1. Ir-rakkont
tal-Passjoni ta’ Sidna Ġesù Kristu huwa ċertament is-suġġett ta’ diversi testi
miktuba minn awturi varji. Kull wieħed,
ġej minn liema sfond kulturali u reliġjuż, jintilef jiddibatti dak li seħħ elfejn
sena ilu. Tiskanta, forsi, l-iktar meta
tiltaqa’ ma’ bnedmin li mhumiex neċessarjament Insara, jew teoloġi, jew
avukati, x’jaħsbu u x’jgħidu. Hemm
varjetà ta’ filosfi u ġuristi li jittrattaw fil-fond, u li biex iwettqu dan
jidħlu f’riċerka partikolari ħafna.
2. F’dan, ftit
snin ilu, wara li kont ġejt introdott għal Giorgio Agamben, li jonqosni naqra
ħafna iktar minn kitbietu, kont ordnajt u qrajt librett tiegħu bit-titolu
‘Pilato e Gesù’. Agamben huwa filosfu
intelliġenti ħafna, forsi l-iktar magħruf għall-ktieb tiegħu ‘Homo Sacer’.
3. Din il-kitba
ġibditni, sija għax insegwi b’ċertu attenzjoni l-proċess legali fil-konfront
ta’ Sidna Ġesù Kristu, sija wkoll għax intlabt xi drabi biex niddiskuti
pubblikament dan is-suġġett. Nammetti li
sibt dan il-librett verament sabiħ.
Mhuwiex fit-tul, imma jista’ jservi għal dawk li jew sejrin irtir, jew
inkella li m’għandhomx ħin għad-dispożizzjoni tagħhom.
Żewġ uċuħ ta’ Pilatu
4. Il-ktejjeb, li
fih 67 paġna, jitlaq minn aspett storiku ta’ dan il-proċess. L-ewwel jidħol fir-riċerka ta’ kitba li mhix
daqshekk soda. Jiddiskuti żewġ faċċati
li ġew trasmessi fil-kelma li tgħaddi minn ġenerazzjoni għall-oħra. L-awtur iħares lejn żewġ aspetti
‘leġġendarji’. Dan fis-sens li jaqbad
l-ewwel dak marbut mal-allegata konverżjoni għall-Kristjaneżmu ta’ Pilatu. Fil-proċess jiġi identifikat dan għax
il-Gvernatur u l-mara jidhru li qegħdin fit-triq li jirrikonoxxu li Sidna Ġesù
huwa innoċenti u ma għandux ħtija, u jikkonvertu. Fuq l-oħra, il-ħażen ta’ Pilatu, dak li kkundanna
u li ġie msejjaħ minn Tiberju l-Imperatur biex jagħti kont tal-għemil żbaljat
tiegħu. Jiġi kkundannat, imma l-kitba
tgħid li ebda xmara jew art ma trid taċċetta ġismu.
‘Cognitio extra ordinem’
5. Wara nsibu
l-proċess legali analizzat f’iktar dettall.
F’seba’ partijiet jinqasam il-ġudizzju tal-Prefett tal-Ġudea, ‘l hekk
imsejjaħ “Krisis”. Il-proċedura
prattikata f’dak iż-żmien fil-kamp tad-dritt penali Ruman, u ċioè Cognitio extra ordinem, fejn min
jippresjedi jrid l-ewwel jistaqsi lill-akkużat, sabiex mit-tweġibiet jifformola
att ta’ akkuża u wara jipproċedi u jiġġudika.
Il-kitba hija hawn sabiħa, spjegattiva, interessanti ħafna u tiddependi
fuq il-Vanġelu skont San Ġwann.
6. Agamben,
għalkemm mhux ġurista, jsib ruħu maqsum dwar il-validità tal-proċess legali
mingħajr ma jieħu pożizzjoni personali.
Bejn dak li jgħid Salvatore Satta, li jindika li dan huwa “mistero”,
però m’għandux mil-liġi. Jew ta’
Giovanni Rosadi, li jgħid: “Gesù di
Nazareth non fu condannato, ma ucciso; il suo sacrificio non fu una
ingiustizia, fuq un omicidio”.
Inkella dik ta’ Pietro De Francisci, li jgħid li l-proċess ġie
korrettement segwit. Opinjoni li aktar
ma naqra, iktar naqbel magħha.
7. Il-ġudizzju
legali jidħol f’inkwadratura iktar qawwija meta jispjega fi kliem Sengler
Oswald: “Quando Gesù viene portato a
Pilato, due mondi stanno immediatamente e inconciliabilmente di fronte: quello
dei fatti e quello delle verità e con tanta spaventosa chiarezza come mai
altrove nella storia del mondo. Ed è il
mondo dei fatti che deve giudicare quello della verità, il regno temporale che
deve pronunciare un giudizio sul Regno eterno.”
8. Personaġġi f’din ix-xena riportata
fl-isfond tad-differenzi fl-erba’ Vanġeli b’iktar dettall f’dak ta’ San Ġwann,
fejn il-pożizzjoni ta’ Pilatu bħala dak li sal-aħħar jiddikjara lil Sidna Ġesù
Kristu innoċenti diversi drabi tiġi minnu hekk deskritta: “Il canone ermeneutico cui ci atterremo è invece, che solo in quanto
personaggio storico Pilato svolge la sua funzione teologica, e viceversa, che
egli è un personaggio storico solo in quanto svolge una funzione
teologica.” Fejn “Personaggio storico e persona teologica, processo giuridico e crisi
escatologica coincidono senza residui e solo in questa coincidenza solo nel
loro “cadere insieme” essi trovano la loro verita.” Għax
jiġu f’daqqa. Għax jinġabru tajjeb li
jiġu iktar aċċettati u interpretati.
Sentenza jew konsenja
9. B’dettalji
interessanti u ċioè jekk Sidna Ġesù Kristu ġie sentenzjat, ġudikat minn Pilatu,
jew inkella “konsenjat”, mgħoddi mingħajr sentenza. Fejn jingħad: “Non è nemmeno chiaro chi giudichi se il Giudice legalmente investito
dal potere terreno o il Giudice per schermo (Kristu mlibbes il-porpora u
mżeblah). Che rappresenta il Regno che
non è di questo mondo. È possibile,
anzi, che nessuno dei due pronunci veramente un giudizio.”
10. Il-kwistjoni
tal-konsenja lil-Lhud turi iktar profondità fil-ħsieb u riflessjoni
tal-awtur. L-ewwel: proċess li m’għandux
ġudizzju, sentenza finali. It-tieni:
l-effett ta’ piena esegwita mingħajr ma ġiet inflitta. It-tielet: il-qtil li jseħħ, mhux skont
id-dritt, imma fil-verità huwa responsabbiltà diretta ta’ dawk il-Lhud li
nġabru. Ir-raba’, għalhekk,
il-konsegwenza hija li mhix deċiżjoni Rumana waħedha, imma waħda li hija
esegwita konġuntement. Kif jgħid
l-awtur: “qui tuttavia nulla appare a un processo senza giudizio segue una pena
capitale senza condanna.”
11. Huwa ktejjeb
mill-isbaħ, interessanti u li jimmerita l-attenzjoni tagħkom.
No comments:
Post a Comment