1. Il-bieraħ fakkarna għas-sitt darba l-mewt tal-Papa Ġwanni Pawlu t-Tieni, li seħħet nhar it-2 ta’ April 2005. Qisu verament il-bieraħ li rajna dan il-bniedem, tant ċar fl-ideat, fil-viżjoni u fil-missjoni diretta lejn is-sewwa, il-paċi u l-ġustizzja, jitlaq minn din id-dinja lura lejn il-Missier li ħalaqna. Il-memorja tagħna għadha ħajja, mimlija mhux biss b’immaġini impressjonanti , imma iktar minn hekk bis-sens u s-sustanza li huwa kien kontinwament jgħid. Kliem Karol Wojtyla miktuba, miġbura u mismugħa jibqgħu xrar li jħajruk taħseb, tirrifletti u tinbidel fil-ħajja tiegħek, speċjalment f’dawn il-jiem tant determinanti fil-futur ta’ pajjiżna, tal-Mediterran u tal-Ewropa.
2. Dak li kompla jiżviluppa f’din l-aħħar ġimgħa ta’ din il-gwerra ċivili jkompli jissoda diversi punti mil-linja politika li pajjiżna ħa lejn soluzzjonijiet bejn il-partijiet. Il-konflitt imdemmi qiegħed ma’ kull siegħa jibdel ix-xenarju f’attakki mill-art u ta’ avvanzi u rtirati min-naħa u minn oħra. Hemm sitwazzjoni ta’ tkissir ferm iktar qawwi fil-pożizzjonijiet ta’ dawk li jappoġġjaw it-tmexxija l-antika u dawk li qegħdin jidħlu għal dik li qed tipprospetta ruħha bħala l-ġdida. Dawk madwar Tripli qed isibu ruħhom abbandunati minn iktar uffiċjali għolja, minn tnaqqis li gwerra ġġib fl-ikel, fil-kwalità tal-ħajja u qed jinżlu fil-livell ta’ dawk li qed jikkumbattu magħhom.
3. L-istess dawk madwar Benghazi, li l-mewġa inizjali tagħhom li dehret tant diretta, issa qed narawhom imorru lura, jitolbu aktar “assistenza” militari li fl-aħħar tal-ġurnata twassal għal iktar komplikazzjonijiet. Iż-żewġ naħat, li bdew b’bilanċ kompletament differenti favur min kellu l-aktar armamenti militari b’saħħithom, qed naraw wara tant ġimgħat li qed jilħqu lil xulxin. Il-vjolenza ma twassalx lejn soluzzjonijiet, imma lejn aktar diffikultajiet li ser ikunu ferm iktar diffiċli sabiex jiġu solvuti matul is-snin li ġejjin. Biss, dan l-istrument brutali, li l-bnedmin jaħsbu li bih ser jeliminaw avversarju, jekk jibqa’ għaddej ser jeqred it-tessut neċessarju li jwassal lejn ftehim.
4. Pajjiżna kien, għadu u jibqa’ parteċipant kostruttiv fid-dimensjonijiet politiċi tiegħu. Jekk naqbdu dak kollu li ngħad u sar minna naraw li kontinwament avvanzajna l-bżonn li l-poplu Libjan isib soluzzjoni li twasslu lejn Stat demokratiku, fejn jagħżel direttament hu lil min imexxih. Żammejna l-vuċi tagħna soda fil-fora internazzjonali u Ewropej f’din il-linja. Imxejna ‘l quddiem mingħajr ma ppruvajna niżżattu f’dak li ma jesagħniex, jew li nippruvaw nidhru iktar bravi minn diversi Stati oħra fid-dinja kollha. Għalhekk fid-direzzjonijiet leġittimi li ttieħdu min-Nazzjonijiet Uniti, li biż-żewġ riżoluzzjonijiet 1970 u 1973 stabilixxew azzjoni diretta fuq il-mexxejja Libjani, pajjiżna bħall-bqija tal-komunità mondjali, segwa.
5. Mhux biss, imma żammejna ruħna impenjati fid-direzzjoni umanitarja tagħna. Gwerra, u hemm bżonn li kulħadd jifhem li hemm gwerra ċivili għaddejja, li qegħda tħalli warajha bnedmin feruti bl-effett tas-saħħa tal-armamenti moderi tal-lum, titlob assistenza. Qed nagħtu u ser nibqgħu nagħtu għajnuna f’mediċini għal dawk li qed jikkumbattu għal ħajjithom fl-isptarijiet, li qed joperaw b’diffikultà kbira. Dan il-konflitt militari, sfortunatament uħud jinjoraw l-effett tiegħu. Jaħsbu li dan huwa xi forma ta’ xeneġġjat, ivvintat politikament u li wara ftit, wara li jwarrbu l-ġurnalisti ser naraw dawk li huma mejta mal-art, jerġgħu jqumu.
6. Hemm bżonn li nifhmu aħna wkoll li l-konsegwenza ta’ din il-gwerra għamja hija dik ta’ persuni li jaħarbu għal ħajjithom. L-aħħar fituri juru li madwar erba’ mija u ħamsin elf (450,000) persuna ħarbu lejn il-fruntieri varji tal-Libja. Min ħarab lejn it-Tuneżija, min lejn l-Eġittu, l-Alġerija, n-Niġer, iċ-Chad, is-Sudan, l-Italja u oħrajn lejn pajjiżna. Din hija l-konsegwenza inevitabbli ta’ dak li huwa għaddej, li tista’ tieqaf meta l-partijiet iduru madwar mejda u jsibu ftehim li jwassal għal pajjiż ġdid. U min jaħseb li hemm bnedmin li flok jagħżlu li jsalvaw ħajjithom, ikomplu joqogħdu għall-balal tal-mewt, qed jilludi ruħu.
7. Pajjiżna jibqa’ mpenjat li jassisti u jagħmel il-parti tiegħu bil-pożizzjoni kostruttiva li huwa diġà ħa. Il-vuċi tar-raġuni tagħna mhix ser tispiċċa f’dan il-konflitt, imma għandha tkompli tinstema’. Għalhekk nibqgħu determinati li nagħtu sehemna sabiex dan il-konflitt jispiċċa malajr kemm jista’ jkun, b’soluzzjoni li twassal lejn bidu ġdid. Wieħed demokratiku li l-poplu Libjan, permezz tal-mexxejja tiegħu, jasal għalih. Aħna, fl-esperjenza tagħna, nafu li mingħajr paċi, mingħajr ġustizzja, ma jistax ikollok protezzjoni tad-drittijiet umani, stabilità u ekonomija soda li tiġġenera xogħol u livell ta’ ħajja. Għalhekk ser nibqgħu impenjati f’din il-pożizzjoni kostruttiva.
1.4.11
L-ewwel pass
1. Fi tlett xhur rajna tibdil ta’ taħt fuq fi tlett pajjiżi Mediterranji importanti. Mexxejja li kienu hemm għal snin twal twarrbu wara li ġew kontestati, filwaqt li ieħor għadu qiegħed hemm. Kull poplu mexa u rreaġixxa b’metodi u mekkaniżmi differenti mill-ieħor. Illum tnejn minnhom, it-Tuneżija u l-Eġittu, qabdu l-linja tad-demokrazija. Sa fejn jirnexxilhom jaslu, fl-aħħar tal-ġurnata, huwa l-futur li jrid jgħidilna. Li huwa evidenti però hu li l-poplu ma jridx ikollu dak li kellu fil-passat.
2. L-Eġittu, li jibqa’ pajjiż li għandu sehem determinanti fl-influwenza li jibgħat għar-reġjun, huwa pajjiż b’popolazzjoni numeruża u mimli bi storja li tifirdu minn oħrajn. Immexxi fil-passat mill-Farawni, għadu jħaddan fih din it-tradizzjoni, din l-importanza u l-għarfien li s-saħħa u l-influwenza politika, soċjali, kulturali u ekonomika hija wirt li jżomm naturalment u mingħajr sforzi. Hemm għarfien tal-Istat, tas-servizz tiegħu u ta’ kif il-poter għandu jkun għad-disposizzjoni tal-proxxmu.
3. Ir-referendum li nżamm is-Sibt u l-Ħadd li għadda seta’ ġie injorat sforz dak li qiegħed iseħħ fil-Libja, però huwa ta’ importanza kbira. L-ewwelnett huwa espressjoni ta’ vot popolari. Dawk il-protesti ġew issa trasformati f’deċiżjoni li ħadd ma jista’ jmeri. It-tieni, kien pass vitali sabiex il-poplu jingħaqad f’tama waħda ta’ bidla. L-aspirazzjonijiet ta’ bnedmin li jridu ugwaljanza, ġustizzja u libertà qegħdin joħorġu. It-talba tagħhom għax-xogħol u distribuzzjoni aqwa tal-ġid ekonomiku hemm qegħda.
4. It-tmexxija ta’ Hosni Mubarak kellha stabilità, però l-prezz tagħha sarraf f’diviżjoni kbira. Qasma fil-ġid finanzjarju, fid-drittijiet u l-protezzjoni legali, fil-lingwa u fl-edukazzjoni. Għandek fatturi li rridu naraw kif ser jiġu kkunsidrati minn gvern futur. Minn popolazzjoni ta’ ħamsa u tmenin miljun, għandek disgħin fil-mija jgħixu fil-faqar, li mhux naqas, imma kiber fil-livell. Għandek nofs il-poplu kompletament illitterat, għandek għoxrin fil-mija li huma nsara Kopti emarġinati f’qasma reliġjuża li ġiet strumentalizzata minn Mubarak u l-kumplikazzjoni ta’ lingwi ta’ gruppi oħra ta’ Eġizzjani, bħal-lingwi tal-berberi, tal-bedwini fil-punent tas-Saħara, il-lingwa Nubjana mitkellma fil-parti ta’ isfel u dik il-lingwa Kopta li hija parti mil-liturġija nisranija li għadhom ma ġewx rikonoxxuti bħala parti mit-tessut uffiċjali.
5. L-Eġittu ta’ għada, dejjem jekk irid jibni pedament ġdid, anzi kompletament ġdid, għandu jassigura l-paċi u l-ġustizzja. Però jrid ukoll jikkonċentra iktar fis-sehem li jista’ jkollu fil-pożizzjoni strateġika tiegħu. Jekk ikun hemm demokrazija vera, allura din teffettwa l-pajjiżi tal-Magħreb, ta’ taħt l-Eġittu u l-Ġordan, il-Lebanon, il-Libja u Iżrael. Jekk dan il-pajjiż daqshekk popolat isir pro-attiv, ser jinfluwenza u fl-istess ħin ikun fattur ta’ stabilità aqwa. Ir-referendum li seħħ nittamaw li biddel, però m’għandux ikun pass uniku, imma l-bidu ta’ passi kbar oħra li jwasslu lejn aktar demokrazija.
2. L-Eġittu, li jibqa’ pajjiż li għandu sehem determinanti fl-influwenza li jibgħat għar-reġjun, huwa pajjiż b’popolazzjoni numeruża u mimli bi storja li tifirdu minn oħrajn. Immexxi fil-passat mill-Farawni, għadu jħaddan fih din it-tradizzjoni, din l-importanza u l-għarfien li s-saħħa u l-influwenza politika, soċjali, kulturali u ekonomika hija wirt li jżomm naturalment u mingħajr sforzi. Hemm għarfien tal-Istat, tas-servizz tiegħu u ta’ kif il-poter għandu jkun għad-disposizzjoni tal-proxxmu.
3. Ir-referendum li nżamm is-Sibt u l-Ħadd li għadda seta’ ġie injorat sforz dak li qiegħed iseħħ fil-Libja, però huwa ta’ importanza kbira. L-ewwelnett huwa espressjoni ta’ vot popolari. Dawk il-protesti ġew issa trasformati f’deċiżjoni li ħadd ma jista’ jmeri. It-tieni, kien pass vitali sabiex il-poplu jingħaqad f’tama waħda ta’ bidla. L-aspirazzjonijiet ta’ bnedmin li jridu ugwaljanza, ġustizzja u libertà qegħdin joħorġu. It-talba tagħhom għax-xogħol u distribuzzjoni aqwa tal-ġid ekonomiku hemm qegħda.
4. It-tmexxija ta’ Hosni Mubarak kellha stabilità, però l-prezz tagħha sarraf f’diviżjoni kbira. Qasma fil-ġid finanzjarju, fid-drittijiet u l-protezzjoni legali, fil-lingwa u fl-edukazzjoni. Għandek fatturi li rridu naraw kif ser jiġu kkunsidrati minn gvern futur. Minn popolazzjoni ta’ ħamsa u tmenin miljun, għandek disgħin fil-mija jgħixu fil-faqar, li mhux naqas, imma kiber fil-livell. Għandek nofs il-poplu kompletament illitterat, għandek għoxrin fil-mija li huma nsara Kopti emarġinati f’qasma reliġjuża li ġiet strumentalizzata minn Mubarak u l-kumplikazzjoni ta’ lingwi ta’ gruppi oħra ta’ Eġizzjani, bħal-lingwi tal-berberi, tal-bedwini fil-punent tas-Saħara, il-lingwa Nubjana mitkellma fil-parti ta’ isfel u dik il-lingwa Kopta li hija parti mil-liturġija nisranija li għadhom ma ġewx rikonoxxuti bħala parti mit-tessut uffiċjali.
5. L-Eġittu ta’ għada, dejjem jekk irid jibni pedament ġdid, anzi kompletament ġdid, għandu jassigura l-paċi u l-ġustizzja. Però jrid ukoll jikkonċentra iktar fis-sehem li jista’ jkollu fil-pożizzjoni strateġika tiegħu. Jekk ikun hemm demokrazija vera, allura din teffettwa l-pajjiżi tal-Magħreb, ta’ taħt l-Eġittu u l-Ġordan, il-Lebanon, il-Libja u Iżrael. Jekk dan il-pajjiż daqshekk popolat isir pro-attiv, ser jinfluwenza u fl-istess ħin ikun fattur ta’ stabilità aqwa. Ir-referendum li seħħ nittamaw li biddel, però m’għandux ikun pass uniku, imma l-bidu ta’ passi kbar oħra li jwasslu lejn aktar demokrazija.
Subscribe to:
Posts (Atom)