1. Jingħad x’jingħad dwar l-Istati Uniti
tal-Amerika, ftit huma dawk li jistgħu jmeru l-fatt li dak il-pajjiż għandu
waħda mill-aqwa sistemi legali. Dak li
ġie mfassal fid-dokument bażiku tagħhom huma u jaffermaw ruħhom bħala poplu
indipendenti u sovran jibqa’ uniku.
Jibqa’ ta’ ispirazzjoni kif kien fis-sekli li ilu jeżisti. Dak li nkiteb kien frott ta’ ġabra ta’ nies
intelliġenti, bil-għaqal, iffurmati fil-kultura klassika li ġiebu magħhom snin
ta’ esperjenza u riflessjoni. Mhux biss
il-liġi tixgħel, iżda magħha wkoll id-diversi kitbiet li akkumpanjawha waqt li
kienet qed tiġi maħsuba u miktuba.
2. Wieħed mill-parteċipanti attivi kien James
Madison li aktar ‘il quddiem kien ġie elett bħala r-raba’ President ta’ dak
il-pajjiż. Madison kien kiteb diversi
biċċiet interessanti li anki llum ftit jiżbaljaw jekk jerġgħu jaqrawhom. Minn dan nammetti li laqtuni dejjem dawn
il-kliem li ġejjin u li għażilt f’dan l-artikolu. Kull sentenza titlob riflessjoni: “If men were angels, no government would be
necessary. If angels were to govern men,
neither internal nor external controls on government would be necessary. In framing a government which is to be
administered by men over men, the great difficulty lies in this: You must first
enable the government to control the goverened, and in the next place oblige it
to control itself”.
3. Nikteb fuq dan għax f’dawn l-aħħar ġimgħat
saret kampanja żbaljata u li tmur kontra l-ispirtu tad-demokrazija mill-Gvern
tal-ġurnata kontra tagħna li qegħdin fl-Oppożizzjoni. Il-Gvern bagħat il-messaġġ li l-Oppożizzjoni,
l-ewwel ma għandhiex id-dritt li titkellem; it-tieni, li meta tagħmel dan qed
tkun biss negattiva. Dan huwa żbaljat
għax Gvern mingħajr Oppożizzjoni jispiċċa jaqbad it-triq tad-dittatura. Huwa fl-interess ta’ min jiggverna u jmexxi
li jkollu Oppożizzjoni u li jħalliha taħdem.
Dan għax is-sistema demokratika hekk titlob u nittama li ħadd ma huwa
joħlom li pajjiżna għandu jitmexxa b’xi sistema oħra.
4. Għax meta jkun hemm min juża l-vantaġġi li
Gvern għandu sabiex jibda jattakka lil min jikkritikah u ma jħarisx li
jispejga, allura jkun qiegħed imur kontra l-interess tal-poplu. Laqatni b’mod partikolari dak li ntqal
mill-kelliem tagħna fuq dan Clyde Puli, li rreaġixxa kontra l-istqarrija li saret
mid-Dipartiment tal-Informazzjoni biex jiġi attakkat Beppe Fenech Adami bi
kliem spreġjattiv. Għax huwa diġà gravi
li nqabdet il-linja li għal kull ma jingħad minna r-risposta hija li aħna
negattivi, però huwa ferm iktar hekk meta d-dipartiment li huwa mħallas biex
jinforma lill-pajjiż jispiċċa jiġi użat biex jgħajjar. Jekk membru tal-Gvern, ministru, segretarju
parlamentari jew ħaddieħor irid jagħmel hekk (għalkemm ikun skorrett u jaġixxi
kontra l-pożizzjoni tiegħu) jista’, biss ma jużax strument imfassal għal
messaġġi differenti.
5. Il-Gvern li ma huwiex kapaċi jifhem u
jaffronta l-argumenti tal-Oppożizzjoni jkun qabad triq f’direzzjoni
ħażina. L-Oppożizzjoni qegħda hemm biex
tikkontrolla ħidmet il-Gvern. Biss dak
ma huwiex xkiel iżda assikurazzjoni lejn is-sewwa. Iktar u iktar meta tkun ġejja minn diversi
minna li għandhom għal qalbhom l-interess tal-poplu u tal-pajjiż tagħna. Ħadd ma jista’ jippretendi minna li naraw l-affarijiet
li ma humiex tajba u ma nitkellmux.
L-ewwel inkunu qed naġixxu kontra s-sewwa; it-tieni nkunu qed immoru
kontra dmirna, u t-tielet inkunu qed nirrelegaw pajjiżna għal wieħed tar-raba’
dinja. Nafu li aħna bnedmin, mhux kif
qal Madison, anġli u allura bżonn ta’ xulxin fl-interess tal-poplu u mhux
għall-interess partikolari ta’ xi ħadd.
6. Il-problema li llum qegħda iktar u iktar
tiżviluppa mhix tant ħidmet l-Oppożizzjoni bil-kumplikazzjonijiet u
d-diffikultajiet li għandha, iżda fl-inabilità tal-Gvern li jaħdem magħha. L-eżami għal kull min għandu l-poter qiegħed
mhux biss f’li jifhem li għandu jiġi kontrollat sabiex jikkontrolla aħjar lilu
nnifsu, iżda li jikkollabora mal-Oppożizzjoni.
Jekk min qiegħed imexxi jġib lilu nnifsu f’pożizzjoni li jieqaf
jiddjaloga u jirraġuna mal-Oppożizzjoni, allura jkun qabad it-triq għal
isfel. Jekk dak li qiegħed iwettaq
għalih huwa daqshekk tajjeb, allura għala għandu jkollu daqshekk problema biex
jispjega barra u jirbaħ l-argument?
7. Ngħarfu li r-raġuni ma tridx forza u
daqshekk ieħor nifhmu li meta tintuża l-forza ma jkunx hemm raġuni
warajha. Kull nhar ta’ Ħadd, min qiegħed
imexxi pajjiżna jħoss li għandu jibgħat il-messaġġ li kull min b’xi mod ma
jaqbilx miegħu huwa kontra tiegħu u allura kontra l-pajjiż. Dan huwa viċin dak li kienu jagħmlu l-monarki
u dittaturi passati. Dawn huma atti
żbaljati għax ħadd ma jkollu raġun sħiħ fuq ħaġa u wisq inqas ma jkun għamel
kollox perfett. Jekk ma jridx jisma’
lill-Oppożizzjoni, allura ma jkunx qiegħed jaġixxi f’isem il-poplu kollu. Il-Gvern għandu d-dmir li jisma’, u sew, dak
li jingħadlu. Iktar u iktar f’din
il-leġislatura li għandha fuq il-bank tal-Oppożizzjoni diversi membri li servew
lill-pajjiż u għalhekk għandhom l-esperjenza li ħaddieħor m’għandux.
8. Dan kollu huwa iktar u iktar importanti
f’dan il-mument tal-istorja parlamentari tagħna. Għax għalkemm hemm min ra ċ-ċaqlieqa tal-post
fejn konna qed niltaqgħu bħala parlament bħala kwistjoni loġistika, hemm iktar
warajha. Ma’ kull jum, b’dak li qed nara
u nisma’, b’mod partikolari dak li l-Ispeaker iddikjara diversi drabi, sejrin lejn
iktar tisħiħ tal-leġislatura. Tisħiħ ta’
din it-tielet id tal-Istat demokratiku li titlob li min qiegħed imexxi jkun
mhux biss sensittiv iżda li ma jżommx lura.
Il-pajjiż jirbaħ b’dan l-organu leġislattiv, iktar separat, awtonomu u
indipendenti. Huwa fl-interess tal-poplu
li dan jibqa’ jiġi msaħħaħ. Huwa
fl-interess nazzjonali li d-demokrazija tibqa’ tiġi ssudata. Għax huwa f’din il-linja li l-Gvern għandu
jifhem dak li qiegħed għaddej u ma jżommx lura proċess normali li l-Partit
Nazzjonalista ma opponiex, anzi saħħaħ.
Għax bħala partit ħarisna diversi drabi fit-tul u mhux għall-interess
partikolari tal-mument. Għalhekk,
minkejja kollox, nibqgħu nħossu li għandna nitkellmu għax huwa fl-interess
tal-poplu u minn dan m’għandniex il-ħsieb li mmorru lura.
No comments:
Post a Comment