Pożizzjoni ċara

1.         Tul dawn l-aħħar erbgħin sena, pajjiżna żamm rabta speċjali mal-pajjiż ħabib tagħna ċ-Ċina.  Minn dawn il-ħamsa u għoxrin sena, kien il-Partit Nazzjonalista fit-tmexxija tal-poplu Malti kollu li ħa ħsieb li jissoda din il-ħbiberija.  F’ebda mument ma abbandunajna lil xulxin iżda assigurajna, bi ftehim bilaterali u koperazzjoni sħiħa, li mmorru lejn tkattir ta’ pediment.  Toroq fid-dinja kulturali, soċjali, edukattiva, ta’ sigurtà, ekonomika, fejn imxejna sew ‘il quddiem.  Hemm sensiela twila ta’ ftehim ta’ koperazzjoni li ġew iffirmati minn numru ta’ ministri Nazzjonalisti, jien inkluż.

2.         Iċ-Ċina hija art kbira u ġeneruża.  Waħda li hija miftuħa għall-koperazzjoni u żvilupp.  Dan aħna ilna li fhimnih u ma qagħdniex lura milli naħdmu biex inkattru dak li jista’ jikber għall-benefiċċju taż-żewġ popli.  Irridu lkoll nammettu li r-rabtiet bejn iż-żewġ popli kibru sew.  Iktar Maltin marru ċ-Ċina u iktar bnedmin fin-negozju daħlu f’rabtiet li minnhom kibru s-swieq tat-tnejn.  Fl-istess ħin, iċ-Ċina appoġġjat u apprezzat ferm iktar il-pożizzjoni tagħna fl-Unjoni Ewropea.

3.         It-twaqqif ta’ Ċentru Kulturali fil-Belt kien u jibqa’ sinjal mill-iktar evidenti ta’ dan kollu.  Post mill-isbaħ li fih hemm, għad-dispożizzjoni tagħna, l-opportunità li nifhmu iktar dan il-pajjiż kbir, b’kultura mill-isbaħ, x’jista’ joffrilna.  Tul dawn l-aħħar snin sar fil-fatt żvilupp ekonomiku u soċjali verament impressjonanti.  Aktar ma wieħed jaqra, aktar ma jsegwi, iktar jinduna li dan huwa poplu li l-ħin kollu qiegħed jissupera lilu nnifsu.  Poplu li huwa bieżel u determinat li jimxi sew ’il quddiem.

4.         Irid jingħad b’mod mill-iktar ċar li l-Partit Nazzjonalista żamm, tul dan il-perjodu, rabta diretta u speċjali mal-poplu Ċiniż.  Mill-ewwel viżta tal-partit fiċ-Ċina sal-lum ma naqset b’ebda mod.  Żammejna kuntatt dirett magħhom u huma magħna mingħajr diffikultà.  Fiż-żmien qasir li qiegħed inkopri d-dekasteru tal-Affarijiet Barranin, dan nista’ nixhdu personalment.  Kelli x-xorti niltaqa’ mal-Ambaxxatur preżenti, kif ukoll li nkun flimkien mal-Kap tal-Partit Simon Busuttil nhar it-Tlieta filgħodu f’laqgħa miegħu.  Fiż-żewġ okkażjonijiet, nista’ nixhed għar-rabtiet ta’ ħbiberija li għandna.

5.         Aħna determinati li nibqgħu fuq din il-linja u ma nippermettux, bla ebda mod, li xi ħadd jipprova jittrasforma lil dan il-pajjiż li huwa ħabib tal-poplu Malti u Għawdxi kollu, f’ballun politiku Malti.  Ngħid dan għax l-aġir tal-Gvern f’dawn l-aħħar ġimgħat kien mill-iktar żbaljat u kundannabbli.  Kien hekk, l-ewwel, għax il-Prim Ministru pprova jagħti l-impressjoni li huwa qiegħed jagħti aktar attenzjoni lir-rabtiet li għandna ma’ dan il-pajjiż milli konna qed nagħtu aħna.  It-tieni, bil-mod żbaljat ta’ kif mexa biex jiffirma ftehim għal koperazzjoni futura.

6.         Il-Gvern preżenti qiegħed jibni fuq dak li ħallejnilu.  Sab sodda mifruxa waħda u tajjeb.  Sab għad-dispożizzjoni tiegħu l-fatt li ċ-Ċina kienet u baqgħet rikonoxxenti lejna li rnexxielna nassistu lil madwar ħamest’elef ċittadin tagħha joħorġu mill-gwerra ċivili Libjana.  Naf x’kienet tfisser għax kont involut direttament fiha u ma kenitx ċajta.  L-Ingliżi jgħidu: “A friend in need is a friend in deed” u għandhom raġun.  Ħallejna ċertament għal din l-amministrazzjoni l-ogħla livell ta’ ħbiberija possibbli.

7.         F’din il-pożizzjoni għalhekk, kien mill-iktar żbaljat li l-Gvern jipprova juri li għamel xi akkwist ikbar milli fil-fatt huwa.  Fir-realtà, beża’ fix-xejn milli jgħid x’attwalment fih il-ftehim li għad irridu nkunu nafu pubblikament id-dettalji tiegħu.  Dan fih innifsu huwa kundannabbli għal żewġ raġunijiet.  L-ewwel, fil-konfront tal-poplu Malti li għandu dritt li jkun jaf; u t-tieni, lejn l-istess Gvern Ċiniż li ddejjaq żgur li jiddaħħal f’din il-linja ta’ politika mill-iktar immatura.  F’ċirkostanzi simili, gvern serju kien jieħu ħsieb: l-ewwel, jinforma ‘l-Oppożizzjoni b’dak li ser iwettaq; u t-tieni, iħabbar pubblikament id-dettalji.

8.         F’dan kollu, il-pożizzjoni tal-Partit Nazzjonalista hija ċara u diretta lejn it-trasparenza.  Trasparenza li fuqha tista’ tibni, għax il-verità u s-sewwa huma l-pedamenti ta’ kull pass progressiv.  Biss, f’ebda mument ma aħna ser innaqqsu jew inbiddlu fir-rabta speċjali li aħna għandna mal-poplu Ċiniż.

L-Elezzjonijiet Ġenerali

1.                  Ġie f’idejja l-ktieb li għadha kif ħarġet il-PIN, Pubblikazzjonijiet Indipendenza, dwar l-elezzjonijiet ġenerali f’pajjiżna ta’ Michael Schiavone.  Kitba ta’ persuna li huwa mimli b’esperjenza politika.  Ngħiduha, min ma jafx jew ma semax b’Michael?  Bniedem li serva fi ħdan il-gazzetti tal-partit għal snin twal.  Serva f’karigi varji.  Jien niftakru b’mod partikolari bħala editur ta’ “il-mument”.  Niftakar li kont miegħu u bil-paċenzja tiegħu nippreparaw ma’ kull ħarġa tal-Ħadd il-paġna tal-Moviment Żgħażagħ tal-partit.  Kien jaf x’inhuwa jinkiteb.  Konxju ta’ dak li gazzetta li dak iż-żmien kienet għadha tibda riedet biex tibda ssib postha u tinbiegħ.  Mingħajr dubju kien irnexxielu jġibha ‘l quddiem u bdejna narawha fl-idejn.  Tinxtara mid-diversi li kienu jippreferu jaqraw bil-lingwa nazzjonali u allura jmorru għat-“Torċa” li kienet b’saħħitha ħafna.  Beda jitkisser monopolju u ġiet stabbilita bħala vuċi li trid tinstema’ u tingħata attenzjoni.

2.                  Issa, għal min isegwi u min jinteressawh l-elezzjonijiet ġenerali jaf li Michael beda proċess verament utli u tajjeb: dak li jiġbor il-fatti, l-istatistika, il-kurżitajiet u l-iktar punti saljenti ta’ kull elezzjoni.  Diversi studenti, politiċi u akkademiċi sabu dan ix-xogħol tajjeb ħafna għal idejhom.  Hemm kurrenti, ideat, opinjonijiet li jinħarġu mir-rappurtaġġ tar-riżultati elettorali.  Kollox  beda għoxrin sena ilu meta daħal għal dan il-proġett enormi li jiġbor b’attenzjoni min ġie elett, kif, fejn u min laħaq f’kariga jew oħra.  L-ewwel edizzjoni għamlet suċċess kbir.  Għal diversi snin żammejtu ħdejja u naf diversi oħra li għamlu l-istess.

3.                  L-iktar punt importanti li għamel dan il-volum enormi kien li ġieb għad-dawl b’mod ċar li d-demokrazija hija parti vitali mill-ħajja u s-soċjetà Maltija. Huwa dikjarazzjoni qawwija li l-elezzjonijiet, il-programmi elettorali, il-partiti politiċi ma tweldux il-bieraħ imma ilhom għaddejja sa mis-snin għoxrin tas-seklu li għadda.  Iktar ma taqra, iktar tifhem li għandek storja qawwija ta’ bnedmin li servew fil-ħajja pubblika u għamlu impatt fuq l-istorja u l-iżvilupp soċjo-ekonomiku ta’ dawn il-gżejjer.

4.                  F’din il-pubblikazzjoni wieħed isib l-ismijiet tal-kandidati kollha li ħarġu, ta’ dawk li ġew eletti u dawk li ma ġewx, inklużi r-ritratti ta’ kull min kien elett, anke f’elezzjonijiet każwali, spjegazzjonijiet ċari u dettaljati ta’ dak li seħħ tul kull leġislatura, il-ħidma mill-partiti tal-kampanji elettorali u ta’ dawk li sabu ruħhom maħtura membri tal-Eżekuttiv.  Il-ħatriet tal-Presidenti tar-Repubblika, l-iSpeaker, il-Prim Ministru, il-Kap tal-Oppożizzjoni.  F’ċerti ċirkostanti wkoll diskussjonijiet dwar mozzjonijiet ta’ ċertu importanza u r-riżultat tal-votazzjonijiet.  Kull kapitlu jinkludi wkoll statistika dwar ir-riżultati distrett b’distrett, bil-persentaġġi nklużi.  F’żewġ appendiċi li hemm f’dan il-volum hemm minjiera varjata ta’ statistiċi li wieħed jikkonkludi minn dawn l-elezzjonijiet b’listi twal tad-dekasteri kollha mill-1921 ‘l hawn, u bijografiji tal-mexxejja ewlenin ta’ pajjiżna.

Qabel dan kollu, f’żewġ kapitli oħra, l-awtur ħadna lura lejn l-1800, meta missirijietna tqabdu biex pajjiżna akkwista, l-ewwel, forma ta’ kostituzzjoni fl-1849, u l-bidu tal-partiti politiċi u l-iżvilupp ta’ dawn kif nafuhom illum.

5.                  Ma hemmx dubju li dan kollu huwa mill-iktar utli.  Iktar u iktar b’din l-aħħar pubblikazzjoni.  Dan l-aħħar volum ta’ Michael huwa ferm aqwa mill-volum oriġinali pubblikat fl-1992.  B’tipa u preżentazzjoni aħjar, stampat u llegat b’ferm iktar attenzjoni milli kien l-ewwel wieħed.  Mhux biss huwa aġġornat sal-aħħar elezzjoni ġenerali ta’ Marzu ta’ din is-sena, imma hemm ukoll preċiżjonijiet u żidiet ta’ informazzjoni li qabel ma kienx hemm.  Hemm ferm iktar ritratti, ferm iktar kummenti u osservazzjonijiet li jżid fil-kwalità u l-preżentazzjoni tiegħu.  Listi ta’ fatti li billi ssibhom hemm tista’ tagħmel użu minnhom.  Tużahom biex twassal messaġġ imma iktar minn hekk biex tifhem x’ġara u x’seħħ biex tħares ‘il quddiem u tifhem aħjar dak li pajjiż, politiċi  jkunu għaddew minnu.  Aktar persuni jifhmu x’seħħ sewwasew u l-iktar, li bejn dak li jingħad u dak li huwa verità, tirbaħ tat-tieni.

6.                  Mhux biss, imma hemm issa l-fatt li tnaqqas l-iskuża ta’ dawk li jaqbdu u jfajru artikoli bi kwistjonijiet, insinwazzjonijiet u addirittura miżinformazzjoni.  Tneħħi l-opportunità ta’ dawk li ma jwettqux dmirhom kif għandhom jew intenzjonalment.  An il-volum enormi jokkupa verament parti sostanzjali tal-ixkaffa tiegħek, biss huwa minjiera ta’ informazzjoni.  Ngħid, mingħajr tlaqliq, li kull ġurnalista, kull membru politiku u kull min irid jagħti servizz fil-ħajja pubblika għandu jkollu dan il-volum f’idejh.  Mhux biss, imma iktar minn hekk, huwa iktar tajjeb li jiġi konsultat u moqri mhux għax għandna xi punt partikolari, imma għax ħafna minnu għandu jkun magħruf.  Parti mill-formazzjoni politika li kull politiku għandu jkollu.

7.                  Fl-aħħar mill-aħħar, dan huwa volum li huwa eċċellenti.  Wieħed li nirrakkomanda għal dawk li jridu jkunu politiċi tajba u ta’ servizz.  Ta’ dawk li ma jerġgħux jidħlu fl-iżbalji passati, imma jimxu ‘l quddiem.  Ta’ dawk li japprezzaw ferm iktar dak li għaddew minnu diversi mexxejja politiċi biex asserew ruħhom u l-prinċipji li riedu jġibu.  Il-kisbiet politiċi tal-Indipendenza, tar-Repubblika, tad-dħul ta’ pajjiżna fl-Unjoni Ewropea.  Dak li qiegħed tħallas għalih, ħamsin ewro, huwa żgur ferm u ferm iktar bilanċjat ma’ dak li qiegħed takkwista.  Mingħajr dubju li l-awtur ħaqqu prosit, tal-ktieb, tal-paċenzja u tal-okkażjoni li wieħed jista’ jġib kollox f’idejh.

Bl-Indipendenza qbadna triqitna

1.                  Ma’ kull jum, il-pajjiż jifhem li l-pass determinanti tal-21 ta’ Settembru 1964 serviena tajjeb.  Il-Partit Nazzjonalista kien, mit-twaqqif tiegħu, dak li ried li dawn il-gżejjer jitmexxew minn dawk li jgħixu fuqhom.  Kellu dejjem il-fiduċja li ladarba nkunu għal rasna nixmu ‘l quddiem.  Ma kenitx deċiżjoni faċli.  Diversi kienu esprimew ix-xettiċiżmu u l-oġġezzjoni tagħhom għal dan il-pass.  Kien hemm min bassar li ser iseħħu t-traġedji, oħrajn tkissir irrimedjabbli.  Biss, illum għandna lkoll ngħidu li dan ma seħħx.

2.                  Ma seħħx prinċipalment għax f’dawn is-snin ta’ indipendenza, il-Partit Nazzjonalista mexxa ‘l quddiem lil dan il-poplu b’għaqal u intelliġenza.  Il-fatti juru li, fid-diversi leġislaturi passati, kien dan il-partit li qiegħed il-pedamenti sabiex ikollna demokrazija u ekonomija sodi.  Ħadd ma jista’ jmeri li aħna ma morniex lura taħt tmexxijiet nazzjoalisti.  Il-pajjż illum mhux biss huwa indipendenti, imma rnexxielu jissoda dan bid-dħul tiegħu bħala membru sħiħ fl-Unjoni Ewropea.  Il-preżenza ta’ pajjiżna fix-xenarju Ewropew u internazzjonali hemm qiegħed.

3.                  Dan huwa l-wirt li bih għaddejna ‘l-pajjiż lil din l-amministrazzjoni.  Jistgħu jmaqdruna, jippruvaw ikerrħu dak li wettaqna, biss il-Gvern tal-lum jaf li għandu vantaġġi li ebda pajjiż ieħor ma kellu.  U dawn ġew fis-seħħ mertu ta’ ħidma kostanti, determinanti u magħmula favur il-proxxmu.  Il-kredtu li bnejna, il-viżjoni tagħna sabiex jintlaħqu miri ġodda affermaw b’mod ċar u indiskutibbli li dan huwa stat, modern, Ewropew u demokratiku li għandna raġun biex inkunu kburin bih.

4.                  Il-Partit Nazzjonalista m’għadux fil-gvern.  Illum qiegħed fl-oppożizzjoni, iżda dan ma jfissirx li aħna tlifna mill-imħabba lejn pajjiżna u li nibqgħu, kif ilna, niċċelebraw il-Jum tal-Indipendenza.  Anzi, din hija sena importanti għalina li qed nerġgħu nħarsu ‘l-quddiem biex nibnu partit li fl-aħħar elezzjoni ma marx daqshekk tajjeb fil-kunsens popolari.  Il-partit inbidel f’dawk li għandhom ir-responsabbiltà li jmexxuh ‘il quddiem.  Għalihom il-pożizzjoni mhix assolutament faċli.  Hija waħda diffiċli u kkumplikata.  Waħda li minnha rridu nerġgħu nġibu partit jaħdem fil-kapillari sħaħ tiegħu.

5.                  Dawn il-jiem, f’dawn il-festi, ittieħdet id-deċiżjoni t-tajba li tiġi ċelebrata l-Indipendenza.  L-attivitajiet li ttellgħu saru b’intelliġenza u bl-għarfien li għandna l-aspett finanzjarju tal-partit li jrid jiġi lura fuq saqajh.  Ma kien hemm xejn barra mill-kalkoli, anzi kollox sar b’attenzjoni sabiex dak li noħorġu nieħdu ħsieb li jerġa’ jinġabar lura.  Daħlu lura l-loġika u s-sens li bih il-partit kien imdorri li jaħdem bihom.  Għal diversi bnedmin li taw ħafna mis-sigħat ta’ ħajjithom għal dan il-parit, dawn il-jiem reġgħu tawhom il-messaġġ ċar li erġajna qegħdin lura fuq it-triq it-tajba.

6.                  Il-Partit Nazzjonalista għandu diversi miri li jrid jilħaq.  Irid jerġa’ jkabbar l-organizzazzjoni interna, jissoda t-tixrid tal-ġurnali u l-kotba tiegħu, iwassal aħjar il-messaġġ u l-ideat tagħna u jkun, fuq kollox, Oppożizzjoni soda fil-Parlament u barra.  Wara l-figuri tal-aħħar kampanja elettorali, il-partit irid iżomm saqajh ferm iktar mal-art minn qatt qabel.  Irid jassigura li jimxi ‘l quddiem mhux fuq il-ħolm jew li jħares lejn dak li m’għandux verament kontroll fuqu.  Il-linja tagħna trid tibqa’ dik li nibnu lilna nfusna ma’ kull ġurnata.  Irridu nibqgħu deċiżi li jkollna Oppożizzjoni b’saħħitha.

7.                  Ir-riżultati ta’ dawn l-aħħar jiem, bil-meeting tal-bieraħ, żgur mhux forsi saħħew il-qalb u d-determinazzjoni ta’ diversi.  Ngħarfu li minn hawn ‘il quddiem bdejna triq li ser tiftaħ paġna ġdida f’ħidmet il-partit.  Waħda li ser tassigura li nibqgħu rilevanti, attivi u sodi.  Nibqgħu partit li għandu sehem importanti fl-istorja ta’ dawn il-gżejjer, kif konna tul l-istorja.  Għandna ħames snin quddiemna li tulhom irridu naħdmu sew u nġibu oħrajn magħna.  Fil-jum tal-Indipendenza huwa mill-iktar evidenti li qbadna, b’umiltà, it-triq li tkompli tmexxina ‘l quddiem.

Incipient Decay of Maltese Democracy

1.Following the last general elections the Nationalist Party handed over to the incoming Government a healthy democracy and a sound economy.  We successfully transformed the disastrous state of affairs we had inherited in 1987 from former Labour-led governments into a multitude ofbenefits for our citizens and for our country.  That is precisely what we left behind.  These are the undeniable facts.  Unfortunately though, there are now signs which indicate that this administration shall refrain from maintaining and developing further all these positive measures that we had introduced.  Not only is the day-to-day performance of this so-called “new movement of progressives and moderates” very poor, but it is now becoming evidently clear that a process that aims to weaken our democracy , is underway.

2.There is no such thing as the “new movement”.  The present Government’s tactics are no different to those pursued by other Labour during their infamous “Golden Years”.  During the last electoral campaign, promises were made on numerous occasions that a new Labour Government would eliminate bad practices and introduce a “modern” way of governing.  Many were those who believed them.  Of these, many others are today realizing that they have been deceived.

3. One of the highlights of these series of gaffes made to date by the Government took place precisely during the last parliamentary sitting.  Cabinet chose intentionally that day to submit the declaration of assets held by Ministers and Parliamentary Secretaries.  This decision was  evidently made in order to avoid criticism from the Opposition benches.  Declaration of assets by persons in power are  necessary in a society that aims  to help  prevent abuse of power, reduce corruption and increase public accountability.

4.Each Minister and Parliamentary Secretary is in duty bound to declare his or her assets in accordance with the Code of Ethics.  A measure  introduced , self imposed, by the Nationalist Party in Government.  The reasons for the introduction of this procedure were two-fold.  Firstly, because the general public has the right to know what assets each member of the Executive holds.  Secondly, these declarations serve to prevent Ministers or Parliamentary Secretaries from being falsely accused of making any unlawful financial gain during the course of their tenure of office.

5.Through this procedure,  therefore, electors have access to the details of assets owned by Ministers and Parliamentary Secretaries from the date of their appointment until  termination of office.  This is a direct and simple check mechanism which  persons who wish  to serve in politics with honesty and dignity should be proud to conform with.  However, this Government has failed to adhere to these democratic procedures.  Instead of giving a true picture of their assets and earnings, some Ministers have actually strived to cloud them.

6.This conduct un becoming of a member of the executive has automatically generated  suspicion among the general public. The public’s trust in politicians has been further put at stake, for two other reasons.  Primarily, many were dumbfounded at how affluent most members of  the  Labour Party really are.  Strange when this is the same Party which had been portraying itself as the “natural” one for the  middle and lower class .  The long list of properties, monies invested or even held in private residences,  have in the last weeks featured amongst the most widely discussed topics within our local community.   While many are shocked, others jokingly say that they will be seeking interest free loans from the abundance of certain Ministers.

7. Further more, the direct message conveyed by various Ministers and Parliamentary Secretaries was that they had  attempted to misinform their voters about the wealth they  owned and coralled over the years.  The position became even more worrying  when the proprietors of these assets did not  provide valid and credible explanations for the  discrepancies shown between the value of the assets held and their declared annual incomes.

8.The Code of Ethics is designed to fight corruption and prescribes sound ethical standards for Ministers to follow.  Unfortunately, not only has the Prime Minister failed to rectify the declaration of assets issue, but he has once again made a mockery of them. Just as he is persistingly allowing other  members of the Executive to continue conducting their private practices, the Prime Minister is now allowing these incorrect declarations.  It is no rocket science to realise that following this course of action is leading to a decay for our country’s democratic foundations. 

Prepotenza, arroganza, awtorità u verità

1.            Waqt li l-pajjiż għamel il-ġimgħa li għaddiet iħoss l-istaġun tas-sajf jonqos bid-dħul tal-ewwel ħalbiet tax-xita, ġie mmarkat punt determinanti mill-Oppożizzjoni.  Punt li minnu diġà beda jitneħħa l-paraventu sabiħ u mpitter mill-partit, illum fil-Gvern, fis-snin li għaddew fl-oppożizzjoni.  Jitneħħa sabiex naraw, l-ewwel, li altru dak li kienu jgħidu, u altru dak li qed iwettqu.  It-tieni, li ma kien hemm ebda forma ta’ preparazzjoni jew pjan f’xi settur; u t-tielet, li l-awtorità leġittima ta’ min qiegħed fil-poter bdiet tinbidel daqqa fi prepotenza u oħra f’arroganza.

2.            Nhar il-Ħamis 5 ta’ Settembru, ġewwa l-Awtorità tal-Ambjent u l-Ippjanar, magħrufa bħala “l-MEPA”, rat membri tal-Oppożizzjoni jikkumbattu biċċa minn din l-istrateġija.  Jikkumbattu sabiex, bil-forza solitarja li Oppożizzjoni għandha, tikxef u tqiegħed quddiem il-pajjiż u l-poplu dak li huwa għaddej baxx baxx.  Il-ġlieda, il-punt ta’ konfront seħħ bil-kollegi George Pullicino u Ryan Callus jieħdu sehem determinanti biex iressqu r-realtà, biċċa gabirjola tal-prima klassi, fejn il-verità ġiet feruta.

3.            F’dik il-laqgħa ħarġet fil-beraħ talba li għamel il-Gvern li l-MEPA tawtorizzah ikompli juża ‘l hekk imsejjaħ “heavy fuel oil” fl-estensjoni tal-power station ta’ Delimara sa’ Marzu 2014.  Forsi wħud, fix-xmara ta’ kliem li kien jingħad, insew kemm dan il-punt kien żiemel tal-battalja għall-Partit Laburista fil-kampanja elettorali.  Għamilna xhur nisimgħu kemm kellna qalbna iebsa, kemm ma ridniex ġid lill-persuni li jgħixu fil-parti t’isfel ta’ pajjiżna, b’mod partikolari x-Xlukkajri.  Kemm smajna pampaluni jgħidulna fuq studji, mard u kull forma ta’ kumplikazzjonijiet.

4.            Minn dak li qed naraw, kien kollu diskors vojt u intenzjonat biss biex jidħak bin-nies.  Fuq naħa tibni mostru, u fuq l-oħra tidher li int ser tkun il-partit tal-liberazzjoni.  Tant qajmu biża’,li din l-istess MEPA kienet ġustament f’Diċembru 2012, fl-użu leġittimu tal-poteri mogħtija bil-liġi, ħarġet permess biex il-“heavy fuel oil” jiġi użat sal-aħħar ta’ Ġunju 2013 bil-kundizzjoni li jiġi ppreżentat rapport ta’ x’kien qed ikun hemm fl-arja f’dawn l-aħħar xhur.  Ir-rapport ma ġiex preżentat.  Terġa’, għaddew Lulju, Awwissu u l-ewwel jiem ta’ Settembru ta’ użu mingħajr awtorizzazzjoni tal-“heavy fuel oil”, u għalhekk illegali, u issa ġew għall-awtorizzazzjoni ġdida.

5.            Ammirajt il-kuraġġ, id-determinazzjoni ta’  George Pullicino li għamel il-kumbattiment sabiex il-punti neċessarji jinkixfu.  Jinkixef li l-Prim Ministru illum mhux qed jgħid, imma jwettaq il-kontra ta’ dak li kien qal meta kien Kap tal-Oppożizzjoni.  Proprju f’Diċembru 2011, ta lil kull min semgħu x’jifhem li ma riedx li jiġi

użat dan il-“heavy fuel oil” minn dak li hu stess sejjaħ “il-fabbrika tal-kanċer”.  It-tieni, kixef li min ħa l-poter m’għandux pjan jew direzzjoni vera u ħalla sitt xhur jgħaddu fejn la assigura li r-rapport jiġi preżentat pubblikament, anzi sab ruħu mikxuf fl-illegalità, u terġa’ nsista li jibqa’ jużah għal seba’ xhur oħra.

6.            Quddiem dan kollu l-Bord tal-MEPA approva.  Ta t-timru lil dak li ma kellux.  L-ewwel, għax kien iffaċċjat b’applikazzjoni tard u li ma turix kura u attenzjoni għal kwistjoni daqshekk delikata u sensittiva.  It-tieni, għax kienet il-kontra ta’ dak li kien rabat lilu nnifsu l-applikant sabiex iwettaq.  Dan huwa mill-iktar gravi għalina fl-Oppożizzjoni.  Serju, l-ewwel, għall-mod ta’ kif sar użu mill-poter leġittimu u demokratiku; it-tieni għax il-verità baqgħet ma ħarġitx.

7.            Il-poplu għandu d-dritt sagrosant li jkun jaf jekk huwiex minnu li l-użu tal-“heavy fuel oil” kien, u għadux, jagħmel ħsara lis-saħħa tant kbira li min huwa l-Prim Ministru kien iddeskriviha bil-miktub f’ittra tat-18 ta’ Jannar 2013 “magna tal-kankru”.  Minflok, il-Gvern jidher ċar li qiegħed jaħrab u jaħbi fuq dan.  Maqsum jaħdem f’direzzjonijiet kuntrarji.  Minn naħa jitlob estensjoni għall-użu, u fuq l-oħra ma jridx jippubblika r-rapporti li diġà għandu f’idejh.  Rapporti li juru, iswed fuq l-abjad, jekk hemmx il-ħsara li kien qal, jew le.  Rapporti li għandhom dritt ikollhom dawk kollha li jgħixu fil-parti t’isfel ta’ pajjiżna.

8.            F’kull direzzjoni, il-Gvern qed jitlef il-kredibilità u l-fiduċja. Il-punt hu li jekk juri li l-arja ma kienetx u mhix imniġġża, allura għamel montatura mill-iktar kundannabbli.  Fuq in-naħa l-oħra, jekk hija hekk, allura huwa irresponsabbli li qed jitlob estensjoni ta’ effettivament sena oħra għall-użu ta’ dan il-materjal li jġib it-tbatija u l-mewt.

9.            Nagħlaq billi ngħid li aħna nafu li dan il-Gvern għandu maġġoranza kbira.  Nafu li ġieb l-ikbar numru ta’ voti u l-iktar siġġijiet fil-Parlament.  Dan għalina jfisser li jista’ jiggverna, li għandu d-dritt u dmir li jeżerċita l-poter li l-awtorità leġittima tagħtih.  Għal diversi oħra li ħadu l-kmand f’diversi karigi, qed tinbidel minn awtorità għal prepotenza  u arroganza.  Kif rajna, is-sajf kien u baqa’  miżgħud b’eżempji bħal dawn.  Mar-radda tas-salib issib waħda ġdida, iktar kreattiva u traġika minn dik ta’ qabilha.  Din, sfortunatament, daħlet hija wkoll f’din il-kategorija b’piż mill-iktar gravi u serju fejn, għal darb’oħra, huwa l-poplu li ser ibati minħabba fiha.

Il-ġlieda għas-Sewwa.

1.                  Illum niċċelebraw jum mill-iktar importanti fl-istorja ta’ pajjiżna.  Ġurnata marbuta ma’ eventi nazzjonali li fihom ġejna kull darba liberati mill-oppressjoni, l-iskjavitù u d-dittarorjati.  Ġustament missirijietna, li għexu dawk il-mumenti u jafu minn xhiex għaddew, kellhom kull raġuni biex jiċċelebraw.  Aħna magħhom wara dawn is-sekli, wara dawn is-snin, m’għandniex għax niddubitawhom iżda għandna kull raġuni biex ningħaqdu magħhom.

2.                  Niċċelebraw f’din il-ġlieda eterna, kontinwa, ta’ kull ġurnata, tas-sewwa kontra dak li m’huwiex.  Missirijietna ġġieldu għas-sewwa.  Issieltu, u diversi taw ħajjithom, f’dawk il-kumbattimenti kontra t-Torok u kontra n-nażi-faxxiżmu.  Kull bniedem f’ħajtu jissejjaħ biex jagħti xiehda għas-sewwa.  Mhux kull wieħed minna jwieġeb kif għandu.  Uħud iċedu, oħrajn jaħarbu minnha fil-biża’ li twelled il-viljakkerija.  Twelled dawk il-bnedmin tad-daqqiet ta’ ħarta li lesti li jittradixxu biex, mingħalihom, javvanzaw u jirċievu xi vantaġġi materjali.

3.                  Fortunatament għalina, aħna d-dixxendenti ta’ bnedmin li għażlu li jkunu rġiel ta’ fibra.  Għażlu li jinżlu jikkumbattu kontra l-forzi kollha tal-ħażen.  Aħna ngawdu mid-demokrazija, mil-libertà u l-ġustizzja soċjali proprju għax kienu huma li żammew sodi fil-valuri sodi tagħhom.  Żammew fid-determinazzjoni li jikkumbattu darbtejn minn fuq is-swar u l-bastjuni tagħna.  L-ewwel kontra l-forza inkontrollabbli Ottomana, u wara kontra dik ta’ żewġ imġienen li, sfortunatament, għadhom isibu iktar imġienen bħalhom jaħsbu li kienu xi ħaġa.

4.                  It-8 ta’ Settembru 1565 u 1943 jfakkruna li kienu jiem determinanti għalina f’dawn il-gżejjer.  F’tal-ewwel it-Torok ħarbu u f’tat-tieni l-Italja ċċedi l-armi u parti sostanzjali mill-armata navali tagħha tiġbed biex tidħol fil-portijiet Maltin, lura mal-forza tas-sewwa kontra l-ħażen.  Ifakkruna li fiż-żewġ mumenti l-iktar ċari quddiem għajnejn id-dinja konna dawk li żammejna ruħna sodi.  Oħrajn waqgħu u aħna bqajna nxejru l-bandiera tal-libertà u tar-reliġjon tagħna.  It-Torok, li kienu sakemm waslu għandna, forza tant qawwija li ħadd ma kien irnexxielu qabilna jżommha.  Il-forzi nażi-faxxisti, li wkoll kienu kaxkru u farrku kull pajjiż ieħor, weħlu meta ġew għalina.

5.                  Dan huwa jum ta’ Vittorja għas-sewwa.  Huwa jum Provvidenzjali.  Meta, kif sewwa raw u fehmu ta’ qabilna, kien hemm intervent ta’ Ommna Marija għalina.  Dan huwa dokumentat.  Huwa fatt li għalkemm illum għandna min jipprova jiddubita, iċekken jew jiddisprezza, però fir-realtà seħħ.  Missirijietna batew dak kollu li gwerra ħarxa u li ma tagħtix nifs tagħti.  Raw diversi ħbieb, familjari jmutu, raw bini jiġġarraf, għaddew mill-ġuh, mill-għatx u xorta baqgħu jissieltu mingħajr ma qatt tilfu t-tama.  Qatt ma qagħdu lura mit-tama kontra kull tama li dak li kienu għaddejjin minnu kien ser jiqaf bi trijonf u liberazzjoni.

6.               Kull persuna huwa msejjaħ jiġġieled huwa wkoll it-taqbida għas-sewwa.  Daqqa mod u daqqa ieħor.  Mhux kull persuna twieġeb, u diversi jaħarbuha, biss aħna xxurtjati li ta’ qabilna ma ħarbux minnha, kienu ppreparati jaqilgħu d-daqqa, imma baqgħu hemm.  Ma kienux beżżiegħa, anqas ma kienu tradituri.  Ma abbandunawx pajjiżna.  Wisq inqas ma taw daqqiet f’dahar sħabhom għax hekk kien jista’ jaqblilhom.  Baqgħu jwettqu dmirhom, anke jekk dan kien ifisser it-telf ta’ ħajjithom.  Missirijietna setgħu ċedew għat-Tork jew għall-forza tal-lemin estrem, forsi kienu jmutu inqas nies, imma żgur ma konniex inkunu dak li aħna.

7.                  Aħna poplu sod u kburi bl-istorja tiegħu.  Wieħed Ewropew li daħal bħall-ħmira t-tajba biex nibqgħu dak li aħna.  Nibqgħu dawk li jagħżlu l-valuri u l-prinċipji nsara ferm iktar ‘il fuq minn konsiderazzjonijiet oħra.  Hemm diversi mudelli ta’ mġieba li l-bniedem it-tajjeb, dak li aħna nsejħulu “mimli bl-irġulija” jista’ jieħu.  Jista’ jkun dak li kien il-vjaġġatur Ulisse fl-immaġinazzjoni li Omeru jagħti.  Jista’ jkun dak li Sidna Ġesù Kristu hu fir-realtà tal-Vanġelu.  Missirijietna għażlu f’dawn iż-żewġ mumenti it-tieni triq.  Ir-rebħa tagħhom hija l-wirt lilna.  Wirt li għandna ngħożżu u nżommu.  Dan billi nieħdu ħsieb nidħlu ma’ kull jum favur il-forza tas-sewwa kontra dik tal-ħażen u l-ingann.

Tmermir tad-demokrazija.

1.                  Ħadd ma jista’ jmeri l-fatti.  Il-Partit Nazzjonalista fl-aħħar Elezzjoni Ġenerali għadda ‘l-pajjiżna lil dan il-Gvern demokrazija soda u ekonomija soda.  Dak li rċevejna mwaqqa’  u mkisser aħna fl-1987 għaddejnih lura mimli benefikati.  Dan però ma jfissirx li ser jibqa’ jiġi apprezzat minn min daħal issa jokkupa s-siġġu tal-poter.  Ma’ kull jum, dan il-Gvern qiegħed jaġixxi ħażin u beda proċess ta’ tmermir tad-demokrazija u l-ekonomija tagħna.

2.                  Dan il-Gvern, li llum ma baqax  il-ġdid imma sar antik f’kull sens, daħal biex proprju jmur ‘il-kontra ta’ dak li kien iddikjara.  Fl-aħħar snin qal kemm ser ikun aħjar mill-gvernijiet ta’ qablu.  Qal li huwa ferm iktar kapai u kemm ser jieħu ħsieb jimxi skont il-liġi u s-sewwa.  Diversi għażlu li jemmnuh.  Uħud illum diġà qed jaraw id-differenza bejn dak li ntqal u dak li qed jitwettaq.

3.                  L-isbaħ fost ir-ringiela twila ta’ żbalji perfetti li diġà saru kienet dik li ħallewna biha fl-aħħar seduta parlamentari.  Il-Kabinett għażel dik il-ġurnata sabiex jippreżenta d-dikjarazzjonijiet tal-assi tal-Ministri u s-Segretarji Parlamentari tiegħu proprju biex, mingħalih, ma jaqax fil-kritika tagħna.  Id-dikjarazzjonijiet tal-assi huma neċessarji f’soċjetà li trid tkun trasparenti, fejn kollox jidher quddiem il-pubbliku.

4.                  Kull Ministru, kull Segretarju Parlamentari huwa obbligat li  jagħmel dan skont il-Kodiċi tal-Etika li kien daħħal fuqu nnifsu l-Partit Nazzjonalista.  Kien daħħal dan għal żewġ raġunijiet.  L-ewwel għax huwa fl-interess tal-poplu li jkollu quddiemu stampa ċara tal-assi ta’ dak il-membru fl-Eżekuttiv; u t-tieni, fl-interess tal-istess Ministri għax ħadd ma jkun jista’ jakkużahom, għada pitgħada, li ħaxxnu bwiethom.

5.                  Kull votant jaf kemm huma l-beni ta’ Ministru meta beda u tul iż-żmien li huwa okkupa kariga.  Mekkaniżmu sempliċi, dirett u li jagħmel ġieħ lil kull min irid iservi b’onestà u dinjità fid-dinja tal-politika.  Dawn il-lezzjonijiet demokratiċi ċari li jbegħdu l-korruzzjoni u jħeġġu għat-trasparenza dan il-Gvern, li kien iddikjara ruħu progressiv, ma ħadhomx.  Diversi mill-Ministri tiegħu, flok iddikjaraw x’għandhom u x’qalgħu, għamlu ħilithom biex jaħbuhom.

6.                  Is-suspett fil-poplu, ġustament, kiber.  Hawn f’daqqa waħda kriżi tal-fiduċja li l-politiċi għandhom igawdu.  Dan għal żewġ raġunijiet.  L-ewwel, diversi baqgħu mistagħġba fuq kemm huma sinjuri dawn ir-rappreżentanti tal-partit li fiż-żmien kien jiftaħar li huwa tal-klassi tal-ħaddiema.  Il-listi twal ta’ proprjetajiet, ta’ flus investiti, saħansitra maħżuna fid-djar tagħhom għadhom sal-ġurnata tal-lum fuq fomm in-nies.  Ħafna skandalizzati, oħrajn jitmejlu li ser imorru jissellfu mingħajr imgħax mingħand il-Ministri.

7.                  It-tieni, ħafna fehmu li diversi Ministri u Segretarji Parlamentari riedu b’xi mod jaħbu lill-poplu u direttament lill-eletturi tagħhom x’għandhom u kemm qalgħu flus fis-snin li għaddew.  Għal ħafna, deher iktar ovvju li dawn ir-rappreżentanti kienu qed juru mod, mentri kienu ieħor.  Iktar u iktar meta ma setgħux jagħtu spjegazzjoni ċara u kredibbli ta’ kif għandhom dik il-proprjetà kollha fuq il-ftit dħul li kienu qed jiddikjaraw.

8.                  Il-Kodiċi tal-Etika huwa protezzjoni kontra l-korruzzjoni u garanzija ta’ mġieba korretta minn Ministri li qegħdin f’dan is-seklu u mhux ta’ żminijiet oħra.  Dawn ir-regoli, però, il-Prim Ministru mhux talli ma japprezzahomx, talli għal darb’oħra qed iċekkinhom.  Bħalma rajnih jippermetti membri tal-Eżekuttiv jaħdmu, issa qed jippermettilhom jippreżentaw dak li m’huwiex minnu.  Dan ma hemmx bżonn tkun professur biex tifhem li huwa każ ċar ta’ tmermir tal-pedament demokratiku ta’ pajjiżna.

Tlifna l-Vuci fil-Kapitolu?

1. Is-sitwazzjonijiet li sviluppaw f’dawn il-gimghat jmissuna direttament. Il-Mediterran li sa sitt xhur ilu konna parti determinanti fl-eventi tieghu qieghed jara tibdiliet ohra. Tibdil li ghaddej minn quddiemna u ma ahniex nagixxu kif ghandna. Dak li qieghed jsehh fl-Egittu u fis-Sirja jinkwetana bhala opposizzjoni. Nistghu nsemmu lehinna fl-irkejjen tal-pajjiz kif ghamilna imma s-sehem determinanti u jaghti l-kalatura jrid jsir minn min qieghed fil-Gvern illum.

2. Din l-amministrazzjoni ghandha diga quddiema l-ezempju ta hidma politika li minnha pajjizna gie fuq quddiem nett. Il-kwistjonijiet li sviluppaw mal-gwerra civili Libjana wrewna fl-ahjar taghna. Uzajna l-posizzjoni mediterranja taghna fl-Unjoni Ewropeja  sabiex ngibu rizultati. F’dak il-pajjiz ghalkemm zgur b’diffikultajiet irridu nirregistraw li hemm tibdil qawwi. Hidmietna wasslet ghall-bidu tad-demokrazzija l-ewwel u ghal potenzjal ta’ rapporti kummercjali, socjali u kulturali godda maghhom fit-tieni. Konna nafux x’ahna naghmlu u fejn irridu naslu.

3.Nammettu li din l-amministrazzjoni ghadha trid tifhem il-vantaggi kbar li hallejniela bi pre-legat. Il-potenzjal specjalment f’dak kummercjali qieghed jghaddi minn fuqna. Hemm diversi kuntratti li qed jigu sigilatti ta’ eluf ta miljuni li ahna ma nidhlux b’ebda mod fihom. Qed jghaddi kollox minn fuq ras dan il-Gvern li qisu jqum f’mumenti u jerggha jinsa kollox ghal xhur twal. Hemm delegazzjonijiet li jmorru u ohrajn li ghandhom jigu b’hafna pompa u cerimonji imma ghad ma hemm xejn koordinat jew organizzat.

4. Huwa car ghal diversi li jafu x’sehem dirett hadna li qed nitilfu fl-opportunitajiet mal-Libja. L-istess f’dak li qed jsehh gewwa l-Egittu u is-Sirja. Hadd ma jippretendi minna dak li ma nistghux nwettqu biss li huwa zgur hu li waqafna milli inkunu protagonisti. Waqafna milli nkun fuq ta quddiem f’dak li ghaddej. Ebda posizzjoni ta tmexxija imma posizzjoni difensiva u kwazi apologetika. L-ewwel jitkelmu l-pajjizi kollha u wara nidhlu ahna. Il-linja tal-Prim Ministru attwali hija kompletament l-kontra ta dak li kienet ta’ qabel.

5. Hemm wisq indhil fil-Ministeru tal-Affarijiet Barranin. Ibda mill-hatriet li qed naraw fl-ambaxxaturi u kompli f’dak li qed naghmlu fix-xenarju ewropew. Ghal pajjiz zghir bhal taghna fejn kull ambaxxata hija deheb  nistghu nissugraw li jkolna persuni li ma jafux il-mestier illum?. Hemm lista twila ta persuni li jidher car li gew mahtura biss ghall-opinjoni politika taghhom. Tant hu hekk li hadd mill-Gvern ma huwa b’xi mod jipprova jiggustifika abbazi tar-raguni u l-mertu l-ghazla taghhom.

6. It-tieni meta tara kemm ftit ghandna rappresentazzjoni kien ghaqli li dan il-Ministeru li serva u hadem tajjeb hafna fil-passat jigi maqsum fi tnejn?. Hemm konflitti li qed jitwieldu fejn qabel ma kienux. Mhux biss imma tul l-gimghat li ghaddew kelna laqgha importanti tal-Unjoni Ewropeja dwar s-Sirja li ghaliha hadd miz-zewg ministri ma attenda. Flok morna l-quddiem b’dan l-indhil zbaljat qedhin immorru lura. Il-Vuci taghna ma kienetx hemm.

7. Bl-indhil li hemm , bil-qasma fil-Ministeru kif jistgha jimxi l-quddiem dan is-settur?. Sfortunatament qieghed johrog car li la ghandna politika cara, wisq inqas xi forma ta strategija u ma ahniex nirrejagixxu kif ghandna la fuq l-Egittu u anqas fuq is-Sirja. Dan huwa ta telf ghalina lkoll. Telf f’dak li ahna nistghu nikkontribwixxu ghall-paci u s-sigurta fil-mediterran. Dak li minnhom tkattar d-dimensjoni kummercjali u fuq kollox tal-gustizzja socjali. Pajjizna beda jitlef mill-vuci tieghu fil-kapitolu jekk ma tinbidlx r-rotta nibqu sejrin iktar lura.