Iddeċiedi Xi Trid.

1.         Kemm hi tajba din.  Il-Gvern għadu ma jistax iżarma lilu nnifsu mill-fosdqa li kellu fl-Oppożizzjoni.  Għadu ma jistax jifhem li fil-pożizzjoni l-ġdida jrid jiddeċiedi u jieħu pożizzjoni.  Fl-Oppożizzjoni kienu draw li jilgħabu fuq iż-żewġ naħat.  Kienu ħaduha bħala parti mis-sistema li jgħidu ”iva” lil dawk li ma jistgħux jaqblu magħhom.  Din kienet mill-iktar evidenti għax kull settur ried jisma’ “iva”, anke fejn m’għandux raġun u dan kien jiġi servut minnhom.

2.         Issa però, il-porporina bdiet taqa’ u l-kurrazza tleqq tleqq issa bdiet tittappan.  Il-Gvern għadu mhux jinduna li jrid jiddeċiedi u jgħid x’jaħseb, x’ser effettivament iwettaq u jagħżel triqtu.  Għadu mhux jara li meta tmexxi ma tistax tibqa’ tidher sabiħ ma’ kulħadd u, f’mumenti, trid bilfors tixrob il-kalċi qares.  Triq tieħu naħa u timxi fuqha.  Gvern tajjeb fuq dan jintagħżel.  Kemm ikun kapaċi jieħu deċiżjonijiet li ma tantx ikollu ċapċip fuqhom imma li fiż-żmien irendu f’suċċess.

3.         Id-deċiżjonijiet diffiċli huma dawn – dawk li tmexxi ‘l quddiem f’direzzjonijiet tajba, anke jekk taf li fil-bidu mhux ser ikollok kunsensi.  Kull gvern irid jiffaċċja dan.  Kull min irid,mhux biss il-ġid imma kapaċi li jwettqu jagġraf dan b’iktar attenzjoni u faċilità minn ħaddieħor li moħħu biss kemm huwa popolari.  Poplu jippretendi mill-mexxejja tiegħu li jeħduh ‘il quddiem u lest li jaċċetta li hemm min qiegħed ġewwa u jaf iktar, imma mhux lest li jittieħed fejn huwa ċert li dawn huma toroq żbaljati.

4.         Il-kwistjoni tal-bejgħ taċ-ċittadinanza tagħna ilha issa ġimgħat tieħu l-attenzjoni politika u pubblika.  Il-Kunsill Ġenerali tal-partit il-Ġimgħa u l-Ħadd li għaddew serva sabiex dan il-messaġġ ċar jasal iktar.  Tasal ċara l-pożizzjoni nazzjonali tagħna, li aħna li rridu verament il-ġid lil dan il-poplu qed nagħmlu ħilitna sabiex inżommu lura kemm jista’ jkun liġi żbaljata.  Liġi li hija hekk mhux għax qed ngħidu aħna li hija ta’ tal natura, imma għax hija minnha nfisha mhux f’lokha.

5.         Il-poplu nafu li m’huwiex il-ħin kollu mwaħħal mal-istazzjonijiet tax-xandir, anqas jixtri jew jaqra l-gazzetti kull ġurnata imma maż-żmien tasallu wkoll.  Walssalnihielu u fehemha tajjeb.  La żidna u lanqas naqqasna, imma għidna l-verità.  Għidna l-affarijiet kif inhuma.  Sfortunatament, il-Gvern dam biex fehem u jirreaġixxi.  Webbes rasu waħda u sew u spiċċa beda triq li fiha jrid jieħu lura parti minn dak li ma kellux jagħmel.  Ir-realtà hija li aħna diġà ġejna umiljati bħala pajjiż u din mhux faċli ġġibha lura.

6.         Mhux faċli li tħassar dak li qiegħed idur kontra l-immaġini tajba li kellna.  Iktar ma l-Gvern idum jaħsibha, iktar agħar.  Iktar ma jdum biex jiddeċiedi li għandu jgħaddi liġi malajr sabiex iħassarha, iktar agħar.  Ma jistax jippretendi li jibqa’ jidħak bina lkoll.  Jgħid li l-liġi mhux ser iġibha fis-seħħ meta nafu diġà li l-liġi, kif ġiet approvata skont il-liġi, daħlet bil-volontà tagħhom dritt dritt fil-liġijiet tagħna.  Il-Gvern qiegħed jipprova jaħrab dak li huwa inevitabbli.  Li ċeda fuq is-segretezza kien pass ‘il quddiem.  Biss, dan waħdu mhux biżżejjed.  Trid tħassarha b’liġi apposta.

7.         Minflok jaqtagħha u jiddeċiedi, il-Prim Ministru jidher li qiegħed ikompli jtawwalha u jaħrabha.  Mhux biss, imma qiegħed jonqos milli jkun ċar f’dak li sewwasew irid u minflok jibgħat messaġġi mħawda.  F’pajjiżna jgħid li lest li jiċċaqlaq issa wara tant żmien u, minflok ikun konsistenti, jerġa’ jsiefer, jonfoq flus il-poplu f’dak li huwa evdienti li ma jridux.  Kif jista’ jkun konsistenti u kredibbli jekk fuq naħa jgħid, wara li ilu xhur iwebbes rasu, li issa jrid jiftiehem mal-Oppożizzjoni meta fl-istess ħin jinsab fl-Istati Uniti jidher biex jinxtrw iktar passaporti?  Il-korrettenza kienet titlob żgur li ma jmurx.

8.         Iktar ma jgħaddi ż-żmien, il-pożizzjoni iktar qed tikkomplika ruħha.  Ir-responsabbiltà ta’ dan l-aġir skorrett huwa kollu fuq in-naħa tal-Gvern u hu jrid iġorrha.  Aħna dmirna għamilnih u ser inkomplu nagħmluh.  Konna disposti mill-bidu biex naslu f’liġi li tagħmel il-ġid, u anzi fid-dibattitu ħadna ħsieb li niftħulu għajnejh kif tista’ ssir verament tajba, imma l-piż jibqa’ fuq il-Gvern li jagħmel l-affarijiet sewwa.  Aħna ċari konna u ċari bqajna.  Il-Gvern li tħawwad.  Jonqsu biss li joħroġ minnha billi jiddeċiedi sewwasew xi jrid.

Ferita Nazzjonali

1.         L-unur ma jistax jinxtara.  Jista’ jinkiseb maż-żmien.  Jinkiseb bl-imġieba tajba kostanti, onesta u retta.  Iktar ma wieħed iżomm ruħu marbut mal-prinċipji tas-sewwa, iktar jikbirlu l-unur.  Jikbirlu miegħu nnifsu li jagħraf li qiegħed jimxi b’umiltà fit-triq id-dritta; u t-tieni ma’ dawk li jżommu ruħhom mal-bnedmin ta’ rieda tajba.  Faċli titlifha.  Diffiċli żżommha.  Taf li hemm min ikun iridlek il-ġid u hemm min id-deni.  Tal-ewwel jarawk fuq dak li tkun qed tagħmel; tat-tieni jieħdu kull okkażjoni sabiex ikerrħuk.

2.         Dawk huma r-regoli naturali tal-ħajja.  Taf diġà li hemm min jgħir għalik, jew jaħseb li ser jieħu gwadann billi jkerrħek, però tkun qed tiżbalja bil-kbir meta ġġib l-għali fuqek.  Meta tkun kaġun inti stess tat-tkissir tar-reputazzjoni tiegħek, allura ma tantx tista’ titkellem.  Tagħti vantaġġ lil ħaddieħor u fl-istess ħin tinżel niżla li, tagħmel x’tagħmel, tkun diffiċli ħafna biex terġa’ ġġibha lura.  Torbot mażżra miegħek innifsek li iktar ma tissielet magħha, iktar tissikkak.  Il-ġudizzju, l-għaqal u l-prudenza jżommuk milli taqa’ f’dan il-bir, però jekk ma tagħtix każ tagħhom u tiddisprezzahom allura ma hemmx ħlief li twaħħal fik innifsek.

3.         Il-valuri taċ-ċiviltà tagħna huma ċari.  Bażati fuq prinċipji li ssawru maż-żmien u li bbażaw ruħhom manifestament fuq dawk insara.  Jekk tarmi dawn l-ankri li bihom twettaq is-sewwa u tagħmel il-ġid lill-proxxmu, tarmi lilek innifsek.  Hemm min irid jisfida sekli sħaħ ta’ esperjenzi umani u jmur il-kontra għax jimmaġina li sab triq ġdida.  Jista’, però kull ma jkun qiegħed jagħmel huwa li jidħak bih innifsu u b’dawk li fdawh.  Mhux biss, imma meta jonqos li jagħraf li dan it-tagħlim iżommok ‘il bogħod mill-iżbalji jispiċċa jħossu komdu ma’ dak li m’huwiex sewwa.  L-unur jiddependi wkoll kemm trid tħobb l-indafa u kemm tħossok paxxut ma’ dak li m’huwiex.

4.         Il-liġi dwar iċ-ċittadinanza, dik l-emenda li biha issa ser nibdew infittxu li nbiegħu ċ-ċittadinanza tagħna hija każ mill-iktar ċar ta’ dan.  Aħna fl-Oppożizzjoni qegħdin u liġi bħal din qatt ma għamilna jew qatt ma konna ser nagħmluha.  Stajna biss nopponu għaliha, u hekk għamilna billi kull membru tagħna tkellem kontra.  L-obbligu, ir-responsabbiltà qegħdin b’mod qawwi fuq il-Gvern.  Huwa hu li ħareġ b’din il-liġi u għalhekk irid iwieġeb għall-effetti ħżiena tagħha.

5.         Huma ħżiena għax ebda poplu ma jarmi unuru, ma jasal li jbiegħ dak li huwa l-iktar għażiż għalih innifsu.  B’din il-liġi, flus mhux xierqa jistgħu jidħlu imma biha d-dinjità tagħna qed tintrema.  Biha l-Gvernh fetaħ attakk għas-sens b’saħħtu ta’ nazzjonaliżmu tagħna.  Mhux dak estremista iżda dak li għalih aħna kburin, li jagħtina sens ta’ rabta u kburija.  Kien hemm żmien meta kien hemm soċjetajiet antiki u primittivi li kienu jippermettu aġir kontra n-natura umana.  Kellna dawk li kienu jippermettu familji li sforz il-faqar ibiegħu ‘l uliedhom.  Biss dan iż-żmien għadda.

6.         Pajjiżna m’għandux bżonn jasal f’dan ix-xifer.  Diġà qed nieħdu reputazzjoni ħażina barra minn xtutna biha.  Diġà gazzetti barranin qed jirrappurtaw b’ebda forma ta’ tifħir għalina li aħna qegħdin inbiegħu dak li huwa l-iktar għażiż għalina.  Diġà qed tidher barra li min ser jixtri din iċ-ċittadinanza ser jagħmel hekk għax għandu bżonn, għax għandu xi ħaġa li jrid jaħbi, għax għandu storja passata xejn tajba.  U l-liġi qed tkompli ssaħħaħ din il-konvinzjoni għax qed tassigura li l-ismijiet ta’ dawn il-karattri jibqgħu mistura.  Dak li ma joħroġx għad-dawl għandu raġuni biex jibqa’ fid-dlam.

7.         Din il-liġi qegħda tmur kontra kull dekor, kull sens ta’ deċenza, kull ma huwa naturali fil-bniedem.  Hija liġi li ser tkissrilna r-reputazzjoni għolja ħafna li l-Partit Nazzjonalista, għax huwa proprju nazzjonalist, irnexxielu jwettaq.  Din hija ferita qawwija.  Biha ser nitilfu f’kull settur u ser nibdew it-triq tat-tkasbir.  Hija ferita mortali, gravissima għalina lkoll li ridna s-sewwa u ħdimna għaliha.  Ferita nazzjonali li biha ser nitilfu ħafna mid-demm tal-investiment tagħna lkoll.

Budget elettorali.

1.         Waqt li l-Oppożizzjoni qattgħet din il-ġimgħa tipprova twassal il-messaġġ lill-Gvern li l-emendi minnu huma żbaljati, huwa kien moħħu fil-pubbliċità, fir-reklami u l-propaganda sabiex dak li ġie mħabbar fil-Budget it-Tnejn jinżel tajjeb.  Il-Gvern kien moħħu biss biex jassigura li ħadd ma jkun jista’ jikkritikah, anzi li jkun hemm min jaqra biċċiet u jasal għal konklużjonijiet ta’ malajr.  Fir-realtà, meta wieħed jara dak li nkiteb, il-mod ta’ kif ġie preżentat, jidher mill-iktar ċar li l-forma kienet ferm iktar importanti mis-sustanza.

2.         Huwa minnu li l-preżentazzjoni hija aċċettabbli li ssir b’dan il-mod meta tkun akkumpanjata minn pakkett ta’ miżuri li jibdlu u jagħtu verament direzzjonijiet sodi fis-setturi ekonomiċi u soċjali.  Issir iktar kruċjali meta dak li jkun hemm ma jkunx fih dik id-determinazzjoni u allura trid issir b’kemm jista’ jkun karta li tleqq biex taljena minn dibattitu veru ta’ dak li qiegħed isir minn dak li hemm bżonn li effettivament isir.  Ngħidu dan għax irridu li l-pajjiż jimxi ‘l quddiem u mhux imur lura.

3.         Nhar it-Tnejn, waqt li kien qiegħed jinqara d-diskors tal-Budget għall-ewwel darba mill-Ministru tal-Finanzi, kien ċar għal diversi minna li servejna bħala ministri tal-poplu li l-pożizzjonijiet kienu qed jitressqu bi kliem inġenerali u mhux ċari.  Dan huwa ta’ inkwiet għalina għax dan id-diskors partikolari jitlob li l-fatti jingħadu u l-verità tkun hemm, mhux moħbija.  Hemm wisq miżuri li huma miktuba sabiex jagħtu impressjoni ta’ ħaġa, mentri tkun fil-fatt ħaġa oħra.  Hemm anzi ħafna riservi u kundizzjoniiet li meta wieħed jaqbad il-lenti jsib li ngħad ħafna imma ma hemmx pożizzjoni vera.

4.         Il-ħsieb tal-Gvern huwa essenzjalment immarkat minn ħaġa waħda.  Inġebbdu l-wegħdiet elettorali għal sena sħiħa sabiex l-elettorat li vvutalu jerġa’ jitħajjar jibqa’ jimmarka fl-istess sezzjoni.  Fir-realtà talab differiment twil ħafna ta’ sitt xhur skorruti.  Dak li webbel diversi biex jivvutaw għall-Partit Laburista reġa’, għal darb’oħra, tqiegħed fuq il-mejda.  Kulħadd jaf li ebda partit ma jista’ jwettaq kull ma hemm f’manifest elettorali mill-ewwel u f’daqqa għax kull punt fih prezz.  Biss, dan il-Gvern qiegħed jipprova jwettaq l-impossibbli.  Itawwal u, fl-istess ħin, iżid il-piż u l-pressjoni fuqu nnifsu.

5.         Min hemm bil-ħin f’idejh għandu l-ħin jara sewwa l-affarijiet u jinduna b’dan.  Jagħraf li l-linja finanzjarja tal-pajjiż hija miġbuda waħda żżejjed u faċli tattakkaha.  Diġà hemm il-fatt li l-Kummissjoni ta-Unjoni Ewropea mhux qegħda taqbel mal-figuri tal-Gvern dwar il-figuri tal-Gvern dwar il-figura tad-defiċit.    Il-Gvern jgħid li nieżel 2.7%, mentri l-Kummissjoni tgħid li ser tibqa’ għal sentejn 3.4% u anzi titla’ għal 3.5%.  Dawn huma figuri ta’ nkwiet mhux biss għax qegħdin jingħadu, imma l-iktar għax mhux qed jiġu ndirizzati.  Il-Kummissjoni f’din is-sena baqgħet bl-istess pożizzjoni u dan ifisser li daqt ikollna naffrontaw sejħiet għall-miżuri ta’ awsterità.

6.         Biss, bl-elezzjonijiet tal-Parlament Ewropew li ġejjin, il-Gvern ried jilħaqa ħaġa waħda: dik li jipprova jżomm lil kull min wegħdu kuntent jistenna.  Jistenna mhux biss Marzu, imma anki iktar tard.  Nafu li l-miżuri tal-budget, parti sostanzjali minnhom iridu li jsiru b’liġi biex jitqegħdu fis-seħħ u din tieħu żmienha.  Il-wegħdi jibqgħu dak li huma, anki jekk miktuba, imma kulħadd jaf li hemm prezz fuq kull waħda u l-ħlas tagħha jiġi mit-taxxi tagħna.  Il-bilanċ finanzjarju lkoll nafu kemm huwa delikat.  Anzi, b’dak li sar, il-Gvern kixef iktar lilu nnifsu f’dan meta baqa’ jinsisti li jrid jinġabar bil-bejgħ taċ-ċittadinanza tagħna.  Qiegħed juri lil kulħadd li jekk ma tinbiegħx ser jitlef kull possibilità li jibbilanċja.

7.         Diskorsi ta’ budget jiġu u jmorru, biss il-poplu jippretendi li dak li jinkiteb jitwettaq mhux biex immorru lura ekonomikament u soċjalment, imma biex nimxu ‘l quddiem.  Kawtela kienet żgur tkun aħjar, iktar u iktar fl-ambjent finanzjarju tal-lum.  Il-maġġoranza elettorali u parlamentari qegħda f’idejn il-Gvern li jaf li ħadd ma jista’ jżommu f’dak li jrid jagħmel.  Biss ma tbiddilx ir-realtà.  Maġġoranza ikbar ma tagħtikx aktar flus.  Trid taħdem għalihom.  Il-propaganda hija ħaġa, l-verità oħra għax il-problemi ssolvihom billi taffrontahom u mhux taħbihom.  Tista’ ttawwal minn din ir-realtà imma għada trid tikkonfrontaha, inkella tieħdok.

Mhux Proprju l-Aqwa Gimgha.

                

               

                1. Il-hajja politika ta kull Gvern hija mimlija b'tlugh u nzul. Hadd ma jistgha jahrab minn din s-segwenza ta fatti. Uhud pero jigu minn eventi li ma jkollux kontroll fuqhom mentri ohra jkun giebhom fuqu. Fl-ahhar mill-ahhar jrid jara hu x'passi ghandu jiehu biex jikkoreggi u jbiddel. Jistgha minflok jghazel triq kompletament differenti dik li jkompli ghaddej , jinjora l-fatti u jaljena lill-pajjiz b'passi u direzzjoni ohra. Tkun xi tkun l-ghazla l-elettorat fil-frattemp jkun qieghed jigbed gudizzju.

               

                2. Biss din il-gimgha li ghada kif tlaqna kellha tlett ingroppi li min qieghed jmexxi ma jaghmilx tant hazin jekk jgharafhom u jibdel triqtu. F'dan il-pajjiz l-opinjoni pubblika ma tigi ffurmata bhal ta ohrajn. Tistgha tahtfu f'mument pero jhobb hafna jara l-fatti mad-diskors.  Ghal hafna l-kliem mat-toroq huwa li  f'dak li sehh hemm zgur lok ta caqliq , iktar trasparenza u akkontabilita. Nghid dan ghax nifhem li bhal ma qieghed jigri f'dawn ix-xhur l-istint tal-Gvern ser tkun li jahrab kollox.

               

                3. Fl-ahhar seba-t-ijiem rajna l-ewwel n-nuqqas ta rizultati fis-settur tal-immigrazzjoni ,t-tieni is-sistema zbaljata ta kif c-cittadinanza taghna qed tinbiegh ,t-tielet l-abbuz ta poter mill-iktar gravi fil-kaz ta impjegat tal-istat. Ghal dawn it-tlett punti ta fatt il-Gvern harab kemm setgha billi jghid il-kontra ta dak li huwa.  L-problemi jridu soluzzjoni jew almenu pjan lejn tibdil tal-istat tal-affarijiet. Meta jkun hemm l-kontra allura l-posizzjoni tkkomplika iktar u iktar ruhha.

               

                4. Il-gimgha bdiet hazin t-tlieta meta l-Prim Ministru ghazel li jaghmel stqarrija dwar dak li kien sehh fil-Kunsill tal-Ministri li kien ghadu kif attenda ghalih. Ghal min jsegwi u jaf sew l-fatti sfortunatament f'dik il-laqgha pajjizna rregistra numru ta passi lura, telfiet. Rregistra dan ghax dak kollu li kien nbena fis-snin ta qabel b'hafna diffikulta fil-kamp tal-immigrazzjoni rregolari issa spicca kwazi kompletament. Sehh dan ghax l-Prim Ministru ha linja politika li mhux ser twasslu ghal rizultati. Fl-Unjoni Ewropeja tirrenja r-raguni mhux l-irruwenza. Hemm ghodda li nistghu nuzaw li qedhin ghad-disposizzjoni taghha. Thaddimhom billi tuzhom sewwa mhux billi tkissirhom.

               

                5. Tac-cittadinanza kienet t-tieni wahda. Iktar ma taqra il-ligi, iktar ma tismgha u tara dak li jrid jaghmel il-Gvern iktar wiehed jifhem kemm dan kollu huwa verament zbaljat. Tul dawn l-ahhar hamsa u ghoxrin sena l-partit nazzjonalista ghandu l-mertu li gieb pajjiz minn wiehed xejn stmat ghal wiehed li jigbed l-ghira. Fil-process ma kull sena tellajna c-cittadinanza taghna fl-ghola livell, iktar u iktar bid-dhul taghna fl-Unjoni Ewropeja. Issa li dan il-Gvern sab dan l-investiment f'idejh flok qieghed jkabbar dak li hallejna ahna qieghed minflok jharbat. Cittadinanza li facili tinxtara titlef kull forma ta valur li ghandha. Il-poplu ghandu f'idejh kredtu li jidher mill-iktar car li daqt sejra tigi mitlufa.

               

                6. Is-sentenza tal-Qorti fil-konfront ta Norman Vella hija t-tielet wahda. Ma hemmx kliem ghal dak li gara. Kien zbaljat mill-bidu nett u baqa ghaddej hekk pass wara pass. L-incident ma kellux jsehh imma mhux talli sar talli kien hemm min kien komdu bih. L-isfortuna ta dan kien proprju li min ghandu responsabbilita ma hasx li qed issir xi haga zbaljata. Hass li dak li qieghed jsir huwa tajjeb meta kif qalet tant tajjeb l-Qorti kien assolutament zbaljat. Dan il-kaz kompla jinghaqad  ma kullana itwal ta zbalji li bihom l-fiducja tal-poplu qieghed jonqos.

               

                7. Tul dawn il-jiem ergajna rajna dak li ma nixtiequx. Hemm kuntrasti li qed johorgu kontinwament. Bejn dak li bnejna u dak li dan il-Gvern qieghed jhott. Bejn l-prudenza u l-ghaqal taghna u l-gir u nuqqas ta garbu taghhom. Bejn il-principji demokristjani taghna u t-tnehhija ta kull principju li kellhom. Huwa minnu li din il-gimgha tellghet ghad-dawl tlett komplikazzjonijiet kbar biss dawn gejjin mhux b'kumbinazzjoni imma minhabba n-nuqqasijiet li l-Gvern ghandu.