktar li dan kollu jista’ jseħħ jekk nitgħallmu mill-iżbalji tal-passat. M’għandniex, anqas, bħala bnedmin iffurmati fil-prinċipji Nsara, nibqgħu nkunu biss dawk li jinsistu sabiex jiġu wżati mezzi paċifiċi. Li nibqgħu mpenjati sabiex ngħinu lil dawk li għandhom inqas, li nemmnu li l-ġustizzja soċjali hija għodda essenzjali għall-paċi. F’dan, iktar, wara tnejn u għoxrin sena rridu nassiguraw li ma ninsewx billi naħdmu sabiex inħallu soċjetà, dinja, aqwa milli kellna jew milli għandna.