Kurrenti qawwija.

1.      Tul dawn ix-xhur id-dinja marret u tidher li għadha sejra lejn taqlib kbir.  Hawn ġlied għaddej preċiż mal-bibien tal-Ewropa.  Kwistjonijiet li qamu biċċa biċċa.  Uħud telqu għal rashom, oħrajn qabbdu lil xulxin.  Il-katina ta’ azzjoni u reazzjoni qed tissoda aktar ruħha ma’ kull jum.  Id-dinja llum mhix dik li kienet fil-bidu ta’ din is-sena.  Hawn xenarji varji ta’ kumbattimenti militari, ta’ livelli u raġunijiet kompletament differenti.  Kull parti fiha il-periklu tagħha.  Kull kunflitt qiegħed iħarbat fi triqtu ħajjiet ta’ innoċneti.  X’ser tkun id-dinja ma nafux, wisq inqas jekk il-paċi tirrenjax.

2.      Din il-katina stramba u perikoluża telqet mill-fatt li ġewwa s-Sirja l-kunflitt intern baqa’ għaddej.  Baqa’ jikkomplika ruħu b’iktar imwiet u instabilità.  Wara, is-sitwazzjoni ikkumplikat iktar ruħha bil-kwistjoni ġewwa l-Ukrajna.  L-irvelli bla waqfien kontra president li ried jingħaqad aktar mar-Russja milli mal-Unjoni Ewropea qabbdu stat ta’ aġitazzjoni li sarrfet f’kumplikazzjonijiet kbar.  It-teħid arbitrarju u kontra kull dritt internazzjonali mir-Russja tal-Krimea ġieb ferm iktar inkwiet.  Inkwiet li sarraf fil-kunflitt li beda f’Donetsk u Luhansk li għadu għaddej sal-lum.  Eluf tilfu ħajjithom, diversi ħarbu minn djarhom.  Oħrajn li ma kellhom x’jaqsmu assolutament xejn tilfu ħajjithom meta ajruplan tal-Malasja tniżżel kiesaħ u biered.

3.      Id-demm tal-innoċenti għadu jiskula mad-dinja kollha.  L-inkwiet li qabad ġewwa l-Iraq, Gaza, Iżrael u l-Libja għandu ħaġa waħda inkomuni: ċittadini normali tilfu ħajjithom u oħrajn tilfu ġidhom.  Kull kunflitt għandu r-raġunijiet tiegħu.  Kull kunflitt jimmerita attenzjoni għax dak li qiegħed jinġabar, aktar ma jgħaddi żmien, aktar ser jiġma.  Il-qtil, l-użu tal-armi sofistikati tal-lum, il-mibegħda li nġemgħet fis-snin huma kollha formoli għal iktar pożizzjonijiet li minnhom diffiċli tmur lura.  Dak li qiegħed jiġri fl-Iraq b’dan il-grupp magħruf bħala “IS” idur naħa u oħra, joqtol mingħajr ebda kontroll bnedmin li għandhom biss “id-dnub” li huma nsara jew ta’ setet differenti minn tiegħu ser iħalli effetti kbar.

4.      L-istess dak li qiegħed iseħħ fil-pajjiż ġar tagħna, l-Libja.  Il-ġlied intern bejn il-fazzjonijiet varji huwa diffiċli li tikkontrollah u dak li qiegħed isir ser ikollu effetti qawwija ħafna.  Dak li qiegħed jiġri fl-Iraq u fil-Libja huwa mwieled minn raġunijiet differenti.  Jista’ jkun hemm elementi motivati u ispirati mill-istess fanatiżmu reliġjuż, biss il-kurrenti u finalment ir-riżultati ser ikunu differenti.  It-tqawwif ta’ Kalifat fl-Iraq għandu diġà l-impatt tiegħu.  Jekk dan huwiex ser jistabilixxi ruħu jew huwiex ser jiġi kontrollat għad irridu naraw.  Fuqu però jiddependi x’ser tkun il-pożizzjoni minn dak li ser joħroġ finalment.  Fuqu, żgur mhux forsi, id-dinja minn kull kurrent qegħda tagħraf li l-IS b’saħħtu jfisser theddid għal-libertà u d-demokrazija tagħna lkoll.

5.      L-aġir tagħhom ingħaqad ma’ dak li qed naraw fix-xenarji li semmejna diġà.  Hemm effetti immedjati u oħrajn fit-tul fuqhom li huma involuti direttament, kif ukoll fuqna li m’aħniex.  Dan għax ilkoll ngħarfu li f’dinja globalizzata ser inkunu minsusa.  L-ewwel effett dirett issarraf f’allejanzi ġodda f’dak ir-reġjun bejn l-Iran u l-Istati Uniti tal-Amerika.  Però mhux biss għax diversi stati oħra, sija jekk Sunni jew Xiiti, xorta jagħrfu li dan l-estremiżmu partikolari li twieled huwa bla kap u kuda u żgur mingħajr raġuni.  L-iskużi reliġjużi huma biss preamboli għat-teħid u l-użu tal-poter.  Il-konfronti kollha qegħdin iwasslu għall-konsegwenzi mhux biss militari imma wkoll ekonomiċi u soċjali.

6.      L-ekonomija tad-dinja kif jgħaddi Awissu ser tibda tara ferm iktar l-impatt negattiv ta’ dan il-ġlied.  Hemm setturi ekonomiċi militari li ser javvanzaw, imma l-oħrajn ser jaraw tnaqqis u tibdil.  Ir-rotot u ingranaġġi monetarji, finanzjarji ser nibdew narawhom jirreaġixxu għal dak li qiegħed iseħħ.  L-attenzjoni mondjali ser tinġabar iktar u iktar lejn jekk humiex ser jinsabu soluzzjonijiet.  Iktar ma jgħaddu l-ġranet, iktar ser naraw pajjiżi involuti.  Dak li forsi qiegħed isir b’ċertu forza ser jiġma b’forza ferm ikbar.  Jekk illum hemm numru ta’ pajjiżi, għada pitgħada ser ikollhom jidħlu aktar.

7.      Tul dan is-sajf infetħu bibien ta’ nkwiet li qed jgħaddi minnhom riħ qawwi.  Kurrent qawwi ta’ nkwiet u kumplikazzjonijiet li għad irridu naraw kif u lejn x’hiex ser jiżviluppaw.  Kemm aħna, u b’mod partikolari kemm dan il-Gvern ser ikun kapaċi jifhem u jieħu d-deċiżjonijiet it-tajba għad irridu naraw.  Il-pożizzjoni naċċettaw, ma hemm dubju, li mhix assolutament faċli, iżda huwa fil-maltempati li l-kaptan u l-baħrin tiegħu jridu juru l-abbiltajiet tagħhom.  Sa issa, sfortunatament, ir-reazzjoni tal-Gvern kienet kważi dejjem tard, mhux ċara jew koordinata.  Nittamaw serjament li l-pożizzjoni tinbidel malajr sabiex l-effetti ħżiena ta’ dawn il-kurrenti qawwija jiġu mnaqqsa u kkontrollati.  Ix-xhur li ġejjin jagħtuna tweġiba.

Taw ħajjithom.

1.      Waqt li diversi minna f’dawn il-jiem qegħdin jippruvaw jistrieħu, m’għandniex ninsew dak li għaddew minnu ta’ qabilna.  Ma għandniex ninsew li tnejn u sebgħin sena ilu pajjiżna kien fl-eqqel ta’ taqbid għall-ħajja u għal-libertà tiegħu.  Fid-9 ta’ Awissu 1942 bdiet operazzjoni navali sabiex jinġieb f’pajjiżna ikel u materjal militari sabiex iżommu lil dawn il-gżejjer għadejjin f’sitwazjoni mill-iktar diffiċli.  L-ikel kien naqas u l-poplu kien qiegħed ibati l-ġuħ.  Il-materjal militari kien ġie fl-aħħar huwa wkoll.  Tant is-sitwazzjoni kienet gravi li kien hemm min kien qiegħed jikkontempla li jċedi l-armi.  Iċedi għad-dittarjotii tedeski u taljani, li dak il-mument kienu fl-aqwa tagħhom.  Minn eżami storiku, pajjiżna fl-1942 kien flimkien mal-Ingilterra u r-Russja fost dawk li għadu jgawdi l-libertà tiegħu u jisfida l-potenza ta’ dawk li kienu skjavi ta’ ħsibijiet politiċi anti-demokratiċi, anti-nsara u anti-umani.

2.      L-operazzjoni li bdiet dak li aħna lkoll nafuha bħala l-“konvoj ta’ Santa Marija” telqet minn Ġibiltà mimlija b’bastimenti tal-gwerra u merkantili.  Kienu jafu diġà li kienu deħlin għalih fl-eqqel tas-saħħa militari tal-forza tal-għadu.  Kienu jafu li diversi minnhom kienu ser jitilfu ħajjithom imma xorta waħda ma qagħdux lura minn dmirhom.  Ma qagħdux lura milli jidħlu għal din l-operazzjoni msejħa “Operation Pedestal”.  Fuq dan is-sagrifiċċju pajjiżna ma waqax f’idejn dawk li kieku kienu jagħmlu ħerba minn missirijietna.  Qlajna mill-ajru, qlajna mill-baħar iżda bqajna poplu jgawdi l-libertà.  Bqajna dawk li ma ġewx maqtula, arrestati, torturati u meħuda f’kampijiet ta’ konċentrament bħal dak kollu li għaddew minnu diversi popli oħra fl-Ewropa maqbuda.

3.      L-għan prinċiplai kien dak li żżomm lill-gżejjer tagħna għadejja bħala forza favur il-ħidma għal-liberazzjoni tad-dinja mill-ħakma nażi-faxxista.  Missirijietna, għal darb’oħra kienu parti mill-istorja sbiex valuri Ewropej jinżammu.  Anzi aqwa, sabiex valuri nsara fl-Ewropa jinżammu.  Id-demokrazija hija frott id-dinja nisranija.  Il-libertà, il-ġustizzja, l-ugwaljanza, il-ħniena, il-ġustizzja soċjali huma frott ta’ din il-ġlieda.  Bħalma fl-Assedju l-Kbir il-Maltin u l-Għawdxin kienu dawk li waqfu lill-forzi li kienu differenti, hekk kienu qed jerġgħu jagħmlu issa.  Mhux biss, imma iktar interessanti, li forza żgħira ta’ nies ġiebet bidla, waqqfet forza bil-ferm ikbar u aqwa minnha.  Pajjiżna fl-1565 u fl-1942 kien il-bilanċ determinanti li biddel l-istorja u l-eventi ta’ gwerer u forzi devastanti.

4.      Il-forza Ingliża u Amerikana telqet disa’ mija u disgħin mil b’forza qawwija militari u merkantili.  Għamlu hekk għax kienu diġà jafu li t-telf kien sejjer ikun qawwi u għoli.  Il-prezz biex pajjiżna jibqa’ għaddej kien għoli.  Niżlu aircraft carrier, żewġ cruisers, destroyers, żewġ sottomarini u disa’ vapuri merkantili.  Magħhom mietu diversi baħrin ta’ nazzjonalità fosthom Maltin u Għawdxin ukoll.  Waslu oħrajn, però mill-erbatax-il biċċa merkantili li telqu daħlu biss ħamsa.  Dawn kienu determinanti għal missirijietna li kienu diġà draw jgħixu fil-miżerja.  L-aktar importanti kien il-bastiment “Ohio” mimli biż-żejt li taħt id-direzzjoni kuraġġuża tal-Kaptan Dudley William Mason irnexxielu jidħol fil-Port il-Kbir.

5.      L-“SS Ohio” daħal fil-port fid-9.30 ta’ filgħodu akkumpanjat minn żewġ tug boats, waħda fuq naħa u oħra fuq l-oħra, f’silenzju ta’ dawk li kienu ħarġu proprju f’Santa Marija biex jarawh jitkellem waħdu.  Attakkat feroċement, f’mument abbandunat mill-baħrin, xorta ma riedx jinżel, miżmum minn id misterjuża.  Il-kwantità kbira ta’ daqqiet li sofra dan il-bastiment huwa verament inkredibbli, iżda daqshekk ieħor ir-reżistenza tiegħu.  Il-gwerra kellha dan il-mument bħala ġarti mir-riħ li biddel l-istorja.  Dik l-id provvidenzjali li l-poplu f’dawn il-gżejjer kien jagħraf jagħti iktar fiduċja fiha biddlet dak li skont il-loġika umana kellha tkun il-kontra.  Flok niżel baqa’ fil-wiċċ.  Flok intilef ġie għas-servizz tagħna.  Minn dak il-ħin, il-kors ta’ dak li kien qed jiġri fil-Mediterran inbidel.  Pajjiżna ma beżax, ħa d-deċiżjonijiet it-tajba.  Ma abbandunax il-libertà għad-dittatorjat.

6.      Tul din il-ġimgħa ħadt pjaċir nara u nkun preżenti għal żewġ affrijiet.  L-ewwel li l-grupp Kite Group ippubblika ktieb fuq dan bl-isem “Santa Maria Convoy – The Fate of a Nation”.  Il-kotba m’humiex sempliċi karta imma assigurazzjoni li l-memorja ta’ dak li seħħ tibqa’ tiġi mġedda.  It-tieni, li nkun fost diversi persuni li servew fl-aħħar gwerra fix-Xatt tal-Belt waqt li kien qed jerġa’ jiġi kommemorat dak li wettqu l-eroja ta’ missirijietna.  (Vera li f’mument il-jum kien ser jieqaf ħesrem appena nqata’ d-dawl u kien hemm min f’daqqa sab diffikultà, imma fortunatament is-sitwazzjoni ġiet rimedjata).  Li tiltaqa’ u tiftakar tkun qed tagħti ġieħ u rispett lil dawk li telqu qabel.  Illum għandna pajjiż demokratiku u Ewropew, wieħed li fih hemm miżrugħa prinċipji u valuri nsara proprju  minħabba dak li għamlu ta’ qabilna.  Kienu huma li taw ħajjithom għal dan.  Dmirna huwa, l-ewwel li nassiguraw li dak li wettqu ma jintesiex.  It-tieni, li dak li għandna ma jintilifx u t-tielet, li nibqgħu nikkumbattu lil dawk li jridu jġibu fi ħdanna valuri anti-demokratiċi u nsara.

Għandhom jiġu evakwati l-Maltin kollha mill-Libja immedjatament

Il-Partit Nazzjonalista jinnota l-aħbar li ċittadin ieħor Malti, Roger Muscat, ġie rrappurtat nieqes fil-Libja.

Il-Partit Nazzjonalista jixtieq jesprimi t-tħassib serju tiegħu għal din l-aħbar, u s-solidarjeta’ tiegħu mal-familja ta’ Roger Muscat.

Il-Partit Nazzjonalista jappella lill-Gvern biex jagħmel dak kollu meħtieġ biex Roger Muscat jinġieb lura Malta qawwi u sħiħ mill-aktar fis possibli.

Għal darb’oħra, l-Partit Nazzjonalista jerġa’ jinsisti mal-Gvern biex jara li ċ-ċittadini kollha Maltin li għad fadal il-Libja jiġu evakwati immedjatament.

Id-demokrazija hija d-dritt tagħna.

1.      Il-poplu f’dawn l-aħħar jiem żied fl-inkwiet tiegħu.  Bl-aħbar tal-Gvern li beħsiebu jipposponi għal perjodu twil l-elezzjonijiet tal-Kunsilli Lokali, diversi qed iħossu li l-affarijiet qabdu triq aktar ‘l isfel.  Diversi qed jaraw, mill-analiżi tagħhom, li bdejna nnaqqsu mis-sustanza tat-tessut demokratiku.  Il-Kunsilli Lokali huma importanti ħafna fil-proċess ta’ deċentralizzazzjoni tal-poter.  Għalkemm żgur li hemm min m’għandux grazzja magħhom kif ukoll oħrajn li, anzi, d-deċiżjonijiet tal-Kunsilli ma jolqtuhomx.  Biss, hawn għarfien fil-pajjiż li d-dritt tal-vot tagħhom  m’għandux jiġi miżmum.  Il-loġika u r-raġuni fuq dan il-punt huma għal darb’oħra kontra dan il-Gvern.  Tista’ tipprova tipposponi bi ftit għal raġuni jew oħra, imma meta effettivament iċċaħħad id-dritt tal-vot, allura diversi jifhmu li d-demokrazija sejra lura.

2.      Il-pajjiż issa jħossu ferm iktar demokratiku u liberu milli qatt kien qabel.  Dak li għandu għalih huwa dritt u ma jħossx li għandu jkollu min, f’isem skuża jew oħra, ineħħih.  Il-poplu m’huwiex konvint li hemm xi raġuni gravi tant li timmerita posponiment twil bħal dan.  Ma jarax li għandna nitilfu mid-dritt għad-demokrazija li nġieb mertu tat-tbatijiet tal-passat.  Ħadd ma jrid imur lura lejn dak li konna.  Biss, dan il-Gvern jidher li hekk irid.  Daqqa jgħid li hija proposta, daqqa li hija ċertezza.  Żgur mhux forsi, l-elettorat fehem li ser jiċċaħħadlu d-dritt li jagħżel lil min jirrappreżentah fil-Kunsilli Lokali.  Liema kunsilliera, liema partit ser ikun hemm kienu jiddependu mill-espressjoni popolari, però issa jidher li l-Gvern ser jagħżel hu.

3.      Il-Kunsilli Lokali saru mertu tal-Partit Nazzjonalista u forsi għax huma uliedna li nħossu tant sabiex jibqgħu hemm, jaħdmu u jwettqu ħidmiethom.  Appena tneħħi d-dritt demokratiku tal-vot popolari tkun qiegħed tibdel is-sistema ta’ taħt fuq.  Iġġib li l-kunsilliera jagħżilhom il-Gvern u mhux il-poplu.  Dan huwa żball, iktar u iktar meta wieħed iżomm f’moħħu li elezzjoni tnaqqas mill-arroganza u żżid fl-umiltà ta’ min jirrappreżentana.  Mhux biss, imma tnaqqas mill-ħeġġa li wieħed soltu jkollu wara elezzjoni biex jibdel.  Ngħidu x’ngħidu, l-elezzjonijiet f’pajjiżna jservu sabiex ħafna minn dawk li jridu jiġu eletti jmorru lura jiltaqgħu u jħabbtu l-bibien.  Jerġgħu jifhmu dak li l-poplu jkun għaddej minnu, jaraw x’wettqu u x’jista’ jiġi propost.  Din il-forza dinamika issa ser tmur lura kompletament.

4.      Dak li qed ngħid tista’ żżid miegħu ferm iktar argumenti, ma hemmx dubju, però quddiem dak li huwa ovvju hemm id-domanda li qegħda ssir.  Il-poplu qed jara li min qiegħed imexxi ma jridx jgħid x’inhija l-vera raġuni wara l-aġir tiegħu.  Diġà l-pajjiż qed isib ruħu fl-għamad minn dak li l-Gvern irid iwettaq fuq diversi sitwazzjonijiet.  Din qegħda tibgħat iktar il-messaġġ li hemm aġenda moħbija li trid tmur kontra d-demokrazija.  F’dawn l-aħħar jiem qegħdin jiżdiedu is-sitwazzjonijiet fejn insibu lill-Gvern jaħbi u ma jridx jgħid il-verità.  Il-poplu għandu dritt ikun jaf il-verità f’soċjetà demokratika u min jiġi elett f’ismu għandu d-dmir li jinfurmah għala ddeċieda ħaġa u għala oħra.  Dan m’huwiex qiegħed isir, la fuq il-kwistjoni tal-Kunsilli Lokali u anqas fuq diversi oħrajn.

5.      Din il-ġimgħa kienet dominata appuntu minn tlett punti prinċipali oħra.  L-ewwel punt: għala l-Gvern baqa’ jgħid li ma hemmx emerġenza jew urġenza fil-Libja, u ħabata u sabta f’jumejn dawwar il-ħsieb kompletament.  Għala kien ilu jiċħad dan kollu, meta sab lilu nnifsu f’sitwazzjonijiet imbarazzanti għall-aħħar?  It-tieni punt, li huwa wkoll kien fuq ilsien in-nies sew huwa marbut ma’ dak li għadda minnu ċittadin Malti maħtuf fil-Libja.  Wara li diversi qraw dak li qal fil-gazzetta The Malta Independent, staqsew għala l-amministrazzjoni riedet taħbi u tbiddel ħafna fatti.  Għala l-Gvern ħass li biex jieħu xi forom ta’ glorja kellu jagħti verżjonijiet differenti li jmorru kompletament il-kontra?  It-tielet: għala għal iktar ħin jibqa’ ma jagħtix spjega ċara u loġika dwar x’wassal lil Kummissarju tal-Pulizija maħtur għal ftit żmien minn dan il-Gvern imur il-kontra fuq dak li ta’ qabel kien iddeċieda?  Smajna għal darb’oħra lill-ex Kummissarju John Rizzo jixhed bil-mod ċar, loġiku u sempliċi tiegħu x’kien ser jiġri, li kien hemm passi legali x’jiġu meħuda u għal dan il-Gvern ma jispjegax.  X’inhija r-raġuni għala qed jerġa’ jsir il-ħabi fuq dan?  Għala, għal darb’oħra, il-verità mhix qegħda tingħad?

6.      Demokrazija tikber u tissoda lilha nnifisha fuq il-pilastru tal-verità.  Meta tmexija tagħżel li tmur kontra dan, allura tibda tkisser lilha nnifisha u tkisser magħha ‘l-pajjiż.  Jgħidulna biex ma nkunux negattivi, però nittama li ħadd ma huwa jitlob mingħandna li nitolbu mill-Gvern il-verità.  Jgħidulna biex inkunu pożittivi, però nittama li ħadd ma jippretendi mingħandna li nkunu sostenituri tal-anti-verità.  Il-poplu bata’ ħafna snin twal ilu, però mertu tal-ħamsa u għoxrin sena ta’ tmexxija Nazzjonalista ra d-demokrazija tikber u tissaħħaħ.  Żgur mhux forsi li l-Oppożizzjoni ser tibqa’ twettaq dmirha sew sabiex tibqa’ strument demokratiku: wieħed li jassigura li jibqa’ jkun hemm forza tas-sewwa.  Dan għax il-poplu jixraqlu, l-ewwel li tingħadlu l-verità; u t-tieni, li d-dritt tad-demokrazija ma jmurx lura.

Il-kultura tagħna

1.         Fil-kampanji medjatiċi li għadejjin hemm waħda partikolari li tinstem’a regolarment.  Il-poplu, fil-maġġoranza tiegħu, jagħraf li l-Partit Nazzjonalista fil-gvern f’ħamsa u għoxrin sena għamel ħafna xogħol.  Biddel ferm iktar milli huwa jew ħaddieħor seta’ jaħseb.  Quddiem din ir-reputazzjoni tajba, l-Partit Laburista jrid jara kif jaffronta dak li huwa ċar u ovvju.  Irid jara kif jipprova jikkonvinċi ‘l-kontra.  Dan qiegħed isir billi ma kull kantuniera, f’bumbardament qawwi, jridu jgħidu li ħaġa jew oħra ma saritx mill-Gvern preċedenti.  Żgur mhux forsi, kien u jibqa’ impossibbli jsir kollox minn xi Gvern partikolari.  Kull min huwa rasu fuq għonqu jagħraf li dan ma jistax ikun.

2.      Biss, il-poplu li jrid jaħseb u jibbilanċja dak li sar ma’ dak li huwa għaddej, kapaċi jifred il-propaganda mir-realtà.  Għax il-verità hija li l-elettorat, għal diversi snin, ipprefera ‘l-Partit Nazzjonalista għal numru ta’ raġunijiet.  L-opinjoni tal-votant ma kenitx espressa fil-vojt, iżda fi ħdan proċess ta’ bidla u riforma li kien nieżel tajjeb mingħajr konfużjoni.  Bidliet li mexxew il-pajjiż ‘il quddiem.  Il-finanzi baqgħu sodi u reġew il-maltemp.  L-istat soċjali baqa’ jżid.  U dan fi ħdan id-dħul ambizzjuż ta’ pajjiżna fl-Unjoni Ewropea.  Il-poplu ma vvutax għal ħolma iżda għal dik li kienet u baqgħet realtà.

3.      Fl-aħħar elezzjoni ġenerali l-partit tilef mal-poplu dik l-abbiltà u fiduċja li kien irnexxielu jibni qabel.  Din hija r-realtà.  Huwa ħass li hemm bżonn li mmorru fl-Oppożizzjoni sabiex nerġgħu nsiru dak li konna u li maż-żmien tlifna.  Diversi jesprimu l-opinjoni tagħhom f’din id-direzzjoni u għalhekk ngħid li ma għandux jiġi traskurat li parti tajba tal-elettorat iridna nieħdu lura s-sens u s-sustanza politika tagħna.  Inservu lura bħala partit moderat, b’abbiltà li jaħdem fl-isfidi li d-dinja tressaq u dan fid-dawl tal-valuri nsara li sawruh.  Ngħid li l-elettorat li vvutalna jew li kien jagħmel hekk ma jippretendix bidliet fil-prinċipji, iżda li jiġu mħaddna lura u prattikati.

4.      Ma hemmx dubju li ma aħniex partit konfessjonali iżda wieħed li jappella u jirrappreżenta lil dawk li jaraw li l-politiċi għandhom ikollhom direzzjoni ċara.  M’aħniex u wisq inqas nistgħu nkunu ateju li nbiddlu l-opinjoni skont l-udjenza, ir-riħ, iċ-ċirkostanzi, jew x’naħsbu li ser jaqblilna.  Il-partit, mill-bidu tiegħu kien wieħed li jrid id-demokrazija, jispira ruħu mill-valuri nsara u li jħares lejn li jieħu t-tmexxija ta’ pajjiżu f’idejh f’nazzjonaliżmu modeat u mhux estremista.  Kienu proprju dan li ġie riaffermat f’diversi mumenti tal-istorja tagħna.  Kien ukoll proprju fuq hekk li l-mibki President Emeritu Ċensu Tabone kien stinka, ġieb u daħħal lill-partit fost il-familja tal-partiti demokristjani, illum il-Partit Popolari Ewropew.

5.      Il-kultura politika tagħna dik hi u kienet hija li wasslet għal riżultati elettorali u għall-ħidma nazzjonali.  Il-partit ipprova lilu nnifsu billi żamm lilu nnifsu, f’ħafna mumenti twal, mal-programm li bena bażat fuq il-valuri demokristiċi nsara tiegħu.  Ipprova li dak li kien qiegħed iwettaq jissarraf f’suċċess għat-tkabbir soċjali u ekonomiku ta’ dawn il-gżejjer.  Jistgħu tal-Partit Laburista jgħidu li f’ħamsa u għoxrin sena ma sar xejn, biss ħadd f’sensih ma jemmen dan għax il-fatti huma differenti.

6.      Ngħid li l-elettorat idenfikat bħala “tagħna”  u dak li jagħżel fejn iħoss li huwa l-aħjar għaliħ jippretendi dan minna.  Ħadd ma jridna nsiru dak li m’aħniex, jew li ma nistgħux inkunu.  Ħadd ma huwa jippretendi li billi nħarsu lejn uċuħ oħra ser niġbdu iktar.  Anzi, hemm diversi li qed jippruvaw jgħixu u jisbu saqajhom ma’ gvern li huwa imprevedibbli u li qiegħed jiġi b’ideat li ma jħaddnux.  Hemm diġà din l-avverżjoni u l-għarfien li hemm ir-realtà li wieħed irid jgħix magħha.  Biss dan ma jfissirx li hemm konverżjoni lejn politika differenti minn tagħna.

7.      Bejn dak li sar bil-ħsieb u dak li sar b’reazzjoni, is-sitwazzjoni politika għall-Partit Nazzjonalista titlob aktar u aktar minnu.  Iktar u iktar meta l-formula tal-programm politiku tal-Gvern tal-ġurnata qed issir fuq dak li jiġri fit-triq.  Il-poplu diġà qiegħed iħoss li l-affarijiet jistgħu jinbidlu f’daqqa u li l-istabilità li kien hemm qabel issa tnaqqset.  Għalhekk ngħid li m’għandniex niddubitaw minn dak li ħaddieħor iridna.  L-ewwel, f’dak li sar minn f’ħamsa u għoxrin sena u t-tieni, fil-valuri politiċi nsara tagħna.  Żammejna sodi f’ħafna diffikultajiet.  Issa iktar minn qabel, is-sejħa tagħna hija proprju din.  Il-poplu konsistenza u riżultati jrid.  Nibqgħu hekk sodi, ċari u konsistenti sabiex ninbnew lura fi ħdan il-kultura politika tagħna.