X’forom ġodda ta’ politika?

1.      Qbadna s-sentejn diġà minn meta pajjiżna għażel fil-libertà li jibdel lil min imexxi lil dan il-poplu.  F’din il-leġislatura, li qisha ma’ kull ġurnata għadha trid tibda verament timxi, jfisser konsegwentament li jonqosha issa tlett snin u f’termini matematiċi għaddew 40% tagħha.  Kif għaddew ta’ qabel jgħaddu dawn ukoll.  Il-problema ma hix fil-ħin innifsu, iżda f’dak li qiegħed isir fih.  Hawn opinjonijiet varji fuq dak li seħħ, dak li għadu qiegħed jiġri u dak li ġej għalina.  Hemm dawn l-ideat li jħarsu naħa u oħra, li xorta waħda nistgħu nisiltu numru ta’ punti minnhom.  Hawn żgur differenti, metodi oħra ta’ kif issir il-politika f’dawn il-gżejjer.  Hawn ukoll iktar fiċ-ċert aġir li huwa marbut ma’ reazzjonijiet kostanti għal dak li għada fil-leġislatura preċedenti.  Hawn ukoll ħidma li hija marbutama’ dak li amministrazzjoni trid tagħmel ma’ dak li kien hemm qabel, dak li kien tajjeb u jekk għandhiex l-għaqal li tħallih mhux minsus.

2.      L-eventi ta’ dawn l-aħħar ġimgħatejn minn meta l-Uffiċċju tal-Awditur Ġenerali ppubblika rapport dwar dak li seħħ mal-kwistjoni tal-Cafѐ Premier ħallew numru ta’ domandi u qajmu numru ta’ diskussjonijiet.  Il-kwistjoni prinċipali f’dan kollu timmira lejn x’tip ta’ tmexxija politika għandna bħalissa fil-pajjiż.  Ħadd bla ebda mod ma huwa jikkontesta li l-Prim Ministru attwali għandu appoġġ popolari qawwi warajh.  Ħadd anqas ma huwa ser joqgħod javvanza attakki f’livelli żbaljati.  Biss inkunu qed ngħixu f’dinja oħra jekk ma naċċettawx li ħafna, sija dawk li vvutawlu u sija jekk le, qed jistaqsu x’forma differenti ta’ politika għandna llum.  F’demokrazija moderna u Ewropea bħal tagħna hemm min qiegħed jistaqsi jekk ħidmet, l-involviment tal-Prim Ministru fil-każ kienx f’postu jew le?

3.      Diġà għandna quddiemna problema ta’ demokrazija li għalija hija waħda fundamentali.  Tmexxija demokratika ma hix waħda monarkika, iżda hija kolleġġjali.  F’dawn l-erbgħa u għoxrin xahar, ma’ kull ġurnata ħareġ ċar li d-deċiżjonijiet jiġu meħuda f’Kastilja u eżegwiti mill-ministri.  Il-punt huwa: b’maġġoranza bħal din, il-Prim Ministru għandu kull saħħa parlamentari u elettorali biex ineħħi lil dawk li jippruvaw jew verament jgħidu le.  Il-kalkolu ġenerali minn barra huwa li min ma jbaxxix rasu, jitlifha.  Ilkoll nafu li mhux kull ma joħroġ minn uffiċċju wieħed ġewwa Kastilja huwa tajjeb.  Biss, ma hemmx min qiegħed jipprova jżomm lura din il-linja.  Din is-sakra li qed twassal għal konċentrazzjoni anti-demokratika tal-poter li tieħu għal iktar deċiżjonijiet li ma humiex tajba u li ma humiex ma’ idejn il-poplu.  L-istorja turi li kull partit li jħalli ‘l-mexxej tiegħu jieħu dawn il-passi politiċi jkun qed jiżra l-bidu tat-tmiem tiegħu.  Il-poter politiku fis-sistema demokratika bażata fuq ir-rappreżentanza parlamentari trid li d-deċiżjonijiet jiġu, l-ewwel diskussi, ikun hemm kunsens fuqhom u wara jiġu implimentati.

4.      Il-kontra kif qegħdin naraw, iwassal għal żbalji kbar.  Jaqsmu l-partit u mhux dejjem jikkonċentraw, isaħħu jew jissudaw il-poter.  Dawn il-jiem urew li l-kap tal-pajjiż sabu ruħu f’pożizzjonijiet skomdi.  Il-konsegwenza tal-fatt li deher li qed jieħu “interess partikolari” f’xenarji li jfakkru f’dawk li jidħu għalihom is-sensara tinkwetana.  Konna nippreferu li ma jkunx hemm dan il-partit fil-Gvern, però jekk qiegħed hemm nippretendu li jimxi b’serjetà u b’aġir li huwa kompatibbli mal-pożizzjoni uffiċjali li wieħed jokkupa.  Meta persuna tieħu l-ġurament li ser isservi lill-pajjiż tkun qed tieħdu fil-konfront ta’ kull persuna u mhux ta’ naħa biss.  L-operazzjoni mhix ċara u l-istess rapport fetaħ bibien ġodda li jitolbu aktar stħarriġ.  L-agħar żgur li l-persuna li għandha tkun id-difensur li dawn l-inkorrettezzi ma jsirux, li għandu jkun dak li jissorvelja, sab ruħu fiha sorveljat minflok minn oħrajn.  Huwa jgħid għax għaġġel.  Dan huwa ċar, imma xorta jibqa’ aġir li l-ingliżi jiddefinixxu bħala “conduct unbecoming”.

5.      Il-Prim Ministru daħħal lilu nnifsu fi sqaq politiku li fih effetti negattivi.  Diversi qed jistaqsu jekk din il-linja tfissirx ukoll li ġiet kompromessa l-linja għas-sewwa li kull min imexxi jrid ikollu.  Il-pajjiż jimxi ‘l quddiem fuq iż-żerriegħa t-tajba.  Għalhekk irid żgur jikkumbatti dak li huwa żbaljat, dak li jmiss ma’ min iqiegħed lilu nnifsu għas-servizz tal-forzi ta’ dawk li huma kontra dak kollu li huwa sew u ġust.  Hemm aġir anti-legali, anti-demokratiku varju li jitolbu li wieħed jikkumbattihom, inkella jmorru l-baħar ħwejjeġ oħra.  L-eżami fuq ħidmet it-tmexxija ta’ Kastilja, u l-aktar fuq il-linja ta’ prinċipju li din tieħu kiber sew.  Dak li qabel kien aċċettat issa ser jibda’ jiġi mistoqsi.  Dak li ftit kienu jiddubitaw issa hemm ferm iktar minnu.  Dan huwa żbaljat u ser ikompli jagħmel il-ħsara.

6.      Il-kwistjoni hija serja ħafna.  Ikun żball jekk xi ħadd jipprova b’xi mod iċekkinha.  Trid tiġi affrontata.  Garanziji għall-futur iridu jidhru.  Il-poplu ma huwiex konvint li dak li sar seħħ verament għall-ġid tiegħu.  Hawn jeżisti bank ta’ prova oħra li mhux qiegħed jinqabeż.  Il-pajjiż jixraqlu li tingħadlu l-verità, li jiġi infurmat b’kollox.  Kif kawża li kienet pendenti ġiet ċeduta, u kif sar dan il-pagament kollu wieħed irid iktar informazzjoni.  Il-bnedmin, f’sistema legali u demokratika huma vitali, però ma humiex ‘il fuq mil-liġi.  F’dan għalhekk hemm żgur pożittiv li l-pajjiż għandu wirt ta’ gvernijiet passati b’uffiċċju bħal dan li għamel dmiru.  Li kieku ma kellniex dan bis-snien li tajnih, kieku kollox baqa’ fejn kien.  Kieku ma kienux joħorġu anke emails minn id l-istess Prim Ministru.  Biss, jekk irridu nħarsu ‘l quddiem, jekk irridu nimxu u nġibu lura l-fiduċja fl-istituzzjonijiet għandna dritt li ningħataw spjegazzjonijiet sħaħ u l-Gvern għandu dmir li jersaq quddiem bihom biex il-ħsara li saret tonqos.  Dan huwa punt determinanti fil-ħajja ta’ dan il-Gvern, skont kif ser jaġixxi llum ser jiġi ġudikat għada.  F’idejh biex juri.