1. Ma
hemmx bżonn ħafna trattati twal fuq kitbet Karl Marx u s-segwaċi tiegħu. Ninsab żgur fl-aħħar ta’ l-iskaluna biex
nazzarda din it-triq però llum, wara tant snin, naħseb li tajjeb li wieħed
jipprova jagħmel ftit riflessjonijiet ġenerali.
Ma rridx ngħid li huwa żbaljat li wieħed jerġa’ jara mill-ġdid kitbet
Marx, Engels, Lenin, Rosa Luxemburg u l-oħrajn kollha. Dan anzi huwa tant parti mill-istorja
tad-dinja li nistgħu nifhmuha aħjar jekk naqrawhom u naraw x’qalu u x’effetti
ħolqu kitbiethom. Għalhekk, għalkemm
jidher mill-iktar ċar li s-soċjaliżmu m’għadux ileqq ħafna, xorta huwa parti
minn ħsieb, forza li l-bniedem ivvinta sabiex jipprova jibdel. Kemm dan irnexxielu rridu naraw u titkellem
l-istorja.
2. It-tlugħ
u l-waqa’ tal-Ħajt ta’ Berlin immarkaw il-bidu u tmiem id-dominanza Sovjetika,
ma hemmx dubju, però rridu naċċettaw li l-marksiżmu kien diġà spiċċa
qabel. Fil-ħidma ta’ kull ġurnata, minn
forza ta’ progress fir-realtà saret waħda ta’ rigress. Minn forza ta’ qawmien mill-ġdid saret waħda
ta’ distruzzjoni. Anzi, wara
r-rivoluzzjoni, dawk li ħadu l-poter f’idejhom assiguraw li jsiru forza
konservattiva. Ma riedu jbiddlu xejn u
rajna, anzi, kif il-poter tant beda tielgħa għal rashom li kienu saru theddida
għad-dinja. Kultura differenti ta’ kif
tittratta l-poter ta’ l-Istat. Waħda li
għad għandha l-effetti tagħha.
3. Is-sabiħ
ta’ kollox kien li tul l-eżistenza ta’ l-Unjoni Sovjetika, l-pajjiżi l-oħra
fl-Ewropa kellhom partiti soċjalisti u komunisti b’saħħithom. Kif spiċċa kollox, spiċċaw huma wkoll. Iddisintegraw ruħhom, kważi sparixxew f’numru
ta’ Stati. Biss dan ma fissirx li kitbet
is-soċjalisti ma baqgħetx tinfluwenza lil politiċi oħra f’irkejjen oħra
tad-dinja. Dak baqa’ hemm,
b’manifestazzjonijiet varji li huma stess sabu ruħhom suġġetti ta’ studji
varji.
4. Għax
għalkemm ma hemmx dubju li huma l-prinċipji li l-partit iħaddan li għandhom
jagħtuh direzzjoni l-ewwel, u wara jservu ta’ kalamiti għal bnedmin oħra sabiex
jinġabru u jingħaqdu fih, hawn għandna iktar x’nifhmu. Jekk il-mexxejja ta’ materjaliżmu storiku jew
anti-storiku huwa parti mill-iżvilupp “naturali” ta’ soċjetà mmexxija
mill-bnedmin, irridu naraw iktar ‘il quddiem.
Biss, irridu naċċettaw li s-soċjaliżmu ser jibqa’ mmarkat bl-abbiltà
tiegħu li jinqasam f’biċċiet li wara jikkuntrastaw lil xulxin. Il-varjetà ta’ soċjaliżmi u komuniżmi li d-dinja
rat u għadha tara huwa verament interessanti.
5. Ngħid
dan għax apparti l-istorja politika fl-Ewropa sħiħa hawn ukoll ċirkostanzi oħra
li jimmeritaw attenzjoni. Laqatni
reċentement dak li qiegħed jiġri ġewwa n-Nepal, dak il-pajjiż mgħaffeġ bejn
tant kulturi. Hawn għandna żewġ ulied
il-komuniżmu jikkumbattu kontra xulxin bħala Gvern u Oppożizzjoni. Mhux biss, imma hemm akkużi reċiproċi ta’
vjolenza fuq membri tal-partiti opposti.
F’dan l-Istat hemm partit marksista-leninista li huwa fil-gvern immexxi
minn Kumar Nepal u fl-oppożizzjoni wieħed marxista mmexxi minn Prachanda. Ftit xhur ilu kienu t-tnejn fil-gvern
f’koalizzjoni, biss iġġieldu meta l-partit Maosta ried idaħħal fil-forzi armati
tletin elf persuna li kienu gwerillieri.
Dak allarma l-maoisti-leninisti u spiċċa kollox. Qed jiġġieldu ġlied kbir li l-futur biss irid
jgħidilna fejn ser jaslu.
6. Ideoloġikament
fuq il-karta jidher li ma hemmx xi punti li ma jistgħux jaqblu fuqhom u
l-bandieri tagħhom it-tnejn huma ħomor bil-falċi u l-martell, imma l-ġlied bejn
il-bnedmin ma jistax jinġabar. Min huwa
llum il-veru soċjalist ġewwa dak il-pajjiż ftit jafu. It-tnejn jgħidu li huma ulied veri. Ir-realtà hija li s-soċjaliżmu spiċċa
f’sempliċi ġlied għall-poter, mingħajr ebda forma ta’ prinċipji ta’ xejn. Anzi, l-ideoloġija tidħol biss sakemm hija
parti mit-tgħajjir ta’ naħa lejn l-oħra, il-bqija poter għal wiċċ il-poter.
7. Id-dinja
rat ħafna esperjenzi bħal dawn.
Il-kitbiet tas-soċjaliżmu llum sejrin lejn din id-direzzjoni
inevitabbli. Dik li fiha tispiċċa
r-relevanza politika u tikber iktar dik storika. L-istorja ta’ l-umanità ma tistax tiċħad
l-eżistenza ta’ dan il-moviment politiku u anzi m’għandhiex għax hemm ħafna
lezzjonijiet x’wieħed jista’ jieħu. Dan
għax serva għal ħaġa u tilef l-importanza għal oħra. Ma hemmx dubju li llum ġie destinat li
jingħalaq darba għal dejjem mill-possibilità li jibqa’ kkunsidrat bħala
soluzzjoni tal-problemi li l-bniedem jiffaċċja.
Biss xorta m’għandux jiġi njorat minn min irid jaħrab l-iżbalji li saru.
*Dan l-artikolu kien deher fl-Illum fil-21 ta Lulju 2009.
No comments:
Post a Comment