1. Kull Gvern jiġi elett biex jagħmel il-ġid lill-poplu kollu. Jiġi elett, ċertament, għax jivvutawlu parti minnu, imma wara jrid iwettaq għal kull persuna. Irid jisma’ u jagħraf dak li għaddej fis-soċjetà, u jimxi b’attenzjoni. Meta Gvern jitlef l-umiltà u jintilef fis-suppervja u wara fl-arroganza, ma jkunx wieħed ta’ kull ċittadin. Ikun, anzi, tiegħu nnifsu, li jrid li tgħaddi tiegħu. Meta, fit-triq żbaljata li jaqbad, jitlef is-smigħ u ma jagħtix widen għal dak li jkun għaddej fis-soċjetà. L-opinjonijiet varji tal-bnedmin. Meta l-ideat li wħud għandhom u jsostnu b’argumenti tajba, bażati fuq ir-raġuni jispiċċaw skartati, hemm jiżbalja.
Umiltà
2. Carofiglio Gianrico jgħid li dan huwa proċess importanti fi Gvern: “il passaggio nel quale deferisce proprio la disponibilità all’ascolto come un vero e proprio atto di coraggio.”. U Enrico Letta, fuq dan jgħid: “Ha ragione ascoltando gli altri siamo disponibili a mettere in discussione noi stessi, noi ci facciamo intrappolare dal nostro ego, non ci perdiamo cavalcando l’onda e rinchiuderci nella bolla.” Din l-għodda ta’ tmexxija tajba tal-Istat bħalissa hija, iktar minn qatt qabel, mitlufa u skartata. Sirna iktar pajjiż fejn ftit iridu jisimgħu lill-oħrajn. Sar kważi kkunsidrat żball politiku li tisma’ lil ħaddieħor.
Fil-pajjiż tal-estremi
3. Qegħdin dejjem iktar, fil-pajjiż, fejn trid tkun jew naħa jew oħra. Kif ngħidu: jew viti, jew skorfini. Proċess li qiegħed jikber iktar f’dan iż-żmien ta’ dan is-sajf. Proċess fejn qed ngħixu iktar f’borma tagħli. Fuq naħa għandna pajjiż li qiegħed maħkum minn mewġa ġdida ta’ pandemija. Fuq in-naħa l-oħra, il-Gvern jgħid kemm kollox huwa għan-normal. Fuq l-oħra, kwantità ta’ bnedmin imsakkra lura f’darhom wara li ġew mill-ġdid infettati. Fuq naħa oħra, il-Gvern li jgħid kemm kollox miexi tajjeb, u kemm hemm sinjali pożittivi fl-ekonomija. Fuq l-oħra, poplu li qiegħed iħoss, jum wara jum, il-ħajja togħla. Fuq naħa, il-Gvern jiddikjara kemm kollox huwa normali fil-ħajja, fuq l-oħra l-pajjiż li jmur il-baħar u jsibu mimli bram bi kwantitajiet qawwija.
Reazzjonijiet
4. Is-sitwazzjoni ħierġa sew mill-idejn. Dak li seħħ f’Kemmuna narah li qiegħed jiġi njorat, imma huwa parti minn dawn ir-reazzjonijiet. Dawk li jitolbu aktar attenzjoni. Għax illum, il-politika t-tajba qed tiġi abbandunata. Minflok, qed naraw iktar lil dawk li jaqbdu u jitkellmu fuq il-mezzi soċjali. Fejn hemm, sentenza tinkiteb f’daqqa, kif ħarġet mill-qalb, u l-approvazzjoni ta’ min jaraha tittieħed fi tmien sekondi. Hemm mewġa qawwija ta’ nuqqas ta’ fiduċja. Mewġa ta’ bnedmin li jridu jaraw l-affarijiet aħjar milli qed isiru lejn il-ġustizzja soċjali u l-ġid komuni. Bnedmin li qed jitolbu iktar moderazzjoni u l-kapaċità ta’ mexxejja politiċi li jkunu kapaċi jkunu tornaviti li jgħaqqdu tajjeb, kif għandhom, il-viti mal-iskorfini.
Issikkati
5. Imma l-Gvern mhuwiex interessat li jkollu l-pajjiż warajh f’dak li jwettaq. Huwa iktar li jifred il-viti mill-iskorfini, u fejn kienu diġà magħquda, jara kif jissikkahom sabiex ma jifilħux lilhom infushom. Hemm varjetà ta’ pożizzjonijiet f’dan. Bnedmin li mhux ġejjin mill-istess partiti, imma jaqblu fuq prinċipji importanti. Hemm diversi persuni fis-soċjetà li tkellmu kontra parti mill-aħħar emendi li saru mill-Att dwar il-Protezzjoni tal-Embrijuni. Hemm Laburisti u Nazzjonalisti, mhux ilkoll viti, u anqas, jekk irridu, skorfini. Nies li jaħsbu u li kitbu u tkellmu għala dak li qiegħed jidħol fil-liġi huwa perikoluż.
Vuċijiet importanti
6. Biss, meta titlef l-umiltà li tisma’, tispiċċa tinjora sezzjonijiet kbar fis-soċjetà, ħafna bnedmin intelliġenti u razzjonali. Tispiċċa, minflok, takkuża biex iċċekken lil ħaddieħor li huwa fundamentalista, mentri inti tkun qiegħed issir forsi ferm iktar massimalista milli tkun qed tinduna. Tispiċċa ma tagħtix każ rapporti u dokumenti li ġew ippreparati, bħal dawk li l-Knisja Kattolika ppreżentat u ppubblikat. Tispiċċa tinjora għaqdiet fis-soċjetà ċivili, li għandhom segwitu xejn żgħir. Tispiċċa ġġib pożizzjonijiet li l-konsegwenzi tagħhom huma qawwija, u daqshekk ieħor iktar kumplikati biex teħodhom lura. Għax kif nafu, meta tissikka żżejjed, tispiċċa li ma tistax tifred lura l-viti mill-iskorfini, u magħhom, taqla’ l-pjanċa.
Kuxjenza nazzjonali
7. Jekk hemm diġà numru ta’ kumplikazzjonijiet ħerġin mill-ħidma ta’ din il-liġi, għaliex għandna nikkumplikawhom iżjed? Iktar u iktar meta hemm min studja, u jaf li hawn m’għandniex niġru u nipperikolaw. Nissugraw bħala soċjetà li “noħolqu” bnedmin li qegħdin, mill-bidu nett, niskartaw fil-ġenb għax iddeċidejna li huma “inadegwati”. Persuni bħalna li, terġa’, qed niffriżawhom għall-eternità għax nafu li ebda ġuf m’hu lest li jilqagħhom fih. Pożizzjoni li ssir illum, imma ser tixħet piż kbir fuq il-kuxjenza nazzjonali.
Tornaviti
8. F’dan kollu, huwa ċar kristall li l-Gvern tilef l-abbiltà li jkun dik l-għodda li jifhem fejn, u sa fejn, għandu jasal. M’għadux, u mhuwiex aktar kapaċi jkun dak it-tornavit li jagħraf iġib lill-partijiet f’daqqa. Li jagħraf li għandu jgħaqqad is-soċjetà, mhux jifridha. Li jagħraf li m’għandux jissikka żżejjed. Tista’ tkun fundamentalista, imma meta ssir massimalista tiżbalja aktar. Ċertament, il-poplu jippretendi mill-Gvern nazzjonali li t-tmexxija tiegħu la tkun naħa, u anqas oħra.
