L-Estremizmu Sqaq Zbaljat.

1.Tghodda b’wahda l-Austrija u tiehodha b’lezzjoni l-bqija tal-Unjoni Ewropeja. L-elezzjoni presidenzjali gewwa dak il-pajjiz fiha hafna messaggi, l-iktar b’gabriet tajba ta’ zbalji. Il-partiti li mexxew u kattru lil dan il-poplu sabu ruhom maqtugha barra mill-kunsensi elettorali. Fuq nahha spicca Alexander Van der Bellen kandidat tal-partit ekologista fuq l-ohra Norbert Hofer fuq il-lemin estrem. Il-vot kien ras imb’ras u ntrebah minn Van der Bellen b’margini zghir ta’ 31,000 vot  fil-fuq minn erbgha miljun ruh. Konna vicin li nergghu nsibu ruhna b’mexxej bin l-estremizmu lemini f’parti mill-qalba ewropeja.

L-Linja Moderata.

2. Il-politika li mexxiet lill-unjoni ewropeja kienet bbazata u gwidata minn partiti li ma hadux linji estremisti imma zammew ruhhom mal-linja moderata. Hija din li thalli l-bibien miftuha ghad-djalogu, ghall-kompromess li fl-ahhar ggib lil kull nahha wara posizzjoni komuni. Diversi li jgarbu ftit esperjenza fil-politika jgharfu li ma jistghux jimxu wahedhom imma ghandhom bzonn l-kunsens u l-appogg ta’ ohrajn. L-idejat taghhom, d-direzzjonijiet li jridu jiehdu fis-socjeta jkunu iktar b’sahhithom meta wiehed jimxi fuq il-linja tan-nofs. La jwebbes rasu iz-zejjed u anqas jabbanduna dak li ried originarjament jikseb.

Process li jgibna flimkien.

3.Is-sistema demokratika hija mibnija proprju fuq dan. Process li jgibna bid-diskussjoni lejn linji ta’ konvergenza u mhux ta’ antagonizmu. Wiehed li jghin sabiex jsir uzu mir-raguni fi hdan l-forzi politici li huma presenti, rappresentati u attivi. Ghalhekk jikseb iktar pajjiz u poplu meta min nahha u ohra tal-kamra tad-deputati jkun hemm rikonoxximent ta’ dak li sar qabel u li huwa sewwa. Min jigi jitkellem li d-dinja bdiet minnu, jew li qabel  ma gara xejn jkun qieghed jizbalja mieghu innifsu u mal-ohrajn. Biex dan il-poplu qieghed fejn qieghed fit-tajjeb wasal ghax diversi minn uliedu hadmu ghalih.

L-Metodu huwa essenzjali.

4.F’dan hemm dawk li qed jahsbu li l-metodu jistgha jkun li jrid jkun. Ghalihom l-aqwa huwa li jinkiseb dak li jridu jigi kif jigi. Bis-sewwa jew bid-dnewwa. Dan bl-esperjenza ta sekli juri li huwa  zbaljat f’socjeta demokratika. Dittaturi tal-lemin u tax-xellug fl-estremizmu taghhom wasslu lilhom infushom sabiex jagixxu kontra s-sewwa u l-bniedem proprju minhabba dan. Ahna, dejjem jekk ahna irridu il-gid lill-pajjizna, ma nistghux nidhlu f’dan l-isqaq . Zbalji , azzjonijiet hziena li jmorru kontra d-dinjita u l-valuri nsara ma jwasslu ghall-imkien. Jzidu biss fl-izbalji. Litteralment jkattruhom specjalment meta parti biex twiegeb ghall-estermizmu tmur hija ukoll f’dik id-direzzjoni. Wahda li tidher apparentement opposta , necessarja pero’ li finalment tmiss l-istess rizultati.

T-Triq tan-nofs .

5. Diskors zejjed, agir bhal dan ghalhekk jnaqqas d-djalogu, l-posizzjonijiet ta’ ftehim u kompromess. Il-pajjiz taghna ilu wiehed li jippretendi minna l-politici li ma nmorrux f’sitwazzjonijiet ta konfrontazzjoni. Aktar u iktar meta s-sistema elettorali taghna taghti l-ghazla diretta tal-membri parlamentari f’idejn l-votant mhux d-dettata. Il-poplu jrid li jara dawk li huwa jikkonsidra bhala l-ahjar mhuh jahdmu flimkien sabiex jsir il-gid . F’dawn is-snin rajt u nibqa nara dejjem iktar apprezzament lejn min huwa konsidrat politiku li jahseb u jrid jimxi fit-triq tan-nofs. F’dik li twassal ghall-attenzjoni, d-dettall , l-moderazzjoni u ghal dak li huwa gust.

Mhux l-aqwa gimgha.

6.Il-fatt li din il-gimgha bdiet b’konfrontazzjoni diretta fil-parlament partikolarment fil-kumitat li jfassal l-programm tal-hidma parlamentari nhass l-effett taghha. Il-mazz tal-agenda qieghed f’idejn il-Gvern ma hemmx dubbju. Biss meta dan jitressaq b’intransigenza u b’forom ta’ imposizzjoni l-arja tibda titqal. Dak huwa l-ewwel l-post proprju fejn jigi l-ezercitat l-moderazzjoni u l-kompromess minn min jgawdi maggoranza daqshekk qawwija. It-tieni meta dik in-nahha tmur ghall-estermizmu allura tkun qedha tibghat barra messaggi ta instabbilita ghax tkun qedha turi li hemm sitwazzjoni tant gravi li ma tridx tirraguna. L-assenza tal-Kap tal-kamra l-Ministru Louis Grech nhasset sew.

Inharsu il-quddiem?.

7.D-dibattiti fuq z-zewg mozzjonijiet saru. Parti mir-raguni vinciet. Instemghu u nghalqu. Fejn l-vucijiet varji hemm gewwa l-pajjiz setgha jarhom u jgharbel dak li nghadd. Kif jghidu hafna qalu taghhom fil-presenza tal-ohrajn imma drabi ukoll wahedhom. Setghu servew ghall-iktar. Setghu wasslu ghall-posizzjonijiet komuni fuq punti li ghadhom f’ras diversi persuni li jahsbu u li jifhmu l-boghod mill-estremizmi dak li huwa sewwa. Ghax kull dibattitu parlamentari huwa opportunita lejn l-qbil. Huwa possibilita li tistgha tinbidel f’probabilita fejn l-estremi jintilfu warajna u naslu b’iktar moderazzjoni. 

Kull nahha ghandha x’taghti.       

8. Biss l-parlament ma huwiex Qorti. Ir-regoli tal-procedura jridu jigu segwiti biss s-sejhiet ghar-raguni ma ghandhomx limitu. La hemm l-ewwel Qorti ,la appelli u anqas ritrattazzjonijiet l-argumenti jinghalqu mhux proceduralment imma b’kunsens generali u nazzjonali. L-estremizmu politiku biss jaf jwassal biex jghalaq lill-ohrajn barra. Ghax t-twaqqif ta’ argument politiku li jibqa minghajr soluzzjoni jsehh generalment f’socjetajiet fejn hemm dittaturi mhux fid-demokraziji. Ghax meta d-doza u l-livell tat-temperatura politika titla l-fuq specjalment meta nahha tinjora t-talbiet legittimi tal-ohra hemm nkunu sejrin. Dan f’kuntrast meta fil-verita nafu li kull nahha ghandha l-kontribut validu taghha x’taghti u l-opposizzjoni ghalhekk tesigi li tigi rispettata mhux injorata. Din hija d-demokrazzija li ser nkomplu nahdmu fiha sabiex ma nidhlux fl-isqaqien tal-estremizmu.