1.
Wara l-aħħar gwerra dinjija,
il-politika nbidlet fuq diversi punti.
L-esperjenzi li d-dittatorjati għaddew lill-Ewropa u lid-dinja sarrfu
f’diversi deċiżjonijiet li permezz tagħhom id-demokrazija bdiet triq ferm iktar
soda minn qatt qabel. Filwaqt li f’moħħ
uħud kien hemm dubju dwar liema sistema hija l-aħjar għall-bniedem u
għas-soċjetà li huwa jgħix fiha u jorganizza, wara dan inbidel kollox. Inbeda proċess, speċjalment minn dawk
id-diversi politiċi li daqu l-imrar tad-dittaturi, li bih kull rabta, kull
forma marbuta ma’ aġir anti-demokratiku u dittatorjali għamlu ħilithom biex
jispiċċaw. It-tieni, bdew metodi ġodda
li jmorru dijametrikament opposti għad-dittatura u dan biex jassiguraw il-libertà
u l-ġustizzja.
2.
L-iktar importanti, kull
kostituzzjoni assigurat kapitolu ċar u sod fejn id-drittijiet fundamentali
tal-bniedem, ta’ kull persuna umana jiġu protetti. Kull bniedem, hu x’inju l-kulur tal-ġilda
tiegħu, ir-reliġjon li jħaddan, għandu drittijiet li twieled bihom li ebda persuna
oħra, hi min hi, m’għandha dritt li tneħħilu.
L-aġir tar-reġimi nażisti u faxxisti kontra l-Lhud, u kategoriji oħra,
flimkien mal-falsità li hemm xi razza superjuri għall-oħrajn, ġiebu
reazzjonijiet diretti, b’saħħithom sabiex possibilment ma jiġux ripetuti
fl-istorja tad-dinja. Dik kienet
il-falsità li proprju f’’dawn il-jiem, sebgħa u sebgħin sena ilu l-mibki atleta
James Cleveland “Jesse” Owens kisser fl-Olimpjadi ta’ Berlin. F’dawk il-jiem, f’Awissu tal-1936, proprju
fil-qalba tan-nażismu Berlin fejn ir-razza arjana kellha turi kemm hi
superjuri, sfat pruvata l-kontra.
“Jesse”, ta’ ġilda sewa, fit-3, l-4, il-5 u d-9 ta’ Awissu rebaħ erba’
midalji tad-deheb in fila fl-atletika.
3.
Meta wieħed iħares lura lejn dak
kollu li għaddiet minnu d-dinja, ma jistax ma jgħaddilux minn moħħu li kienu
d-diskorsi demagoġiċi ta’ żewġ dittaturi li ġiebu t-traġedji li għaddejna
minnhom. Kaxkru diversi f’toroq bla
sens, intenzjonati biss biexi iġibu warajhom bnedmin lejn ħolm vojt
għall-popolarità personali tagħhom.
Il-politiċi, diversi minnhom, jaħsbu li iktar ma tkun popolari, iktar
tkun tajjeb. Iktar ser jassiguraw isem
fl-istorja. Biss, il-voti u l-popolarità
jistgħu jinkisbu b’żewġ metodi importanti – wieħed dittatorjali u l-ieħor
demokratiku. Wieħed dak li tuża
d-demagoġija, l-ieħor li tuża r-raġuni.
4.
Id-demagoġija ġiet espressament
abbandunata mill-politiċi kollha li bnew l-Ewropa moderna tal-lum. Taqra fejn taqra ssib kontinwament
dikjarazzjonijiet ta’ bnedmin b’viżjoni, demokratiċi li ħadmu għal-libertà u
l-ġustizzja li jiddikjaraw li ma jridux jużaw dak l-argument politiku
ikrah. Għax id-“demagoġija”, kif jgħid
il-mibki Erin Serracino Inglott fil-Miklem tiegħu hija: “sengħa kif wieħed
iqanqal in-nies billi jolqothom fid-debboli tagħhom biex iħalluh imexxihom kif
jidhirlu, wkoll jekk m’hux skond il-loġika jew ir-raġuni.” U taħt “demagogu” jkompli jgħid: “demokratiku
mħassar jew korrott; xewwiex politiku”.
Illum nitkellmu fuq fuq populiżmu li m’hija xejn ħlief reinkarnazzjoni
pulita tad-demagoġija.
5.
Fil-ħidma politika, kull bniedem
isib diversi tentazzjonijiet sabiex jikseb il-popolarità minn fuq dahar
ħaddieħor. Jidher sabiħ hu billi jkerrah
lill-oħrajn. Strument perikoluż li
minnu, għalkemm faċli ħafna tidħol fih, diffiċli biex iżżommu lura. Iktar u
iktar dawk li għandhom f’rashom idoli politiċi li ġejjin mill-kamp ta’ dawk li
kienu jew dittaturi, jew psewdo-dittaturi.
Illum li għalaqt ħmistax-il sena fil-ħajja politika attiva ngħid li
għamilt ħilti kollha biex ma nkunx demagoġiku, anzi li nuża l-forza tar-raġuni
biex nipperswadi lill-elettorat.
Persważjoni bażata fuq l-użu tar-raġuni, mhux tal-passjonijiet. Jekk jien verament politiku demokratiku li
nagħti valur lil din is-sistema, irrid jien ukoll nieħu ħsieb li ma nixħetx
velenu fiha. Kemm kienet tkun faċli li
naqbad dik it-triq proprju wara snin twal ta’ ħajja fl-eżerċizzju
tal-professjoni legali fejn titgħallem l-arti ta’ kif tipperswadi u kif
taġixxi.
6.
Insemmi dan proprju din il-ġimgħa,
meta rajt numru sew ta’ persuni f’dan il-pajjiż iħossu li għandhom xi dritt
leġittimu li jgħajru lill-Kummissarja Cecilia Malmström b’diskors bla
sens. Kundannabbli, ma hemmx dubju, minn
kull min huwa verament demokratiku.
Waqqgħulna wiċċna l-art. Biss,
iktar mid-diskors ta’ mistħija, wieħed irid jara wkoll li dan huwa konsegwenza
ta’ messaġġ politiku żbaljat. Ta’
messaġġ li l-persuni li huma immigranti irregolari ġew imqabbla ma’
oġġetti. Ta’ nies li tneħħitilhom kull
forma ta’ dinjità u ġew identifikati bħala l-għedewwa tas-soċjetà. Dawk li ġejjin biex jeħduna, biex jibilgħulna
l-kultura, ir-reliġjon u allura fis-“suppost” interessi nazzjonali rridu
nneħħuhom. Niftakru li fil-Ġermanja
tal-1936 dan kien ukoll il-messaġġ politiku li ġieb diżastru sħiħ.
7.
Żgur mhux forsi ntbagħat ukoll
il-messaġġ żbaljat li l-Kummissarja Malmström, li naf li ħadmet sew favur
pajjiżna, għandha hija xi parti minn din is-sitwazzjoni u qed taġixxi kontra
tagħna. Il-kumment li hija għandha
teħodhom f’pajjiżha l-Iżvezja kien assolutament barra minn loku u
kundannabbli. Gravi ħafna, li
f’demokraziji normali kienu jitolbu sanzjoni u skużi politiċi diretti u
ċarissimi. Ir-realtà hija li min
jittanta jilgħab bid-demagoġija jġib lilu nnifsu f’dawn
is-sitwazzjonijiet. Iġib lilu nnifsu
parti minn aġir ta’ irresponsabbiltà ta’ ħaddieħor. Id-demokrazija ma tippermettix li min jixħet
il-ġebel jaħbi idu, imma trid trasparenza u użu dirett tar-raġuni. Jista’ jkun li hemm min jieħu għalih fuq dan
li ktibt, imma nħossu dmir li ngħidu għax għandi dubji kbar kemm ħaddieħor qed
jgħidulu. Nittama li fil-futur nisimgħu
aktar bl-użu tar-raġuni u ma nisimgħux iktar diskorsi demagoġici li jġibu dawn
il-konsegwenzi.