Il-biżgħat għall-futur ekonomiku ta’ ulied uliedna

1.         Għadda l-aħħar Kunsill Ewropew tas-27 u t-28 ta’ Ġunju.  Mar il-Prim Ministru, ġie lura, saret stqarrija parlamentari u komplejna bil-ħajja tagħna ta’ kuljum.  Biss, hemm numru ta’ punti li jimmeritaw riflessjoni sabiex wieħed imexxi lilu nnifsu ‘l quddiem u jsib x’inhuma d-deċiżjonijiet żbaljati li aħna għandna naraw li naħarbu.  Ħadd, żgur, ma jista’ jkun profeta f’dan is-settur tant delikat u li fih, fi ftit sigħat, imperi finanzjarji jikkrollaw.  Imma dan, fuq in-naħa l-oħra, ma jfissirx li m’għandniex nidħlu sabiex nanalizzaw u naħsbu f’dak li ġej għalina.  Naħseb li l-Ewropa tal-Unjoni tat-tmienja u għoxrin għaddejja minn diffikultajiet li jitwieldu minn numru ta’ punti.  L-ewwel, hemm bżonn ta’ viżjoni aqwa ta’ dak li aħna u lejn dak li aħna għandna mmorru lejh.  It-tieni, il-bżonn ta’ użu u, fl-istess ħin, spazju aqwa tal-ħidmiet tagħna li permezz tagħhom nistgħu nispiraw fiduċja fil-futur.  It-tielet, it-tneħħija ta’ biżgħat żejda li qed jaqtgħu barra l-fiduċja tal-bniedem fil-futur tiegħu u fl-abbiltajiet tiegħu li jibdel l-affarijiet.  Ir-raba, ma hemmx analiżi verament fonda u serja ta’ dak li d-dinja sejra tkun fis-sena 2030 u wara fl-2050.

2.         Għal dawn l-aħħar sitt snin, l-awsterità ekonomika kienet l-ordni tal-ġurnata.  Il-mazz, f’ħafna mumenti, ħareġ minn idejn il-mexxejja politiċi Ewropej.  Il-politika ekonomika li kienet ħolqot il-kriżi kienet u għadha sal-ġurnata tal-lum tiddetta s-sitwazzjoni.  F’diversi ġranet u Kunsilli, ir-reazzjoni kienet dik ta’ dawk li mhumiex ilaħħqu ma’ dak li ħaddieħor kien qed jeħodhom għalih.  L-ekonomija tas-suq li jirregola lilu nnifsu, għalkemm għamlet tiġrif u ħerba, reġgħet sabet lilha nfisa tiġi dettata lura.  Dawk li emmnu fiha u rawha tikkrolla għadhom ma jistgħux jemmnu li falliet u jridu bilfors jerġgħu jintroduċuha biex, skont huma, “tirnexxi”.  F’ħafna sens, wieħed seta’ jerġa’ jsib lilu nnifsu jiftakar fid-diversi soċjalisti u komunisti li, quddiem il-falliment ċar tal-Unjoni Sovjetika, baqgħu jgħidu li  mhux dak li qalu Marx u Lenin li kien ħażin, imma dawk li ppruvaw jimplimentawh.

3.         Mingħajr ma ħafna li jaħdmu u jħallsu t-taxxi fi l-ġurnata ta’ kuljum tagħhom jindunaw, hemm fatturi, hemm istituzzjonijiet li qegħdin iktar jiddeterminawna.  Iktar ma wieħed jaqra, iktar wieħed jifhem x’sehem il-Fond Monetarju Internazzjonali (IMF) jew il-Bank Dinji (World Bank), ‘l hekk imsejħa kumpanniji tal-“credit rating”, qed ikollhom.  Deċiżjonijiet ekonomiċi qed jiġu, diversi drabi, dettati minn dak li jgħidu, jħabbru, ibassru jew jagħtu pariri huma.  M’hemmx bżonn taqra aktar minn dak li persuni bħal Joseph Stigliz u oħrajn bħalu jgħidu biex tifhem li f’dawn l-aħħar tletin sena hemm storja sħiħa ta’ nuqqas ta’ suċċessi.  Ta’ deċiżjonijiet żbaljati meħuda minn dawn l-istituzzjonijiet li wasslu għal diżastri ekonomiċi.  L-aħħar każ tal-Greċja huwa ċar u tond quddiemna.  Il-miżuri ta’ awsterità li nħolqu, li ġew dettati, ma wasslux għal tkabbir jew tibdil, imma ġiebu iktar miżerja f’poplu li ma jixraqlux li jiġi b’xi mod imċekken.

4.         F’diversi kriżijiet ekonomiċi hemm dejjem dawk li jaqgħu fl-iżball li, flok ifittxu fihom infushom kif joħorġu minnhom, jispiċċaw imorru għand ħaddieħor.  L-esperjenza kontinwa ta’ dawn is-snin qegħda turi li min qiegħed fil-pajjiż jaf ferm iktar minn min jiġi minn barra u jistabbilixxi programmi li ma jistgħux jiġu mwettqa.  Diversi kienu diġà jafu li dak li kien qiegħed jiġi dettat lill-Greċja kien ser iwassal għal xejn tkabbir imma sempliċement għal iktar awsterità.  L-effett però fl-Unjoni Ewropea ma kienx limitat għal dak il-poplu, imma nfirex fuq diversi oħrajn.  In-nuqqas ta’ tkabbir ekonomiku effettwa diversi oħra u s-suq sħiħ Ewropew.  L-attakk li seħħ wera li l-kontroll tal-ekonomiji nazzjonali u Ewropej faċli jinħareġ minn idejn dawk li qed jgħixuh u jsir strument ta’ esperimenti li, sena wara sena, ma jirnexxux.  Ħafna huma d-drabi meta smajna l-Fond Monetarju Internazzjoni jiskuża ruħu f’dak li ppropona u ma rnexxiex.  L-iskużi huma tajba, imma l-effett u l-impatt ta’ dawn id-deċiżjonijiet qed iħallsuhom iċ-ċittadini Ewropej.

5.         Fl-aħħar Kunsill Ewropew kien hemm attentati sabiex l-Ewropa toħroġ mill-kriżi li daħlet u daħħluha fiha bi proposti u direzzjonijiet ġodda.  Dan huwa tajjeb għax hemm bżonn li jkun hemm tmexxija politika vera: waħda li tħares ‘il quddiem.  Imma kemm dan iseħħ, għandi d-dubji tiegħi.  Fil-paragrafu 4 nsibu: “Member States will now translate the recommendations into their forthcoming decisions on budgets, structural reforms and employment and social policies, while promoting full national ownership and preserving social dialogue. The Council and the Commission will closely monitor their implementation. The Council will regularly discuss and assess the economic situation in Europe.”  Dan żgur huwa tajjeb u bilanċjat, biss min ser jiġi bir-rapporti mhuwiex ser ikun politiku, imma mrawwem fid-dinja ekonomika li sfortunatament, wara tant snin, għadha taħseb li s-suq isuq u jirregola lilu nnifsu.

6.         Nittama li l-iskrutinju ma jkunx iktar imnebbaħ minn ideat ta’ politika ekonomika li l-passat juri li ma rnexxietx.  Dan l-attentat sabiex ikun hemm riformi ekonomiċi f’pajjiżi marbuta, l-ewwel: ma’ tmexxija, direzzjoni nazzjonali tagħhom; it-tieni, minn djalogu soċjali; u t-tielet, li wieħed jikkunsidra b’ferm iktar importanza l-effetti tad-deċiżjonijiet fuq il-bnedmin fil-kwalità tal-eżistenza tagħhom huwa determinanti għall-futur tagħna.  Għaddejna minn sitt snin ta’ deċiżjonijiet immexxija minn awsterità żejda.  Awsterità li l-effett tagħha kien li naqqas l-iżvilupp, naqqas il-progress u naqqas fit-tama li kull bniedem għandu jkollu fil-futur tiegħu.  Dan il-perjodu serva sabiex rabba l-ħsieb ta’ ġenerazzjoni li għandha l-biża’ li se tkun agħar milli kienet.

7.         Id-deċiżjonijiet li ġejjin huma determinanti għall-Unjoni Ewropea f’diversi biċċiet li nittama li, fl-artikoli li ġejjin, inkompli nittratta.  Huma importanti minnhom infushom, imma iktar minn hekk irridu bħala politiċi nerġgħu nieħdu lura ħafna mill-mazz tad-direzzjoni li rridu nieħdu.  Rajna ħafna żbalji jsiru.  Uħud rajna,  oħrajn le.  Uħud sibna ruħna sfurzati fihom, oħrajn ġibnihom fuqna.  Biss l-Ewropa, u aħna fiha, trid tirrifletti iktar u tagħraf li jekk ma taqbadx ekonomija u tirrispetta ‘l-bniedem, li tkun għas-servizz tiegħu, tiżbalja.  L-Ewropa qegħda titlef għal swieq oħra li qed jikbru b’saħħa ikbar, qed titlef mill-mobilità interna tagħha.  Mhux qed tħares li tipprevedi u taffronta l-isfidi li ġejjin, imma xorta waħda hija art ta’ futur li kapaċi toħroġ minn dak li hi biex tagħti ħajja aqwa għas-snin li ġejjin.