1.Il-Mediterran għandu
elementi naturali, kulturali u soċjali uniċi. Jifirduh minn regjuni oħra tad-dinja.
Anzi jiddistingwuh bħala l-post li fih ġabra ta’ punti li diversi reġjuni oħra
m’għandhomx. Diversi oħra li numru ta’ drabi minflok japprezzawh jipprovaw jċekknuh.
Quddiem il-kobor ta’ dik iċ-ċiviltà li kibret tul is-sekli madwar l-irkejjen
kollha ta’ dan l-baħar, hemm min jiddefendi ruħu billi jipprova jmaqdru u miegħu
‘l-bnedmin li jgħixu fih. Meta taqbad dak li numru ta’ awturi kitbu u daħlu fil-fond fuqu fosthom Erle
Bradford, Fernand Braudel, Arnold Toynbee u iktar reċentement David Abulafia
tifhem ferm aħjar il-passat u l-għeruq li jiddistingwuna minn oħrajn.
2. M’ għandniex niġu kkundizzjonati
minn oħrajn f’dak li aħna. Anqas m’ għandna niġu mqiegħeda f’pożizzjoni li
naħsbu li ma aħniex tajbin u li aħna mimlijin difetti - ħaddiehor huwa perfett
mentri aħna le jew li ta’ fuq jgħamlu kollox kif suppost mentri aħna le. Il-Mediterran
għandu madwaru ġabra twila ta’ ċiviltajiet li ebda baħar ieħor m’għandu. L-Eġizzjani,
il-Feniċi, il-Griegi, ir-Rumani, il-Musulmani, il-Lhud, it-Torok, l-Iberiċi -
semmi lil min trid u ssib li ħallewlna wirt uniku li m’għandniex niċhdu u li
nafu li oħrajn ma jistax ikollhom. F’dawn is-sekli semmi li min trid issib pero’
linja b’saħħitha li fiha kull poplu tħallat ma’ ieħor. Is-soċjetà Mediterranja
ma baqgħetx statika, arida, wieqfa, iżda mxiet u mexxiet nies ġejjin minn fejn
ġejjin.
3. Hija abbilità Mediterranja
li tilqa u taċċetta bħala normali l-immigrazzjoni tal-bnedmin. Hija indikazzjoni
ta’ flessibilità qawwija u umanità. Min ma jaqrax, min ma jippruvax iħares lura
biex jifhem, jsib ruħu maħkum min dawk li jaħsbu li hemm xi gwadann billi ma
titħallatx. Hemm xi vantaġġ billi żżomm barra min jista jkun element fil-proċess
ta’ kull soċjeta biex tilhaq il-punti u l-miri ġodda tagħha. Hija att ta’ ċiviltà,
ta’ rispett, ta’ ospitalità li aħna fil-Mediterran nifhmu aħjar u anzi nħaddnu
anki jekk ma nafux li ġejja mill-għeruq interni tagħna. Din m’hix biss
kwistjoni ta’ valuri nsara li żiedu fuq dak li kien hemm imma qabel. Meta San
Pawl wasal f’dawn l-gzejjer ma tkeċċiex iżda ġie milqugħ. Il-kliem ta’ San Luqa
u ċioe li laqgħuna bi ħlewwa liema bħala huma sinjal ċar tal-linja ta’ ċivilità
li l-Mediterran sawwar fina.
4. Tul dawn l-aħħar snin ilna
naraw kwantità kbira ta’ bnedmin jabbandunnaw l-art li twieldu u trabbew fiha
biex jaqsmu dan l-baħar u jidħlu fl-Ewropa. Daqqa min-naħa Spanjola, daqqa min
dik fin-nofs f’pajjizna u l-Italja, u daqqa mill-Greċja. In-numru ta’ bnedmin
ma naqasx. Żdiedu iktar il-familji. U wieħed jifhem li meta f’pajjizek tkun għaddejja
gwerra li ma tridx tieqaf fil-qtil u l-atroċitajiet tagħha tiġi fin-neċessità
assoluta li tiċċaqlaq bir-razza u r-radika. Meta nħarsu lejn dak li ghaddej
fis-Sirja u l-Iraq nistgħu b’xi mod ma naċċettawx li min qiegħed hemm jgħaraf
li jekk ser jibqa f’artu ser imut hu flimkien ma’ dawk li għandu għal qalbu? Meta
naraw biċċiet minn dak li l-medja internazzjonali tagħtina u naraw dak li
għaddej nistgħu nagħtuhom tort?
5. Għax huwa uman,
inevitabbli, li f’dawn iċ-ċirkostanzi bnedmin bħalna jerħu kollox warajhom u
jaħirbu. Aħna għandna l-paċi u huma għandhom il-gwerra. Aħna għandna Ewropa
fejn jirbaħ id-dritt u hawn livell għoli ta’ għixien u huma għandhom il-liġi
tal-ġungla u m’għandhomx x’jieklu u fejn
jorqdu. Min jahrab il-mewt imur fejn jista jsalva ġildu. Huwa daqshekk ieħor
normali li dawn il-bnedmin jaqsmu lejn l-Unjoni Ewropea. Hija din l-art ta’
pajjiżi magħqudin b’regoli u prinċipji li tħajjarhom jiġu. Fuq naħa huwa proċess
li sar fil-passat u sakemm jibqu jeżistu il-bnedmin ser jibqa jsir. Fuq l-oħra
huwa kumpliment. L-Ewropa irnexxiela tibni dak li kontinenti oħra la bdew u oħrajn
anzi fallew.
6. L-eventi ta’ dawn l-aħħar
ġimgħat, tal-kwantitajiet kbar ta’ bnedmin li ċċaqilqu huma f’dan opportunità
unika. Jiddependi mill-Unjoni Ewropea li
tilqa din l-isfida jew li titlifha. Li pajjiż Ewropew jgħati kenn u ospitalità lil min qiegħed jaħrab
ngħid li huwa parti sħiħa mid-dmir morali tiegħu. Pero’ anki jekk ikun hemm min
m’għandux d-dehen u l-valuri Mediterranji bil-qafas legali li bnejna fl-Unjoni,
ma hemmx dubju li dan għandu jingħata. Ma hix kwistjoni ta’ tibdil fir-regoli
li għandna fil-politika komuni dwar l-ażil imma tat-tħaddim sewwa tagħha.
Is-solidarjetà lejn bnedmin li m’ għandhomx ebda forma ta’ difiża hija massima
morali u legali tagħna lkoll.
7. F’sekli sħaħ din hija
opportunità ġdida għall-Ewropa li tħares mhux sal-ponta ta’ mneħirha iżda iktar
‘l-bogħod. Min ġej illum huwa diġa determinat li jmur lura meta għada pitgħada
l-affarijiet f’pajjiżi jinbidlu. Dak li jirċievu ħażin jew tajjeb illum jibqgħu
jiftakruh. Iġorruh magħhom u jgħadduh lil uliedhom u ulied uliedhom -
opportunità biex tibni rabtiet li d-distanza ġeografika ma ġġibx. L-Unjoni Ewropea
għad għandha d-difett li tul Awwissu twaqqaf il-magni tal-istituzzjonijiet
tagħha. Dan huwa żball għax proprju f’dan ix-xahar, kif qed naraw sena wara
sena, li hemm l-aktar bżonn ta’ deċizjonijet importanti u f’waqthom. M’ huhiex
aċċettabbli li pajjiżi fl-Unjoni Ewropea jew li huma demokratiċi jitħallew
jabbandunaw lil dawn il-povri bnedmin mingħajr assistenza, gwida, saqaf fejn
jorqdu, x’jieklu u fuq kollox li jigi rikonoxxut lilhom id-dinjità tagħhom
bħala refuġjati jew li ħaqqhom protezzjoni taħt ir-regoli Ewropej.
8. Ħafna jitkellmu fuq kunċetti
żbaljati ta’ suppost interessi nazzjonali mentri fir-realtà jkunu qed jaħirbu
biss minn dak li jistgħu isolvu, ta’ dak li, kieku jwettquh, jistgħu jkunu
strumenti ta’ ġid u ċivilità. Issa ilna ġimghat naraw fuq il-mezzi barranin
xeni f’pajjiżi oħra jpinġu s-sitwazzjoni f’dell ikrah - xeni li l-messaġġ huwa
biss kemm huma ġejjin refuġjati u li suppost li ma nifilħux għalihom. Messaġġi
żbaljati. Messaggi li minnhom jitwieldu traġedji. Ix-xena ta’ tfajjel mingħajr
ħajja liebes bħal kull tifel Mediterranju ieħor mixħut fir-ramel jitmelles u
jitwennes mill-istess baħar, waqqaf ħafna. Niżżilhom, nittama, mis-siġġijiet
għoljin tagħhom biex jifhmu li hawn fuq bnedmin qed nitkellmu mhux numri. Kif
setgha jingħata lura l-art meta lkoll ngħarfu li d-distanza bejn dawn
l-artijiet hija zgħira ħafna. Il-bibien tal-Ewropa m’ għandhomx ikunu magħluqin
f’dan il-mument determinanti tal-istorja. Jridu jibqgħu f’dak li ċ-ċiviltà
Mediterranja ilha tagħti, tgħallem, tirbaħ u tgħaqqad.
No comments:
Post a Comment