1. Il-poplu tagħna llum qiegħed jgħix u jgawdi minn vantaġġi li qatt qabel ma kellu. Anzi, dawk li raw żminijiet oħra jafu kemm għaddejna minn kumplikazzjonijiet politiċi li wasslu sabiex nitilfu d-demokrazija tagħna. F’dawn is-snin li dan il-pajjiż ilu jiġi mmexxi mill-Partit Nazzjonalista, s-sitwazzjoni nbidlet. Illum m’għadniex ngħixu f’ambjent żbaljat imma f'wieħed li huwa avvanzat, liberu, korrett, ġust u demokratiku. Hemm min jipprova jmaqdar, iċekken u jkerraħ dak li ngħixu, fortunatament kuljum fih, però l-fatti huma kompletament differenti.
2. Għandna għalfejn inkunu kburin li fi ftit snin l-istituzzjonijiet demokratiċi mhux talli ma marru bl-ebda mod lura, anzi avvanzaw il-ħin kollu. Il-pajjiż, l-Istat Malti llum għandu l-Uffiċċju tal-Ombudsman, dak tal-Awditur Ġenerali, il-Kunsilli Lokali, il-Kummissjoni għall-Amministrazzjoni tal-Ġustizzja, il-Kummissjoni Permanenti kontra l-Korruzzjoni, li qabel ma kellux. Il-membri ta’ din is-soċjetà għandhom rimedji li huma għad-dispożizzjoni tagħhom li jkomplu jżidu l-garanziji li għandna jkollna. Li hu ċar hu li l-Gvern ma baqax lura milli jkompli jissoda d-demokrazija, imma baqa’ sena wara sena jintroduċi mekkaniżmi ġodda u jirfina u jikkoreġi dak li ġieb fis-seħħ.
3. Ħadd ma jista’ jiċħad li għandna libertà tal-espressjoni mill-iktar qawwija. M’għadniex fiż-żmien meta l-gazzetti kienu ftit u mhedda u fejn kellna stazzjon wieħed tat-televiżjoni u tar-radju dominati mill-Partit Laburista. Kuljum, barra minn abbundanza ta’ gazzetti għandek kwantità ta’ stazzjonijiet u ġurnali elettroniċi li qatt qabel ma kellna jew rajna. Is-sabiħ ta’ dan huwa li flok jonqsu qegħdin il-ħin kollu jiżdiedu. Il-parteċipazzjoni fil-politika ma naqsitx bħal ma anqas ma naqset dik li wieħed jagħti sehmu u l-opinjoni tiegħu fuq dak kollu li huwa għaddej. Il-libertà mingħajr ebda forma ta’ biża’ jew theddid ta’ xejn.
4. L-istess irid jingħad fuq id-drittijiet fundamentali tal-bniedem. Fi żmien ieħor ma kienx hemm dan ir-rispett u wisq anqas il-protezzjoni ta’ dawn id-drittijiet. Pajjiżna ra ħafna vjolazzjonijiet f’dan is-settur u b’mod partikolari mill-istess gvern li ma kienx jara bħala prijorità li jħaddan din id-difiża tal-bniedem fid-dinjità tiegħu. Mill-1987 ‘l hawn is-sitwazzjoni nbidlet fi tlett direzzjonijiet prinċipali: l-ewwel żdiedu fin-numru u fil-kwalità d-drittijiet fundamentali tal-bniedem f’dan il-pajjiż; it-tieni, li l-Gvern ma baqax wieħed li jirfes dawn id-drittijiet; u t-tielet li l-Qrati tagħna ġew issudati sabiex jipproteġu b’mod effikaċi u effettiv liċ-ċittadini tiegħu.
5. Wara li taqra ċerti artikoli u tisma’ xi wħud jitkellmu u jagħżlu li dan kollu jinjorawh, trid bilfors twieġeb. Jitkellmu bħallikieku d-demokrazija jew ma teżistix jew qegħda titnaqqar, mentri r-realtà hija kompletament differenti. Altru l-ġudizzji li jingħataw minn min ma janalizzax sewwa u bi kriterji xjentifiċi u altru ta’ dawk li jiflu sew dak li għandna. Filwaqt li l-Oppożizzjoni spiss titlaq tiġri f’din id-direzzjoni u ssib uħud li jemmnuha, fuq in-naħa l-oħra hemm rapport li jiġi preżentat kull sena mill-“Economist Intelligence Unit” li jiċċertifikana mal-aqwa fid-demokrazija.
6. Din is-sena, bħal ta’ qabilha, l-“Economist” fid-“Democracy Index” ikklassifikana fil-15-il post. Jiġifieri aħna niġu preċiż qabel pajjiż bħall-Ingilterra, l-Istati Uniti, il-Belġju u Spanja u mgħoddija mal-quċċata ta’ Stati li jgawdu d-demokrazija. Mill-2008 ‘l hawn tlajna post ‘il fuq: mis-16 għall-15-il post. Qabilna hemm in-Norveġja, l-Iżlanda, id-Danimarka, l-Isvezja, New Zealand, l-Awstralja, l-Isviżżera, il-Kanada, il-Finlandja, l-Olanda, il-Lussemburgu, l-Irlanda, l-Awstrija u l-Ġermanja. Aħna ningħataw punteġġ ta’ 8.28%, il-Ġermanja 8.34% u l-Awstrija 8.49%. Li hu iktar interessanti hu li pajjiżna jingħata l-punteġġ ta’ 9.17% għal-Libertajiet Ċivili, mentri l-Ingilterra ngħatat 9.12%. Mhux ħażin għal pajjiż li l-Oppożizzjoni moħħha biex tgħid kemm m’għandux drittijiet ċivili u kemm għadna lura ma pajjiżi iktar moderni u progressivi minna! Dan ir-rapport, sfortunatament indifen mal-aħbarijiet tal-aħħar tas-sena, però huwa ndikatur mill-iktar qawwi li d-demokrazija hija soda u b’saħħitha.
2. Għandna għalfejn inkunu kburin li fi ftit snin l-istituzzjonijiet demokratiċi mhux talli ma marru bl-ebda mod lura, anzi avvanzaw il-ħin kollu. Il-pajjiż, l-Istat Malti llum għandu l-Uffiċċju tal-Ombudsman, dak tal-Awditur Ġenerali, il-Kunsilli Lokali, il-Kummissjoni għall-Amministrazzjoni tal-Ġustizzja, il-Kummissjoni Permanenti kontra l-Korruzzjoni, li qabel ma kellux. Il-membri ta’ din is-soċjetà għandhom rimedji li huma għad-dispożizzjoni tagħhom li jkomplu jżidu l-garanziji li għandna jkollna. Li hu ċar hu li l-Gvern ma baqax lura milli jkompli jissoda d-demokrazija, imma baqa’ sena wara sena jintroduċi mekkaniżmi ġodda u jirfina u jikkoreġi dak li ġieb fis-seħħ.
3. Ħadd ma jista’ jiċħad li għandna libertà tal-espressjoni mill-iktar qawwija. M’għadniex fiż-żmien meta l-gazzetti kienu ftit u mhedda u fejn kellna stazzjon wieħed tat-televiżjoni u tar-radju dominati mill-Partit Laburista. Kuljum, barra minn abbundanza ta’ gazzetti għandek kwantità ta’ stazzjonijiet u ġurnali elettroniċi li qatt qabel ma kellna jew rajna. Is-sabiħ ta’ dan huwa li flok jonqsu qegħdin il-ħin kollu jiżdiedu. Il-parteċipazzjoni fil-politika ma naqsitx bħal ma anqas ma naqset dik li wieħed jagħti sehmu u l-opinjoni tiegħu fuq dak kollu li huwa għaddej. Il-libertà mingħajr ebda forma ta’ biża’ jew theddid ta’ xejn.
4. L-istess irid jingħad fuq id-drittijiet fundamentali tal-bniedem. Fi żmien ieħor ma kienx hemm dan ir-rispett u wisq anqas il-protezzjoni ta’ dawn id-drittijiet. Pajjiżna ra ħafna vjolazzjonijiet f’dan is-settur u b’mod partikolari mill-istess gvern li ma kienx jara bħala prijorità li jħaddan din id-difiża tal-bniedem fid-dinjità tiegħu. Mill-1987 ‘l hawn is-sitwazzjoni nbidlet fi tlett direzzjonijiet prinċipali: l-ewwel żdiedu fin-numru u fil-kwalità d-drittijiet fundamentali tal-bniedem f’dan il-pajjiż; it-tieni, li l-Gvern ma baqax wieħed li jirfes dawn id-drittijiet; u t-tielet li l-Qrati tagħna ġew issudati sabiex jipproteġu b’mod effikaċi u effettiv liċ-ċittadini tiegħu.
5. Wara li taqra ċerti artikoli u tisma’ xi wħud jitkellmu u jagħżlu li dan kollu jinjorawh, trid bilfors twieġeb. Jitkellmu bħallikieku d-demokrazija jew ma teżistix jew qegħda titnaqqar, mentri r-realtà hija kompletament differenti. Altru l-ġudizzji li jingħataw minn min ma janalizzax sewwa u bi kriterji xjentifiċi u altru ta’ dawk li jiflu sew dak li għandna. Filwaqt li l-Oppożizzjoni spiss titlaq tiġri f’din id-direzzjoni u ssib uħud li jemmnuha, fuq in-naħa l-oħra hemm rapport li jiġi preżentat kull sena mill-“Economist Intelligence Unit” li jiċċertifikana mal-aqwa fid-demokrazija.
6. Din is-sena, bħal ta’ qabilha, l-“Economist” fid-“Democracy Index” ikklassifikana fil-15-il post. Jiġifieri aħna niġu preċiż qabel pajjiż bħall-Ingilterra, l-Istati Uniti, il-Belġju u Spanja u mgħoddija mal-quċċata ta’ Stati li jgawdu d-demokrazija. Mill-2008 ‘l hawn tlajna post ‘il fuq: mis-16 għall-15-il post. Qabilna hemm in-Norveġja, l-Iżlanda, id-Danimarka, l-Isvezja, New Zealand, l-Awstralja, l-Isviżżera, il-Kanada, il-Finlandja, l-Olanda, il-Lussemburgu, l-Irlanda, l-Awstrija u l-Ġermanja. Aħna ningħataw punteġġ ta’ 8.28%, il-Ġermanja 8.34% u l-Awstrija 8.49%. Li hu iktar interessanti hu li pajjiżna jingħata l-punteġġ ta’ 9.17% għal-Libertajiet Ċivili, mentri l-Ingilterra ngħatat 9.12%. Mhux ħażin għal pajjiż li l-Oppożizzjoni moħħha biex tgħid kemm m’għandux drittijiet ċivili u kemm għadna lura ma pajjiżi iktar moderni u progressivi minna! Dan ir-rapport, sfortunatament indifen mal-aħbarijiet tal-aħħar tas-sena, però huwa ndikatur mill-iktar qawwi li d-demokrazija hija soda u b’saħħitha.
No comments:
Post a Comment