Lejn il-futur

 1.     F’dawn l-aħħar jiem tas-sena 2020 hemm diversi ħsibijiet li jiġu għandna.  Dak li għaddejna minnu.  L-isforzi li wettaqna sabiex noħorġu mid-diffikultajiet li l-pandemija ġiebet fuqna.  Id-dinja moderna, tagħna nkluża kienet, bħal dan iż-żmien sena, tidher daqshekk soda.  Għaddiet, minflok, minn esperjezna li niżżlitna lkoll ‘l isfel.  Dawk li kienu mimlija suppervja u arroganza sabu li l-umiltà hija l-libsa tagħhom.

 Meta ser nibdew

 2.     Kien hemm min ħaseb li tlett xhur kienu ser ikunu biżżejjed biex nissaportu, u wara l-folja tiġi lura għal dak li konna.  Il-fatti urewna li l-istorja kellha tinkiteb b’paġni oħra.  Biss, ħafna huma dawk li jridu jaħsbu dwar x’ser jiġri wara.  Kif ser nibdew lura biex inġibu lilna nfusna naħdmu f’soċjetà li tħares ‘il quddiem.  Il-pjani ta’ Marzu ma kinux ta’ Ġunju, wisq inqas t’Ottubru jew tal-ġurnata li qed ngħixu fiha.

 Materjaliżmu

 3.     Il-linja ta’ ħidma tagħna rbatniha ma’ kunċetti ekonomiċi.  Kif nassiguraw li l-bniedem jibqa’ għas-servizz tagħha.  Jibqa’ dak li jipproduċi, kif ukoll dak li jikkonsma.  Il-forma mentali tas-soċjetà ntrabtet ma’ dan bħala s-soluzzjoni u l-indikazzjoni tal-famuża ‘normalità’.  Ħerġin minn soċjetà materjalista li hija mimlija bi problemi marbuta man-nuqqas ta’ umanità, ta’ dinjità umana, ta’ konsiderazzjoni tal-valur tal-persuna.  Minflok qed nippruvaw nifhmu x’kellna, x’kien żbaljat u naħdmu lejn soċjetà ġdida u differenti, qed nipprivaw nippriservaw dak li kien hemm.

 Konservattiviżmu

 4.     Min huwa komdu, is-soltu ma tantx jiċċaqlaq.  Min kien jaħseb li huwa komdu jrid, fl-iskumdità tallum, imur lura lejn x’jaħseb li kellu.  Soċjetà ma timxix billi tħares lura.  Trid timxi ‘l quddiem fl-għarfien tal-istorja u tal-kundizzjoni umana passata.  Timxi billi tħares li tintroduċi pilastri ġodda fil-komunità.  Prinċipalment li d-dinjità umana, bażata fuq il-prinċipji etiċi Nsara li jwasslu għar-rispett sħiħ tal-bniedem.  Imma wkoll kunċetti differenti fl-ekonomija li jħarsu iktar l-ambjent, il-ħajja u s-soċjetà.  Irridu nibdlu l-magni tal-produzzjoni.  Irridu nieħdu l-okkażjoni biex dak li ilna niddiskutu, inwettquh.  Għax jekk qabel, dawn kienu qed jidħlu fuq oħrajn illum nistgħu nintroduċuhom fejn ma hemm xejn.

 Ir-rabta umana

 5.     Tul din is-sena kien hemm vuċijiet varji li ppruvaw iċaqilqu d-dinja f’din id-direzzjoni.  F’dan naħseb li jispikkaw l-ideat u l-proposti li l-Papa Franġisku għadda.  Għalkemm hemm min ma jridx jiċċaqlaq, ma jridx jaqbad it-triq tal-bidla progressiva u jipprova jċekken kliemu.  Biss, meta taqra x’jikteb u tifhem diskorsu, tapprezza kemm dak li qiegħed jingħad minnu jista’ jitwettaq u huwa parti mill-ħajja.  Hemm realiżmu iktar profond u sod.  Mhux utopija varja, aljenata jew aljenanti, imma strateġija ċara.  Iktar ma taqrah, iktar tifhem.

 Diġà kien ċar

 6.     Fil-pubblikazzjoni annwali ta’ ‘The Economist’ tas-sena li għaddiet, ‘The World in 2020’ kien hemm dan il-punt: “A papal anti-Davos.  In Assisi, Pope Francis hopes to anoint a new economic model”.  Fl-istess kitba jingħad hekk, fost il-kritika tagħhom: “The explicit ain is to find more sustainable ways of living that ease the burden on the poor, via the development of a “circular economy” in which all benefit, including the planet.”  Franġisku huwa ċar f’dak li jrid isir.  Jaf proprju għax it-trobbija tiegħu u l-art li fiha serva tagħti iktar direttament l-esperjenza f’kif il-bniedem u l-ekonomija jaħdmu.  Il-bilanċi neċessarji, il-kontrolli legali u l-għarfien ta’ min imexxi, li hemm mudelli ekonomiċi li jaħdmu iktar aħjar minn dak li ħaddieħor irid jindika.

 L-Enċiklika

 7.     F’din id-direzzjoni, irridu nagħrfu li l-mudell ekonomiku jrid ikun għas-servizz tal-bniedem, mhux ta’ wħud mill-bnedmin.  Irid ikun għad-dinja sħiħa.  Biss, f’dan għaraf iktar li l-kollaborazzjoni, is-solidarjetà u l-ħidma f’ordni u loġika bejn il-bnedmin hija aħjar.  Proprju għalhekk li tul din is-sena rajna għad-dawl enċiklika oħra tiegħu.  Mill-pinna tiegħu mhumiex, dawn, spissi.  Biss, meta jsiru jimmarkaw sija diskussjoni, kif ukoll mument fejn u lejn liema wieħed jerġa’ jmur għalih.  Hija, fil-fatt, mimlija b’pariri u direzzjoni.

 Fratelli tutti

8.     F’dan iż-żmien, meta l-istint uman huwa iktar favur l-egoiżmu, il-Papa jenfasizza l-kontra.  L-enċiklika tibda bil-ħsieb li hemm bżonn “Fraternity and Social Friendship”.  Fiċ-ċentru jidħol lura l-bniedem fil-linja tad-duttrina soċjali tal-Knisja.  Kitba li timmerita attenzjoni speċjali f’dawn il-jiem ta’ ħsieb u riflessjoni.  Waħda mimlija b’ideat u proposti.  F’dan, u b’linja ma’ dan li qiegħed nikteb għandu punt partikolari fil-paragrafu 222.

 Niskopru lilna nfusna

 9.     Hemm jgħid hekk: “Consumerist individualism has led to great injustice.  Other persons come to be viewed simply as obstacles to our own serene existence; we end up treating them as annoyances and we become increasingly aggressive.  This is even more the case in times of crises, catastrophe and hardship, when we are tempted to think in terms of the old saying “every man for himself”.  Yet even then, we can choose to cultivate kindness.  Those who do so become stars shining in the midst of darkness.”  Pariri siewja għal min irid iħares il-quddiem u jibni fis-snin li ġejjin.

 Insellmilkom

 10.   F’din l-aħħar ġimgħa tas-sena għandna nħarsu iktar lejn il-futur tagħna.  Hemm ħafna x’jista’ jsir.  Hemm ferm iktar x’jista’ jinbena ġdid mingħajr l-irbit mentali ta’ sistemi ekonomiċi li fallew mal-bniedem.  Qalbi u moħħi huma mimlija bit-tama li din is-soċjetà tifhem li, fiċ-ċokon tagħha, tista’ tirnexxi.  Tifhem li m’għandhiex bżonn timita lil ħaddieħor fl-iżbalji tiegħu.  Anzi, għandha ma tibżax tkun oriġinali u timxi ‘l quddiem f’dak li hija verament kapaċi twettaq.  Proprju għalhekk li għandna lkoll ningħaqdu biex inħarsu lejn il-futur.

2021.  Nawguralkom is-sena t-tajba, waħda aħjar minn dik li għaddejna, u fuq kollox waħda li nsawru u nibnu aħna bl-intelliġenza u l-oriġinalità tagħna.