1. Dak li seħħ tul din il-ġimgħa wassal għal diversi biex jifhmu ftit iktar dak kollu li, kif qed naraw, inħema fid-dlam. L-eventi juru paġni oħra tal-kumplikazzjonijiet li hemm. F’pajjiż li r-realtà hija li l-bnedmin fid-dinja tad-delinkwenza ħassew li għandhom ‘spazju’ u ‘libertà’ f’idejhom, li fihom jistgħu jaslu li jeliminaw oħrajn. Dak li seħħ verament għad irridu nkunu nafu mix-xiehda u mir-rapporti ta’ dawk li għandhom id-dmir li jinvestigaw. Għad irridu nisiltu l-verità min-nuqqas tagħha. Il-qlajja mill-fatti. Kawtela u attenzjoni huma d-direzzjonijiet li għandna nsegwu biex ma nittiħdux fejn ħaddieħor, għar-raġunijiet tiegħu, iridna mmorru. Fit-triq lejn is-sewwa ma nsibux ruħna f’dawk li jwasslu għal sqaqien.
Ċlampu
2. Il-Ġimgħa filgħodu, il-pajjiż qam f’temp imsaħħab u mdallam. Qam jifhem li għal snin ġie mċaħħad mid-dawl
tas-sewwa. Għax il-poplu għex fil-messaġġ
li xejn m’hu xejn. Fil-ħsieb li l-valuri
t-tajba m’hemmx bżonn daqshekk tagħhom, u li l-aspett ekonomiku huwa iktar
importanti. Id-direzzjoni kienet li
ladarba hawn il-flus fl-idejn, dan waħdu jfisser li hawn ukoll tmexxija li
tixraq lill-pajjiż. Forsi sforz
in-nuqqas ta’ maturità u esperjenza politika.
Forsi wkoll għax ikun hemm diġà f’moħħ il-bniedem il-ħsieb,
il-pre-dispożizzjoni, li wieħed jgħid ħaġa mentri fil-fatt iwettaq, jew
jippermetti, li jsir il-kontra.
Ċertament li l-mekkaniżmu ntern ta’ kif kienu jittieħdu d-deċiżjonijiet
u r-raġunijiet warajhom kellu l-piż tiegħu.
Fit-triq
3. Fir-realtà, il-pajjiż qiegħed fit-triq biex jipprova jiddritta
l-iżbalji tal-passat. Hemm min qiegħed
jipprova jieħu kredtu politiku għal dan.
Biss, fir-realtà hemm żewġ punti li joħorġu. L-ewwel: huwa Gvern b’maġġoranza Laburista li
qiegħed jipprova jissupera u jnaddaf dak li ħalla warajh ta’ qablu. Hemm proċess li fih tallum qiegħed,
fid-dikjarazzjonijiet pubbliċi jgħid li m’għandux x’jaqsam ma’ ta’ qablu. Mhux biss fl-aġir, imma wkoll fil-bnedmin li
jikkomponuh. F’kelma oħra, il-Gvern tallum
jistrieħ fuq il-maġġoranza li ġieb ta’ qablu, imma fl-istess ħin irid
jiddistakka ruħu minnu. Fit-tieni, però,
waqt li qiegħed għaddej b’dan, huwa qiegħed indirettament, fl-istess ħin ikun
huwa stess li jesponi kemm l-affarijiet kienu żbaljati qabel. Waqt li kienet qed tiġi ndirizzata konferenza
tal-aħbarijiet fl-aqwa ħin għas-smigħ, il-pajjiż kien wieqaf jisma’. Jiġbor fih il-punti li saru, u fl-istess ħin
jifhem ferm u ferm iktar il-gravità tal-pożizzjoni.
Għexna dan
4. Meta tneħħi l-gwardjani u dawk li jservu ‘l-poplu biex iħarsuh,
tkun qed tiftaħ iktar il-bibien għall-ulied li jinsabu fid-dell. Mill-bidunett tat-tmexxija
fl-Amministrazzjoni preżenti sar dan.
Twarrbu ħafna li kienu taw snin u ħajja sabiex, kif ngħidu, is-sewwa ma jonqosx. Dan sar b’direzzjoni ċara. Ħafna minn dawn il-bnedmin ma setgħux jifhmu,
u wħud ukoll ħasbu li kienu wettqu xi ħaġa li
ma kellhomx. Imma llum il-ġurnata
qed naraw dejjem iktar ir-riżultat. Qed
immissu l-konsegwenzi ta’ dawk il-passi.
Jekk tneħħi l-esperjenza li takkumula f’dan is-settur, tkun qed tmexxi
lil ħaddieħor biex isibha iktar faċli biex iwettaq dak li qed nisimgħu
bih. Ħaġa li, neċessarjament, fiha
nfisha ġġib lill-oħra.
Tarma lura
5. Biex tarma lura dak li tkun żarmajt huwa ferm iktar
diffiċli. L-ispazju jkun ġie okkupat
minn oħrajn. Mhux biss, imma
fil-frattemp trid tiffaċċja l-konsegwenzi, l-effetti ta’ dak li tkun ħallejt
jgħaddi. Il-Gvern preżenti qiegħed
jipprova jerġa’ jġib l-affarijiet kif kienu.
Qiegħed iwettaq dan proprju għax ta’ qablu żarma li kien hemm. Ir-responsabbiltà politika hija fuq dawk li
kienu jmexxu pajjiż f’isem mandat elettorali li kien preċiżament
il-kontra. Iddikjaraw ħaġa, u wettqu
oħra. Din hija r-realtà li ċertament
min-naħa tal-Gvern preżenti mhix sejra tingħad.
Mhux ser ikun hemm ammissjoni tal-iżbalji. Ser ikun hemm biss dawk li jinfurmaw b’dak li
ġara, bħallikieku jistgħu jieħdu xi mertu tiegħu. Imma l-effett veru huwa li, fl-istess waqt,
impliċitament qed jaċċettaw kemm hemm konsegwenzi li jridu jiġu ffaċċjati.
Mhux f’li kieku
6. M’għandniex il-lussu li nħarsu akkademikament lejn
is-sitwazzjoni. Illum hemm
il-konsegwenzi. Hemm persuni fis-soċjetà
li tilfu ħajjithom. Persuni li nqatlu
kiesaħ u biered. Persuni li kienu
fir-riskju għal ħajjithom u ma ngħatawx il-protezzjoni li kien ħaqqhom. Ġew abbandunati minn Stat li abbanduna lilu
nnifsu. Ġew imħollija jfendu għal rashom
f’soċjetà li, suppost, tħares il-membri tagħha.
Nistgħu niddikjaraw ħafna llum.
Imma dik hija l-pożizzjoni, u dawk li nqatlu, ma nistgħux inġibuhom
lura. Nikkommemorawhom u niftakru
fihom. Imma r-realtà hija li dan seħħ
f’pajjiż bħal tagħna, li minn dak li ġie mwiegħed lilu, wieħed kien jippretendi
li dan ma jseħħx.
Lejn il-futur
7. Il-futur jiddependi fuq ħafna fatturi. Jiddependi fuq kemm ser isir sforz sabiex
toħroġ il-verità sħiħa. L-Istat ġieb
lilu nnifsu dipendenti fuq proprju dawk li ppermettilhom. Il-kelma tagħhom issa għandha, u ser
tingħatalha saħħa li s-soltu ma jkollhiex.
Mhux biss, imma ser tibqa’ f’dik li hija. L-ispazju għal dan wieħed jifhmu iktar meta
jqegħdu fil-kuntest attwali, bil-kurrenti u l-kumplikazzjonijiet politiċi li
twieldu fil-bidla bejn amministrazzjoni u oħra fi ħdan l-istess partit. Is-soċjetà tagħna għandha, oġġettivament,
il-bżonn ta’ tmexxija ferm aħjar milli għandha.
Waħda, f’dan, distakkata. Għax
għandha bżonn, fuq kollox, li l-istituzzjonijiet demokratiċi jitmexxew minn min
m’għandux rabtiet. Minn min huwa, f’dan,
indipendenti u jista’ jieħu deċiżjonijiet iktar fil-fond.
Limitazzjonijiet
8. Hemm, f’dan kollu, il-limitazzjonijiet umani. Dawk imwielda mill-kundizzjoni tagħna bħala
bnedmin. Imma rridu, f’dan, inħarsu lejn
il-futur u nifhmu l-passat tagħna.
Il-bidla, jum wara jum, hija l-alternattiva unika li tista’ ssarraf fi
proċess ta’ verità u ġustizzja. Waħda li
hija kredibbli. Waħda li tiġi emmnuta li
qed issir sewwa, u li mhix iżżomm xejn lura milli joħroġ fil-pubbliku. Il-proċess għal dan fih tiegħu. Proprju għalhekk li l-Gvern preżenti qiegħed
jinseġ ix-‘xibka’ li huwa jista’ jwettaq dak li, fil-fatt, huwa evidenti li
oġġettivament ma jistax. Għax wieħed
jista’ jistaqsi: kif jista’ jassigura dan, meta hemm persuni li fil-passat
mexxew, li għandhom forom varji ta’ responsabbiltà politika? Proprju għalhekk li f’dan il-Ħadd wara din
il-ġimgħa, għandna nħarsu lilna nfusna mix-xibka tan-Nassaba.
No comments:
Post a Comment