Ħarisna mix-xibka tan-Nassaba

 1.    Dak li seħħ tul din il-ġimgħa wassal għal diversi biex jifhmu ftit iktar dak kollu li, kif qed naraw, inħema fid-dlam.  L-eventi juru paġni oħra tal-kumplikazzjonijiet li hemm.  F’pajjiż li r-realtà hija li l-bnedmin fid-dinja tad-delinkwenza ħassew li għandhom ‘spazju’ u ‘libertà’ f’idejhom, li fihom jistgħu jaslu li jeliminaw oħrajn.  Dak li seħħ verament għad irridu nkunu nafu mix-xiehda u mir-rapporti ta’ dawk li għandhom id-dmir li jinvestigaw.  Għad irridu nisiltu l-verità min-nuqqas tagħha.  Il-qlajja mill-fatti.  Kawtela u attenzjoni huma d-direzzjonijiet li għandna nsegwu biex ma nittiħdux fejn ħaddieħor, għar-raġunijiet tiegħu, iridna mmorru.  Fit-triq lejn is-sewwa ma nsibux ruħna f’dawk li jwasslu għal sqaqien.

 

Ċlampu

 

2.    Il-Ġimgħa filgħodu, il-pajjiż qam f’temp imsaħħab u mdallam.  Qam jifhem li għal snin ġie mċaħħad mid-dawl tas-sewwa.  Għax il-poplu għex fil-messaġġ li xejn m’hu xejn.  Fil-ħsieb li l-valuri t-tajba m’hemmx bżonn daqshekk tagħhom, u li l-aspett ekonomiku huwa iktar importanti.  Id-direzzjoni kienet li ladarba hawn il-flus fl-idejn, dan waħdu jfisser li hawn ukoll tmexxija li tixraq lill-pajjiż.  Forsi sforz in-nuqqas ta’ maturità u esperjenza politika.  Forsi wkoll għax ikun hemm diġà f’moħħ il-bniedem il-ħsieb, il-pre-dispożizzjoni, li wieħed jgħid ħaġa mentri fil-fatt iwettaq, jew jippermetti, li jsir il-kontra.  Ċertament li l-mekkaniżmu ntern ta’ kif kienu jittieħdu d-deċiżjonijiet u r-raġunijiet warajhom kellu l-piż tiegħu.

 

Fit-triq

 

3.    Fir-realtà, il-pajjiż qiegħed fit-triq biex jipprova jiddritta l-iżbalji tal-passat.  Hemm min qiegħed jipprova jieħu kredtu politiku għal dan.  Biss, fir-realtà hemm żewġ punti li joħorġu.  L-ewwel: huwa Gvern b’maġġoranza Laburista li qiegħed jipprova jissupera u jnaddaf dak li ħalla warajh ta’ qablu.  Hemm proċess li fih tallum qiegħed, fid-dikjarazzjonijiet pubbliċi jgħid li m’għandux x’jaqsam ma’ ta’ qablu.  Mhux biss fl-aġir, imma wkoll fil-bnedmin li jikkomponuh.  F’kelma oħra, il-Gvern tallum jistrieħ fuq il-maġġoranza li ġieb ta’ qablu, imma fl-istess ħin irid jiddistakka ruħu minnu.  Fit-tieni, però, waqt li qiegħed għaddej b’dan, huwa qiegħed indirettament, fl-istess ħin ikun huwa stess li jesponi kemm l-affarijiet kienu żbaljati qabel.  Waqt li kienet qed tiġi ndirizzata konferenza tal-aħbarijiet fl-aqwa ħin għas-smigħ, il-pajjiż kien wieqaf jisma’.  Jiġbor fih il-punti li saru, u fl-istess ħin jifhem ferm u ferm iktar il-gravità tal-pożizzjoni.

 

Għexna dan

 

4.    Meta tneħħi l-gwardjani u dawk li jservu ‘l-poplu biex iħarsuh, tkun qed tiftaħ iktar il-bibien għall-ulied li jinsabu fid-dell.  Mill-bidunett tat-tmexxija fl-Amministrazzjoni preżenti sar dan.  Twarrbu ħafna li kienu taw snin u ħajja sabiex, kif ngħidu, is-sewwa ma jonqosx.  Dan sar b’direzzjoni ċara.  Ħafna minn dawn il-bnedmin ma setgħux jifhmu, u wħud ukoll ħasbu li kienu wettqu xi ħaġa li  ma kellhomx.  Imma llum il-ġurnata qed naraw dejjem iktar ir-riżultat.  Qed immissu l-konsegwenzi ta’ dawk il-passi.  Jekk tneħħi l-esperjenza li takkumula f’dan is-settur, tkun qed tmexxi lil ħaddieħor biex isibha iktar faċli biex iwettaq dak li qed nisimgħu bih.  Ħaġa li, neċessarjament, fiha nfisha ġġib lill-oħra.

 

Tarma lura

 

5.    Biex tarma lura dak li tkun żarmajt huwa ferm iktar diffiċli.  L-ispazju jkun ġie okkupat minn oħrajn.  Mhux biss, imma fil-frattemp trid tiffaċċja l-konsegwenzi, l-effetti ta’ dak li tkun ħallejt jgħaddi.  Il-Gvern preżenti qiegħed jipprova jerġa’ jġib l-affarijiet kif kienu.  Qiegħed iwettaq dan proprju għax ta’ qablu żarma li kien hemm.  Ir-responsabbiltà politika hija fuq dawk li kienu jmexxu pajjiż f’isem mandat elettorali li kien preċiżament il-kontra.  Iddikjaraw ħaġa, u wettqu oħra.  Din hija r-realtà li ċertament min-naħa tal-Gvern preżenti mhix sejra tingħad.  Mhux ser ikun hemm ammissjoni tal-iżbalji.  Ser ikun hemm biss dawk li jinfurmaw b’dak li ġara, bħallikieku jistgħu jieħdu xi mertu tiegħu.  Imma l-effett veru huwa li, fl-istess waqt, impliċitament qed jaċċettaw kemm hemm konsegwenzi li jridu jiġu ffaċċjati.

 

Mhux f’li kieku

 

6.    M’għandniex il-lussu li nħarsu akkademikament lejn is-sitwazzjoni.  Illum hemm il-konsegwenzi.  Hemm persuni fis-soċjetà li tilfu ħajjithom.  Persuni li nqatlu kiesaħ u biered.  Persuni li kienu fir-riskju għal ħajjithom u ma ngħatawx il-protezzjoni li kien ħaqqhom.  Ġew abbandunati minn Stat li abbanduna lilu nnifsu.  Ġew imħollija jfendu għal rashom f’soċjetà li, suppost, tħares il-membri tagħha.  Nistgħu niddikjaraw ħafna llum.  Imma dik hija l-pożizzjoni, u dawk li nqatlu, ma nistgħux inġibuhom lura.  Nikkommemorawhom u niftakru fihom.  Imma r-realtà hija li dan seħħ f’pajjiż bħal tagħna, li minn dak li ġie mwiegħed lilu, wieħed kien jippretendi li dan ma jseħħx.

 

Lejn il-futur

 

7.    Il-futur jiddependi fuq ħafna fatturi.  Jiddependi fuq kemm ser isir sforz sabiex toħroġ il-verità sħiħa.  L-Istat ġieb lilu nnifsu dipendenti fuq proprju dawk li ppermettilhom.  Il-kelma tagħhom issa għandha, u ser tingħatalha saħħa li s-soltu ma jkollhiex.  Mhux biss, imma ser tibqa’ f’dik li hija.  L-ispazju għal dan wieħed jifhmu iktar meta jqegħdu fil-kuntest attwali, bil-kurrenti u l-kumplikazzjonijiet politiċi li twieldu fil-bidla bejn amministrazzjoni u oħra fi ħdan l-istess partit.  Is-soċjetà tagħna għandha, oġġettivament, il-bżonn ta’ tmexxija ferm aħjar milli għandha.  Waħda, f’dan, distakkata.  Għax għandha bżonn, fuq kollox, li l-istituzzjonijiet demokratiċi jitmexxew minn min m’għandux rabtiet.  Minn min huwa, f’dan, indipendenti u jista’ jieħu deċiżjonijiet iktar fil-fond.

 

Limitazzjonijiet

 

8.    Hemm, f’dan kollu, il-limitazzjonijiet umani.  Dawk imwielda mill-kundizzjoni tagħna bħala bnedmin.  Imma rridu, f’dan, inħarsu lejn il-futur u nifhmu l-passat tagħna.  Il-bidla, jum wara jum, hija l-alternattiva unika li tista’ ssarraf fi proċess ta’ verità u ġustizzja.  Waħda li hija kredibbli.  Waħda li tiġi emmnuta li qed issir sewwa, u li mhix iżżomm xejn lura milli joħroġ fil-pubbliku.  Il-proċess għal dan fih tiegħu.  Proprju għalhekk li l-Gvern preżenti qiegħed jinseġ ix-‘xibka’ li huwa jista’ jwettaq dak li, fil-fatt, huwa evidenti li oġġettivament ma jistax.  Għax wieħed jista’ jistaqsi: kif jista’ jassigura dan, meta hemm persuni li fil-passat mexxew, li għandhom forom varji ta’ responsabbiltà politika?  Proprju għalhekk li f’dan il-Ħadd wara din il-ġimgħa, għandna nħarsu lilna nfusna mix-xibka tan-Nassaba.