1. Nisimgħu ħafna, u ħafna wkoll, ħwejjeġ bla
sens dwar is-separazzjoni bejn il-Knisja u l-Istat. Fuq dan, ftit jiem ilu ġiet quddiemi din
il-kitba ta’ Harold J. Berman: “I am convinced that we have heard too much
about the separation of law and religion and not enough about their fundamental
unity”.[1] Huwa jkompli, interessament, hekk: “When
prevailing concepts of law and of religion become too narrow, and hence the
links between the dimensions are broken, a society becomes demoralized. The existing institutional structures and
processes lose their sanctity, and conversely, the sacred values upon which our
society is founded are viewed as mere hypocrisy”. Dawn huma ideat, konklużjonijiet li wasal
għalihom dan il-professur tal-liġi, li għalija jiftħu l-bieb għal iktar
riflessjonijiet tul din il-ġimgħa li għandha importanza partikolari oħra.
2. Għax tul din il-ġimgħa nfakkru t-tlieta u
sittin anniversarju mill-mewt tal-mibki Alcide de Gasperi, li miet fid-19 ta’
Awissu 1954. Bniedem li anke jekk ma
tħaddanx l-ideali politiċi tiegħu, dawk demokratiċi-Kristjani, trid
tirrikonoxxi li kellu ħajja mimlija. Ma
kinetx waħda faċli, imma waħda li sarrfet f’diversi diffikultajiet, frott
il-fatt li bħala Nisrani qiegħed lilu nnifsu għas-servizz tal-proxxmu. Imwieled fl-1881 taħt dak li kien għadu
l-Imperu Awstro-Ungariku; ġej minn familja umili li frott is-sagrifiċċji li
għamlu studja l-Università u ggradwa fil-Letteratura u l-Filosofija. Fl-1911 sab ruħu membru parlamentari f’dak
Awstrijaku taħt l-Unione Politica Popolare del Trentino.
3. Minn hemm, wara l-Ewwel Gwerra Dinjija
fl-1919 ingħaqad ma’ Don Luigi Sturzo għat-twaqqif tal-Partit Popolari
Taljan. U fl-ewwel elezzjonijiet sar
deputat tal-Parlament Taljan mill-1921 sal-1926. Taħt il-faxxiżmu bata iktar. Ġie arrestat f’Marzu tal-1927
għall-attivitajiet u ideat politiċi tiegħu.
Ġie ikkundannat piena ta’ erba’ snin ħabs, li minnhom għamel tmintax-il
xahar, wara li saħħtu tant marret lura li l-Vatikan qabeż għalih. Kif inħeles, għamel żmien tajjeb bla xogħol
sakemm iddaħħal impjegat fil-Librerija Vatikana, fejn dam hemm għal erbatax-il
sena. Kif bdiet tiġi liberata l-Italja
daħal lura fil-politika attiva. Ġie
elett Prim Ministru bejn l-1945 sal-1953, fejn assigura tibdil kbir.
4. Taħt ħidmietu l-pajjiż ma baqax monarkiku
iżda sar repubblikan. Ġie ffirmat
it-trattat ta’ paċi għal tmiem il-gwerra u daħal parti min-NATO. Fuq kollox, ħa ħsieb li jinbeda programm ta’
riforma soċjali u ekonomika, li minnha assigura li l-faqar jonqos u l-pajjiż
jaqbad programm li bih l-industrija tikber.
Il-leġislazzjoni li huwa mexxa, b’mod speċjali dik soċjali kienet,
fil-progress tagħha, pedament essenzjali sabiex il-pajjiż jaqbad it-triq
tad-demokrazija u jirkupra minn dak li għadda minnu matul it-Tieni Gwerra
Dinjija. Kien bniedem tal-Istat però
kien, fuq kollox provvidenzjali li minkejja d-diffikultajiet u
l-kumplikazzjonijiet kollha li sab, mexxa lejn stabilità, progress u ġustizzja
soċjali.
5. Illum għandna diversi diskorsi tiegħu u
kitbiet dwaru, li lkoll jagħtu dawl dwar l-abbiltajiet ta’ bniedem li ħares li
fil-ħidma politika tiegħu jieħu ispirazzjoni u direzzjoni Kristjana. Kien ċar ħafna f’moħħu: dan fejn jibda u fejn
jispiċċa. Laqtitni mill-ġdid kitbet
Giulio Andreotti, li kien viċin ħafna tiegħu f’numru ta’ mumenti. Jagħmel osservazzjoni li: “Nei piccoli cerchi
di formazione, in casa sua o altrove veniva spiegando a noi, molti completament
ignari, che cosa fosse la Democrazia Cristiana”.[2]
6. Andreotti, minn dawk il-lezzjonijiet ikompli
jispjega x’fisser dan għalih. L-ewwel:
“Doveva essere socialmente all’avanguardia e interclassista perché
l’integralismo derivato da un monismo materialistico che prescinda dallo
spirito surroga la religione e assume le funzioni dottrinali della Chiesa”. It-tieni: “Doveva essere laica perché il
partito è uno strumento organizzativo atto a fungere su di un solo settore
della nostra comunità nazionale, quello dello Stato, ed è consapevole che altri
organismi sociali agiscono nello stesso tempo e nello stesso spazio su diversi
piani”. It-tielet: “Doveva essere
anti-totalitaria e anti-fascista per liquidare, oltre agli organismi, anche le
idee, le contraffazioni dottrinarie, i metodi, i costumi del sistema fascista”. Ir-raba’: “Doveva essere tutela dello Stato
Democratico fatto di libera convivenza che rispetti i diritti della persona
umana, la libertà della famiglia, del sindacato, della professione, delle
associazioni intermeida e dei comuni”.
Ideat ċari li jibqgħu rilevanti.
7. Impostazzjoni importanti llum li nerġgħu
nsibu min jipprova jħawwad l-ideat u jirrelega lill-politiku Nisrani bħala dak
li mhuwiex kapaċi jagħmel il-politika t-tajba.
Li suppost li ma jaħsibx għal rasu għax huwa l-id tal-Knisja Kattolika. Fuq dan diversi huma l-kitbiet li jispjegaw
li l-partit demokratiku Nisrani mhuwiex konfessjonali u anqas sempliċement
il-partit tal-Kattoliċi biss. Biss,
f’diskors tiegħu huwa, terġa’, jagħti dimensjoni iktar fonda: “La Chiesa vive e
si evolve nella sua sostanziale permanenza al di sopra dei partiti e dei regimi
politici che passano. Si muove su un
altro piano. È assurdo immaginare
ch’essa dirige un partito o assuma la responsabilità di una politica interna o
internazionale. Questa responsabilità,
in democrazia, appartiene al Parlamento coi suoi partiti e col suo governo”.[3]
8. De Gasperi kien, kif qed naraw ċar ħafna u
fl-istess ħin kapaċi jħares sew fit-tul.
Kien dan għax rigoruż u iebes miegħu nnifsu. Eżempju għall-oħrajn, u kapaċi jipperswadi
mhux b’diskors demagoġiku, imma bl-użu tar-raġuni. Luigi Einaudi, li kien President
tar-Repubblika, kien qal dan dwaru: “Quando penso a lui, l’immagine che mi si
presenta è solo e semple quella dell’uomo di fede che crede in quello che dice
e perciò ha seguito, tiene in pugno i suoi seguaci, si fa rispettare dagli
avversari, fa votare le moltitudini”.[4] Proprju għalhekk li ħalla warajh wirt
kbir. Proprju għalhekk li llum hemm
proċess ta’ beatifikazzjoni li nbeda.
Wieħed imwieled minn dak in-Nisrani li, għax motivat u mnebbaħ minn dan,
ta lilu nnifsu sabiex jikbru l-oħrajn.
Għax in-Nisrani għandu postu fil-politika u kapaċi jserviha mingħajr ma
jitlef ruħu.
No comments:
Post a Comment